شهروند ۱۲۶۵ ـمدتها است که عده ای با تعصب بی مورد و دلایل غیرعلمی، قهوه را خطرناک، اعتیادآور و مسموم کننده دانسته و نه تنها خود از مصرف این نوشابه استثنایی دوری کرده اند، بلکه دیگران را هم نگران نموده اند. در دهه گذشته بسیاری از پژوهشگران شناخته شده، طی بررسی های جالب علمی و بر روی صدها هزار نفر از افرادی که به بیماری های مختلف دچار بوده و یا در سلامت مطلق به سر می بردند، دریافتند که قهوه از بروز بسیاری از بیماریها مانند بعضی از سرطانها، بیماری قند، بیماری های پارکینسون و آلزایمرز و غیره جلوگیری می کند. این بار پژوهشگران بنام و معروف استرالیایی که در زمینه بیماری قند در دنیا شناخته شده هستند، اعلان نموده اند که قهوه می تواند از بروز بیماری قند یا دیابت جلوگیری کند. این گروه با تجزیه و تحلیل نتایج ۱۸ پروژه ی تحقیقاتی به این نتیجه رسیدند که افرادی که عادت به نوشیدن قهوه دارند خیلی کمتر به بیماری قند دچار م
ی شوند. به عبارت دیگر افرادی که روزی دو فنجان قهوه می نوشیدند ۱۴ درصد کمتر به بیماری قند دچار شده اند و این رقم در افرادی که روزی پنج فنجان قهوه مصرف می کردند ۳۵ درصد گزارش گردیده است. نتایج این بررسی جالب در ژورنال علمی AMA به چاپ رسیده و بار دیگر یافته های پژوهشگران دیگر را درباره ی قهوه و بیماری قند تأیید می نماید.
در حال حاضر فقط در آمریکا حدود ۲۴ میلیون نفر به بیماری قند نوع دو دچار هستند و این رقم هر ساله افزایش می یابد و تقریباً در دنیا همه گیر شده است. اگر روش موثری برای پیشگیری این بیماری پیدا نشود تا ۲۵ سال دیگر در آمریکا حدود ۴۴ میلیون نفر به بیماری قند مبتلا خواهند شد که در مجموع فاجعه ای را به بار خواهد آورد. در حال حاضر مخارج درمان و نگهداری بیماران مبتلا به دیابت در آمریکا بیشتر از ۱۱۳ بیلیون دلار است، در حالی که تا ۲۵ سال دیگر این رقم از ۳۳۶ بیلیون دلار تجاوز خواهد کرد. اگر بعضی از روش های زندگی مانند فعالیت های بدنی و برخی از عادات غذایی مانند نوشیدن قهوه می توانند سبب تقلیل بروز این بیماری گردند باید خوشحال بود.
پسته از بروز و پیشرفت سرطان ریه جلوگیری می کند
ژورنال علمیNutrition Clinical آمریکا نتایج بررسی پژوهشگران دانشگاه تگزاس را بر روی پسته و رابطه ی آن در جلوگیری از بروز سرطان ریه به چاپ رسانیده که یافته ای است جالب. این گروه معتقدند که ترکیبات موجود در پسته مخصوصاً نوعی ویتامین E (گاما توکوفرول) نقشی مهم در سلامتی بافت های ریه ها داشته و از بروز سرطان ریه پیشگیری می کند.
گروه دیگری از پژوهشگران که نامشان در این گزارش به میان آمده باور دارند که خوردن پسته می تواند سبب تقلیل کلسترول بد خون شده و در نتیجه از بروز بسیاری از بیماریها و ناهنجاریهایی که کلسترول بالای خون می تواند موجب آنها شود جلوگیری نماید و شاید همین عمل پسته هم در جلوگیری از بروز سرطان ریه نقش داشته باشد.
محققان دانشگاه تگزاس به ۱۸ نفر از افراد سالم روزی دو اونس یا حدود ۱۱۷ عدد پسته تجویز نموده و این عمل را تا ۳۰ روز تکرار کرده اند. این گروه داوطلب با ۱۸ نفر از افراد سالم که رژیم غذایی معمولی را پیگیری می کردند و پسته ای در رژیم غذایی آنها منظور نگردیده بود، مقایسه شده اند. معاینات دقیق پزشکی و آزمایش خون این افراد نشان داده که میزان گاما توکوفرول آن دسته ای که پسته می خوردند به طور چشمگیری بالاتر از دسته ای است که پسته مصرف نکرده اند. از آنجایی که مطالعات علمی دیگر ثابت نموده اند که این نوع ویتامین E قادر است از بروز بسیاری از سرطانها مانند سرطان پروستات جلوگیری کند، نتیجه ی بررسی اخیر و یافته های مربوط به آن این نظریه را تقویت می کند که پسته می تواند از بروز سرطان ریه که کشنده تر از سرطانهای سینه و روده بزرگ و پروستات است جلوگیری کند. پسته به علت داشتن چربی زیاد که خود حاوی مقدار قابل توجهی ویتامین E است ممکن است سبب افزایش وزن بدن گردد، ولی با در نظر گرفتن حد اعتدال و خوردن روزی چند عدد پسته ی خام می توان از پروتئین با کیفیت بالا و املاح و ویتامین های موجود در پسته مخصوصاً نوعی ویتامینE بهره مند شد.
قهوه و تقویت حافظه
مصرف روزی سه فنجان قهوه کافئین دار موجب تقویت حافظه می گردد. این خبریست که انستیتوی ملی بهداشت فرانسه منتشر کرده و معتقد است که قهوه، مخصوصا در بزرگسالان می تواند سلامتی سلول های مغزی را سبب گردیده و در نتیجه از بروز و پیشرفت کم حافظه گی جلوگیری نماید.
در یک مطالعه علمی بر روی هفت هزار نفر از خانم های مسن تر از ۶۵ سال معلوم گردیده که افرادی که در مصرف قهوه زیاده روی نمی کنند و روزانه حدود ۳ فنجان قهوه مصرف می نمایند، نسبت به آنهایی که قهوه نمی نوشند، دارای حافظه ای قوی تر و سالم تری هستند. جالب اینکه از تکرار همین مطالعه علمی بر روی گروهی از مردان چنین نتیجه ای به دست نیامده و اثر آن کمتر بوده است و این شاید به خاطر این باشد که خانم ها در متابولیسم کافئین قهوه حساس تر هستند. اثر قهوه بر روی حافظه و تقویت آن در خانم های مسن تر از ۸۰ سال حدود ۷۰ درصد تخمین زده شده، در حالی که این رقم در خانم های ۶۵ ساله ۳۰ درصد است.
پرسش خوانندگان شهروند
درباره ی تیروئید کم کار و پرکار مطالبی در شهروند خوانده ام. اگر ممکن است لیست غذاهای گواترزا (غذاهایی که سبب بیماری غده تیروئید می شوند) را بنویسید.
پاسخ: لیست اسامی غذاهای گواترزا طولانی است. به همین جهت در اینجا فقط نام غذاهایی را که در تغذیه ما ایرانیان نقش دارند و مصرف می شوند ذکر می کنیم که عبارتند از:
بادام زمینی، توت فرنگی، گلابی، هلو، اسفناج، سیب زمینی شیرین، براکلی، انواع کلم ها (کلم دکمه ای یا بروکسل، گل کلم، کلم چینی و غیره)، کانولا، ترب و تربچه، شلغم و سیر. نوع پخته ی این غذاها گواترزا نخواهد بود، زیرا ماده شیمیایی که در این غذاها وجود دارد و در متابولیسم ید رژیم غذایی نقش دارد در اثر حرارت از بین می رود و آسیبی به غده تیروئید وارد نمی آورد. افرادی که بیماری گواتر دارند و دارو مصرف می کنند باید از مصرف خام این دسته از خوراکی ها دوری نموده و یا زیاده روی نکنند.
بهتر است باور کنید
می گویند غذاهایی مانند کرفس و عدس و کدوی سبز به علت طبیعت مخصوص خود و به خاطر کم انرژی بودن سبب تقلیل اشتها شده و در نتیجه در بدن ازدیاد وزن به وجود نمی آورند. یک لیوان کرفس حاوی ۱۶ کالری و یک لیوان کدوی سبز نیز فقط ۲۰ کالری در بدن به وجود می آورد. عدس حاوی موادی است که از چاق شدن جلوگیری می کند. فیبر موجود در عدس به صورتی است که در متابولیسم قند و چربی رژیم غذایی نقش مهم دارد و همین سوخت و ساز بموقع موجب تقلیل وزن بدن می شود.
*دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه، استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی، کارشناس سازمان بهداشت جهانی و همکار شهروند است.
EPIDEMIOSEARCH@yahoo.com
