شماره ۱۱۹۰
به طور کلی حدود ۷۵ درصد خانمها در طول عمر خود از رنگهای مصنوعی برای رنگ کردن موی سر استفاده می کنند و این رقم برای آقایان ۱۰ درصد گزارش شده است. تا به حال ده ها مقاله علمی رابطه مصرف رنگهای مصنوعی موی سر و سرطانهای خون، سینه، لنفاوی، مثانه، سرطان پوست و بیماری هوچکین و غیره را گزارش کرده اند.
رنگهایی که تا قبل از ۱۹۸۰ به مصرف می رسید حاوی مقدار قابل توجهی مواد سرطانزا بود ولی پس از آن تاریخ به علت چاپ مقالات علمی در این رابطه رنگهای بی خطرتری به بازار آمده اند.
به طور کلی رنگهای تیره که از TAR ذغال سنگ درست شده اند خطرناک تر از رنگهای دیگر گزارش شده است و ممکن است ساختار ژنتیک شخصی که رنگ مو را استفاده می کند نیز نقشی در به ثمر رسیدن مواد سرطانزا در بدن داشته باشد زیرا از نظر ژنتیکی بعضی از افراد به هر دلیلی آنزیم مخصوص شکستن و خنثی کردن ماده شیمیایی زیانبار Arylamines موجود در رنگهای مصنوعی موی سر را ندارند و یا ترشح آن در بدنشان کافی نیست و همین عمل باعث می شود که این ماده شیمیایی بدون هیچ کنترلی اثر نامطلوب خود را در بدن باقی گذارد.
در سال ۲۰۰۸ سازمان بهداشت جهانی اعلان کرد شواهدی وجود دارد که رابطه بین مصرف رنگهای مصنوعی موی سر را با سرطان مثانه اثبات می کند و این نه تنها سبب بروز سرطان در شخصی که از رنگ مو برای موی سر خود استفاده می کند، می شود بلکه باعث بروز سرطان در آرایشگری که موی دیگران را رنگ می کند، هم میشود.
در سال ۱۹۹۲ گروهی از پژوهشگران مطالعه ای بر روی حدود ۱۶۰۰ زن مبتلا به سرطان سینه و ۱۶۰۰ نفر زن سالم معلوم ساختند که خانم هایی که عادت به استفاده از رنگ مو دارند بیشتر به سرطان سینه دچار می شوند و این یافته نیز در آرایشگرانی که از رنگ مو استفاده می کردند صحت داشت.
بررسیهای علمی همچنین گزارش می کنند که اثر نامطلوب رنگ مو پس از حدود ۱۵ سال استفاده از رنگهای مصنوعی، مخصوصا رنگهای تیره معلوم می شود و در ضمن شخص باید حداقل سالی چهار بار از اینگونه رنگها استفاده کند تا سرطان در او ظاهر شود. در مورد سرطان مثانه که رابطه اش با استفاده رنگ مو بهتر ثابت شده، اگر شخص ۱۰ سال از این رنگها استفاده کند امکان بروز سرطان مثانه در او پنج برابر دیگران خواهد بود. در همه این سرطانها آرایشگر و مشتری هر دو در معرض بروز سرطان قرار دارند. در مورد رنگ مو و سرطان ریه هم گزارشاتی به چاپ رسیده و به طور کلی همه این سرطانها به علت جذب مواد سرطانزای موجود در رنگ مو از پوست سر و تنفس بوی رنگ و تماس داشتن آن با پوست دست و غیره به وجود می آیند. این مواد سرطانزا پس از جذب پوست بدن وارد گردش خون می شوند و بسته به مقدار و نوبت های استفاده به بسیاری از اعضای بدن صدمه می زنند و پس از تغییراتی در DNA سلولهای بدن، سرطان را به وجود می آورند.
فقط در ۶ ماه گذشته با ۳ نفر از آرایشگران که در بیشتر از ۲۰ سال گذشته مرتبا از رنگهای مصنوعی برای رنگ کردن موی سر مشتریان خود استفاده می کردند و به سرطان ریه دچار شده اند در تماس بوده ام و این تقریبا به طور اتفاقی صورت گرفته، حال ما نمی دانیم در بین آرایشگران دیگر چه نوع سرطانهایی به وجود آمده و خواهد آمد و میزان بروز سرطان در افرادی که عادت دارند مرتبا موی سرشان را رنگ کنند چقدر است.
به طور کلی برای پیشگیری سرطان شغلی در آرایشگران و افرادی که عادت به رنگ کردن موی سر دارند توصیه می شود که:
ـ در موقع رنگ کردن موی سر از ماسکهای مخصوص و دستکش پلاستیکی استفاده کنید.
ـ رنگ را بیشتر از حد معمول بر روی سر خود نگه ندارید.
ـ پس از رنگ کردن سر خود را با دقت شستشو دهید.
ـ به جای رنگهای شیمیایی از رنگ موی طبیعی مانند حنا استفاده کنید.
ـ به هیچ عنوان رنگ کردن موی سر برای زنان حامله و مادران شیرده توصیه نمی شود چون مواد شیمیایی سرطانزا و بیماری زا از طریق تنفس و پوست وارد گردش خون شده و وارد جنین می شود. ضمنا دیده شده که مقداری از این مواد وارد شیر مادر می شود که سمی است خطرناک برای کودک.
رابطه داروهای پایین آورنده فشار خون و بیماری آلزایمرز
قبلا دهها پروژه تحقیقاتی رابطه بین فشار خون بالا و بروز و پیشرفت بیماری آلزایمرز را ثابت نموده اند. پژوهشگران دانشگاه بوستون طی بررسی علمی بزرگی ثابت کردند که داروهای پایین آورنده فشار خون میتوانند ۳۵ تا ۴۰ درصد از بروز و پیشرفت بیماری خسته کننده آلزایمرز جلوگیری نمایند. در افرادی که به عارضه فراموشی دچار هستند این دارو بروز بیماری آلزایمرز را به تعویق می اندازد، ولی در افراد سالمی که آمادگی ابتلا به این بیماری را دارند سبب پیشگیری آن می شود. فشار خون بالا سبب بروز ضایعاتی در عروق شده و این عمل در نرسیدن اکسیژن و مواد غذایی به سلولهای مغز موثر است. در ضمن فشار خون بالا یکی از عوامل مهم و شناخته شده بیماریهای قلب و عروق است که خود در سلامتی و بهزیستی اعضای بدن مخصوصا بافت های مغز و اعصاب نقش مسلم دارد.
درصد بالایی از مردم دنیا، مخصوصا سالمندان کشورهای صنعتی، به عارضه فراموشی و بیماری آلزایمرز دچار هستند و متاسفانه میزان بروز آن هر روز افزایش می یابد و تا به حال داروی موثری برای پیشگیری و درمان آن وجود ندارد. این بیماری ریشه ارثی و ژنتیکی دارد و بسیاری از عوامل محیط زیست و روش زندگی می توانند در به وجود آمدن آن نقش داشته باشند. چون بارها در همین صفحه درباره عوامل بروز آلزایمرز بحث کرده ایم در اینجا از تکرار مجدد آن خودداری می شود.
جواب به پرسش خوانندگان شهروند
پرسش: مردی هستم ۷۱ ساله و به عارضه ورم پروستات مبتلا هستم. به همین جهت تکرر ادرار دارم و مخصوصا شبها چندین بار بیرون می روم. آیا غذاهایی وجود دارند که باعث ازدیاد شدت این عارضه می شوند؟
پاسخ: افرادی که به بیماری قند دچار هستند و یا ورم پروستات دارند به نوعی تکرر ادرار درگیر خواهند بود و مجبورند در شبانه روز چندین بار برای دفع ادرار اقدام نمایند. البته روش زندگی و نوع تغذیه هم می تواند این عارضه را شدت دهد. در این صورت دانستن آن می تواند در تغییر کیفیت زندگی موثر باشد. در اینجا باید اضافه کرد که درصد بالایی از افراد مسن به علت نارسایی های قلب و کلیه قادر نیستند آب بدن خود را به موقع دفع کنند. این دسته بر عکس آنهایی که دیابت دارند و یا به ورم پروستات دچار هستند باید داروهای شیمیایی ادرارآور یا Diuretics مصرف کنند که نه تنها سبب دفع آب بدن می شود بلکه فشار خون بالا را کاهش می دهد. در این صورت هر دو دسته می توانند از اطلاعات موجود در این بخش استفاده کنند.
لبو یا چغندر، انواع کلم ها، هویج، چای سبز، میوه کرن بری، خیار، مارچوبه، تربچه، برگ و ریشه گل قاصد، رازیانه Fennel، کاهو، آرتیشوArtichoke، محصولات جو دو سر (Oat)،گوجه فرنگی و هندوانه حاوی موادی هستند که یا در سوخت و ساز چربیها نقش داشته و یا به خاطر داشتن موادی سبب فعالیت کلیه ها می شوند و آب اضافی را که در بافت های بدن انباشته شده دفع می کنند. این دسته از غذاها برای زنانی که در موقع پریودشان مقداری آب در بافت های بدنشان جمع می شود، مفید است. غذاها و نوشیدنی هایی که حاوی مقداری کافئین هستند قادرند مقدار زیادی از آب بدن را دفع کنند. کافئین و بعضی از ترکیبات غذایی که ادرارآور هستند در ضمن می توانند مقدار زیادی از املاح بدن مخصوصا کلسیم را به همراه ادرار دفع کنند که در درازمدت بیماری و عارضه پوکی استخوان به وجود می آید. افرادی که داروهای شیمیایی ادرارآور و غذاهایی که سبب ازدیاد دفع آب بدن می شود استفاده می کنند باید در نظر داشته باشند که مقدار زیادی از پتاسیم بدنشان نیز به همراه آب دفع می شود. به همین جهت خوردن غذاهایی مانند موز و شلغم و غیره که حاوی مقدار قابل توجهی پتاسیم هستند، توصیه می شود.
مصرف داروهای ادرارآور باید با مشورت پزشک انجام گیرد چون ممکن است خطراتی را به وجود آورده، و در درازمدت سبب ناهنجاریهایی شوند.
بهتر است باور کنید
از این پس سعی می شود نکاتی را که در زندگی روزمره ما نقش دارند و در سلامتی و بهزیستی، موثرند ولی تا به حال از نظر علمی چاره و درمانی برای آن یافت نشده مطرح کرده و توصیه هایی را که در این باره شده به اختصار در اختیار خوانندگان عزیز این صفحه قرار دهیم و این شما هستید که می توانید آن را باور کنید یا خیر؟
می گویند سکسکه یا Hiccups به دلائل مختلف بروز می کند و گاهی در بعضی از افراد این عمل برای مدتی باقی می ماند و باعث ناراحتی هایی می شود. در بعضی از کتابهای پزشکی توصیه می شود که در موقع سکسکه بهتر است یک قاشق چایخوری شکر سفید بدون مایعات یا آب و به آرامی بلعیده شود. این عمل باعث توقف سکسکه می شود. اگر باور ندارید آن را خودتان تجربه کنید.
* دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه و استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی و کارشناس سازمان بهداشت جهانی است.
EPIDEMIOSEARCH@yahoo.com
