ماجرای تراژدی-کمدی شمشیر از رو بستن دن کیشوت وار مقام معظم رهبری برای “علوم انسانی” از نزدیک به دو سال پیش آغاز شد. بانی این ماجرا سعید حجاریان، یکی از انگشت شمار مغزهایی است که در بیش از ۳ دهه گذشته نظام ولایت فقیه در دامان خود پرورده و بدون استثنا هم آنها را به بیرون از دایره نفوذ خویش پرتاب کرده است.
سعید حجاریان، از پایه گزاران اولیه وزارت اطلاعات و امنیت حکومت آخوندی، ملقب به “معمار اصلاحات”، کسی است که از چوب خشک و بی خاصیتی به نام سیدمحمد خاتمی یک به اصطلاح “رهبر جنبش اصلاحات” تراشید و آنرا چنان با مهارت آراست و به خلق الله قالب کرد که هشت سال تمام بخش بزرگی از مردم ساده اندیش را در سودای خام اصلاح پذیری نظام ولایت مطلقه فقیه سرکار گذاشت و خود نیز قربانی ترور جنایتکارانه اوباش وابسته به بیت رهبری شد و در حالتی نیمه فلج به زندگی ادامه می دهد.
در پی رویدادهای پس از به اصطلاح انتخابات ریاست جمهوری ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ و بگیر و ببندها و محاکمه های فرمایشی ـ نمایشی تلویزیونی پیامد آن، سعید حجاریان نیز دستگیر و در یکی از همان بیدادگاه های نظام محاکمه شد. در جریان آن محاکمه، سعید حجاریان که با تن علیل به تله ای مهلک افتاده بود، ترفندی به کار بست که درواقع زدن دو نشان با یک تیر بود: هم خود را با زیرکی از مهلکه ای که ممکن بود به بهای جانش تمام شود رهانید و هم متقابلا تله ای برای “مقام معظم رهبری” گذاشت و او را چنان در آن تله انداخت که پس از دو سال هنوز دارد در آن دست و پا می زند.
هنگام محاکمه، سعید حجاریان با انداختن همه تقصیرها به گردن “علوم انسانی” عملا مقام معظم رهبری را سرکار گذاشت. او در متن دفاعیه اش، به نقل از تارنمای “رجانیوز” ۳ شهریور ۱۳۸۸، در دادگاه گفت: «متأسفانه در ایران، با ضعف علوم انسانی به خصوص در رشته های جامعه شناسی و علوم سیاسی مواجهیم و علیرغم گسترش مراکز آموزش عالی و کثرت دانشجو در رشته های علوم انسانی، متون آن از عمق چندانی برخوردار نیست… علاوه براین، فارغ التحصیلان علوم انسانی، به خصوص در دانشگاه های خارج که به عنوان اعضای هیئت علمی استخدام می شوند، ناخودآگاه حامل آخرین دستاوردهای این علوم به ایران هستند و هم اکنون می توان مشاهده کرد که دیدگاه های پست استراکتورالیسم، پست مارکسیسم- فمینیسم (لنینیسم) و انواع مکاتب غربی تحت عنوان علم ترویج می شوند. عوامل مذکور به علاوه شرایط خاص من، وضعی را پدید آورد که من هم بدون دیدگاه انتقادی به دام چاله این علوم انحرافی درغلتیدم».
سعید حجاریان برای آنکه طعمه را خوش طعم تر کند تا صید آسان تر در دام بیفتد، یک رشوه لفظی خوش آیند هم به مقام معظم رهبری داد: «نظام ولایت فقیه، مشروعیت خود را از ناحیه مقدسه امام زمان (عج) می گیرد و بدین لحاظ حکم ولی فقیه، شعبه ای از ولایت رسول اکرم (ص) می باشد».
در ادامه دفاع زیرکانه خود، سعید حجاریان خطاب به رییس دادگاه گفت: «چنانچه ملاحظه فرمودید، کار بسط نظریات نامنقح و عدم تلاش برای یافتن تئوری های بومی که با شرایط ایران (مطابقت) داشته باشد، می تواند چه نتایج سهمگینی را به بار آورد که این موضوع موجب عبرت جدّی برای تمام دوستان دانشگاهی و فعالان سیاسی است».
و درپایان هم برای آنکه صید را کاملا به داخل تله بکشاند، دفاعش را چنین به انجام رساند: «عده ای از فعالان سیاسی، عالما عامدا با توجه به پیامدهای یک نظریه آن را در سطح دانشگاه، احزاب و جامعه اشاعه می دهند که اینجا بر مسئولین ذیربط است که با پیگیری شواهد و قراین، رد پای این گونه افراد را پیگیری کنند و قانون را در مورد آنها اجرا نمایند».
ترفند کار خود را کرد و صید به داخل تله افتاد. طولی نکشید که شعار “ولایت فقیه، ادامه ولایت رسول الله (ص) است” بر پیشانی پیشخوان نماز جمعه تهران نقش بست و ۵ روز پس از دفاعیات سعید حجاریان، به گزارش ۹ شهریور ۱۳۸۸ بی بی سی فارسی، سیدعلی خامنه ای در جمع شماری از استادان، اعضاء هیئت های علمی و روسای دانشگاه ها، با کپی کردن آنچه سعید حجاریان در دفاعیاتش اظهار کرده بود، گفت: «تحصیل حدود دو میلیون نفر از سه و نیم میلیون دانشجو در رشته های علوم انسانی مایه نگرانی است، زیرا توانایی مراکز علمی و دانشگاه ها در زمینه کار بومی و تحقیقات اسلامی در علوم انسانی و همچنین تعداد اساتید مبرّز و معتقد به جهان بینی اسلامی رشته های علوم انسانی در حد این تعداد دانشجو نیست… بسیاری از علوم انسانی مبتنی بر فلسفه هایی است که مبانی مادّی گری دارند و آموزش این علوم موجب بی اعتقادی به تعالیم الهی و اسلامی می شود و آموزش این علوم انسانی در دانشگاه ها منجر به ترویج شکاکیت و تردید در مبانی دینی و اعتقادی خواهد شد».
برای پی بردن به درجه ذکاوت مقام معظم رهبری کافی است به این نکته توجه شود که او سالها و تا زمان رسیدن تعداد دانشجویان علوم انسانی به دو میلیون نفر از این “مایه نگرانی” غافل بوده و فقط چند روز پس از حرف های سعید حجاریان ناگهان دوزاری اش می افتد!
چندی بعد، خامنه ای که سعید حجاریان با مهارت ویروس هراس از علوم انسانی را به جانش انداخته بود، در دیدار و گفتگو با اساتید و فضلا و طلاب نخبه حوزه علمیه قم گفت: «اساس حوزه علمیه بر علم استوار است، بنابراین حوزه باید به لوازم علم محوری پایبند باشد. علوم انسانی، علومی لازم و ضروری است به شرط این که بر اساس جهان بینی اسلامی شکل گرفته باشد… حوزه علمیه با آشنایی با علوم انسانی رایج، علوم انسانی مبتنی بر جهان بینی و تفکرات اسلامی را تدوین کند»!
هوشمندی ترفندی که سعید حجاریان به کار بست در این بود که با آشنایی به وخامت بیماری “دشمن هراسی” مقام معظم رهبری “علوم انسانی” را نیز به جمع دشمنان در ذهن آشفته او افزود. در نتیجه، کمتر از دو ماه پس از محاکمه سعید حجاریان، خامنه ای در حالی که آشکار بود ویروس هراس از “علوم انسانی” تمام ذهنش را آلوده کرده، گفت: «علوم انسانی ما بر مبادی و مبانی متعارض با مبانی قرآنی و اسلامی بنا شده است. علوم انسانی غرب، مبتنی بر جهان بینی دیگری است، مبتنی بر فهم دیگری از عالم آفرینش است و غالبا مبتنی بر نگاه مادی است. خوب، این نگاه نگاه غلطی است، این مبنا مبنای غلطی است. ما این علوم انسانی را به صورت ترجمه ای، بدون اینکه هیچگونه فکر تحقیقی اسلامی را اجازه دهیم در آن راه پیدا کند، می آوریم در دانشگاه های خودمان و در بخش های مختلف تعلیم می دهیم در حالی که ریشه و پایه و اساس علوم انسانی را در قرآن باید پیدا کرد»!
مقام معظم رهبری که با شیطنت سعید حجاریان در تله پرت و پلاگویی گویی افتاد، پرقیچی ها هم به دنبالش سرازیر می شوند. در این روند، هفته گذشته اعلام شد که دانشگاه علامه طباطبایی ۲۳ رشته و گرایش علوم انسانی را از فهرست خود حذف کرده و پذیرفته شدگان آزمون سراسری این دانشگاه تنها می توانند در ۶ رشته علوم انسانی یعنی: حقوق، زبان و ادبیات عربی، زبان و ادبیات فارسی، الهیات، علوم قرآن و حدیث، مدیریت بیمه اکو و مدیریت جهانگردی ثبت نام کنند.
از جمله ۲۳رشته علوم انسانی که از برنامه دانشگاه علامه طباطبایی حذف شده اند می توان از: روابط عمومی، روانشناسی جدید، روزنامه نگاری، برنامه ریزی اجتماعی، مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، علوم سیاسی، مددکاری اجتماعی، فلسفه، حسابداری، اقتصادهای بازرگانی و صنعتی، کتابداری، مدیریت بازرگانی و مدیریت صنعتی نام برد.
خوشبختانه در آخرین لحظه های نگارش این نوشتار، تارنمای “دانشجونیوز” خبر داد که دانشگاه علامه طباطبایی، احتمالا به دلیل متوجه شدن به این که زرع نکرده پاره کرده، حذف ۲۳ رشته علوم انسانی را لغو کرده است.
خبر خوبی است امّا، با آشنایی که به خلق و خو و عیار سلامت روانی مقام معظم رهبری داریم، می توان با اطمینان نزدیک به یقین گفت که او از طرح نبوغ آمیز خود برای تدوین علوم انسانی برپایه ی قرآن- شرعیات دست برنخواهد داشت!
* شهباز نخعی نویسنده در حوزه ی مسائل سیاسی و ساکن مونتریال کانادا و از همکاران شهروند است.
Shahbaznakhai8 (at)gmail(dot)com