شهروند ۱۱۸۱
 رژیم غذایی مدیترانه که به بهترین و سالم ترین رژیم غذایی معروف شده حاوی مقدار قابل توجهی روغن، سبزی و میوه و ماهی و لبنیات و مقدار کمی گوشت، مخصوصا گوشت قرمز و چربیهای حیوانی است. در ضمن زیتون و روغن زیتون و گوجه فرنگی نقش مهمی در ترکیب رژیم غذایی مدیترانه داشته و مردم کشورهای اطراف مدیترانه هر روز مقدار زیادی از این غذای سالم و مفید را به مصرف می رسانند.

رژیم غذایی مدیترانه را پزشکان و متخصصان فن برای پیشگیری بسیاری از بیماریهای مزمن مانند سرطان، بیماریهای قلبی، بیماری قند و غیره توصیه می نمایند و این رژیم در سراسر دنیا مقام خاصی پیدا نموده و در بسیاری از مراکز پزشکی و بیمارستانها از آن استفاده می شود.
اخیرا پژوهشگران کشور اسپانیا طی بررسی جالب و درازمدت بر روی بیش از ۱۳ هزار نفر که به بیماری قند دچار نبوده اند دریافتند که رژیم غذایی مدیترانه قادر است امکان بروز بیماری قند را تا حدود ۸۳ درصد کاهش دهد. در حال حاضر هیچ روش زندگی و یا رژیم غذایی شناسایی نشده که بتواند با چنین قدرتی از بروز بیماری قند جلوگیری کند و این خبریست بسیار مهم برای آنهایی که آمادگی ابتلا، به بیماری قند را دارند و یا به طور کلی نمی خواهند درگیر چنین بیماری خسته کننده و غیرقابل درمان شوند (بیماری قند قابل کنترل می باشد ولی درمان قاطعی برای آن وجود ندارد).
بیماری قند رابطه مستقیمی با عادات غذایی دارد و افراد چاق و آنهایی که فعالیت بدنی ندارند بیشتر در معرض بروز این بیماری قرار دارند. در ضمن نباید فراموش کرد که بیماری قند بیماری ارثی و خانوادگی نیز است. در یکی دو دهه گذشته تحقیقات بسیاری بر روی علل بروز این بیماری به عمل آمده است. گزارش شده است که افرادی که به خوردن غذاهای از پیش تهیه شده (کنسرو) عادت دارند به علت افزاینده های شیمیایی غذایی، بیشتر در معرض بروز این بیماری قرار دارند.
تمام تحقیقات علمی ثابت کرده اند که مصرف لازم و کافی سبزی و میوه می تواند از بروز بسیاری از بیماریها جلوگیری کرده و یا حرکت آن را کم کند. حال اگر خوردن سبزی و میوه به همراه زیتون و روغن زیتون و ماهی و دانه های روغنی و لبنیات و گوجه فرنگی و محصولات آن باشد اثرات آن بر روی سلامتی و بهزیستی بدن افزایش می یابد.
در ده سال گذشته شاهد انتشار دهها مقاله علمی و مستند درباره رابطه مصرف گوشت قرمز و بیماریهای مزمن بوده ایم. در این میان مطالعات جالبی ثابت کرده اند که مصرف زیاد گوشت قرمز امکان بروز بیماری قند را نیز افزایش می دهد. علل اصلی رابطه مصرف گوشت قرمز و بیماریهای مزمن عبارتند از وجود چربی حیوانی در آن و در بسیاری موارد وجود بعضی از هورمونها و آنتی بیوتیکها که به حیوانات داده می شود و مهمتر از همه روش تهیه و مصرف گوشت قرمز است. به عبارت دیگر پختن گوشت در حرارت بالا و سوزاندن آن بروز مواد سرطانزا و بیماری زا منجر می گردد که برای بدن زیانبار است.
میزان بروز بیماریهای مزمن مانند سرطان و بیماریهای قلبی و بیماری قند در افراد کشورهای مدیترانه خیلی کمتر از نقاط دیگر دنیا است و این امر سبب شده که دانشمندان و پژوهشگران علت یا علل آن را جستجو نمایند. اولین چیزی که نظر دانشمندان را به خود جلب نمود وجود زیتون و روغن زیتون و همچنین گوجه فرنگی و محصولات آن در رژیم غذایی روزانه آنها بود. گوجه فرنگی و محصولات آن حاوی مقدار زیادی لیکوپن می باشد که نقش غیرقابل انکاری در بهزیستی و سلامتی دارد.
پس به طور خلاصه می توان نتیجه گرفت که رژیم غذایی مدیترانه که از ترکیب سبزی و میوه فراوان و همچنین زیتون و گوجه فرنگی و ماهی و دانه های روغنی و لبنیات شکل گرفته یکی از بهترین و سالم ترین رژیم های غذایی است و پیروی از چنین رژیمی می تواند از بروز بسیاری از بیماریها جلوگیری کرده و یا در درمان آنها نقش داشته باشد.

تاثیر داروهای کم خونی در بیماران سرطانی

درمان بیماری سرطان، مخصوصا توسط شیمی درمانی سبب نوعی کم خونی می شود که به وسیله تجویز آهن یا داروهای کم خونی درمان می شود. این هفته پژوهشگران دانشگاه واشنگتن در یک کنفرانس اعلان کردند که درمان کم خونی در افراد مبتلا به سرطان می تواند در فعالیت و پیشرفت سلولهای سرطانی باقیمانده در بدن موثر بوده و مشکلاتی را به وجود آورد. در عین حال همین پژوهشگران مطرح کرده اند که ممکن است همه بیماران در برابر این نوع داروهای عکس العمل یکنواخت نداشته باشند. به همین جهت پیشنهاد می کنند که قبل از تجویز داروی کم خونی بهتر است آزمایشات مخصوصی بر روی خون بیمار به عمل آید و مشخص شود که آیا این دسته از داروها سبب پیشرفت سلولهای سرطانی در بدن می شوند؟ اگر نتیجه چنین آزمایشی مثبت بود نباید به بیمار داروی مورد بحث را تجویز کرد بلکه از طریق رژیم غذایی آهن مورد نیاز را به بیمار رسانید.

رابطه اگزما با آسم در نوزادان

پسرانی که در دو سال اول زندگی به عارضه اگزما دچار می شوند در سالهای بعد بیشتر از دیگران به بیماری آسم مبتلا خواهند شد و این رابطه به هر دلیلی در دختران دیده نمی شود. پژوهشگران دانشگاهی در استرالیا طی بررسی علمی دقیقی بر روی ۴۰۳ کودکی که در خانواده آنها سابقه آلرژیهای مختلف وجود داشته، دریافتند که پسرانی که در دو سال او زندگی به عارضه اگزما دچار هستند ۵/۲ برابر دیگران در معرض بروز بیماری آسم قرار دارند و این بیماری تا سن ۷ سالگی خود را بروز می نماید. دختران نوزادی که به بیماری اگزما دچار هستند به طور کلی ۱۲ درصد کمتر به بیماری آسم دچار می شوند. یافته جدید باعث تعجب نیست زیرا میزان بروز اگزما و آسم در پسران و دختران کم سن و سال تفاوت چشمگیری دارد که هنوز علت یا علل اصلی این تفاوت بروز به وضوح مشخص نشده است.
به طور کلی اگر کودکان مخصوصا پسران نوزاد به عارضه اگزما دچار هستند، والدین باید با پزشک متخصص آلرژی در تماس باشند تا از بروز بیماری آسم جلوگیری شود.

بیماری مزمن لثه و سرطان

افرادی که به بیماری لثه دچار هستند و به هر دلیلی در تمیز نگه داشتن دهان و دندانها کوتاهی می نمایند ۱۴ درصد بیشتر از دیگران در معرض بروز بیماری سرطان قرار دارند و این گزارشی است که این هفته در ژورنال علمی به چاپ رسیده است.
عفونت های لثه و دهان اگر به درستی درمان نشوند سبب می شوند که عامل التهاب (Inflammation) وارد جریان خون شود و در نهایت در بسیاری از نقاط بدن زمینه برای بروز سرطان آماده شود. اگرچه هنوز به وضوح چند و چون عملکرد التهاب و عوامل التهاب زا در بروز سرطان روشن نشده ولی شواهد علمی زیادی این رابطه را ثابت می کند.
در یک بررسی علمی بیش از ۴۸ هزار نفر از مردان آمریکایی که در زمینه بهداشت و پزشکی کار می کردند مطالعه و پیگیری شده اند. پس از حدود ۱۸ سال ۵۷۲۰ نفر از آنها به انواع مختلف سرطان دچار شدند که مهمترین آنها عبارتند از سرطان روده بزرگ، نوعی سرطان بدخیم پوست و سرطانهای ریه و مثانه و پروستات. پس از بررسی و تجزیه و تحلیل روش زندگی، تغذیه و سابقه بیماریهای لثه در این افراد معلوم شد که افرادی که به بیماریهای مزمن و عفونت های لثه دچار بودند ۱۴ درصد بیشتر از دیگران در معرض بروز سرطان قرار داشتند. این گزارش نشان می دهد که افرادی که سابقه بیماری لثه داشتند ۳۶ درصد بیشتر از دیگران به سرطان ریه، ۴۹ درصد بیشتر به سرطان کلیه، ۵۴ درصد بیشتر به سرطان غده لوزالمعده (پانکراس) و ۳۰ درصد بیشتر به سرطان خون دچار می شوند. جالب اینکه مردانی که تعداد زیادی از دندانهای خود را از دست داده بودند ۷۰ درصد بیشتر به سرطان ریه دچار شده بودند. البته آنهایی که، هم به بیماری لثه دچار بودند هم سیگار می کشیدند میزان بروز سرطان در آنها به صورت چشمگیری افزایش یافته بود.


اخبار کوتاه پزشکی

ـ خوردن آسپرین قبل از خواب فشار خون را کاهش می دهد. این خبریست که این هفته انتشار یافته و یکی دیگر از فوائد آسپرین را مطرح می کند. در یک بررسی جالب بر روی ۲۴۴ نفر که به عارضه فشار خون بالا دچار بودند معلوم شد که خوردن حدود یکصد میلی گرم آسپرین قبل از خواب می تواند فشار خون را به صورت چشمگیری تقلیل دهد.
ـ واکسن جدید سرطان پروستات که بر روی ۳۲ نفر از مردانی که به سرطان پروستات و متاستاز آن دچار بودند نتیجه جالب و امیدوارکننده ای به بار آورده و سبب طولانی تر شدن عمر بیماران تا حدود ۵۷ درصد شده است. این واکسن در حقیقت برای پیشگیری نبوده ولی برای درمان سرطان پیشرفته که با داروهای دیگر درمان نمی شود به کار می رود.
ـ آمریکا هر ساله ۲۸ میلیون زن و دختر جوان ناخواسته حامله می شوند و فرزندانی به دنیا می آورند که انتظارشان را ندارند. جالب اینکه ۴۵ درصد از این زنها که بی موقع حامله می شوند مجرد هستند.



* دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه و استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی و کارشناس سازمان بهداشت جهانی است.
EPIDEMIOSEARCH@yahoo.com