«ائتلاف برای آینده کبک» با ۷۴ کرسی مجلس، دولت اکثریت کبک را تشکیل می دهد
وعده انتخاباتی که ترودو به آن عمل نکرد!
توجه: به اعداد، ارقام و درصدها در این گزارش دقت کنید
پس از ۳۹ روز مبارزات انتخاباتی روز دوشنبه اول اکتبر و انجام رأی گیری، حزب “ائتلاف برای آینده کبک” به رهبری فرانسوا لوگوو(François Legault) از ۱۲۵ کرسی مجلس ملی کبک در ۷۴ حوزه انتخاباتی به پیروزی رسید و برای نخستین بار در تاریخ کبک دولت آینده کبک را تشکیل خواهد داد.
ائتلاف برای آینده کبک با یک میلیون و ۵۰۰ هزار و ۴۶۱ رأی پیروز شد. در تاریخ کبک از حدود ۵۰ سال پیش بدین سو معمولا یکی از دو حزب لیبرال و یا حزب کبکی ها برنده انتخابات می شدند. از رخدادهای غیرمعمول دیگر اینکه ائتلاف برای آینده کبک در مقایسه با شمار آرایی که هر یک از دو حزب یاد شده معمولا به دست می آوردند تا قدرت سیاسی به آنها برسد، این حزب با کمترین آرا توانسته به پیروزی برسد و دیگر اینکه این حزب با تنها یک کرسی از منطقه بزرگشهر مونترال دولت آینده را تشکیل خواهد داد. تمام کرسی هایی که به دست آورده از شهرها و مناطق دیگر کبک بجز مونترال هستند. برای رسیدن به دولت اکثریت از ۱۲۵ کرسی مجلس ۶۳ کرسی لازم است و این حزب یازده کرسی بیشتر از حداقل لازم به دست آورده است.
پس از اینکه حوزه های رای گیری ساعت هشت بعدازظهر کار رای گیری را تمام کرده و شمارش آرا شروع شد، حدود ۲۰ دقیقه بعد مجریان شبکه سی بی سی که نتیجه انتخابات را گزارش می کردند، گفتند : «سی بی سی اعلام می کند که دولت آینده کبک به وسیله ائتلاف برای آینده کبک تشکیل خواهد شد.» و یادآور شدند اما هنوز روشن نیست که دولت آینده یک دولت اکثریت و یا اقلیت خواهد بود. این موضوع حدود کمتر از یک ساعت بعد روشن شد و سی بی سی اعلام کرد: «اتئلاف برای آینده کبک به دولت اکثریت دست یافته است.»
بنگاه های نظرسنجی یک بار دیگر با توجه به اختلاف بسیار آنچه آنها پیش بینی کرده بودند و آنچه در واقعیت به دست آمد، معلوم کردند با وجود پیشرفت بسیار در زمینه نظر سنجی، پیش بینی نتیجه انتخابات با قطعیت و حتی نزدیک به قطعیت هیچگاه صد درصد نیست. برحسب آخرین نظرسنجی ها دو حزب لیبرال و ائتلاف شانه به شانه بوده و هر کدام با اختلاف اندکی از پشتیبانی کبکی های واجد شرایط رای دادن برخوردار بودند و سخن از دولت اقلیت در میان بود. این نخستین بار نیست که نتایج نظرسنجی ها، با نتایجی که در یک انتخابات به دست می آید اختلاف عمده دارد. کانادایی ها به اندازه کافی از این موارد را شاهد بوده اند. این موضوعی است که بررسی آن می تواند سوژه یک کار تحقیقاتی و یا دست کم یک مقاله باشد.
درباره حزب «ائتلاف برای آینده کبک» و رهبر آن «فرانسوا لوگوو»
این حزب که در فرانسه Coalition Avenir Québec یا به اختصارCAQ و به انگلیسی Coalition for Quebec’s Future خوانده می شود، پس از اختلافی که بین شماری از نمایندگان حزب کبکی ها با خانم «پولین ماروآ»، رهبر وقت این حزب به وجود آمد، مقدمات بنیانگذاری اش بر اساس همین اختلافات در اواخر سال ۲۰۱۱ فراهم شد. حزب در روز ۴ نوامبر آن سال در سازمان انتخابات کبک به وسیله فرنسوا لوگوو ثبت شد. لوگوو همراه با شارل سایروس، دیگر نماینده مخالف سیاست های خانم ماروآ، این حزب را بنیان گذاشتند. این دو روز ۱۴ نوامبر موجودیت «حزب ائتلاف برای آینده کبک » را اعلام کرده و ثبت رسمی آن را در ماه فوریه با ارائه اساسنامه به انجام رسانده و در ماه ژانویه ۲۰۱۲ حزب کار خود را آغاز کرد.
فرانسوا لوگوو در همان زمان گفت هیچگاه برگزاری رفراندوم برای استقلال کبک را تائید نخواهد کرد، اما یادآور شد که خود مختاری بیشتری برای کبک ضرورت دارد. این حزب، حزبی دست راستی متمایل به مرکز در افق سیاسی کبک به شمار می رود.
حزب بلافاصله ۹ نماینده را به خود جذب کرد. در انتخابات ۲۰۱۲ با ۲۷ درصد آرا یا یک میلیون و ۱۸۰ هزار و ۲۳۵ رای توانست به عنوان حزب سوم حاضر در مجلس ۱۹ کرسی و در انتخابات ۲۰۱۴ با ۹۷۵ هزار و ۶۰۷ رأی تعداد کرسی هایش به ۲۲ کرسی رسید و بار دیگر حزب سوم بعد از حزب کبکی ها و حزب لیبرال شد. در انتخابات اخیر حزب ائتلاف برای آینده کبک نزدیک به ۳۷ و نیم درصد آرا را به دست آورده و بزودی کار خود را شروع می کند.
فرانسوا لوگوو که هم یکی از بنیانگذاران این حزب و هم رهبر آن است در سال ۱۹۵۷ در شهر کوچکی در کبک به دنیا آمده است. وی در رشته مدیریت امور تجاری درس خوانده و حسابدار قسم خورده است .
این حزب آن گونه که در پلاتفورمش آمده برنامه دارد در قدم اول ده میلیارد دلار قرض ملی را بپردازد، و به ازای هر کودک سالیانه ۲۴۰۰ دلار به خانواده ها می پردازد. مخالف افزایش مالیات برای افراد و شرکت هاست و از مهمترین اهدافی که دنبال می کند کاهش شمار پذیرش مهاجران به کبک از ۵۰ هزار نفر به ۴۰ هزار نفر است. لوگوو استدلال می کند جذب ۵۰ هزار مهاجر در جامعه کبک طول می کشد و آنها به سرعت شهروند می شوند بدون این که با زبان و هویت کبکی ها خوب آشنا شده باشند.
لوگوو می گوید نگران این است که شمار آنهایی که به فرانسه حرف می زنند به سرعت کاهش پیدا کند و باید از متقاضیان مهاجرت به کبک امتحان اطلاعات عمومی درباره کانادا و زبان فرانسه گرفت.
در مناظره رهبران احزاب زمانی که لوگوو ایده کم کردن تعداد مهاجران را با این استدلال مطرح کرد، فیلیپ کویار، رهبر حزب لیبرال به او یادآور شد که این گونه نیست: «دست کم سه سال طول می کشد تا مهاجران شهروند شوند.» روز بعد خبرنگاری از لوگوو پرسید: «مسیو لوگوو چند استان در کانادا زبان رسمی شان فرانسه است؟» و لوگوو که جواب را نمی دانست از پاسخ دادن امتناع کرد و وقتی خبرنگار اصرار کرد و به او گوشزد کرد «… مگر شما نگران زبان فرانسه نیستید! این پرسش از پرسش هایی است که در امتحان شهروندی ممکن است بپرسند!» و لوگوو در نهایت نتوانست پاسخ بدهد!
حزب لیبرال، حزبی با عملکردی قابل قبول و سقوطی شوک آور …
رد پای حزب لیبرال را در افق سیاسی و در تاریخ کانادا می توان حتی پیش از تشکیل کنفدراسیون کانادا در سال ۱۸۳۷ منتها با نام های دیگر دید. این حزب که تا مدت ها شاخه ی کبک حزب لیبرال فدرال بود، در نهایت در سال ۱۹۵۵ به صورت رسمی مستقل و ارتباط تشکیلاتی اش را با حزب فدرال لیبرال کانادا به طور کامل گسست. حزب لیبرال، حزب سوسیال لیبرال میانه رویی است که دست کم از دهه ۶۰ بدین سو در سیاست کبک حضوری پر رنگ داشته است. سال های زیادی را از آن زمان تاکنون یا قدرت را در دست داشته و یا اپوزیسیون رسمی دولت حزب کبکی ها از زمان تأسیس آن بوده است.
اگر بخواهیم مطلب را به اختصار دنبال کنیم و به گزارش دوران اخیر بپردازیم، فیلیپ کویار متولد ۱۹۵۷ در کبک جراح اعصاب است و تجربه طولانی به عنوان یک پزشک دارد و در سال ۲۰۰۳ وارد سیاست شده است. در دولت ژان شاره تا سال ۲۰۰۸ وزیر بهداری و یکی از محبوب ترین وزرای کابینه شاره بوده است.
در سال ۲۰۰۹ اما از نمایندگی استعفاء داد. پس از شکست سخت شاره و کناره گیری وی از سیاست، فیلیپ کویار در سال ۲۰۱۳ رهبری حزب لیبرال را به دست آورده و در انتخابات ۲۰۱۴ موفق شد با به دست آوردن یک میلیون و ۷۵۷ هزار و ۷۱ رای ، ۴۱ و ۲۵ صدم درصد آرا به دولت اکثریت دست یابد. کویار حزب کبکی ها به رهبری خانم پولین ماروآ را شکست داد. به علت کسری بودجه بجای مانده از دوران خانم ماروآ دو سال اول حکومتش را صرف رفع کسری بودجه کرد . برای اینکار به اجبار شماری از برنامه های رفاهی را موقتا لغو کرد، اما زمانی که انتخابات اخیر را اعلام کرد بر حسب گزارش بازرس کل کبک این استان مهم کانادا دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار اضافه بودجه داشت .
در انتخابات روز اول اکتبر حزب تحت رهبری فیلیپ کویار از ۶۹ کرسی، ۳۷ کرسی را از دست داد و با یک میلیون و ۹۰۹ رای تنها ۳۲ نماینده خواهد داشت، و اپوزیسیون رسمیCAQ خواهد بود. کویار در قسمتی از سخنرانی خود بعد از اعلام نتایج انتخابات گفت دو سه روز دیگر درباره آینده اش تصمیم خواهد گرفت.
حزب لیبرال با شعار «برای راحتی مردم کبک» در مبارزات انتخاباتی حضور داشت. لیبرال ها مثل همیشه رأی انگلیسی زبانهای کبک را در حمایت از خود داشتند. کویار در سخنرانی خود هم ضمن تشکر از آنها (به زبان انگلیسی) خطاب به آنها گفت که شما شهروند درجه یک کبک هستید. با ما بمانید چرا که شما نقش مهمی در ساختن اکنون و آینده کبک دارید.
همین جا اشاره کنم که از سه مناظره ای که بین رهبران انجام شد، یکی از آنها به زبان انگلیسی بود. این برای نخستین بار است که یک مناظره سیاسی انتخاباتی در کبک به انگلیسی انجام شده است. همه و مسلما بویژه انگلیسی زبانها امید دارند این بدعت در دوره های آینده هم ادامه پیدا کند. آن گونه که در بعضی رسانه ها گزارش شده جامعه انگلیسی زبان های کبک با وجود حمایت گسترده کویار از آنها و حقوق شهروندی شان بر اساس روشی که اکنون به سنت تبدیل شده، اصلا در انتخابات شرکت نکردند. شماری از تحلیلگران خانه نشینی آنها را یکی از دلایل شکست کویار می دانند. یکی دیگر از دلایل شکست لیبرال ها می تواند این باشد که جهان حتی نسبت به چهار سال پیش هم تغییر کرده و به نظر می رسد مردم کبک و بویژه نسل جوان هم خواهان «تغییر» هستند. بسیاری بر این باورند که کویار از سیاست کنارگیری خواهد کرد.
حزب همبستگی کبک: بوی خوش پیروزی، گام به گام اما چشمگیر
این حزب، حزبی چپ گرا – سوسیال دموکرات – صلح طلب، طرفدار حفظ محیط زیست، فمینیست و ضد گلوبالیسم است. این حزب خواهان استقلال کبک است و در انتخابات روز دوشنبه به پیروزی بزرگی رسید. حزب همبستگی کبک که تنها سه نماینده در مجلس داشت، توانست با کوششی کم نظیر با ۶۴۸ هزار و ۹۷۵ رای، ۱۷ درصد کل آرای ریخته شده به صندوق ها، هفت نماینده به نمایندگان خود اضافه کند و اکنون تعداد کرسی هایش به ۱۰ کرسی رسیده و با این تعداد کرسی جزو احزاب رسمی که در مجلس حقوق و امکانات اجرایی ویژه ای دارند، محسوب می شود.
این پیروزی شیرین با کار مداوم و با حوصله و هوشمندی و گام به گام به دست آمده است. حزب همبستگی کبک Québec solidaire در روز ۴ فوریه سال ۲۰۰۶ که با ترکیب Union des forces progressistes و Option Citoyenne به رهبری خانم فرانسواز داوید تأسیس شده، بنیاد گذاشته شد.
امیر خدیر، فعال سیاسی کبکی ایرانی تبار در شکل گیری، فعالیت ها و پیروزی های این حزب نقشی ویژه داشته و هنوز هم دارد. با وجود که رسما از روز دوشنبه از نمایندگی مجلس و به گفته خودش از سیاست کناره گیری کرد، و به گفته خودش هیچگاه قصد نداشته به صورت حرفه ای سیاستمدار باشد. دکتر امیر خدیر متخصص بیماری های عفونی است.
این حزب به حد نهایت، حزبی دموکرات است. رهبر با تعریف رایج و معمول آن در سیاست، ندارند و به وسیله یک شورا مدیریت می شود و یک سخنگوی زن و یک سخنگوی مرد دارند. این حزب با تاکید روی حفظ محیط زیست، تحصیلات رایگان از مهد کودک تا دانشگاه و اخذ مالیات بیشتر از طبقات پر درآمد (آنها که درآمدشان ۲۵۰ هزار دلار به بالاست) و از همه مهمتر انتخابات تناسبی وارد مبارزه سیاسی شدند و بطور طبیعی رأی دهندگان جوان و عمدتا دانشجو جذب آنها شدند. به همین دلیل بیشتر نمایندگان آنها از شهرهای دانشگاهی مثل شربروک است و با آرای دانشجویان دانشگاه ها به مجلس راه یافته اند.
حزب کبکی ها: نیاز به بازنگری و بازسازی بنیادی
این حزب استقلال طلب که از زمان تأسیس آن در دهه ۱۹۶۰ همیشه در قدرت سیاسی کبک سهم عمده داشته و یا حکومت را در دست داشته و یا اپوزیسیون حکومت بوده، از زمان و پس از رهبری خانم پولین ماروآ و بهتر است گفته شود با رهبری و سپس شکست این سیاستمدار و کناره گیری اش، حزبی در هم ریخته شده و دیگر موقعیت های پیشین خود را پیدا نکرده است، و نتوانسته نقش سنتی خود را در کبک داشته باشد.
در این انتخابات حتی رهبر آن ژان فرانسوا لیزه کرسی خود را از دست داد و حزب تنها ۹ کرسی با ۶۸۷ هزار و ۸۷۲ رای ۲۵ و ۳۸ درصد آرای مردم را به دست آورد. با این ترتیب در میان چهار حزب اصلی، جایگاه خود را از دست داد و درست بر خلاف حزب همبستگی کبک که به حزبی رسمی تبدیل شد، این حزب قدیمی که شخصیت سیاسی بسیار مهمی همچون رنه له وک را به تاریخ کبک عرضه کرده و منشاء خدمات و تغییرات بنیادی بسیاری در این استان بوده با شکستی بی سابقه روبرو شد.
ژان فرانسوا لیزه که از ۷ اکتبر ۲۰۱۶ رهبر حزب بوده در «رزمونت» حوزه ای که به مدت ۲۴ سال حوزه امن حزب تحت رهبری اش بوده به ونسان ماریسال کاندیدای حزب همبستگی کبک با اختلاف فاحش ۲۰۰۰ رای باخت و از مقام خود استعفاء داد. حزب کبکی ها در این حوزه هم مغلوب حزب نوپا و پر تلاش همبستگی کبک شد. لیزه ۱۰هزار و ۹۱۹ رأی و رقیبش ماریسال ۱۲هزار و ۹۱۹ رأی یا به ترتیب بازنده این حوزه ۲۳و ۴ دهم درصد و برنهد ۳۵ و ۲ دهم آرای رزمونت را به دست آوردند. اختلاف آرا ۲۰۰۰ رأی است.
دلایل شکست بزرگ حزب کبک را باید در اشتباهات پشت سر این حزب دست کم در دهه اخیر جستجو کرد. این حزب به طور مسلم باید به وسیله اعضای وفادارش یک بازنگری عمیق و بازسازی بنیادی بشود.
نکات قابل توجه و درس هایی از این انتخابات
همانگونه که در خبرهای مربوط به این انتخابات در شهروند خوانده اید، بر تعداد کاندیداهای زن در این انتخابات نسبت به انتخابات پیشین ده درصد افزوده شده و به ۴۰ درصد رسیده است. خبر خوش آن که از ۹۴۰ کاندیدایی که ۴۰ درصدشان یعنی ۳۷۰ کاندیدا زن بوده اند، ۴۷ کاندیدای زن به نمایندگی مجلس رسیدند. این شمار از ۱۲۵ کرسی مجلس کمتر از نیمی از کرسی ها را تشکیل می دهند. در معنا این رخدادی مهم و تاریخی است و نشان مهمی از برابری تقریبی زنان در امور سیاسی است. یاد آوری اینکه خانم ماری کلیر کرکلند – گاسگرن در انتخابات ۱۹۶۱ (اولین و در آن زمان تنها ) زنی بود که به نمایندگی مجلس ملی کبک انتخاب شد. اکنون اما ۴۷ زن آماده می شوند که به زودی به مجلس بروند.
در جریان مبارزات انتخاباتی هیچکدام از چهار حزب درباره موضوع « استقلال کبک» سخنی به میان نیاوردند و موضوع مورد بحث همگان اما موضوع «مهاجران» بود!
بجز این چهار حزب اصلی ۱۴ حزب دیگر هم در انتخابات شرکت داشتند. از جمله حزب سبز، ان دی پی کبک و … کبک یک حزب مارکسیست لنینیست، به همین نام دارد. حزب دیگری هم به نام کبک ۵۱ دارد. اعضای این حزب بر این باورند که کبک باید ایالت ۵۱ پنجاه و یکم ایالات متحده آمریکا بشود!
در این انتخابات ۶۷ درصد واجدان شرایط رای دادن شرکت کردند. در سال ۲۰۱۴ اما ۷۱.۴۳درصد به پای صندوق ها آمده بودند.
انتخابات تناسبی و انتخابات عددی:
برای انتخاباتی دموکراتیک، واقعی و عادلانه تغییر قوانین انتخاباتی لازم است
در حال حاضر در انتخابات هر سه حکومت فدرال، استانی و شهری بر حسب این قاعده که هر کاندیدایی که بیشترین رای یک حوزه انتخاباتی را به دست آورد، برگزیده می شود و اگر تقریبا به اعداد، ارقامی که در این گزارش آمده توجه کرده باشید در موارد مختلف می بینید که حزبی که در یک حوزه و یا در کل درصد آرای بیشتری نسبت به حزب دیگر به دست آورده، اما لزوما کرسی و یا کرسی های بیشتری به دست نیاورده است! پر واضح است که معنی این پارامترهای ریاضی حمایت و موافقت رأی دهندگان با آن ایده ها، برنامه ها و پلاتفورم آن حزب مورد نظر اوست. این سیستم را در تعاریف سیاسی First-past-the-post می خوانند یعنی به زبان ساده هر کاندیدایی که بیشترین رای آورده، برنده است. به عنوان نمونه حزب همبستگی کبک با ۶۴۸ هزار و ۹۷۵ رای ، ۱۶.۹ صدم درصد کل آرا ۱۰ کرسی در مجلس به دست آورده اما حزب کبکی ها با ۶۸۷ هزار و ۸۷۲ رای ۲۵.۳۸ درصد آرای مردم تنها ۹ کرسی به دست آورده است. اختلاف مجموع آرای این دو حزب ۳۹ هزار و ۸۹۷ رای و به لحاظ درصد آرا حزب کبکی ها ۹ و ۲۹ درصد بیشتر از حزب همبستگی رای آورده اما یک کرسی کمتر در مجلس خواهد داشت!
در انتخابات تناسبی نمایندگان مجالس با توجه به درصد آرایی که احزاب مختلف به دست می آورند، کرسی هایشان تقسیم می شود. توضیح دقیقتر این نوع انتخابات هدف این گزارش نیست اما برای اینکه بدانیم در قرن بیست و یکم نهادهای تصمیم گیری چقدر می توانند عادلانه باشند برای اطلاع از ۲۸ کشور اتحادیه اروپا۲۱ کشور برای انتخابات خود این سیستم که در زبان انگلیسیProportional representation و در فرانسه Scrutinproportionnel plurinominal خوانده می شود، را به کار می گیرند. آغاز به کارگیری آن از اواخر قرن ۱۹ شروع شده است. شیوه های دیگری هم برای انتخاب نمایندگان داریم که …
جاستین ترودو در جریان مبارزات انتخاباتی خود «انتخابات تناسبی و یا نوع عادلانه دیگر انتخابات» یکی از وعده های جذابش بود، اما زمانی که به قدرت رسید این وعده را شکست!
انتخابات کبک ۹۴ میلیون دلار هزینه داشته است
سازمان انتخابات کبک اعلام کرد بر حسب برآورد انتخابات عمومی روز دوشنبه اول اکتبر حدود ۹۴ میلیون دلار هزینه در بر داشته است. عمده این مبلغ صرف پرداخت دستمزد کسانی که برای برگزاری انتخابات در مشاغل مختلف کار کرده اند، شده، و بقیه آن مخارج چاپ برگه های رای گیری، تهیه و پست کردن اطلاعیه های انتخاباتی و دیگر مخارج مربوطه است. سازمان انتخابات کبک در گزارش مالی خود یادآور شده که به زودی گزارش دقیق تر خود را با ذکر همه جزئیات منتشر خواهد کرد.
