سال ۱۳۸۶ نیز به پایان رسید و یک سال دیگر و برگی دیگر از تاریخ سینمای ایران ورق خورد. سالی کم فروغ برای سینما و سینماگران ایرانی
بهار در زمستان فیلمهای ایرانی
شهروند ۱۱۷۰- ۲۰ مارچ ۲۰۰۸
سال ۱۳۸۶ نیز به پایان رسید و یک سال دیگر و برگی دیگر از تاریخ سینمای ایران ورق خورد. سالی کم فروغ برای سینما و سینماگران ایرانی. سالی که علاقمندان جدی و فهیم سینمای ایران در حسرت تماشای یک فیلم خوب و قابل تعمق روزشماری می کردند. سالی که سال سوپراستارهای پولساز، اما بی بهره از استعدادهای بازیگری بود. آنهایی که با تکیه بر چشمهای رنگی و قامت برازنده و تیپهای مورد پسند جوانان، گیشه سینما را تضمین کردند، اما دریغ از یک فیلم دلنشین و بازی دلچسب. سال افول کارگردانهای پر افتخار و پیشروی سینمای ایران که با آثاری ضعیف و یا متوسط کارنامه خود را تضعیف کردند، اما آیا از ما نمی پرسند که دلایل این افول را می دانیم یا نه؟ مطمئنا اگر پای صحبت دست اندرکاران سینمای ایران بنشینیم هر یک دلایلی را بر خواهند شمرد و تقصیرها را به گردن این و آن و عدم امکانات خواهند گذاشت، اما با علم به همه اینها کارشناسان و تماشاگران آنچه را که به نمایش گذاشته شده قضاوت می کنند. مثل معلمی که وقتی درس خود را خوب پس ندهی به بهانه های تو گوش نمی دهد و نمره ات را بر اساس آنچه ارائه کردی تعیین می کند. در چند سال اخیر با توجه به شرایط روحی و روانی و اقتصادی حاکم بر جامعه نیاز به ساخت فیلمهای کمدی بیش از بیش حس می شد. با نگاهی کوتاه به فیلمهای تولید شده در سال ۱۳۸۶ رشد تولید فیلمهای به اصطلاح خنده دار بسیار مشهود است. برخی از این فیلمها کپی برداری از فیلفارسی های سابق سینمای ایران است که در زمان خودشان موفق بودند، اما فیلمهای زمانه خودشان نیستند و حتی از لحاظ ساختار بسیار ضعیفتر از فیلمهای مشابه در دوران قبل از انقلاب هستند. ملودرامهای تولید شده نیز غالبا کلیشه ای و بی مایه و کم محتوا بودند و در جلب مخاطب ناموفق. من بارها به این نکته اشاره کرده ام که به هیچ وجه مخالف فیلمهای گیشه پسند نیستم، چرا که حیات سینما در هر کجای دنیا در گرو فروش و موفقیت در گیشه است، اما با کمی دقت در بسیاری از فیلمهای پر فروش و غالبا بی محتوای سینمای غرب می توان به این نکته پی برد که تفاوت این آثار غربی با مشابه آن در سینمای ایران در ساختار آنهاست. تولیدات گیشه پسند سینمای ایران غالبا دارای فیلمنامه های ضعیف و شتابزده و ساختارهایی حاکی از بی دقتی های فراوان از سوی عوامل می باشد که همانگونه که قبلا هم گفتم بهانه آوردن سازندگان آنها مشکل تماشاگر نیست. من قصد مقایسه سینمای ایران با محصولات هالیوودی را ندارم چرا که قیاس کاملا غیر منطقی است، اما سینمای ایران با محبوبیتی که در دهه هشتاد و نود در سینمای بین الملل کسب کرد این نکته را ثابت کرد که اگر از همه استعدادها و توانایی ها و عوامل حرفه ای خود به نحو احسن استفاده کند حرفهای زیادی برای گفتن خواهد داشت. در این مطلب مروری کوتاه به کارنامه یک ساله سینمای ایران و فروش فیلمها در گیشه خواهیم داشت.
ابتدا فیلم اخراجیها ساخته مسعود ده نمکی که با فروش بالای یک میلیاردی اش و با وجود ورود سی دی قاچاق آن به بازار رکورد فروش را شکست و بعد از آن توفیق اجباری ساخته محمد حسین لطیفی که با فروش نزدیک به اخراجیها جزو دو فیلم پر فروش سال ۱۳۸۶ بودند. فیلمهای پارک وی (فریدون جیرانی)، کلاغ پر (شهرام شاه حسینی)، کلاهی برای باران (مسعود نوابی)، نصف مال من، نصف مال تو (وحید نیک خواه آزاد) و مهمان (سعید اسدی) با فروشی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان در رده های بعدی فیلمهای پر فروش قرار گرفتند. رفیق بد (عباس احمدی مطلق)، روز سوم (محمد حسین لطیفی)، رییس(مسعود کیمیایی) با فروشی حدود ۳۰۰ میلیون تومان نیز جزو فیلمهایی بودند که فروش متوسطی داشتند. اتوبوس شب (کیومرث پور احمد)، خون بازی( رخشان بنی اعتماد)، پاداش سکوت (مازیار میری) از فیلمهای ارزشمندی بودند که در فستیوال های داخلی نیز مورد تقدیر قرار گرفتند، اما فروش بالایی نداشتند.
قاعده بازی(احمد رضا معتمدی) با ۲۵۲ میلیون، عاشق ( افشین شرکت) با ۲۳۹ میلیون، محاکمه (ایرج قادری) با ۲۱۳ میلیون، نقاب (کاظم راست گفتار) با ۱۹۶ میلیون و غیر منتظره (محمد هادی کریمی) با ۱۶۸ میلیون تومان فروش از فیلم هایی بودند که در رده های بعدی فروش قرار گرفتند.
مادر زن سلام( خسرو ملکان) با ۱۳۸ میلیون، قلقلک( مسعود نوابی)، هدف اصلی( قدرت صلح میرزایی)، سنگ،کاغذ، قیچی(سعید سهیلی) با ۱۱۵ میلیون، اقلیما(محمد مهدی عسگری پور) با ۱۱۰ میلیون و در شهر خبری نیست( سید رضا خطیبی) با ۱۰۴ میلیون تومان از دیگر آثار به نمایش در آمده در سال ۱۳۸۶ هستند.
چهار انگشتی(سعید سهیلی)، پسران آجری( مجید قاری زاده)، دستهای خالی( ابوالقاسم طالبی)، اگه میتونی منو بگیر( شاهد احمدلو)، راننده تاکسی( مهدی صباغزاده)، بچه های ابدی( پوران درخشنده)، ملودی( جهانگیر جهانگیری)، صحنه جرم، ورود ممنوع (ابراهیم شیبانی)، پیک نیک در میدان جنگ (سید رحیم حسینی)، مصائب دوشیزه (مسعود اطیابی)، این ترانه عاشقانه نیست( رحمان رضایی)، از دور دست(رامین محسنی)، قصه دلها (هوشنگ درویش پور)، مسیح(نادر طالب زاده)، دنیای آینده(احمد رضا جغتایی) با فروشی پایین تر از ۱۰۰ میلیون تومان علاوه بر اینکه در فروش ضعیف بودند از لحاظ هنری و تکنیکی نیز به ترتیب جزو آثار متوسط تا ضعیف بودند. از نکات جالب حضور محمد یا تونی زرین دست در سینمای ایران بود که پس از قریب ۳۰ سال دوری از سینمای ایران با فیلم سرگیجه دوباره پا به عرصه فیلمسازی گذاشت که فیلمش با فروش ۲۳ میلیون تومان با شکست تجاری و هنری روبرو شد.
خدا نزدیک است (علی وزیریان)، زاگرس(محمد علی نجفی)، گرداب( حسن هدایت)، عیسی می آید( علی ژکان)، شب به خیر فرمانده( انسیه شاه حسینی)، آرامش در میان مردگان( مهرداد فرید)، گوشواره (وحید موساییان) از آثار کارگردانان نسبتا نام آشنای سینما بود که با وجود متفاوت بودنشان با استقبال عمومی مواجه نشدند. در مجموع ۴۷ فیلم در سال ۱۳۸۶ تولید شد که ۸ میلیارد و دویست و بیست و سه میلیون تومان در گیشه فروش کردند.
سنتوری ساخته داریوش مهرجویی جنجالی ترین فیلم سال بود و در حالیکه پیش بینی شده بود که فروشی بی سابقه در گیشه خواهد داشت نه تنها اجازه اکران عمومی نگرفت، بلکه سی دی آن نیز به طور قاچاق در دسترس مردم قرار گرفت و این عمل ناشایست ضربه اقتصادی و فرهنگی جبران ناپذیر دیگری بر پیکر سینمای ایران وارد کرد.
با امید به اینکه بهار سال ۱۳۸۷ سالی نیکو و شایسته و پر بار برای سینمای ایران به ارمغان بیاورد و تولیدات آبرومند سال جدید بتواند زمستان سینمای ۱۳۸۶ را جبران نماید.
.
