گروه دریچه با همکاری نشریه شهروند، یکی از بی نظیرترین فیلم های مستند تاریخ سینما را در بنیاد پریا به نمایش درآوردند و بیش از ۱۲۰ نفر از نمایش
شهروند ۱۲۲۷ ـ ۳۰ اپریل ۲۰۰۹
علف: مبارزه ی یک ملت برای زندگی
شنبه ۲۵ اپریل ۲۰۰۹، گروه دریچه با همکاری نشریه شهروند، یکی از بی نظیرترین فیلم های مستند تاریخ سینما را در بنیاد پریا به نمایش درآوردند و بیش از ۱۲۰ نفر از نمایش این فیلم که روایت کوچ ایل بختیاری بود، استقبال کردند.
فیلم Grass: A Nation’s Battle For Life که در سال ۱۹۲۵ به نمایش درآمده، توسط مرین کوپر(Merian C. Cooper) ، ارنست شدساک (Ernest Schedsack) و مارگرت هریسون (Marguerite Harrison) ساخته شده و ماجرای ۴۶ روز کوچ ایل بختیاری ست که این سه تن به همراه آنان سفر کرده و همچون آنان مخاطرات این سفر بسیار مشکل را به جان خریدند و کوچ این ایل را که سالی دو بار انجام میشده، به تصویر کشیده اند.
این فیلم را می توان بی نظیر و ترسناک توصیف کرد. وقتی که کودکان و نوجوانان با بزغاله و گوساله ای بر دوش از صخره ها خود را بالا می کشند، وقتی که مردان و زنان و گاو و اسب و بزغاله در آب خروشان کارون در گرداب ها گم می شوند، وقتی که مردان ایل با پای برهنه به کوه پربرف زردکوه میزنند تا راه عبور ایل را از برف بروبند، و وقتی که نماهای بسیار زیبای حرکت ۵۰هزار انسان و ۵۰۰هزار حیوان از اسب و گاو گرفته تا بز و گوساله و سگ و مرغ و خروس می بینی تا سرما را پشت سر بگذارند و در جستجوی علف راهی دشت های گرم و پرعلف شوند، و با موسیقی زیبایی که بعدها روی این فیلم صامت گذاشته شده، تمام این فیلم یک ساعته را به مجموعه ای توصیف ناشدنی بدل کرده است.
فیلم را نمی شود تعریف کرد، آن را باید دید. پس از پایان فیلم، بهرام بهرامی از دکتر بهمن مقصودلو خواست که در مورد فیلم برای حاضران بگوید.
بهمن مقصودلو کتاب ۳۵۰ صفحه ای “علف، داستان های ناگفته” را از ماجراهای پشت صحنه و ساخت این فیلم نوشته که در آن شب نیز به همراه این فیلم و سایر ساخته ها و نوشته ها ی نویسنده برای فروش روی میزی قرار داشت.
دکتر مقصودلو در آغاز با اشاره به اینکه برای نمایش فیلم یا سخنرانی به بسیاری از جاهای دنیا سفر کرده ولی هیچ جا را چون تورنتو فعال و فرهنگی ندیده، گفت: اینجا چندین نشریه چاپ می شود. شهروند برای خودش مشی و راهی دارد و مقالات بسیار خوبی را منتشر می کند. من به آقای زرهی و خانم الماسی و هیئت تحریریه شهروند تبریک می گویم.
او همچنین به ایران استار که همیشه به مطالب مربوط به ایشان توجه نشان داده، اشاره کرد و از آنها و همچنین رادیوی ۲۴ ساعته صدای ایران برای حمایت هایشان تشکر کرد.
آقای مقصودلو از حضور دکتر براهنی در میان جمع ابراز خوشحالی کرد و خود را شاگرد ایشان خواند. و در ادامه به ماجرای ساخت این فیلم اشاره کرد. این فیلم در فوریه ۱۹۲۵ در آمریکا به روی پرده آمد. منتقدان آن را ستودند. دومین فیلم مستند تاریخ سینما انتخاب شد. اولین آن نانوک شمال بود که جدال انسان را با طبیعت سخت قطب نشان میداد. این فیلم جزو ۴۰۰ فیلم ارزش دار و حفاظت شده از سوی آمریکا اعلام شده است.
بهمن مقصودلو سپس به کنجکاوی خود درخصوص اینکه می خواست بداند این سه نفر چگونه به فکر ساختن این فیلم افتادند و چه کسانی بودند، اشاره کرد و افزود: شش سال تحقیق کردم که نتایج آن در کتاب علف : داستان های ناگفته آمده است.
او سپس زندگینامه ی هر یک از این سازندگان که خود مانند داستانی مناسب برای یک فیلم سینمایی ست، باز گفت. از کوپر گفت که از افسر دریایی، به روزنامه نگاری، به جنگ در مکزیک و بعد خلبانی و حضور در جنگ جهانی اول میرسد. از خانم هریسون گفت که بعد از مرگ همسرش، روزنامه نگار میشود، بعد جاسوس سیا و در جریان جنگ جهانی به برلین می رود. شدساک هم در دوران جنگ در نیویورک فیلمبرداری تدریس می کرده و این افراد طی ماجراهایی هر یک در اروپا، فرانسه، لهستان، برلین، بر سر راه یکدیگر قرار میگیرند و با هم آشنا می شوند.
کوپر و خانم هریسون در مقطعی هر دو در زندان های بلشویک ها در روسیه گرفتار میشوند، ماجرای فرار کوپر و آزاد شدن خانم هریسون در ازای گندم به دولت تازه تاسیس لنین، خود مانند ماجراهای فیلم های هالیوودی ست. بعد از ماه ها زندان و سختی های فراوان دوباره این سه نفر در نیویورک به هم برمی خورند و این بار تصمیم می گیرند به دنبال ماجراجویی و فیلمسازی بروند. ایده اصلی فیلم ازآن کوپر بود و شدساک دوربین و امکانات فنی را فراهم ساخت و مارگریت سرمایه فیلم را از جیب گذاشت.
اولین فیلمبرداری از مراسم حج را این ها از هواپیما گرفته اند. در ۱۹۲۳ به ترکیه می روند و از کردهای ترکیه فیلم می گیرند. از آنجا به عراق می روند و در سال ۱۹۲۴ با نامه ی سفیر انگلیس به رئیس ایل بختیاری ـ حیدرخان ـ اجازه می گیرند که به همراه این ایل سفر کنند بدون اطلاع حکومت مرکزی. پس از ۴۶ روز کوچ از اصفهان به تهران می آیند و خانم هریسون با رضاشاه مصاحبه می کند که یکی از چندین مصاحبه او با شخصیت های بزرگ سیاسی ست.
این کتاب خواندنی از پسزمینه ی فیلمی بسیار دیدنی مجموعه ی جالب توجهی را تشکیل می دهند که به همه توصیه می کنیم. متاسفانه دی وی دی علف در این مراسم بسیار زود تمام شد و بسیاری چون من مجبور شدند با قیمت بالاتر از طریق سایت آمازون خریداری کنند.