شهروند ـ فرح طاهری: جمعه ۲۱ جولای ۲۰۱۷ ، کانون کتاب تورنتو با همکاری مرکز ایرانشناسی دانشگاه تورنتو ویژه برنامه ای در این دانشگاه برگزار کردند با یاد زنده یاد استاد امیر حسن پور و با عنوان “شب ادبیات و فرهنگ ایران”. بخش اول این برنامه به گرامیداشت یاد استاد اختصاص داشت که هفته ی گذشته از آن نوشتیم، اما بخش دوم برنامه با سه سخنران، دکتر همایون کاتوزیان، خانم حورا یاوری و آقای علی دهباشی به ادبیات و نشر اختصاص داشت.
گرداننده این بخش چون همیشه، سعید حریری از کانون کتاب تورنتو بود.
دکتر همایون کاتوزیان اقتصاددان، تاریخ‌نگار، کاوشگر علوم سیاسی و منتقد ادبی است. زمینه تحقیقات او مسائل مربوط به ایران است. تحصیلات رسمی دانشگاهی کاتوزیان در اقتصاد و جامعه‌شناسی است. او به طور همزمان مطالعاتش را در زمینه ی تاریخ و ادبیات ایران تا سطح پیشرفته آکادمیک ادامه داده است و نتایج این مطالعات را می‌توان در تنوع آثار چاپ شده از او دید. تا کنون از او بیش از هفت کتاب در زمینه تاریخ و ادبیات ایران به زبان انگلیسی به چاپ رسیده است.
در این جلسه دکتر کاتوزیان درباره ی عاشقانه های سعدی صحبت کرد.
کاتوزیان می گوید، چهار کتاب درباره سعدی منتشر کرده ام. یکی “سعدی، شاعر عشق و زندگی” است که به زبان انگلیسی منتشر شد. یکی دیگر کتابی به زبان فارسی است که مجموعه ۲۰ مقاله است که من سالها در مجله ایرانشناسی چاپ واشنگتن منتشر کرده بودم. دیگری “گلچین سعدی” است، گزیده‌ای از آثاری از گلستان و غزل‌ها و بوستان و قصیده‌ها. آخری هم Sa’di in Love که ترجمه عنوان فارسی آن «عاشقی‌های سعدی» است.
کاتوزیان در این نوشته ها تاکید دارد که غزلیات سعدی، شعرهای عاشقانه سعدی تا اندازه زیادی ناشناخته است نه فقط در غرب که گلستان و بوستان از قرن هفدهم به این سو به زبان‌های هلندی و آلمانی و فرانسه ترجمه شده است، بلکه حتی در خود ایران هم سعدی به گلستان و بوستان شهرت دارد و با اینکه غزل‌هایش در سطح عالی‌ترین غزل‌های زبان فارسی است زیاد به آنها اعتنا نشده. به همین خاطر در کتاب مجموعه مقالات که به فارسی نوشته، چهار مقاله آن فقط راجع به غزل‌های سعدی است.
“Sa’di in Love” یا «عاشقی‌های سعدی» دست چینی از شعرهای عاشقانه ی سعدی است که با یک مقدمه ی مفصل در مورد غزل به زبان انگلیسی توسط انتشارات آی. بی.تائوریس در بریتانیا منتشر شده است.
سخنان دکتر کاتوزیان را اینجا بشنوید.
حورا یاوری در مورد فصلنامه ی دیار که اختصاص به پژوهش های محلی و منطقه ای دارد، سخن گفت.
حورا یاوری نویسنده، مترجم و منتقد ادبی و مسئول بخش ادبیات دانشنامه ایرانیکا، در دانشگاه کلمبیا و مشاور احسان یارشاطر در هیئت ویراستاری این دانشنامه است.
فصلنامه ی دیار از یک سال پیش با پشتیبانی بنیاد محسنی و به سردبیری دکتر توکلی طرقی در دانشگاه تورنتو منتشر می شود. تا امروز چهار شماره از این مجله منتشر شده و شماره پنجم آماده ی انتشار است.
حورا یاوری، ویراستار این مجله گفت، شاید توجه به فرهنگ و ادب و زبان فارسی و فرهنگ فارسی در طول تاریخ بزرگترین حافظ این سرزمین و مردمان این سرزمین بوده. ما بسیار به فرهنگ غنی این سرزمین مدیونیم.
یاوری گفت، حفظ زبان و فرهنگ فارسی در خارج از مرزهای ایران در طول تاریخ سابقه ی طولانی دارد که اخیرترین نمونه ی آن در چند دهه ی اخیر بوده که بسیاری از ایرانیان خارج از وطن، زندگی و همت و وقت خود را صرف نگهداری و گسترش این فرهنگ کرده اند، و انتشار مجله ی دیار در مسیر این سنت جاافتاده ی فرهنگی قرار می گیرد.
یاوری قبل از پرداختن به ویژگی های مجله دیار، به مجله ی دیگری اشاره کرد که توسط بنیاد محسنی در سال ۲۰۰۰ شروع به انتشار کرد و یازده سال انتشارش ادامه یافت. نام این نشریه “بین خودمون” بود که هدف اولیه اش برقراری یک پل ارتباطی بود بین اعضای گسترده ی خانواده ی محسنی که بعد از انقلاب در سراسر جهان پراکنده شده بودند و مطلع نگه داشتن آنها از اخبار فرهنگی و هنری که در سرزمین مان می گذشت.
یاوری افزود، نام مجله ـ دیار ـ به گستره ی بسیار وسیع فرهنگ و ادب ایران اشاره دارد و نه به مرزهای جغرافیایی که در طول تاریخ متغیر بوده است.
سخنان حورا یاوری را اینجا بشنوید.
سومین سخنران علی دهباشی روزنامه نگار و سردبیر مجله بخارا بود. او برگزارکننده “شب های بخارا” است که در آن از بزرگان فرهنگ و ادب و هنر ایران تجلیل شده است.
علی دهباشی از کانال های تلگرامی و نقش آنها در افت تیراژ کتاب و مطبوعات در ایران صحبت کرد.
علی دهباشی در آغاز توضیحی درباره ی شکل گیری تلگرام و نحوه ی کار آن داد.
براساس آمار سال گذشته (بهار ۹۵)، در سراسر جهان حدود صد میلیون کاربر از تلگرام استفاده می کنند. از این تعداد ۳۸ میلیون نفر را کاربران ایرانی تشکیل می دهند و به گفته ی دست اندرکاران تلگرام، ایرانیان در صدر استفاده کنندگان از تلگرام قرار دارند.
دهباشی در ادامه به نظر مقامات جمهوری اسلامی در مورد تلگرام پرداخت و اینکه به گفته ی وزیر ارتباطات تاکنون هشت هزار کانال تلگرامی بالای پنجهزار عضو در سیستم مرکز فضای مجازی وزارت فرهنگ و ارشاد مشخصات خود را ثبت کرده اند که امروزه به بیش از سه برابر رسیده است. هدف از این کار این است که اینها شناسنامه دار باشند که اگر فردی شکایتی داشت، امکان شناسایی آنها باشد.
امروزه بالاترین مقام های حکومتی هم دارای کانال تلگرامی هستند.
دهباشی در مورد افت تیراژ کتاب گفت، اسکن کردن کتابها و گذاشتن آنها در سایت های مختلف یکی از دلایل است. به محض اینکه کتابی جدید منتشر می شود، فردای آن روز اسکن شده ی کتاب در وبسایت های مختلف قابل دسترسی ست و این ناقض حقوق مولف است.
سایت های خبری آنلاین که ۲۴ ساعته خبرهای تازه را منتشر می کنند نیز باعث شده اند که روزنامه که خبرهایش حداکثر تا شب گذشته را پوشش داده تا به چاپخانه برود، نیاز خبری مخاطبان را تأمین نکند.
همینطور نویسندگانی که هر یک کانال تلگرامی با چندین هزار عضو دارند، مقالاتشان را در کانال هایشان منتشر می کنند و به دست علاقمندانشان می رسانند. کانال دکتر صادق زیباکلام ۷۵۴۰۰ نفر عضو دارد.
حدود ۲۳۰ کانال به حوزه ی ادبیات می پردازد. در کانال صادق هدایت می توان همه ی آثار هدایت را دید و خواند.
بررسی های انجام شده نشان می دهد که افراد روزی حدود دو تا سه ساعت وقتشان صرف گشت و گذار در تلگرام می شود.
سخنان علی دهباشی را اینجا بشنوید.
بعد از هر سخنرانی بخش پرسش و پاسخ برگزار شد. با توجه به اینکه در بخش پرسش و پاسخ با آقای دهباشی نکات جالبی از سوی شرکت کنندگان مطرح شد، این بخش را اینجا بشنوید.
