آرش عزیزی ـ دولت آمریکا برنامه ی محبوبی که تعداد بسیار محدودی از نوجوانان مستعد را هر سال از افغانستان برای آموزش به کانادا می آورد تعطیل کرده است. علت؟ این نوجوانان پس از اتمام برنامه به جای بازگشت به افغانستان یک راست به شمال ایالت نیویورک می روند و از آنجا به کانادا می آیند تا در اینجا تقاضای پناهندگی کنند.
به گزارش تورنتو استار از اتاوا، شرکت کنندگان در برنامه ی “مبادله و مطالعه ی جوانان” (YES) که وزارت امور خارجه ی آمریکا ارائه می کند از سال ۲۰۰۵، یعنی دومین سال آغاز این برنامه، مدام به کانادا آمده اند. اما امسال وقتی بیش از نیمی از ۴۰ دانش آموز افغانی که برای تحصیل در دبیرستان های ایالات متحده به این کشور آمده بودند به کانادا گریختند دیگر صبر مقامات لبریز شد و دست به تعطیل این برنامه زدند.
روزنامه ی تورنتو استار تحقیق مفصلی در این مورد انجام داده و رد پای بسیاری از این نوجوانان را در کانادا یافته است: بعضی در خانه های امن پناهجویان در فورت ایریِ انتاریو، دیگران در دبیرستان های سنت کاترین، بعضی در دانشگاه ها و شغل های دولت استانی در تورنتو، دیگران در آپارتمان هایی در برنابیِ بریتیش کلمبیا در آن سوی کشور و خلاصه هر جا که فکرش را بکنید.
این روزنامه داستان بعضی از اولین این فراریان را دنبال کرده تا نشان دهد چطور بعضی ها به موفقیت های چشمگیری رسیده اند. مثلا غفران تارین که چند سال پیش از خانواده ی آمریکایی خود فرار کرد و می گفت می خواهد روزی سفیرِ کانادا شود. او در دانشگاه رایرسون درس بیزینس خواند و با نمرات عالی بورسیه دریافت کرد. سپس نایب رئیس اتحادیه دانشجویی خود و مشاور دانشجویان بین المللی شد و این تابستان مشغول کارآموزی در وزارت دارایی انتاریو در تورنتو است.
وزارت امور خارجه به گفته ی استار “تا حدودی از روی خجالت و تا حدودی از ناراحتی به هدر رفتن پول دولت فدرال” امسال این برنامه را به مدت یک سال قطع کرد و ویزای این افغان ها که قرار بود پاییز امسال به آمریکا برسند را لغو کرد.
این برنامه که از سال ۲۰۰۴، سه سال پس از اشغال افغانستان به دست آمریکا، آغاز شده است در این کشور بسیار محبوب بود. همه ساله بیش از ۵۰۰۰ نفر برای ورود به آن صف می کشیدند و تنها ۴۰ نفر از بهترین ها و باهوشترین ها انتخاب می شدند. واشنگتن برای هر ترم تحصیل این نوجوانان ۲۷ هزار دلار پرداخت می کند و مبلغ ناچیز ماهی ۱۲۵ دلار را هم به عنوان کمکی به این ۴۰ نفر می داده است.
طبق توافقنامه ی “کشور امن سوم” بین کانادا و آمریکا پناهجویان از یک کشور اجازه ی ورود به کشوری دیگر را ندارند. بزرگسالان افغان اجازه ی ورود به کانادا را نمی یابند مگر یکی از اعضای خانواده شان حاضر به حمایت مالی از آن ها باشد، اما سن پایین این پناهجویان و اینکه از قبل در آمریکا ویزای تحصیلی داشتند باعث مستثنا شدن شان از این قانون می شد.