۱ تا ۳ نوامبر ۲۰۱۹، جکمن هال، گالری هنر انتاریو
امسال نوزدهمین سال برگزاری جشنواره سینمای دیاسپورا است، جشنواره کوچکی که فارغ از زرق و برق‌های معمول موفق شده است به عنوان یکی از پرکیفیت‌ترین رویدادهای سینمایی تورنتو شناخته شود. این را می‌توان از رویکرد سینماگران و پخش‌کننده‌های سینمایی دریافت که امروزه مهم‌ترین فیلم‌های‌شان را برای نمایش اول در اختیار این جشنواره می‌گذارند. آن‌ها که با صنعت سینما آشنا هستند می‌دانند که نمایش اول یک فیلم در یک شهر یا کشور یا جهان برای سازندگانش اهمیت دارد. برای نمونه، جشنواره های رده یک دنیا مانند کن و ونیز تنها فیلم‌هایی را می‌پذیرند که برای نخستین بار در دنیا به نمایش درمی‌آیند. از سوی دیگر، جشنواره کوچک و غیر مسابقه‌ای تلوراید که در ایالت کلرادوی آمریکا برگزار می‌شود و تنها سه روز طول می‌کشد آن قدر اعتبار دارد که بسیاری سینماگران حاضرند از جشنواره تورنتو دست بکشند (که یک هفته دیرتر شروع می‌شود) تا بتوانند فیلم‌شان را در تلوراید به نمایش درآورند. به این ترتیب می‌توان دریافت این‌که نمایش اول بسیاری فیلم‌های معتبر جهان در شهر تورنتو در جشنواره دیاسپورا انجام می‌گیرد نشانه اعتبار هنری آن در بین محفل‌های سینمایی است.
امسال نیز مانند سال های پیش چند فیلم مهم سینمایی برای اولین بار در تورنتو در این جشنواره به نمایش درمی‌آیند. برای نمونه، “احمد جوان” از برادران داردن که جایزه بهترین کارگردانی را از جشنواره کن امسال دریافت کرد، “پاپیچا” از مونیا مدور، نماینده الجزایر در اسکار ۲۰۲۰، “مرا یک جای خوب ببر”، از انا ساندیارویچ، یکی از پر سر و صداترین فیلم‌های اروپایی امسال و برنده جایزه ببر طلایی از جشنواره روتردام ۲۰۱۹، و “گنجشک‌های کابل” از زابو بریتمن، برنده چندین جایزه سینمایی و نامزد جایزه نوعی نگاه از جشنواره کن، همگی ساخته های پر اعتباری هستند که برای اولین بار در تورنتو به نمایش در می‌آیند.
در کنار این ها فیلم‌های دیگری نیز هستند که پیش از این در تورنتو به نمایش درآمده اند و هرکدام به نوعی توجه سینمادوستان را به‌خود جلب کرده اند. “زاده اوین” از مریم زارعی داستانی صمیمی و دلنشین از زنی است که در زندان اوین به دنیا آمده است. “بهشت باید همین باشد” از الیا سلیمان از دید من بهترین فیلم جشنواره تورنتوی امسال بود که فرصتی دوباره برای آنانی است که نتوانستند آن را ببینند. “غزه” تصویری متفاوت از زندگی روزمره مردم فلسطین در این شهر است که با تصویرهای کلیشه‌ای که در رسانه های اصلی می بینیم متفاوت است. “جانیفتادگی” از آیریس زکی سینماگر خوش‌قریحه اسرائیلی است که با زبانی طنز‌آمیز از گفتگوهایش با نومهاجران اسرائیلی می‌گوید.
در کنار فیلم های بلند چند فیلم کوتاه هم به برنامه دیاسپورا راه پیدا کرده اند. بخشی از برنامه جشنواره که در سال‌های گوناگون تکرار شده است “دیاسپورا به اختصار” نام دارد که به نمایش فیلم های کوتاه می‌پردازد. امسال شش فیلم کوتاه در این بخش به نمایش در می‌آیند که نیمی از آن ها کانادایی هستند و دوتا از آن‌ها ساخته فیلمسازان ایرانی-کانادایی هستند. فیلم های این بخش شامل این فیلم‌ها هستند:
“سال نوی هارو” از آلیس شین، کانادا؛
“رز کوچولوی او” از تام تان، کانادا؛
“خارجی” از جاگ‌وانگ یئون، از کره جنوبی؛
“شیر” از سمیرامیس کیا، کانادا؛
“یک خانواده کامبوجی لطفا برای خوشی من” از ا.م. لوکاس، آمریکا؛
و “هدیه” از زهرا فرجی، کانادا.
دو فیلم کوتاه دیگر هم در برنامه گنجانده شده اند که پیش از دو فیلم بلند به نمایش در می‌آیند:
“عزیزه” از سوداده کعدان، لبنان؛
و “ترانه نمی‌سوزد” از راسکو نیل، بریتانیا.
گشایش جشنواره دیاسپورا با برنامه کتاب‌خوانی و گفتگو با آیلت صبری، نویسنده یمنی- اسرائیلی-کانادایی است که اولین کتابش “بهترین جای زمین” یکی از پرفروش‌ترین‌های کانادا شد. او در این برنامه از دومین کتابش “هنر ترک کردن” می‌خواند که در آن خاطراتش را بازگو کرده است. گفتگوگری که او را بر روی صحنه همراهی می‌کند نیز خود شخصیت شناخته شده‌ای است. لورن کیرشنر استاد ادبیات انگلیسی در دانشگاه رایرسون از خانواده ای فرهنگ دوست می‌آید که بسیاری احتمالا خواهرش میا کیرشنر را با فیلم مشهور “اگزوتیکا” از اتوم اگویان به‌یاد می‌آورند. لورن پیش از این هم با جشنواره دیاسپورا همکاری کرده است.
توضیح بیشتر درباره فیلم‌ها در زیر آمده است.
شنبه، ۲ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱:۰۰
دیاسپورا به اختصار Diaspora in Short
گزیده‌ای از شش فیلم کوتاه شامل دو فیلم از سینماگران ایرانی
شنبه، ۲ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۳:۰۰
“پاپیچا” Papicha- مونیا مدور، ۲۰۱۹، فرانسه و الجزایر، ۱۰۶ دقیقه
نامزد جایزه نوعی نگاه از جشنواره کن ۲۰۱۹، برنده بهترین فیلم عرب از جشنواره الگونا، نماینده الجزایر در اسکار ۲۰۲۰، اولین نمایش در تورنتو
الجزایر ۱۹۹۷. در شرایطی که اسلام‌گرایان افراطی قدرت گرفته‌اند، نجمه دانشجوی جوان، مانند بسیاری زنان دیگر به‌دنبال راهی برای تسلیم نشدن در برابر سرکوب زنان است. برگزاری یک نمایش مد بهترین راه برای این کار است.
شنبه، ۲ نوامبر، ساعت ۵:۰۰
“مرا به جای خوبی ببر” Take Me Somewhere Nice- انا ساندیارویچ، ۲۰۱۹، هلند و بوسنیا، ۹۱ دقیقه
برنده جایزه ببر طلایی از جشنواره روتردام ۲۰۱۹؛ بهترین فیلم از جشنواره سارایوو؛ اولین نمایش در تورنتو
آلما دختر جوانی است که به دنبال یافتن پدری که هرگز ندیده از هلند به بوسنیا می‌رود. آن‌جا با پسر عمویش امیر و دوست او، دنیس همسفر می‌شود. سفری که در آن بیش از همه به دنبال یافتن خود است.
شنبه، ۲ نوامبر، ساعت ۷:۰۰
“آحمد جوان” Young Ahmed- ژان-لوک و پی‌یر داردن، ۲۰۱۹، فرانسه و بلژیک، ۹۰ دقیقه
برنده بهترین کارگردانی و نامزد نخل طلایی از جشنواره کن ۲۰۱۹، اولین نمایش در تورنتو
در بلژیک، احمد نوجوان بین عشق به زندگی و فشار امام مسجد برای کشتن یک فرد بیگناه در مانده است.
دوشنبه، ۲ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۹:۰۰
“گنجشک‌های کابل” Swallows of Kabul
زابو بریتمن و الیا گوبه-مه‌ولچ، ۲۰۱۸، فرانسه، ۸۴ دقیقه، اولین نمایش در تورنتو
برنده بهترین فیلم در جشنواره انیمیشن انسی؛ نامزد جایزه نوعی نگاه در جشنواره کن ۲۰۱۹، اولین نمایش در کانادا
تابستان ۱۹۹۸ است و کابل زیر حکومت طالبان به ویرانه ای تبدیل شده. محسن و زونیره عاشق هم هستند و به آینده مشترک‌شان فکر می‌کنند اما یک رفتار اشتباه همه‌چیز را بر هم می‌ریزد.
یکشنبه، ۳ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲:۰۰
“غزه” Gaza- گری کین و اندرو مک‌کانل، ۲۰۱۹، ایرلند و فلسطین، ۹۲ دقیقه
برنده بهترین فیلم مستند از جشنواره فیلم دابلین؛ نامزد جایزه ویژه هیئت داوران از جشنواره ساندانس ۲۰۱۹
“غزه” تصویری متفاوت از فلسطینی‌هاست. مردمی خوش‌مشرب و انعطاف‌پذیر که اگرچه زندگی شان با درگیری‌های بی‌پایان شکل گرفته اما برای آن معنایی دیگر آفریده اند.
یکشنبه، ۳ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۴:۰۰
“زاده اوین” Born in Evin- مریم زارعی، ۲۰۱۹، آلمان و اتریش، ۹۵ دقیقه
برنده فیلم برگزیده تماشاگران در جشنواره برلین ۲۰۱۹
مریم زارعی بازیگر و سینماگری است که امروز در آلمان زندگی می‌کند. اما او سی و پنج سال پیش در زندان اوین به دنیا آمده است. پدر و مادرش که هر دو زندانیان سیاسی بوده‌اند دوست ندارند آن روزها را به یاد بیاورند و بازگو کنند. “زاده اوین” داستان صمیمانه ای از تلاش مریم برای باز کردن این راز سر به مهر است.
یکشنبه، ۳ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۶:۰۰
“بهشت باید همین‌جا باشد” It Must be Heaven – نامزد جایزه نخل طلای جشنواره کن ۲۰۱۹
در این کمدی زیبا، الیا سلیمان، سینماگر برجسته فلسطینی- آمریکایی تلاش می‌کند از فلسطین فرار کند تا در کشور دیگری به آرامش برسد اما زادگاهش گویی همه‌جا به دنبال اوست و تنهایش نمی‌گذارد.
یکشنبه، ۳ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۸:۰۰ – برنامه پایانی جشنواره
“جانیفتادگی” Unsettling- آیریس زکی، ۲۰۱۸، اسرائیل و بریتانیا، ۷۰ دقیقه
برنده جایزه سوشال ایمپکت مدیا، آمریکا، ۲۰۱۹، اولین نمایش در کانادا
در یک شهرک مهاجرنشین در کرانه غربی، آیریس زکی با افراد محلی به گفت و گو می‌نشیند. اگرچه در آغاز، این مهاجران از گفتگو با یک اسرائیلی چپ‌گرا هراس دارند اما به تدریج سفره دل‌شان را باز می‌کنند و از موضوع‌هایی حرف می‌زنند که گاه بهت‌آورند و گاه خنده‌آور.
برای آگاهی بیشتر درباره جشنواره و برنامه‌های امسال و خرید بلیت از وبسایت جشنواره دیدن کنید.
بلیت: $۱۵، برای دانشجویان و شهروندان ارشد $۱۲، پاس جشنواره $۷۵
