زنان، حجاب و داوری فوتبال

عباس شکری

گفت وگو با سه زن ایرانی داور در تورنمنت جهانی فوتبال در نروژ

سی و هشتمین دوره ی بازی های «جام نروژ» که به جرأت می شود گفت بزرگترین تورنمنت جهانی فوتبال است، در فاصله ی روزهای سی و یک جولای سال جاری تا نهم اگوست در شهر اسلو برگزار شد. امسال بیش از سی و دو هزار کودک، نوجوان و جوان هفت تا هیجده ساله از پنجاه و سه کشور جهان دور هم جمع شده بودند تا شعار وحدت و دوستی سر دهند و با هم در گروه های مختلف سنی دختران و پسران، در رشته ی فوتبال به رقابت بپردازند. بیش از صد و شصت داور از سراسر جهان برای داوری این بازی ها دعوت شده بودند که در میان آنها سه زن ایرانی که در لیست داوران فیفا (فدراسیون جهانی فوتبال) هم قرار داشتند، برای قضاوت در بازی های امسال به شهر اسلو آمده بودند تا کارآمدی شان در داوری فوتبال را علیرغم حجاب عرضه کنند.

این سه شیرزن نه تنها توانمندی های تکنیکی و فنی خود را به نمایش گذاشتند که حتا به خاطر داوری خوب شان جواز قضاوت در بازی فینال گروه «تی» که سنین سیزده تا شانزده سال را هم در بر داشت، دریافت کردند و در برنامه ی اختتامی داورها ضمن تقدیر از حضورشان که توأم بود با اشک ذوق همه ی کسانی که در آن برنامه شرکت داشتند، تحسین نماینده ی کمیته ی داوری فیفا را هم برای شان به ارمغان آورد.

گفت وگوی زیر که با این سه داور زن، انجام شده به علت مسافرت من در روزهایی که این مسابقات برگزار می شد، یک روز پیش از شروع بازی ها بوده و امیدوارم که گفته های شان سایه روشن های فوتبال زنان ایران را به نمایش بگذارد.

ع. شکری

عباس شکری با سه زن داور ایرانی گفت وگو می کند

انسیه مافی نژاد لیسانس شیمی دارد و در یکی از شرکت ها مسئول آزمایشگاه است. از کودکی به ورزش و بویژه فوتبال علاقه زیادی داشته، اما به خاطر نبود تیم فوتبال دختران، به ورزش بسکتبال روی آورده و دوازده سال هم همراه با تیم بسکتبال تمرین کرده است. در آخرین اردوی دانشجویی و همراه بودن با تیم بسکتبال، به علت علاقه ای که به کار خوب یکی از داوران زن پیدا می کند، به تدریج بین داوری و بازیگری فوتبال، نهایتاً داوری را انتخاب کرده است و از سال ۲۰۱۰ هم خانم مافی نژاد در لیست داوران بین المللی فیفا ثبت شده و اکنون هم به همراه دو تن از همکاران اش برای داوری بازی های “جام نروژ” که در نوع خود از بزرگترین تورنمنت های ورزشی است، به شهر اسلو دعوت شده اند تا نشان دهند که در کار حرفه ای با همه ی محدودیت ها چیزی از دیگران کم ندارند.

با کاپشن هایی که مارک “فیفا” (فدراسیون بین المللی فوتبال) بر پشت آن حک شده خیلی ساده آمده اند تا درباره ی خودشان و حرفه ی داوری و فوتبال در ایران با “شهروند” صحبت کنند. همین جا لازم است که از همکاری دوستم آقای «حمید نخستین» که او هم داور است، اما ساکن نروژ، تشکر کنم که اولا بدون تلاش بی دریغ او حضور این دختران ایرانی ممکن نبود و دو دیگر این که این گفتگو امکان پذیر نمی شد.

با نگاهی که انگار سرشار است از فروتنی، می گوید: “فاطمه نصرالهی هستم و فارغ التحصیل رشته ی زبان انگلیسی”. این دختر جوان سی ساله ی ایرانی که در شهر گرمسار متولد شده، اکنون ساکن شهر کرج است و در یک شرکت تولیدی در واحد کیفیت مشغول به کار است. او در بخشی دیگر می گوید: “ده سال است که داور فوتبال هستم  و داوری را هم به این خاطر انتخاب کرده ام که واقعاً عاشق و شیفته ی فوتبال هستم”. او نیز مثل دیگر همکارش از همین امسال در لیست داوران بین المللی فیفا قرار گرفته است.

تا این جای کار می شود فهمید که محدودیت بازیگری زنان موجب شده است که علیرغم علاقه ی زیاد زنان به بازیگری، در همین جرگه، اما در حرفه ای دیگر که در رابطه باشد با بازی مورد علاقه شان، قرار گیرند. هر سه خوشحالند که برای اولین بار پس از ثبت شدن در لیست داوران بین المللی فیفا، برای قضاوت به کشوری دیگر دعوت شده اند و این که می توانند توانایی شان را به جامعه ی جهانی داوران که خیلی از آنها در این بازی ها حضور دارند، نشان دهند. آمده اند تا نه فقط با توجه به فنون داوری که از تجربه ی دیگرانی مثل “کولینا” هم که داوری بود روان شناس در زمین، استفاده کنند و مدیریت زمین و بازیکن را هم با تکیه بر آگاهی های داوری شان و هم با روان شناسی زمین و بازیکن، به عهده بگیرند.

داور دیگری که به شهر اسلو آمده است خود را “معصومه شکوری” معرفی می کند و در رشته ی روان شناسی لیسانس دارد. پیش از این ده سال در رشته ی مربی گری تجربه اندوخته است و علت انتخاب داوری را هم برخورد روان شناسانه “کولینا” با بازیکنان و مدیریت خوب او در زمین می داند. آرزو می کند که روزی او هم مثل “کولینا” زبانزد عام و خاص باشد.

البته اگر از نام و حرفه ی “معصومه” صرف نظر کنیم، اکنون به خاطر فعالیت های حقوق بشری زنان ایران، همه ی دختران ایران، زبانزد جهانیان هستند و امید که خانم شکوری هر چه زودتر به آرزویش که خیلی هم دور از دسترس نیست، برسد.

پیش از شروع گفت وگو، از هر سه شان سپاسگزار می شوم که دعوت “شهروند” را پذیرفته اند و به علت این که در روزهایی که بازی ها برگزار می شود من در شهر اسلو نخواهم بود تا از نزدیک از داوری آنها عکس تهیه کنم، پوزش می خواهم.

وضعیت عمومی ورزش در ایران را چگونه می بینید؟

انسیه مافی نژاد: می دانید که برای پرورش ورزشکاران خوب باید کار آموزش و پرورش از همان اوان کودکی شروع شود. این اتفاقی بود که متأسفانه در سال های پیش در ایران رخ نداد. یعنی ما در زمینه ی مربی و تربیت بدنی از کسانی که کارآموزده باشند، استفاده نکردیم. امروز اما این وضعیت تا حدودی تغییر کرده و از نیروهایی استفاده می شود که کودکان و نوجوانان بتوانند از همان ابتدا با حضور نیروهای متخصص وارد عرصه ی ورزشی شوند. البته این به این معنا است که وضعیت بهتر شده، اما هنوز به حد و حدودهای آرمانی نرسیده ایم. البته باید یادمان باشد که زیاد بودن جمعیت هم موجب می شود که امکانات کم باشد و در اختیار همه قرار نگیرد. بنابراین امکانات برای ساعات اوقات فراغت به طور رایگان اگر نباشد، کسانی که از بودجه ی مالی پایینی برخوردارند با وجود توانایی هایشان، محروم می شوند. باید امیدوار باشیم که این روند هر روز بهتر شود تا کودکان از همان دوران کودکی ورزش را شروع کنند که هم برای سلامت و بهداشت خودشان مفید هست و هم برای جامعه بار اقتصادی اضافی به علت رویکردهای نادرست، به وجود نمی آورند.

ورزش زنان و مردان در ایران از چه تفاوت ها و شباهت هایی برخوردارند و فکر می کنید اگر چه اتفاقی رخ دهد، وضعیت بهتر می شود؟

فاطمه نصرالهی: تفاوت اصلی در رعایت حجاب است که موجب می شود ورزش کاران زن ایرانی نتوانند در آوردگاه های جهانی شرکت کنند. البته اکنون وضعیت بهبود یافته و تیم های بسکتبال، فوتسال و والیبال زنان در عرصه های بین المللی حضور یافته اند، اما هنوز برای خیلی از رشته ها حجاب موجب شده است که زنان مثل مردان نتوانند در عرصه های بین المللی توانایی هایشان را به نمایش بگذارند. همین موضوع؛ یعنی نبود مبارزات ملی یا بین المللی موجب می شود که در زنان و دختران ورزشکار انگیزه ها از بین برود و آرام و دلسرد از ورزش روی برگردانند، اما همانطور که گفتم امیدواریم که حضور زنان ورزشکار ایرانی در عرصه های جهانی هر روز بیشتر شود تا جهان از توانایی های ورزشکاران زن ایرانی آگاه شود.

انسیه مافی نژاد: می خواهم موضوع دیگری هم به گفته های فاطمه اضافه کنم که حجاب موجب شده است که ما زنان نتوانیم از موقعیت تبلیغ که موجب کمک مالی می شود، مثل مردان استفاده کنیم. مردان از همه ی امکانات موجود برای بهتر شدن روند کاری شان استفاده می کنند در حالی که این موقعیت در اختیار زنان قرار نمی گیرد. مثلا ما زنان نمی توانیم از پیست دو و میدانی استفاده کنیم. ورزش زنان به طور کلی و به خصوص فوتبال از امکان درآمدزایی محروم است. وقتی بنیه مالی ضعیف باشد، امکان رشد و توسعه هم آن طور که باید وجود ندارد و موجب می شود که تفاوت های زیادی بین زنان و مردان ورزشکار به وجود آید و منتهی به محروم شدن زنان از بهره وری درست از امکانات شود.

خانم معصومه شکوری، در سال های پیش فائزه هاشمی، دختر هاشمی رفسنجانی، برای ورزش زنان و مثلا دوچرخه سواری، قدم هایی هرچند محدود برداشت که در چند سال اخیر همه ی آنچه او کرده بود از بین رفت. فکر می کنید در سال های آینده این محدودیت ها برداشته خواهد شد یا از این که امروز هست هم بدتر می شود؟

ـ ببینید، باید از درون به مسایل درونی ایرانی پرداخت و نه از دیدگاه کسانی که در خارج از ایران اند و آنچه در ورزش زنان ایران می گذرد را با میزان کشورهای محل سکونت شان مقایسه می کنند. به باور من در یکی دو سال اخیر وضعیت ورزش زنان اگر نگوییم بهتر شده، می توان ادعا کرد که پس رفت هم نداشته است و با حضور کسانی که مدام در تلاش اند که به نوعی هم ورزش زنان و کمیته ی داوری زنان را فعال کنند تا بتوانند در عرصه های بین المللی حضوری بهتر داشته باشند، می شود گمانه زنی کرد که در سال های آینده اگر در بر همین پاشنه ای که امروز می چرخد، بچرخد، ورزش زنان روزهای بهتری پیش رو خواهد داشت.

از نگاه رسانه های غیرایرانی، آنچه موجب عقیم شدن فوتبال زنان بخصوص و به طور کلی ورزش زنان ایران است، همانی است که خود شما هم به نوعی به آن اشاره کردید؛ حجاب. به عنوان زنی که با ورزش زنان از نزدیک سر و کار دارد، فکر می کنید که واقعا حجاب موجب می شود که ورزش زنان عقیم بماند و بازیکن را محدود کند؟

انسیه مافی نژاد: حجاب حتما برای بازیکن در هر رشته ای محدودیت هایی ایجاد می کند. مثلا در هوای گرم تابستان بازیکن باید روسری و مقنعه داشته باشد و آستین را هم نمی شود ذره ای بالا زد. بنابراین با وجود حجاب امکان سرعت عمل و فعالیت کاهش یافته و در مقایسه با بازیکنان حریف که از چنین محدودیت هایی برخوردار نیستند، احتمال بروز صددرصد توانایی ها از بین می رود، اما علیرغم همه ی این مشکلات، زنان و دختران ایرانی به خاطر علاقه ای که به ورزش دارند و به خاطر اسلامی بودن کشورمان، حاضرند این دشواری ها را به جان بخرند، اما توانایی های ورزشی شان را مجال عرضه باشد. یادمان هم باشد که زنان ایرانی به شرطی اجازه حضور در زمین بازی پیدا می کنند که حجاب را رعایت کنند و باز هم تأکید کنم که این موضوع حتما بر کار آنها تأثیر می گذارد.

فاطمه نصرالهی: باید به حرف های همکارم انسیه، اضافه کنم که این محدودیت ها منحصر به بازیکنان نیست که ما داورها هم باید با حجاب داوری کنیم و حتما بر کیفیت کار ما تأثیرگذار است. یعنی، حجاب در زمین موجب محدودیت هایی می شود که هم کیفیت کار بازیکنان را کاهش می دهد و هم بر کار ما به عنوان داور تأثیر منفی می گذارد.

فرض کنیم که همین فردا مجوز حضور بازیکنان فوتبال زن ایران در عرصه ی آسیایی صادر شود و قرار گردد که تیم فوتبال زنان ایران در این سطح به میدان برود، فکر می کنید تیم فوتبال زنان ایران، در چه سطحی در آسیا قرار دارد؟

معصومه شکوری: به باور من بهتر بود که یکی از مربی های تیم فوتبال زنان ایران اکنون اینجا بود و پاسخ شما را می داد که آنها بیشتر از من از توانمندی های تیم آگاه می باشند. اما اگر در کل بخواهم قضاوتی داشته باشم، فکر کنم که نتیجه هایی که تاکنون داشته اند، خوب بوده است. تیم فوتبال زنان ایران از نظر تکنیک کمبود دارد و به این علت که از مربیان مرد که عموما در ایران از مهارت های بیشتری برخوردارند، نمی شود استفاده کرد. پیکارهای بین المللی هم یا نیست یا اگر هست تعدادشان بسیار کم است. در هر حال به نظرم اگر فرصت های تمرین و مربی خوب در اختیار تیم فوتبال زنان ایران قرار گیرد، حتماً از نتایج خوبی برخوردار خواهند شد و نشان خواهند داد که دست کمی از دیگر کشورهای صاحب فوتبال ندارند.

شما دیروز برای تماشای بازی تیم فوتبال «بارسلون» اسپانیا و«وولرینگا» نروژ در استادیوم فوتبال شهر اسلو، حضور داشتید. شاید برای اولین بار بود که در استادیومی برای تماشای بازی فوتبال آن هم در سطح بین المللی حضور پیدا می کردید. می خواستم بپرسم احساس تان چه بود؟

فاطمه نصرالهی: خوب، خیلی خیلی خوشحال بودیم و آرزو می کردیم که ایکاش در مملکت ما هم چنین امکانی فراهم بود که ما زنان هم مثل مردان بتوانیم در استادیوم حاضر شویم و مسابقات را از نزدیک به تماشا می نشستیم. در تمام مدت حسرت می خوردیم که چرا در کشور ما چنین فرصتی وجود ندارد که ما به جای این که از تلویزیون تماشاگر بازی فوتبال باشیم، بتوانیم در استادیوم حاضر شویم و از نزدیک شاهد بازی باشیم. همین جا هم از مسئولین «جام نروژ» سپاسگزاریم که امکان حضور ما در استادیوم را فراهم کردند تا شادی ما صد چندان شود.

انسیه مافی نژاد: من هم به نوبه خودم نمی توانم خوشحالی ام را پنهان کنم. شادی تماشای بازی تیمی مثل بارسلون را در خواب هم نمی دیدم. در حین بازی هم فکر می کردم که اگر چه از نظر فرهنگی ما مردم ایران با اروپایی ها تفاوت داریم اما فکر می کردم که چه بسا با حضور زنان از مقداری از نارسایی هایی که اکنون در استادیوم ها، به علت حضور یک جنسیتی مردان، رخ می دهد، جلوگیری شود و فرهنگ حضور توأمان در استادیوم گسترش یابد.

معصومه شکوری: به طور کلی می دانید که منع، موجب ولع بیشتر می شود. یعنی هر چقدر که فردی را از انجام کاری منع کنید، اشتیاق او به انجام آن کار منع شده بیشتر می شود. دیروز وقتی که آقای نخستین خبر دادند که بلیت حضور ما در ورزشگاه حاضر است، باور کنید شگفت زده شده بودیم که آیا می شود ما هم که زن هستیم بتوانیم در استادیوم فوتبال در کنار مردان و زنان دیگری بازی بارسلون را به تماشا بنشینیم؟ در هنگام بازی هم مدام با خود می گفتم که ای کاش یک بار هم که شده، برای آزمایش، سکوهای خاصی را به زنان اختصاص دهند و تجربه کنند که واقعاً چیزی رخ نخواهد داد. این که حضور زنان موجب نارسایی می شود، چیزی است که در ذهن ما است و چه خوب می شد که یک بار اجازه می دادند که زنان هم در کنار مردان در استادیوم حاضر شوند و ببینند که واقعاً اتفاق خاصی رخ نخواهد داد. تا زمانی که این منع هست ذهنیت اتفاق نیفتاده هم در ذهن ما خواهد ماند و هماره آن را دشواری جامعه خواهیم خواندش و به این وسیله موجب نگرانی روحی فردی و جمعی در جامعه ورزشی می شویم.

شما هر سه داور هستید و حتما تجربه کرده اید که تصمیمی که داوری می گیرد، با نظر بازیکنان یا تماشاگران و حتا رسانه ها متفاوت است. مثلا همین بازی دیروز که تماشاگران و رسانه ها معتقد بودند که داور در قضاوت اش در مورد یک پنالتی اشتباه کرده است. فکر می کنید که آیا کار داوری را چه کسی باید داوری کند؟

انسیه مافی نژاد: به باور من تنها کسانی که حق دارند در مورد کار یک داور، اعم از درست یا نادرست قضاوت کردن اش، نظر بدهند، کارشناسان داوری اند و لاغیر. در هر حال یادمان باشد که داور هم انسانی است که می تواند اشتباه هم بکند، اما حتما برای بازی خاصی، بنابر اصولی او را انتخاب کرده اند تا قضاوت بازی را به عهده بگیرد. پس کارشناسان هستند که می توانند در مورد داوری کسی که سرنوشت یک بازی را در دست دارد، نظر بدهند و نه رسانه ها و تماشاگران و حتا گزارشگر خبره ی ورزشی. در یک کلام، معتقدم که داور به خاطر نزدیکی اش به آنچه در زمین رخ می دهد، بهترین کسی است که می تواند تصمیم بگیرد و نه تماشاگر و مفسر تلویزیون.

شما برای داوری در بازی های «جام نروژ» به کشور نروژ دعوت شده اید. بازی هایی که در نوع خودش بی نظیر است. شاید بیشترین تعداد افراد؛ بازیکن، برنامه ریز، مربی، داور و … گرد هم می آیند تا بازی هایی را برگزار کنند که توپزنان اش نه بازیکنان حرفه ای و حتا نیمه حرفه ای که کودکان فقیر کشورهای عفب مانده و در حال توسعه اند که شاید فقط همین یک بار از سرزمین مادری شان خارج شوند تا روابط و مناسبات فرهنگی و ورزشی سایر کشورها را هم شاهد باشند و تجربه کنند. شما در مورد این جام فوتبال چه می دانستید؟

فاطمه نصرالهی: پیش از این در مورد این بازی ها هیچ چیزی نمی دانستم. اطلاعاتم در همین حد بود که تورنمنت بزرگی است که هر ساله در شهر اسلو برگزار می شود و سال پیش هم سرمربی تیم فوتبال زنان ایران در اسلو بوده و برایمان گفته بود که علیرغم بزرگی و تعداد زیاد بازیکن و بازی، نظم خاصی بر جریان کار حاکم است و همه چیز بدون هیچ حادثه ای و به خوبی پیش می رود.

انسیه مافی نژاد: تا آنجایی که می دانم، این بازی ها از نظم خوبی برخوردار است و برای ما که اولین تجربه ی بین المللی مان است، از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. اگرچه این بازی ها حرفه ای نیست، اما در کشوری انجام می شود که در اروپا قرار دارد و فرهنگ و حتا جو آب و هوایی اش با ما کاملا متفاوت است. می دانم که این بازی ها با هدف مقدسی برگزار می شود به نام “دوستی”. امید که این بازی ها گامی برای از بین رفتن دشمنی ها و به وجود آوردن فرهنگ مودت و دوستی باشد. ویژگی دیگر این بازی ها این است که به دور از هرگونه تجمل برگزار می شود و پرچم صلح دوستی و اخلاق انسانی بر محل برگزاری بازی ها در اهتزار می باشد.

معصومه شکوری: به نظرم هر بازی هم برای بازیکن و هم برای داور تجربه ای است بزرگ. امیدوارم ما هم ضمن به نمایش گذاشتن توانمندی هایمان، بتوانیم کوله بار تجربه مان را بیش از هر زمانی پُر کنیم و با دست پُر از این کشور برای فرهنگ سازی راهی کشورمان شویم.

خانم شکوری، گفتید که فارغ التحصیل رشته ی روانشناسی هستید و علت علاقه ی خود را به داوری فوتبال، برخورد روان شناسانه ی “کولینا” داور بزرگ سال های پیش در زمین با بازی کنان برای مدیریت بازی عنوان کرده اید. آیا اکنون خود شما از علم روانشناسی برای مدیریت بازی هایی که داوری اش را در اختیار دارید، استفاده می کنید؟

ـ من حدود یک سال در بهزیستی با بزرگسالان کار کردم و بچه های عقب مانده ی ذهنی. البته این بچه ها اگرچه از نظر یادگیری با مشکل مواجه بودند، اما در عین حال کارآمد بودند و می توانستند کارهای اولیه ی خود را انجام دهند و حتا بازی فوتبال بکنند. در آن زمان آموختم که اگر از نظر روحی با کودکان یا حتا سالمندان نزدیک شویم چقدر راحت تر می شود با آنها ارتباط برقرار کرد و به آنها چیزی را که لازم است یاد داد. مثلا یادم هست که در اوایل وقتی بچه های عقب مانده ی ذهنی در یک بازی با باخت روبرو می شدند، تحمل آن برای شان ساده نبود و گریه می کردند. با صحبت و دلگرمی به آنها یاد می دادم که زندگی دو سویه دارد و انسان هم همیشه برنده نیست. به آنها یاد دادم که گاهی کسان دیگری بهتر از ما هستند و برد حق آنها است و به تدریج دیدم که هم کودکان و هم بزرگ سالان تن به شکست می دهند و گریه هم نمی کنند. از همین تجربه در زمین فوتبال هم می شود استفاده کرد و مدیریت زمین و بازیکن را در دست داشت. داور با لبخندی به جا، با نگاهی نافذ یا با اخمی که لازم باشد، می تواند مدیریت بازی را در دست داشته باشد و از نظر روانی هم بازیکنان را راضی نگه دارد.

شما هر سه می دانستید که در ورزش زنان ایران محدودیت هایی وجود دارد. پرسش ام این است که چرا فوتبال و از آن هم بیشتر چرا داوری فوتبال را انتخاب کردید؟

فاطمه نصرالهی: همان گونه که گفتم، علاقه شدید به فوتبال. اما در آن زمان نه فوتبال بود و نه فوتسال که من جذب آن شوم. بنابراین بعد از روی کار آمدن فوتبال زنان، من برای نزدیکی به این رشته ی ورزشی مورد علاقه ام، داوری آن را انتخاب کردم و دوره های آن را هم پشت سر گذاشتم و امسال هم خوشبختانه در لیست داوران فیفا قرار گرفتم.

هیچ وقت فکر کردید که ممکن است محدودیت حجاب مانع پیشرفت شما شود و سدی باشد برای پیشرفت های بین المللی تان؟

ـ نه. شاهد آن هم این که امسال فیفا لیست شش نفری داوران زن ایرانی را پذیرفت. دو دیگر آن که اکنون برای داوری یک تورنمنت بین المللی در شهر اسلو هستم. بنابراین اگر توانمندی های فنی مان را افزایش دهیم، حجاب هم نمی تواند جلو پیشرفت ما را در عرصه های بین المللی بگیرد.

انسیه مافی نژاد: من از اوان کودکی عاشق فوتبال بودم. با فوتبال بزرگ شدم چه در بازی و چه در تماشای آن از تلویزیون. در مورد داوری هم که چرا آن را انتخاب کردم پیش از این گفتم. اما در مورد این که حجاب محدودیت ایجاد می کند و نمی گذارد فراتر از مرز ایران برویم، اکنون خوشبختانه فیفا پذیرفته است که در سطح آسیا با حجاب هم بازی کنیم و هم داوری اما در میدان های فرا آسیایی هنوز این اجازه را نداده اند که امیدوارم این محدودیت هم رفع شود یا اتفاق دیگری بیفتد که ما بتوانیم توان داوری مان را به نمایش بگذاریم.

معصومه شکوری: یادم هست که چند سال پیش در موضوعی که شکست هم خورده بودم، خود را مقصر نمی دانستم. به همین دلیل هم برای احیای روحی خود، دست به مبارزه با خود زدم و سرانجام هم قانع شدم که باید بعضی وقت ها علیرغم بیگناهی شکست را پذیرفت. در مورد داوری و حجاب و محدودیت های آن هم من همین طور فکر می کنم. اگر خود را به فنون داوری مجهز کنیم و تکنیک های لازم را به خوبی یاد بگیریم، با یا بدون حجاب داور خوبی خواهیم بود. این را که می گویم یقین دارم و به همین خاطر هم با توجه به پیشرفت زنان ایرانی، چشم انداز تحول شان را در جهت مثبت می بینم. شاید من و همکاران ام که امروز به این حرفه روی آورده ایم نتوانیم همه ی توانمندی های لازم را کسب کنیم، اما یقین دارم که زنان دیگری یا نسل بعدی حتما در عرصه ی بین المللی مطرح خواهد شد. زن ایرانی شایسته ی بالا رفتن از پله های ترقی است چه با حجاب و چه بی حجاب.

خانم های گرامی، ضمن سپاس بیکران از این که دعوت هفته نامه ی «شهروند» را پذیرفتید، خواهش می کنم اگر فکر می کنید چیزی هست که هم وطنان شما در گوشه گوشه ی جهان باید بدانند؛ از شادی ها، موفقیت ها، محدودیت ها و … ، بیان کنید.

انسیه: می خواهم به هموطنان ام بگویم که مطمئن باشید اگر زنان ایرانی فرصت فعالیت پیدا کنند دست کمی از هیچ یک از زنان سایر نقاط دنیا ندارند و چه بسا که از آنها سر هم باشند. این را می گویم چون می دانم که توانایی های دختران ایرانی خیلی خیلی بالا است.

فاطمه: من هم می گویم که ما زنان ایرانی علیرغم محدودیت های حجاب و دشواری آن در بازی و داوری، از نظر تکنیک های کاری هیچ چیز کمتر از زنان سایر کشورها نداریم و آمده ایم که در این تورنمنت توانایی های مان را به رخ آنها بکشیم.

معصومه: من ضمن تأیید گفته های همکاران ام، اضافه می کنم که آمده ایم تا فراتر از نگاه شان به ما داوری کنیم. شاید با دیدن حجاب ما با دیدی دیگر به ما نگاه کنند، اما خوشحالیم که اکنون بر سکویی ایستاده ایم که هنوز آوردها شروع نشده و ما همه؛ چه من با حجاب و چه همه ی آنهایی که بی حجاب و از چهار گوشه ی جهان آمده اند، با هم برابریم و روزهای آینده معلوم می کند که چه کسانی در زمینه ی حرفه ای فراتر و بهتر از دیگری اند.