نشست بزرگی در مورد تغییرات آب و هوا برگزار می‌شود که برای اولین بار بیش از ۱۰۰ نفر از روسای دولت جهان در روزهایی از آن شرکت خواهند داشت

 

شهروند ۱۲۵۹ ـ ۱۰ دسامبر ۲۰۰۹

                                                              

چشم‌ دنیا برای دو هفته، از دوشنبه ۷ دسامبر، به پایتخت دانمارک خیره خواهد بود. نشست بزرگی در مورد تغییرات آب و هوا برگزار می‌شود که برای اولین بار بیش از ۱۰۰ نفر از روسای دولت جهان در روزهایی از آن شرکت خواهند داشت. ۱۹۲ کشور در این نشست شرکت می‌کنند. هارپر، نخست وزیر کانادا، هم پس از کلی این دست و آن دست کردن، وقتی مطلع شد باراک اوباما به کپنهاگ می‌رود، بلیت خود را خرید و اعلام کرده در این نشست شرکت می‌کند.

در کپنهاگ چه خواهد گذشت و چه تصمیماتی گرفته خواهد شد؟ نظرات در این مورد مختلف است. اما امیدها آنچنان هم بالا نیست.

اکونومیست می‌نویسد:‌"یک دنیا حرف راجع به حفظ کره‌ی زمین زده خواهد شد، عکس‌های بیشماری از سیاستمداران با کت و شلوارهای سیاه و چهره‌های جدی گرفته می‌شود و اگر همه چیز طبق اوضاع پیش برود، توافقی برای کاهش تشعشعات برای جلوگیری از افزایش دمای کره زمین (که شاید اصلا معلوم شود خیلی مهم نبوده و خودش را اصلاح کند) انجام می‌شود". چیزی که اکونومیست فراموش کرده بگوید حضور بیش از ۵۰ هزار نفر از معترضان جور واجور خواهد بود. آن‌ها هر کدام برنامه‌های متنوعی خواهند داشت از اعتراض به نفوذ لابی‌ایست‌های شرکت‌ها برای تعیین سیاست آب و هوایی تا اعتراض به راه‌حل‌های بازارمحوری مثل تجارت کربن تا زیر سئوال بردن عادلانه بودن اقدامات جدیدی که بار را به دوش کشورهای در حال توسعه می‌اندازد که بار اصلی صدمات را به دوش می‌کشند، اما به قول سی ان ان "بیشتر معترضان در این باور مشترکند که این مذاکرات به ایجاد راه‌حل‌های کافی برای کاهش به موقع تشعشعات جهانی کربن برای پیشگیری از تغییرات غیر قابل برگشت آب و هوایی منجر نخواهد شد".

به نظر می‌آید حرف معترضان را باید باور کرد.

واقعیت اینجاست که حتی حضور بزرگانی همچون اوباما و جیابائو، روسای دولت آمریکا و چین، دو کشور اصلی که تشعشات کربن‌شان به گرم شدن کره‌ی زمین کمک می‌کند، نباید باعث شود خیلی خوش‌بین باشیم که اتفاق عجیب و غریبی در کپنهاگ می‌افتد. خود اوباما از همه صادقانه‌تر اعلام کرده بود که امید چندانی به کپنهاگ ندارد. واقعا از زمان امضای کنوانسیون چارچوبی سازمان ملل در مورد تغییرات آب و هوایی (پروتکل کیوتو) که در سال ۱۹۹۲ انجام شد شاهد چه تغییرات جدی بوده‌ایم؟ تشعشعات جهانی دی اکسیدِ کربن سه برابر بیشتر شده است.

از طرف دیگر حضور کشورهای متنوع بعضی‌ها را کمی امیدوارتر می‌کند. ایوون ده بوئر، مقام اصلی سازمان ملل در مورد آب و هوا، در مصاحبه با رسانه‌ها گفته است: "در ۱۷ سال مذاکرات در مورد آب و هوا هیچ وقت این همه کشور متفاوت با هم قول‌هایی به این محکمی نداده‌اند. این به سادگی بی‌سابقه است".

روز دوشنبه ۵۶ روزنامه در ۴۵ کشور جهان بیانیه‌ی مشترکی را به ۲۰ زبان جهان منتشر کردند و در آن خواستار "تغییر عادت کربن" برای "حفظ بقای بشریت" شده‌اند. این ابتکار را ظاهرا گاردینِ لندن شروع کرده است و روزنامه‌هایی از کانادا (تورنتو استار) تا چین تا هند تا روسیه تا پاریس تا اسپانیا را در بر می‌گیرند. آلن راسبریجر، سردبیر کل گاردین، در این مورد می‌گوید:"روزنامه‌ها تابه حال چنین کاری نکرده‌اند، اما از طرفی تا به حال چنین ماجرایی هم برای پوشش نداشته‌ایم. هیچ روزنامه‌ای به تنهایی نمی‌تواند امید داشته باشد بر نتیجه‌ی کپنهاگ تاثیر بگذارد، اما امیدوارم صدای مشترک ۵۶ روزنامه‌ی مهم جهان به ۲۰ زبان به سیاستمداران و مذاکره‌کنندگان حاضر یادآوری کند که داستان بر سر چیست و آن‌ها را قانع کند".


 

مذاکرات کپنهاگ

مذاکرات قرار است به دو موضوع اصلی بپردازند: کاهش تشعشعات کربن و موضوع شیرین پول.

کشورهای توسعه‌یافته قرار است قول دهند تا سال ۲۰۲۰ تشعشعات کربن را تا مقدار مشخصی کاهش دهند. به گفته‌ی "هیئت بین دولتی در مورد تغییرات آب و هوایی" اگر قرار باشد افزایش دما به ۲ درجه بالاتر از سطوح پیش از جهان صنعتی محدود شود، این کشورها باید قول کاهش ۲۵ تا ۴۰ درصدی نسبت به سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۲۰ را بدهند. پیشنهادهای کنونی حدود ۱۵ درصد است. آمریکا بیش از ۴ درصد را قبول نکرده است.

چین قول داده ۴۰ تا ۴۵ درصد کاهش کربن داشته باشد و البته این تنها بر پایه‌ی سیاست‌های کنونی است و  به همین علت آمریکا در حال چانه‌زنی بیشتر با این کشور برای کاهش بیشتر است.

از طرف دیگر بحث شیرین پول هم مطرح است: کشورهای جهان سومی از دولت‌های جهان ثروتمند می‌خواهند سر کیسه را شل کنند و پول‌های درست و حسابی بدهند تا این کشورها بتوانند تغییرات آب و هوایی را با خیال راحت انجام دهند. چین قبلا صحبت از سالی ۴۰۰ میلیارد دلار ناقابل کرده است. اتحادیه اروپا ظاهرا تا حدود ۱۰۰ میلیارد یورو (۱۵۰ میلیارد دلار)‌ بیشتر راضی نشده است.

اما خزانه‌های دولت‌ها در میان بحران اقتصادی جهانی به این راحتی از این پول‌ها به کسی نمی‌دهند و این است که بسیاری نگرانند ببینند مذاکرات کپنهاگ بالاخره به کجا می‌کشد.