* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
بخش دوم و پایانی
چه کسانی در خطر ابتلا هستند
* زنان سه برابر مردان دچار میگرن می شوند و دو سوم بیماران در موقع پریود رنج بیشتری از بیماری می برند. کم و زیاد شدن هورمون ها مخصوصا هورمون های جنسی در آخر این دوران می تواند به شروع حمله میگرن کمک کند.
* هنگام بارداری ـ از دومین سه ماه بارداری شدت میگرن ها کمتر می شود.
حملات میگرن از بلوغ شدیدتر می شوند و در اغلب موارد هنگام یائسگی از بین می روند، ولی متاسفانه در بعضی از زنان میگرن با یائسگی شروع می شود.
* افرادی که یکی از والدین آنها دچار میگرن بوده، احتمال ابتلا به میگرن مخصوصا با aura چهار برابر بیشتر می شود.
* افرادی که یک ضعف ژنتیکی برای میگرن همی پلژیک دارند که خیلی نادر است و با فلج طولانی یک طرف بدن همراه است.
عوامل تولیدکننده خطر
عوامل زیر به عنوان شروع کننده ی حملات میگرن شناخته شده اند و در همه افراد یکسان نیست و هر شخص باید به عواملی که باعث شروع حمله میگرن در او می شود توجه و از آنها پرهیز کند.
۱ـ عوامل غیر تغذیه ای
عوامل مختلفی در زندگی شخص و محیط زیست او مشخص شده که می تواند عامل شروع حمله در بیماران میگرنی بشود. به چند عامل اشاره می کنیم:
ـ استرس
ـ استراحت پس از مدتی استرس داشتن مثل شروع میگرن در اوایل مرخصی
ـ گرسنگی ـ روزه گرفتن یا یک وعده غذا نخوردن
ـ به هم زدن عادت خوابیدن مثل دیرتر خوابیدن از ساعت معمول خواب
ـ تغییرات فشار هوا
ـ نور شدید و یا سروصدای زیاد
ـ ورزش نکردن و یا ورزش سنگین تر از حد معمول
ـ عطر، دود سیگار و یا بوهای غیرمعمولی
ـ داروهای مختلف مثل داروهای ضد درد که زیاد مصرف می شود و در بعضی از مواقع داروهای ضد بارداری
۲ـ عوامل تغذیه ای
در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد افرادی که از میگرن رنج می برند گفته اند که بعضی از خوراکی ها باعث شروع حملات می شوند و موادی که بیش از همه گفته شده، عبارتند از:
ـ مشروبات الکلی مخصوصا شراب قرمز و آبجو
ـ کافئین یا کمبود کافئین
ـ پنیرهای کهنه شده
ـ شکلات
ـ ماست
ـ غذاهای تخمیرشده و یا نمک سود شده
ـ گلوتامات مونوسدیک
ـ اسپارتام
مسلما اگر شخص عوامل شروع حمله را بشناسد و از آنها دوری کند بهترین و عاقلانه ترین راه طبیعی پیشگیری از حملات است که احتیاج به نظم قوی دارد. بهتر است که شخص یک دفترچه یادداشت داشته باشد تا این عوامل و مدت میگرن و تاریخ آن را در آن ثبت کند تا از آن عوامل پرهیز کرده و ضمنا در موقع ملاقات با متخصص تغذیه از آن استفاده کند.
داروهایی که برای پیشگیری استفاده می شوند
داروهایی هستند که نمی توانند میگرن را درمان کنند ولی برای کم کردن شدت و فرکانس حملات میگرن به کار می روند و باید هر روز مصرف شوند و آثار حفاظت کننده آنها پس از دو تا سه ماه مصرف خود را نشان می دهند.
این داروها معمولا برای کسانی که سه بار یا بیشتر در ماه از میگرن رنج می برند و در نتیجه فعالیت های روزانه ی آنها مختل می شود به کار می روند ولی این یک قانون اساسی نیست. پزشک تصمیم می گیرد که از این داروها استفاده بشود یا نه، زیرا بعضی از این داروها دارای آثار ثانویه ناخواسته هستند و احتمال اینکه پس از مصرف طولانی بی اثر بشوند هم هست، ولی برای افرادی که از میگرن های شدید و تکراری رنج می برند این داروهای پیشگیری کننده مفید هستند.
داروهایی که بیشتر از همه در کانادا استفاده می شوند عبارتند از:
ـ بتابلوکان ها ـ Inderal و Timol به غیر از میگرن برای درمان فشارخون و مشکلات قلبی عروقی به کار می روند.
ـ جلوگیری کننده از کلسیک ها مخصوصا Flunarizine
ـ داروهای ضد تشنج که مفیدند ولی دارای آثار ناخواسته مهم با دوز بالا دارند مثل تهوع، استفراغ، اسهال.
ـ آنتی دپرسورهای تری سیکلیک با دوز کم.
ـ ویتامین B2 ریبوفلاوین ـ برای رفع بعضی از کمبودهای سلول های مغزی در افرادی که مرتبا از این بیماری رنج می برند.
ـ هورمون تراپی ـ استروژن به صورت ژل برای زنانی که میگرن آنها بر اثر کم و زیاد شدن هورمون ها در سیکل پریود آنهاست.
ـ بوتاکس که برای از بین بردن چروک های صورت به کار می رود همین طور می شود از آن برای شل کردن عضلات منقبض شده سر و گردن استفاده کرد.
در اکتبر ۲۰۱۰ سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از تزریق بوتاکس را به عنوان داروی پیشگیری کننده برای میگرن های مزمن تصویب کرد، البته برای موارد نادری که میگرن حداقل ۱۵ روز در ماه شخص را عذاب می دهد. آثار درمانی بوتاکس در مقابله با دارونما ضعیف است.
در دو مطالعه که روی ۱۳۸۴ بیمار انجام شده، دارونما باعث شده که مدت میگرن ۲/۶ روز در ماه کمتر شده و بوتاکس ۲/۸ روز .
اگر می خواهید از بوتاکس استفاده کنید درباره ی خطرات احتمالی آن با پزشک مشورت کنید زیرا هر سه ماه یک بار باید تزریق بوتاکس داشته باشید. در کانادا هنوز اجازه استفاده از آن برای درمان میگرن داده نشده و تحت مطالعه است، ولی پزشک می تواند بدون اجازه ی رسمی از آن استفاده کند.
درمان هایی که در زمان حمله میگرن به کار می روند
هنوز درمانی برای معالجه ی میگرن وجود ندارد و در زمانی که حملات وجود دارند باید با داروهای ضد درد آرامش کرد. آثار مفید همه ی این داروها وقتی بیشتر است که به محض شروع علائم اولیه میگرن مصرف شوند یا اینکه به محض شروع سردرد حتی اگر علائم اولیه وجود نداشته باشد.
کسانی که چند حمله میگرن در سال دارند می توانند بدون نگرانی از داروها استفاده کنند ولی برای کسانی که مرتبا میگرن دارند وضع فرق می کند. مطالعات نشان داده که اگر از این داروها مرتبا و با دوز بالا استفاده شود پس از مدتی می توانند موثر نباشند و حتی باعث شوند که فرکانس میگرن بیشتر هم بشود. اگر مجبورید از داروهای ضد درد به مدت ۱۰ تا ۱۵ روز در ماه استفاده کنید حتما در این باره با پزشک خود مشورت کنید.
داروهایی که بدون نسخه می شود تهیه کرد
اسید استیل سالی سیلیک (اسپرین) ـ استامینوفن (تایلنول) و آنتی انفلاماتوارهای غیراستروئیدی مثل ادویل و موترین و امثال اینها اغلب برای میگرن های سبک کافی هستند اگر به محض شروع اولین علامت ها مصرف شوند.
همچنین داروهایی مخصوص میگرن هم وجود دارند مثل Liquid Gels Advil و Liquid Gels Advil Extra Fort که درد را سریع تر آرام می کند.
توجه داشته باشید که استفاده مرتب از آنتی انفلاماتوارهای غیراستروئیدی می تواند باعث تحریک و التهاب معده شده تولید زخم بکند. قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
در هنگام حمله میگرن چه باید کرد؟
ـ در یک اتاق بی سروصدا و تاریک دراز بکشید.
ـ یک کمپرس سرد روی پیشانی بگذارید.
ـ پوست سرتان را ماساژ بدهید.
ـ روی شقیقه ها را فشار بدهید.
بالاخره نگرانی و دپرسیون رابطه مستقیم با میگرن دارند. اگر به این ها دچار هستید برای رفع آنها احتیاج به کمک دارید رودربایستی با کسی نداشته باشید و حتما دنبال کمک بگردید.
