آرش عزیزی ـ هفته ی گذشته خبر از برنامه ی ریاضت کشی دادیم که دولت استفن هارپر می خواهد برای کشور به ارمغان بیاورد. پیش از این دولت لیبرالِ مک گینتی و البته بعضی دولت های شهری هم مثل دولت تورنتو به رهبری شهردار راست گرای جدیدش، راب فورد، قبلا خبر از اجرای برنامه ای مشابه داده اند.
با توجه به این، جای تعجب نیست که کارگران کانادا نیز به برنامه های خود برای مقابله با این برنامه دست بزنند. کنگره کارگران کانادا ماه پیش در کنوانسیون خود در ونکوور وعده داده بود کمپینی از تظاهرات دسته جمعی و اعمال مستقیم علیه دولت هارپر به راه بیاندازد. حال می بینیم که بسیاری از اتحادیه های عضو این کنگره درگیر نبردهای مستقیم با کارفرمایان خود نیز شده اند.
کارگران اعتصابی ایرکانادا
شهروند این هفته در حالی زیر چاپ می رود که سایه ی دو اعتصاب مهم و عمده ی کارگری بر بالای سر شهرمان تورنتو قرار گرفته است: یکی اعتصاب کارگران پست و دیگری اعتصاب کارگران ایر کانادا. هنگام نوشته شدن این مقاله (عصرِ دوشنبه) وقوع هر دو کاملا قطعی به نظر می رسد.
اتحادیه کارگران پست کانادا اکنون یکی دو هفته است که با آن چه به “تاکتیک های خلاق” معروف است (یعنی اعتصاب های موضعی به جای اعتصاب کامل) به مقابله با اداره ی پست برخاسته است. پیش از این شاهد بودیم که ۵/۹۴ درصد از کارگران این اتحادیه رای به اعتصاب دادند، یعنی قوی ترین رای تاریخ این اتحادیه به اعتصاب.
اگر در بسیاری موارد اعتصاب وقتی صورت می گیرد که کارگران خواهان وضعیت بهتر هستند، در این مورد خواست کارگران پست تنها حفظ شرایط گذشته است. اما اداره پست خواهان پس گرفتن بسیاری از امتیازاتی است که در قرارداد دسته جمعی فعلی کارگران موجود است و ظاهرا از این خواست کوتاه هم نمی آید. این اداره از جمله خواهان برقراری سیستم دستمزد و مزایای دوطبقه ای برای تمام کارگران جدید است. یعنی می خواهند تمام کارگران جدید مزایا و دستمزد کمتری دریافت کنند و حقوق بازنشستگی کمتری داشته باشند. فعالان این اتحادیه می گویند هدف از این کار تفرقه انداختن بین کارگران جدید و قدیمی است، همان کاری که در دهه ی ۱۹۹۰ در مورد کارگران فروشگاه ها و سوپرمارکت ها انجام شد.
دیگر مساله ی مهم که به اعتصاب انجامیده حذف مرخصی های استعلاجی است که پس از پیروزی های اتحادیه در دهه ی ۱۹۶۰ در قراردادها گنجانده شده بود. در حال حاضر کارگران پست، که به گفته فعالان یکی از پرمخاطره ترین شغل ها را دارند، سالی ۱۵ روز مرخصی استعلاجی دریافت می کنند. اداره پست می خواهد این میزان را نصف کند.
مهمتر آن‌که گفته می شود دولت هارپر قصد خصوصی سازی اداره ی پست را هم دارد، احتمالی که کنگره کارگران کانادا قبلا در کنوانسیونِ ونکوور به آن اشاره کرده بود و وعده داده بود با تمام قوا در کنار اتحادیه کارگران پست بایستد و علیه آن دست به عمل بزند.
اعتصاب کارگران پست
کارگران پست چنان‌که گفتیم مدتی است به اعتصاب موضعی، یعنی نوعی کند کردن کار، دست زده بودند. برای مقابله با این تاکتیک بود که اداره ی پست با تاکتیک خودش به میدان آمد: این اداره هفته ی پیش اعلام کرد روزهای ارسال مراسلات به بیشتر مناطق شهری را محدود به سه روز در هفته (دوشنبه، چهارشنبه و جمعه) می کند تا دستمزد کارگران را کاهش دهد. در مقابل اتحادیه اعلام کرد به اعتصاب های موضعی خود ادامه می دهد و شهرهای جدیدی را هدف قرار می دهد: کرنر بروکِ نیوفاندلند، فردریکتونِ نیوبرانزویک، برتونِ نوا اسکوشیا، تروآ ریویرِ و شربروک در کبک، کرنوال، ویندزر و نیاگارا فالز در انتاریو، رجاینا در ساسکاچوان و نانایمو در بریتیش کلمبیا.
کارگران اعتصابی پست
در عین حال مذاکرات دو طرف در آخرهفته ی گذشته به بن بست خورد. روز جمعه اتحادیه اعلام کرده بود اگر قراردادهای دسته جمعی قبلی بازگردانده شود کارگران سر کارشان باز می‌گردند، اما اداره از این کار خودداری کرد و در نتیجه اتحادیه نه تنها به اعتصاب های موضعی ادامه داد که اعتصاب تمام و کمال را در شهر رد دیرِ آلبرتا آغاز کرد و اعلام کرد این هفته ۱۰ شهر دیگر نیز شامل این اعتصاب خواهند شد. در آخرین ساعات زیر چاپ رفتن شهروند، انتظار می رود تورنتو نیز امشب شاهد اعتصاب تمام و کمال باشد.
کارگران ایر کانادا
به طور همزمان اما کارگران مختلفی که برای هواپیمایی ایر کانادا کار می‌کنند نیز وارد مذاکرات جدی با شرکت شده اند و احتمال اعتصاب بالا است. چهار اتحادیه ی مختلف در حال مذاکره با این هواپیمایی هستند.
خلبانان پیشنهاد شرکت برای تغییرات در حقوق بازنشستگی را رد کرده اند. در میان مذاکرات، خلبانان چهار نفر از مقامات اتحادیه خود را کنار گذاشته اند و فعلا مشغول انتخابات درونی هستند.
مهمانداران هواپیما نیز از قرارداد خود راضی نیستند گرچه ورود احتمالی آن ها به اعتصاب چند ماهی طول می کشد و شاید به اواخر ماه اگوست بکشد.
اتحادیه ی دیگری که مکانیک ها و خدمه ی محل را سازمان می دهد هنوز در اوایل مذاکره است، اما گفته می شود احتمال ورود آن‌ها به اعتصاب نیز وجود دارد.
اما ۳۸۰۰ نفر تلفن‌چی و کارگران پذیرش مسافر در نه فرودگاه کانادا که جزئی از اتحادیه کارگران خودروسازی (سی ای دبلیو CAW) هستند به احتمال بسیار همین امشب (دوشنبه) وارد اعتصاب خواهند شد. آن‌ها بخصوص به این علت جری هستند که قبلا در زمان عدم سودآوری شرکت قبول کرده بودند دستمزدهای خود را متوقف کنند و حتی کاهش دهند و به شرکت اجازه دهند پرداخت های خود به صندوق بازنشستگی را به تاخیر اندازد.
همان سیستم دو طبقه ای که مورد اعتراض کارگران پست واقع است مورد اعتراض کارگران سی ای دبلیو نیز قرار گرفته و اتحادیه گفته به هیچ وجه آن را نمی پذیرد.
عاقبتِ اعتصاب
ایر کانادا البته اعلام کرده در صورت اعتصاب کارگران بخش پذیرش، با استفاده از ماشین های خودکار کاری خواهد کرد که هیچکدام از پروازها لغو نشود، اما در مورد کارگران پست چنین کاری ممکن نیست. اعتصاب آن‌ها به معنای توقف کامل رسیدن نامه ها و بسته های پستی در سراسر کشور خواهد بود و تاثیر عظیمی بر سراسر کشور می‌گذارد.
از این رو است که دولت محافظه کار به شدت نگران این اعتصاب است و تا همین حالا سعی کرده علیه آن دست به عمل بزند.
لیزا ریت، وزیر کار دولت محافظه کار، هفته ی گذشته دیداری با نمایندگان اداره پست و اتحادیه کارگران پست داشت تا اوضاع را خاتمه دهد که در این امر ناموفق بود.
احتمال دیگر اما رای احتمالی پارلمان به غیرقانونی کردن اعتصاب کارگران پست است، اما در این صورت بعید نیست کارگران پست دست به اعتصاب غیرقانونی برای مقابله با این عمل دولت هارپر بزنند.
مایک پاله سک، از مقامات این اتحادیه در ونکوور، در گفتگو با شهروند با اشاره به محتوای سیاسی اعتصاب می گوید: “این بخشی از همان مبارزه ای است که مردم در سراسر جهان با آن روبرو هستند. برنامه ی محافظه کار و راست گرایانه ای که می خواهد با استفاده از بهانه ی بحران اقتصادی به کارگران و زحمتکشان حمله کند و دستمزدها و سطوح زندگی را پایین بکشد. این در اساس نبردی است هم سیاسی و هم اقتصادی.”
مایک، در پاسخ به منتقدانی که به دستمزد بالای کارگران پست در حال حاضر اشاره می کنند، می گوید:”ما خیلی سخت برای این دستمزدها و شرایطی که داریم جنگیدیم. اما شعار فدراسیون کارگران بریتیش کلمبیا هست: ما آن چیزی را که برای خود می خواهیم برای همه می خواهیم. حرف ما هم دقیقاً همین است. ما می خواهیم شرایط زندگی همه را بالا ببریم.”
مایک می گوید احتمال این‌که اتحادیه اش در صورت رای مجلس به غیرقانونی بودن اعتصاب علیه آن دست به عمل بزند و خطر جریمه و دستگیری و زندان را به جان بخرد کم نیست.
نگاهی به تاریخ اتحادیه ی کارگران پست نشان می دهد که نباید از این حرف او تعجب کنیم.
اولین اعتصاب مهم این اتحادیه در سال ۱۹۶۵ در زمانی صورت گرفت که نه تنها اعتصاب کارگران دولتی غیرقانونی بود که آن‌ها حتی حق تشکیل اتحادیه هم نداشتند. این بزرگترین اعتصاب دولتی تاریخ کانادا باعث شد تمام کارگران بخش دولتی برای اولین بار حق تشکیل اتحادیه و چانه زنی دسته جمعی را پیدا کنند و اصلا خود اتحادیه کارگران پست، که نطفه های آن‌را در آن سال ها فعالان حزب کمونیست ساخته بودند، اینگونه قدم به عرصه ی وجود گذاشت.
در سال ۱۹۷۸، این اتحادیه علیرغم رای پارلمان به اعتصاب غیرقانونی خود ادامه داد که در نتیجه ی آن ژان کلود پارو، رئیس اتحادیه، به زندان افتاد. در سال ۱۹۸۱ مجددا اعتصاب تاریخی دیگری بود که باعث شد این اتحادیه برای اولین بار حق مرخصی دوران بارداری را برای اعضایش به دست بیاورد. اعتصاب های بزرگ در سال های ۱۹۸۷ و ۱۹۹۱ علیه طرح احتمالی خصوصی سازی اداره ی پست از دیگر نمونه های تاریخ رزمنده ی این یکی از چپ ترین اتحادیه های آمریکای شمالی است.
***
همه ی اتحادیه های کارگری البته تاریخ رزمنده ی اتحادیه ی کارگران پست را ندارند، اما آن چه از روند تا کنونی مذاکرات به مشام می رسد این است که این تابستان باید آماده ی منازعات کارگری متعددی باشیم که عواقب سیاسی وسیعی نیز خواهند داشت.
