دومین نشست بنیاد همزبان
دومین جلسه از سری نشست های بنیاد همزبان، با عنوان “تحمل و بردباری در خانواده، دمکراسی در جامعه”شنبه ۲۰ نوامبر ۲۰۱۱ در سالن کتابخانه نورت یورک برگزار شد.
گردانندگی این جلسه را حامد جانمیان برعهده داشت و سخنرانان آن فریبا ثابتان، دکتر محمود صادقی، فرهاد افشار و دکتر علی رحمانیان بودند.
خانم فریبا ثابتان که میهمان جلسه از واشنگتن بود، درباره مفهوم صبر گفت و ویژگی هایش را برشمرد. او صبر را یک توانایی در انسان ها خواند و آن را یک فرآیند دانست. “صبر جریانی ست که طی می شود تا در زمان و مکان توانایی صبر فعلیت پیدا کند.”
به گفته خانم ثابتان صبر به تنهایی معنا ندارد و مسئله ای ست که در ارتباط معنی می گیرد. همچنین صبر نیاز به تمرین دارد.
سخنران به این نکته اشاره کرد که معمولا تحمل را معادل صبر قرار می دهند در حالی که با هم متفاوتند. “در صبر استقامت می کنیم و در تحمل مقاومت.”
خانم ثابتان در ادامه به دموکراسی و رابطه اش با صبر پرداخت و گفت: مفهومی که ما از دموکراسی داریم این است که در یک جامعه افراد بتوانند در کنار یکدیگر زندگی کنند، در ارتباط اجتماعی آزادانه فکر کنند و آزادانه تصمیم بگیرند و انتخاب کنند. در دموکراسی فرآیند بردباری و شکیبایی را در ارتباطاتمان نشان می دهیم. به عبارت دیگر دموکراسی و صبر دو سر یک طیف هستند. صبر با پذیرش حق و حقوق دیگران، عینیتش در قالب دموکراسی ست.
از راست: حامد جانمیان، علی رحمانیان، فرهاد افشار، محمود صادقی ، فریبا ثابتان
خانم ثابتان در پایان سخنانش، بر به هم پیوستگی صبر و دموکراسی تأکید کرد و گفت: دموکراسی یک مسئله اجتماعی ست و صبر یک مسئله شخصی. توانایی های فردی در خانواده رشد می کند و شکوفا می شود و انعکاسش را در جامعه نشان می دهد.
سخنران بعدی دکتر محمود صادقی، روانشناس و موسس سازمان بهداشت روانی آتنا، به جای صبر بر عصیان تأکید کرد و گفت: گفتمان غالب در شرق فراخواندن ما به صبر و بردباری و عدم عصیان و طغیان براساس مراد صاحبان قدرت بوده.
او افزود، با گردن گذاشتن به صبر و عدم عصیان در طول تاریخ است که ما بعد از گذشت سالیان بسیار طعم شیرین دموکراسی و روابط دموکراتیک را نه تنها در خانه و محیط کار و مدرسه و دانشگاه و جامعه تجربه نکردیم، بلکه صاحبان قدرت در گفتمان مردسالارانه به شکل اعم و گفتمان پدرسالارانه به طور اخص همیشه زمان ما را به مطیع بودن فرا خوانده و ما نیز چنین کردیم.
دکتر صادقی با اشاره به درست بودن یادگیری بردباری و گذشت از خانه و خانواده، راه این یادگیری را عصیان و ایستادن در مقابل مراجع قدرتی که ما را مطیع و دنباله رو بار می آورند، دانست، و افزود: پدر در خانواده و صاحبان قدرت در جامعه همیشه از ما خواسته اند که دنبالشان باشیم. گفتمانی را در جامعه رایج کرده اند که محصولی نداشته الا تن دادن به روند و روالی که جامعه ی پدرسالار و مردسالار در خود حمل کرده است.
از ما خواسته اند که برای تجربه ی شیرینی حلوا صبر پیشه سازیم. فارغ از اینکه ما را حواله می دهند به جایی که منافع خود می باشد.
دکتر صادقی در مورد تأثیر گفتمان مردسالارانه بر زنان گفت: زنان ما را در طول تاریخ آنچنان مطیع ساختند که در حوزه ی ناخودآگاه جمعی زنان مطیع بودن، رمانتیک بودن، مستقل نبودن، وابسته بودن را ایجاد کرده. در هر جامعه ای که زن غایب بوده و استفاده ابزاری از او شده گفتمانش، گفتمان مردسالارانه بوده.
حدود هشتاد تن در جلسه بنیاد همزبان شرکت کرده بودند
سخنران تأکید کرد که برای شکستن گفتمان مردسالارانه باید به اصول و عوامل تشکیل دهنده ی این گفتمان آگاه بود. او در ادامه افزود: باید دید جایگاه مردان ما در حوزه های عمومی و خصوصی کجاست. باید دید ادبیات و اسطوره ها و مثل های ما از چه سنخ و موضوعی ساخته شده… در تاریخ ما همیشه پدر بوده که پسر را کشته، رستم بوده که سهراب را کشته، به اینکه یک جوان بتواند قد علم کند، اجازه نشو و نمو داده نشده در حالی که در غرب عکس این را داریم و ادامه ی این شیوه اجازه راه یافتن به یک جامعه دمکرات را به ما نخواهد داد.
دکتر صادقی در پایان سخنرانی ده دقیقه ای خود از چند حوزه ی مهم برای رسیدن به دموکراسی نام برد: خانواده، مدرسه، دانشگاه و جامعه. دموکراسی در خانواده پدیدار نمی شود مگر با شکستن قدرت مردسالارانه و پدرسالارانه و برای راه یافتن به یک هماهنگی و توازن و نشاندن جایگاه مرد و زن در سطحی برابر و با گفتمانی یکسان.
او در جمع بندی سخنانش گفت: بنابراین اگر قرار باشد به یک جامعه ی دموکرات و با یک رابطه ی دموکراتیک برسیم صبر نه تنها نمی تواند بستری مناسب برای این مهم باشد بلکه عصیان و سرکشی می تواند راه را هموار کند و این میسر نمی شود مگر توجه بنیادی و اساسی برای راه یافتن به یک خانواده ی سالم با روابطی سالم و با ارتباطاتی همسطح و متوازن و همگن.
سومین سخنران آقای فرهاد افشار بود که مفهوم بردباری را با بلوغ مربوط دانست. او گفت، افرادی که جامعه را تشکیل داده اند آنچه را که در کودکی آموخته اند با خود به جامعه می آورند و بنیاد جامعه را تشکیل می دهند. او پذیرش نظر مخالف را دارای مراتبی دانست که یکی از پایه های اساسی اش ایجاد مشورت و گفت وگو در خانه است.
سخنران آخر دکتر علی رحمانیان، پزشک مشاور، در نخستین جلسه بنیاد همزبان در تورنتو نیز از سخنرانان بود.
دکتر رحمانیان گفت: به صبر باید از دو دید نگاه کرد: دید عرفانی و دید علمی. از دید عرفانی صبر یک فضیلت به شمار می آید. این وسیله یا فضیلت هم می تواند سازنده باشد و هم مخرب.
دکتر رحمانیان افزود: بردباری در مقابل بی عدالتی جایز نیست ولی در مقابل داوری جایز و پسندیده است.
او افزود: یکی از بزرگترین معضل های حکومت های یکه تاز و مطلقه چون برپایه ی یک ایدئولوژی تغییرناپذیر بنا شده اند، انعطاف ناپذیر بودن آنهاست. به طور کلی این جور جوامع نمی تواند جوامع دمکراتیکی باشد. در جامعه ای که نتوان انتقاد کرد، دمکراسی نمی تواند وجود داشته باشد.
او این جوامع را با خانواده مقایسه کرد و گفت: در خانواده هایی که به همان سبک، مادر یا پدر، می گویند هر چه که ما می گوییم، به هیچ وجه دمکراسی در آن خانه وجود ندارد و تنها دیکتاتوری حاکم است.
دکتر رحمانیان برای آموزش روند بردباری به بچه در خانواده گفت: وقتی بچه متولد می شود تا شش ماه اول باید احتیاجات او پاسخ داده شود تا احساس کند دنیا یک دنیای امن است. در این زمان از کودک توقع صبر و تحمل نباید داشت. بعد از آن کم کم شروع می کند به یک همزیستی با مادر، از آن زمان مادر و پدر باید رفته رفته صبر را به بچه تعلیم دهند. و در این رابطه سه اصل را باید به بچه تعلیم داد: سعی کن، صبر کن، اندیشه کن و فضای حاکم باید بی طرف و منصف باشد.
دکتر رحمانیان با اشاره به اینکه “دنیای هر انسانی به اندازه ی اندیشه ی اوست” افزود: احتراز از سه اصل عمومیت دادن، تحریف کردن و محو کردن باعث می شود که اندیشه ی انسان پهناور شود.
آخرین سخنران این نشست سخنانش را با تأکید بر عشق به آزادی به پایان برد: هر کس ترس ایجاد کند بذر خشم را در زمین کاشته و بزرگترین اشتباه دیکتاتورها این است که فکر می کنند جو ترس خستگی پذیر است و این را فراموش کرده اند که عشق به آزادی در دل هر انسانی خستگی ناپذیر است.
نیمه دوم دومین نشست بنیاد همزبان پس از پذیرایی بین دو نیمه، با گفت وگو و پرسش و پاسخ همراه بود.
شاید در نظر گرفتن این نکته برای برگزارکنندگان این گونه نشست ها مفید باشد که با سخنران کمتر و متخصص و آشنا به موضوع، می توان وقت بیشتری به آنان داد تا بتوانند موضوع مورد بحث را به خوبی مطرح کنند و نیازی نباشد تا سخنانشان را کوتاه شده ارائه کنند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد این بنیاد از سایت زیر دیدن کنید:
www.hamzaban-foundation.org
