«۲۵ میلیون دلار چه شده خانم وزیر؟»
شهروند ـ آرش عزیزی: در ادامهی تحقیقاتی که روزنامهی تورنتو استار در مورد اختلاس و فساد مالی در «اورنج» (ORNGE) آژانسی از دولت استانی انتاریو که مسئول آمبولاسهای هوایی است انجام میدهد، معلوم شد تکلیف حدود ۲۵ میلیون دلاری که این نهاد با کمک مالیاتدهندگان انتاریو وام گرفته است مشخص نیست. دب متیوز، وزیر بهداشت دولت لیبرال، گفت او هم خبری ندارد این پول کجا رفته. هر دو حزب اپوزیسیون، ان دی پی و محافظهکاران، خواهان استعفای فوری متیوز شدهاند.
در حال حاضر کارآگاههای مختلف مالی و جنایی (و البته روزنامهنگاران استار که دست کمی از کارآگاهها ندارند) مشغول جستجوی بیشتر در این پرونده هستند تا ببینند پول خرج تصمیمات بد شده، ولخرجی شده و یا به جیب کسی رفته است.
پول مذکور بخشی از ۲۷۵ میلیون دلاری است که اورنج در سال ۲۰۰۹ از جمعی از سرمایهگذارهای کانادایی وام گرفت تا هواپیماها و هلیکوپترهای جدید و ساختمانی جدید بخرد. پولی که از سرمایهگذاران گرفته شده قرار است توسط مالیاتدهندگان انتاریو به آنها بازگردانده شود. استار میگوید توانسته تکلیف ۲۵۰ میلیون دلار از این مقدار را روشن کند (همان حرفی که مسئولان خود اورنج میزنند) اما با این حساب ۲۵ میلیون دلار بیتکلیف میماند.
اورنج سالی ۱۵۰ میلیون دلار بودجهی دولتی دریافت میکند تا سرویس آمبولانس هوایی استان را اداره کند. این سرویس اساساً دو کار میکند: فرستادن هلیکوپتر برای موارد اضطراری (مثل حادثهی قطار برلینگتون در هفتهی پیش) و فرستادن هواپیما برای انتقال بیماران بین بیمارستانهای مختلف استان غولآسای انتاریو.
پیش از اینکه نهادی به نام «اورنج» وجود داشته باشد، ادارهی آمبولانس هوایی انتاریو (Ontario Air Ambulance) بود که شیوهی کار سادهای داشت. با هلیکوپترهای کانادایی و چند هواپیمایی کوچک و محلی قرارداد میبست و خدمات خود را ارائه میداد.
اما در زمان دولت مکگینتی و در سال ۲۰۰۵ بود که وزیر بهداشت او، جورج اسمیترمن، به همراه دکتر کریس مازا نهاد جدیدی به نام «اورنج» به راه انداختند. دکتر مازا شد مدیر کل این نهاد جدید. دو سالی نگذشته بود که مازا به تغییرات اساسی در این نهاد دست زد تا آنرا از هماهنگکننده آمبولانسهای هوایی به شرکت ارائهکنندهی این خدمات تغییر دهد. شرکتی که خودش صاحب هواپیماها و هلیکوپترهای خودش باشد و به صورت مستقل عمل کند. مشکل این بود که با سالی ۱۵۰ میلیون دلار دولت نمیشد از این کارهای جاهطلبانه کرد.
اینجا بود که پای یکی از وکلای شرکت فاکسن مارتینو به نام الف اپز به میان آمد. اگر این اسم (الف اپز) به گوشتان آشنا است، تعجب نکنید. او تا همین چند ماه پیش رئیس حزب لیبرال فدرال بود و از نوجوانی خود تا به حال با حزب لیبرال انتاریو و کانادا همکاری کرده است. اپز طرحی برای اورنج ریخت تا به پول مورد نیاز خود برسد: اورنج قرضههای ۱۰۰۰ دلاری به ارزش ۲۷۵ میلیون دلار با بهرهی ۵/۷۲ درصدی ایجاد کرد تا پول لازم را وام بگیرد و بتواند دستگاههای لازم را خریداری کند و آنگاه دولت سر فرصت کل پول را (اصل وام و بهرهی آن) را پس دهد. طبق اعلامیهای که شرکت حقوقی «فاکسن مارتینو» منتشر کرد این معامله در ژوئن ۲۰۰۹ جوش خورد.
اپز پیش از این در گفتگو با تورنتو استار گفته بود بسیار از عملیات مالی مذکور راضی است و آنرا از موفقترین نمونههای این چنینی میداند. اما پس از اینکه استار از رقمهای خیرهکنندهای پرده برداشت که اورنج با پول مردم به عنوان حقالزحمه به او پرداخت کرده، این فعال دیرین حزب لیبرال از شرکت فاسکن مارتینو استعفا داد.
در حال حاضر پلیس و بازرسان وزارت دارایی سخت مشغول تحقیقات هستند تا بفهمند پولی که به اورنج رسیده خرج چه شده است.
تورنتو استار این هفته از قول یکی از حسابداران سابق اورنج نوشت که پول «مثل آب» خرج میشده است.
استار قبلا به بسیاری موارد ولخرجی اشاره کرده است. مثلا اینکه مدیر عملیاتی اورنج (ریک پاتر) مقیم شهر تاندر بی در شمال استان است و در دفتر اورنج در میسیساگا کار میکند. او هر هفته با خرج اورنج این راه طولانی را (حدود ۱۵۰۰ کیلومتر) با هواپیما طی میکند. اورنج خرج اقامت مسکونی او در میسیساگا را هم میدهد. اورنج به استار گفته پاتر هنگام اقامت در تاندر بی هم برای این شرکت کار میکند.
برای پلیس اما یک مساله مطرح است: قضیه فقط این قبیل ولخرجیها است یا چیزی بدتر از آن؟ اختلاس و فساد؟
کار سخت پلیس و بارزسان مالی این است که بتوانند دو بخش درآمد اورنج را از هم جدا کنند. ۲۷۵ میلیون دلاری که به صورت خصوصی تهیه شده و ۱۵۰ میلیون دلاری که از دولت میآید.
از جمله موارد دیگری که کارآگاهان باید با آن برخورد کنند هزینههای هنگفتی است که خرج مسافرت شده از جمله سفر مدیران سازمان به سوئیس، فرانسه و برزیل معمولا با پرواز فرست کلاس و اقامت در بهترین هتلهای موجود. هدف این سفرها بازدید از شرکتهای سازندهی هواپیما و در ضمن تلاش برای ایجاد شرکتهای انتفاعی اورنج بوده که اکنون تعطیل شدهاند.
اپوزیسیون در این مورد به شدت به دولت لیبرال حمله کرده است بخصوص وقتی که دب متیوز، وزیر بهداشت، گفت روحش هم خبر ندارد این ۲۵ میلیون دلار پول مردم کجا رفته.
تاراس ناتیشاک، نمایندهی نیودموکرات اسکس، دوشنبهی این هفته در صحن مجلس گفت: «خانم وزیر، پول کجا رفت؟ پول کجا رفت؟» شری دینوا، دیگر نمایندهی ان دی پی از تورنتو، در صفحهی توئیتر خود نوشت با وجود بحران اورنج انتاریو و افتضاح احتمال تقلبهای انتخاباتی دولت هارپر حزب متبوع او احتمالا تنها گزینهی اخلاقی موجود است.
تحقیقات روزنامهی استار در مورد اورنج چند ماهی است که ادامه دارد و خبر از حقوقهای هنگفت برای مدیران، وامهای سئوالبرانگیز و عدم ارائه سرویس مناسب میدهند.