رسم های کهن نوروز را جا به جا نکنید!؟

نامه به آقای مریدی نماینده مجلس انتاریو

 جناب آقای مریدی !

نماینده ی ایرانی تبار و محترم پارلمان آنتاریو

با همه ی ارادتی که نگارنده به جناب عالی دارد، باید به عرضتان برساند که به نظر این ایرانی خُـرد، و بسیاری دیگر که عشق به فرهنگ باستانی پرمعنای ایران در جانشان است، جا به جا کردن تاریخ برگزاری جشن ها ی سنتی و باستانی ایرانیان کار درست و خردمندانه ای نیست.

ما قدردان تلاش های شما در جهت به رسمیت شناخته شدن نوروز به عنوان یک جشن و روز رسمی در سرزمین کانادا هستیم.  برگزاری یکی از آیین های نوروز باستانی ایرانیان – و همه ی پارسی زبانان – در مقرّ دولت آنتاریو، به خودی خود، کار بسیار زیبا و درخور ستایشی ست؛ اما چرا و به چه مجوّز تاریخی، سنتی، و اجتماعی شما برای مهمانی دیدوبازدید نوروزیتان در مقر دولت آنتاریو، روز پنجم مارچ ( پانزدهم اسفند) را تعیین و اعلام کرده اید؟  اگر دلیل اداری یا مرخصی رفتن بلندپایگان سیاسی و یا تعطیلات ماه مارچ زمینه ی تصمیم گیری شماست به گونه ای که برگزاری آن را در زمان درستش یعنی پس از تحویل سال ناممکن می سازد، اصلن برگزار نکنید؛ کسی که شما را بازخواست نخواهد کرد.  کاری را انجام ندادن بهترست از انجام دادن غلطِ آن.

 

جناب مریدی!

ما از زمانی که کودکی خردسال بودیم دیدیم و، بزرگتر که شدیم، در دبستان و دانشگاه خواندیم که گردونه ی جشن های نوروزی با چهارشنبه سوری به جریان می افتد و  مهمانی ها و دیدوبازدید نوروزی پس از تحویل سال نو آغاز می شود.  بنابراین چه معنا دارد که  در حالی که تا چهارشنبه سوری تقریبن دو هفته فاصله است، مهمانی دیدوبازدید نوروزی ترتیب دهیم؟ . .  مهمانی و دیدوبازدید نوروزی پانزده روز پیش از نوروز؟  در کجای تاریخ چندهزار ساله ی نوروز و در کدام سرزمین چنین اتفاقی روی داده که این دومی باشد؟ 

زمان برگزاری آیین های نوروزی مشخص است و نمی تواند و نباید برپایه ی هیچ دلیلی دستکاری شود:

جهان چون خط وخال و چشم و ابروست

که هر چیزی به جای خویش نیکوست !

 

جناب مریدی، نمایده ی ایرانی تبار و قابل احترام پارلمان آنتاریو:

شوربختانه این چندمین بارست که جناب عالی سنت کهن مهمانی و دیدوبازدید نوروز را برای تاریخی پیش از زمان درست آن برنامه ریزی می کنید – واین بار با یک فاصله ی پانزده روزی! (و از چند نفر از عزیزان ایرانی شنیدم که در دفعات پیش هم در کمال احترام، همین مسئله را با شما در میان گذارده اند).   

بله، در قاره ی آمریکا (کانادا و ایالات متحده) رسم است که مهمانی های سال نو از شبِ پس از کریسمس آغاز می گردد و تا شب سال نو یا فراتر از آن ادامه می یابد.  اما این چه ربطی به نوروز و سنت ها و آداب آن دارد؟

با اینگونه برنامه ریزی، اگر این خطا را نادیده گرفته و تصحیح نکنید، بیم آن می رود که به زودی شاهد آن باشیم که در سرزمین کانادا (بله، فقط کانادا!):

ـ مراسم شب یلدا، به جای آخر زمستان، در وسط پاییز؛

ـ جشن سده به جای دهم بهمن، در نیمه ی آبان؛

ـ مهرگان، در میانه ی خرداد؛

. . . . . . . . .

و چهارشنبه سوری هم به جای شب آخرین چهارشنبه ی سال، در شب نخستین یکشنبه ی سال، برگزار گردد . . . چه فاجعه ای!

جناب آقای مریدی، لطف فرمایید و مراسم نوروز را جا به جا نکنید!؟

 با ارادت و احترام، کریم زیّانی

 

 پاسخ دکتر رضا مریدی

 جناب آقای کریم زیاّنی

با عرض سپاس از نامه جنابعالی تحت عنوان “رسم های کهن نوروز را جابجا نکنید” و از اظهار لطف تان نسبت به شخص اینجانب به استحضار می رسانم که منظور از برگزاری جشن نوروز در محل پارلمان و مقر دولت انتاریو کوشش در راه شناساندن این عید باستانی و سنت زیبای ایرانی و انسانی به مقامات بالای سیاسی انتاریو از یک طرف و بالا بردن ارج و منزلت این عید از طرف دیگر است. اگر هدف اینجانب صرفاً برگزاری جشن نوروز بود می توانستم آن را همانند جشن های متعددی که همه ساله از طرف گروه های گوناگون برگزار می شود در یکی از مهمانخانه های شهر ترتیب دهم. گرچه در ایران رسم بر این بود که مراسم عید را بلافاصله بعد از حلول سال نو به عمل می آوردند ولی با توجه به این واقعیت که ما ایرانیان در کشور کانادا زندگی می کنیم و ناچار بایست خودمان را با واقعیت ها و قراردادهای اجتماعی مملکت انتخابی مان کانادا تطبیق دهیم و در این راه چنانچه تغییر مختصری در عادات خود داده و در برگزاری مراسم باستانی خود شرایط مدرن روزگار را هم در مدّنظر قرار دهیم نه تنها به خطا نرفته ایم بلکه در حفظ و ادامه ی این مراسم و ارزش ها و سنت های خود تحت شرایط کشور میزبان کوشا بوده ایم.

مراسم و سنت های عید نوروز قطعا در طی قرن ها و برحسب شرایط زمان و مکان تغییر کرده اند ولی آنچه که مهم است اینست که عید نوروز پایدار و سنت های آن پویا مانده اند.

امسال عید نوروز به وقت تورنتو در رأس ساعت یک و یازده دقیقه صبح روز سه شنبه ۲۰ مارس اتفاق می افتد. آن روز همگان سرکار هستند و شب روز سه شنبه و نیز شب روز دوشنبه ۱۹ مارس را می خواهند کنار خانواده خود بگذرانند و بدین جهت هم هست که برگزارکنندگان متعدد مهمانی های نوروز برنامه ی خود را چندین روز قبل و یا پس از عید نوروز برگزار می کنند. به عنوان مثال شهروند و انجمن فردوسی در ۲۴ مارس، انجمن مشاوران املاک در ۱۰ مارس، کانون فرهنگی ایرانیان در ۱۸ مارس نوروز را جشن می گیرند.

اینجانب در انتخاب روز برگزاری مراسم عید نوروز در مقر دولت انتاریو ملاحظات متعددی را در مدّنظر قرار داده ام. با توجه به اینکه یکی از اهداف اصلی این مراسم دعوت از نخست وزیر، وزرا و نمایندگان پارلمان برای شرکت در این مراسم است و با ملاحظه اینکه در هفته سوم ماه مارچ یعنی فاصله ۱۴ الی ۱۹ مارس (که همزمان با تعطیلی مدارس هم هست) پارلمان تعطیل می باشد و نمایندگان به شهرها و مناطق انتخابی خود می روند، لذا به طور طبیعی یکی از روزهای هفته ۵ الی ۸ مارس ـ یعنی دوشنبه الی پنجشنبه (جمعه ها پارلمان جلسه ندارد) در اختیار می ماند. با توجه به برنامه های پارلمان روز دوشنبه مناسب ترین روز برای برگزاری مراسم نوروز در نظر گرفته شد با این فکر که در آن روز نمایندگان بیشتری فرصت برای شرکت در مراسم عید را خواهند داشت. در نهایت با توجه به ملاحظات فوق روز دوشنبه ۵ مارس برای برگزاری جشن نوروز ـ یا به تعبیری دیگر ـ برای رفتن به پیشواز نوروز ـ درنظر گرفته شد.

بایست اضافه کنم که یکی از دلنگرانی های اینجانب موقع تنظیم لایحه ی نوروز و تقدیم آن به پارلمان انتاریو در سال ۲۰۰۸ و پارلمان فدرال در سال ۲۰۰۹ این بود که با توجه به این که نوروز در آمریکای شمالی بین ۲۰ تا ۲۲ مارس متغیر است، چه روزی را ملاک قرار دهم، لذا بعد از چالش های فراوان تصمیم گرفتم به جای ذکر تاریخ معینی در لایحه به طور ساده اولین روز بهار را به عنوان “نوروز” برای به رسمیت شناختن آن از سوی مجالس کانادا، اعلام کنم.

گفتنی ست در روزهای ۲۰ تا ۲۲ مارس جلسات پارلمان دایر است و اینجانب درباره عید نوروز در پارلمان سخنرانی ایراد می کنم و از این سنت باستانی تجلیل به عمل می آورم.

 در پایان فرارسیدن عید نوروز را خدمت جنابعالی شادباش عرض می کنم و امیدوارم که افتخار پذیرایی از شما را در مقر دولت در روز دوشنبه ۵ مارس داشته باشم.

ارادتمند

رضا مریدی