روز جهانی آزادی مطبوعات؛ ایران همچنان زندانی بزرگ برای روزنامه نگاران
شهروند: مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۲۰ دسامبر ۱۹۹۳ میلادی در چهل و هشتمین اجلاس خود در پی مصوبه ای روز سوم ماه می هر سال را به نام «روز جهانی آزادی مطبوعات» اعلام کرد.
ایده این مصوبه در همایش عمومی یونسکو در سال ۱۹۹۱ مبنی بر صدور اعلامیه ی “ارتقای آزادی مطبوعات در دنیا”، که مطبوعات آزاد را از ارکان مسلم یک جامعه دمکراتیک می دانست، شکل گرفت.
این ایده که اعضای یونسکو مایل هستند روز ۳ ماه می (به یاد سالروز انتشار اعلامیه ویندهوک درباره ارتقای وضعیت نشریه های مستقل و فراگیر افریقایی) به عنوان روز جهانی آزادی مطبوعات شناخته شود، توسط یونسکو به آگاهی سازمان ملل رسانده شد و در نهایت پس از دو سال تلاش سازمان گزارشگران بی مرز و روزنامه نگاران افریقایی در سوم می ۱۹۹۳ میلادی در همایشی که به همین منظور در شهر ویندهوک پایتخت نامیبیا برگزار شد، این مصوبه به تصویب سازمان ملل متحد رسید.
از همان سال تاکنون این روز به شکل های متفاوت در کشورهای آزاد جهان بزرگ داشته می شود و در واقع فرصتی فراهم می شود تا گروه های حقوق بشری و نهادهای مدنی در سراسر دنیا توجه جهانیان و مسئولان ذیربط را به نقض آشکار حقوق روزنامه نگاران در
جلد شهروند ۱۵۹۳
کشورهای دیکتاتوری معطوف کنند.
ایران در چندین سال گذشته اگر اولین کشور ناقض حقوق روزنامه نگاران نبوده باشد، حتما جزو چند کشور اصلی ناقض حقوق روزنامه نگاران در صدر لیست بوده است. امسال هم باز روزنامه نگاران ایران در حالی به استقبال این روز رفتند که بر اساس گزارش روز سه شنبه کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران “موج جدید احضار و تهدید روزنامه نگاران توسط وزارت اطلاعات دولت روحانی شروع شده است.
رادیو فردا به گزارش این گروه مدافع حقوق بشر می نویسد: روز سه‌شنبه ۱۴ شهریور به نقل از چند روزنامه‌نگار «شاغل در روزنامه‌های چاپ تهران» ماموران وزارت اطلاعات دولت حسن روحانی در روزهای اخیر با آنها تماس گرفته و خواسته‌اند در هتل‌هایی در تهران با آنها دیدار داشته باشند.
به گفته یکی از این روزنامه‌نگاران محور گفت‌وگو با او «عدم تغییر خط قرمزها» در جمهوری اسلامی بوده و مامور اطلاعات به او گفته است: «دوباره فریب نخورید، کسی برای شما کاری نمی‌کند، جای شما در زندان نیست، فکر نکنید با تغییر ترکیب مجلس به نفع اصلاح‌طلبان اتفاق خاصی افتاده است. شما تحت نظر هستید، شاید فعلا دستگیر نشوید ولی نوشته‌هایتان در پرونده شما ثبت می‌شود.»
یک خبرنگار دیگر در گفت‌وگو با مامور وزارت اطلاعات ابراز تعجب کرده که چه طور در دولت حسن روحانی نیز توسط این وزارتخانه احضار شده است.
او در پاسخ شنیده است: «ساختار وزارت اطلاعات به وزیرش ربطی ندارد. در همه دوره‌ها ساختار یکسان و یک‌دست داشته است، خط قرمزها ثابت است.»
طبق گزارش کمپین بین‌المللی حقوق بشر بیشتر قرار‌ها با روزنامه‌نگاران در هتل لاله و هتل تهران بوده است، اما تعدادی از خبرنگاران هم به دفتر پیگیری‌های وزارت اطلاعات در چهارراه ولی‌عصر تهران احضار شده‌اند.
همزمان در روزی که این گزارش کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران منتشر شد، ۲۳۰ روزنامه‌نگار ایرانی در نامه‌ای به حسن روحانی، رئیس جمهور، خواستار رسیدگی به وضعیت روزنامه‌نگاران زندانی شدند.
گزارشگران بدون مرز، سازمان غیردولتی و بین‌المللی مدافع آزادی بیان، ایران را به دلیل زندانی کردن ۳۲ روزنامه‌نگار و شهروند خبرنگار به عنوان یکی از پنج زندان بزرگ جهان برای فعالان رسانه‌ای درجه‌بندی کرده است.
ایران همچنین در رده‌بندی جهانی آزادی مطبوعات گزارشگران بدون مرز در سال ۲۰۱۶، در میان ۱۸۰ کشور در رده ۱۶۹ قرار دارد.
تقدیر از قهرمانان آزادی اطلاع رسانی”
همچنین رادیو امریکا گزارش می دهد که به مناسبت سوم می، روز جهانی آزادی مطبوعات، سازمان گزارشگران بدون مرز با همکاری شهرداری پاریس، به چهار خبرنگار و فعال رسانه از کشورهای افغانستان، ایران، ترکیه و بروندی مدال افتخار داد و از آنها به عنوان 
“قهرمانان آزادی اطلاع رسانی” تقدیر کرد.
نرگس محمدی روزنامه نگار و فعال حقوق بشر از ایران و لطف الله نجفی زاده مدیر شبکه طلوع از افغانستان در این مراسم مورد تقدیر قرار گرفتند.
نرگس محمدی، متولد ۱۳۵۱ در زنجان، فعال حقوق بشر، زندانی سیاسی، روزنامه‌نگار، سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر و رئیس هیات اجرایی شورای صلح ایران است.
شهردار پاریس در غیاب نرگس محمدی که با وجود بیماری در زندان اوین زندانی است، مدال او را به همسرش، تقی رحمانی، روزنامه نگار و فعال سیاسی تحویل داد. تقی رحمانی در این مراسم گفت: نرگس محمدی در پیامی گفته است غرب علاوه بر توجه به آزادی فعالان حقوق بشر باید به آزادی نهادهای های مدنی در این کشورها هم بیشتر توجه کند.
سازمان گزارشگران بدون مرز اعلام کرد، در اروپا آزادی اطلاع رسانی رو به افول است و در دیگر کشورها نیز زندان، تهدید و کشتار روزنامه نگاران ادامه دارد. قرار گرفتن نمایندگان این کشورها در لیست قهرمانان آزادی اطلاع رسانی، تصویری کلی از وضعیت خبرنگاران در جهان و خطراتی که آنها را تهدید می کند، ایجاد خواهد کرد.
دیگر روزنامه نگار مورد تقدیر، لطف الله نجفی زاده مدیر شبکه طلوع افغانستان بود. او، حمله ای که بیستم ژانویه به کارکنان این شبکه تلویزیونی شد و هفت کشته بر جای گذاشت را یکی بزرگترین حملات تروریستی علیه رسانه ها دانست و گفت: این حمله باعث ناامیدی و ترس اعضا این شبکه نشد و برعکس آنها “با تعهدی بزرگتر وارد صحنه شدند تا خون همکارانشان پایمال نشود.”
لطف الله نجفی زاده برای دریافت این جایزه به همراه مادرش از کابل به پاریس آمده بود. او که به زودی به افغانستان باز می گردد، مدال و جایزه اش را متعلق به تمام کسانی می داند “که در خط اول اطلاع رسانی هستند.”
او گفت: “ما پس از حمله تصمیم گرفتیم که ادامه بدهیم یا نه. تصمیم جمعی این بود که کار ما برای مردم افغانستان است و مردم به دسترسی به اطلاعات نیاز دارند بنابر این تصمیم جمعی این بود که پیش برویم.”
مدیر تلویزیون طلوع افزود:”در دنیا یک اصل است که هیچ خبری ارزش جان خبرنگار را ندارد، اما بحث ما بحث جان خبرنگار نیست، بحث آزادی یک ملت است. و باور ما است که رسانه های قوی و بی طرف می تواند به تکامل اجتماعی افغانستان کمک کند چون ما برای دهه ها یک ملت بی صدا بودیم، اما پس از این مشخصا برای نسل نو افغانستان [بی صدایی] قابل تحمل نیست.”
پاتریک کلوگمان، معاون بین الملل شهردار پاریس نیز در این مراسم گفت:”ما تصمیم گرفتیم از کسانی که در کشورشان برای انجام حرفه روزنامه نگاری می جنگند و برای انجام وظیفه شان جان شان را به خطر می اندازند، حمایت کنیم. به همین دلیل تصمیم گرفتیم به چهار نفر از آنها مدال شهر پاریس را بدهیم. یک نفر از ایران، ترکیه، افغانستان و افریقا.”
وی افزود: “این افراد همین حالا که ما صحبت می کنیم جانشان در خطر است، به همین دلیل تصمیم گرفتیم که وظیفه ی شهر پاریس است که وضعیت آنها را برجسته کند و با این برجسته کردن از آنها حفاظت شود. آنها تحت حفاظت شهر پاریس خواهند بود. این فقط بحث تشویق کردن آنها نیست همانطور که گفتم حفاظت از آنها هم هست. وقتی با صدای بلند اعلام می کنیم که آنها شهروندان افتخاری ما هستند و تحت حمایت ما هستند، هزینه آسیب رساندن و یا زندانی کردن آنها از سوی رژیم ها و یا کشورها و یا سرویس های امنیتی بسیار بالا می رود.”
