آرش عزیزی، خبرنگار شهروند، در ادامه‌ی همکاری با مایکل پترو، از نویسندگان دفتر اتاوای مجله‌ی مک‌لینز، پرتیراژترین مجله‌ی کانادا، به جنبه‌های مختلفی از فعالیت‌هایی که رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در اتاوا در کانادا در دست انجام دارد پرداخته‌اند. نتیجه‌ی این فعالیت‌ها در هر دو نشریه منتشر خواهد شد.
مک‌لینزِ این هفته (که در زمان انتشار شهروند هنوز زیر چاپ نرفته) گزارشی از کنفرانسی منتشر خواهد کرد که قرار است با عنوان “نخستین همایش دانشگاهیان فعال ایرانی شرق کانادا” در کورنوالِ انتاریو (یک ساعتی اتاوا و همچنین مونترال) برگزار شود. کنفرانس در ابتدا به عنوان ابتکار “انجمن توحیدِ” مونترال معرفی می‌شد (که هیچ ارجاعی به آن به جز در مورد این کنفرانس پیدا نشد) اما اسم این انجمن اکنون از وبسایت برداشته شده است.
مسئولان کنفرانس حاضر به گفتگو با مک‌لینز نشده‌اند.
فعالیت های فرهنگی جمهوری اسلامی در کانادا
برگزارکننده‌ی اصلی کنفرانس، رایزنی آموزش عالی سفارت جمهوری اسلامی در اتاوا است. حمید محرمی، رئیس این رایزنی، به مک‌لینز گفت وظیفه‌شان حمایت از دانشجویان ایرانی در کانادا است. او افزود “انجمن توحید” این کنفرانس را برگزار کرده و رایزنی تنها از آنها حمایت می‌کند. او حاضر به اعلام این‌که چقدر توسط سفارت خرج می‌شود نبود.
قابل توجه است که قرار است هزینه‌ی اقامت، غذا و بخشی از حمل و نقل تمامی حاضران در این کنفرانس پرداخت شود. کسی به جز دانشجویان و نمایندگان “جوامع فرهنگی”اجازه‌ی شرکت در کنفرانس کورنوال را ندارد.
خود محرمی یکی از سخنرانی‌های اصلی این کنفرانس را ایراد می‌کند و دیگر سخنرانی اصلی از سرژ ویلمور، مدیر بخش بورسیه‌های شورای علوم طبیعی و تحقیقات مهندسی کانادا، است.
اما این کنفرانس تنها بخشی از فعالیتهای وسیعی است که جمهوری اسلامی قصد دنبال کردن آن در کانادا و سایر کشورها را دارد.
حمید محمدی رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در اتاوا
حمید محمدی، رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی، در گفتگویی با وبسایت “اداره کل امور فرهنگی ایرانیان خارج از کشور” خبر از برنامه‌های وسیع سفارت در این زمینه می‌دهد: “از جمله تأسیس و تقویت مراکز جدید ایران شناسی و زبان فارسی، راه اندازی برنامه های آموزش زبان فارسی، حمایت از برگزاری دوره های آموزش زبان فارسی، اعزام دانشجو و استاد به ایران برای شرکت در دوره های دانش افزایی، برپایی همایش ها و بزرگداشت های ویژه شعر و بزرگان شعر و ادب فارسی و نیز برپایی همایش های علمی و کنفرانس های بین المللی، برگزاری مناسبت های دینی ملی مثل ایام محرم و نوروز، برگزاری هفته های فرهنگی و هفته های فیلم در شهرهای مهم کانادا، برپایی نمایشگاه های مختلف در زمینه آثار هنری، تاریخی و معاصر ایران و … ، دعوت از گروه های موسیقی اصیل و معاصر ایران برای اجرا در برنامه های مختلف، تجهیز کتابخانه های عمومی مناطق ایرانی نشین به کتب فارسی و ارسال کتب برای مراکز ایرانی در شهرهای مختلف، گسترش و تقویت ارتباط با جامعه گسترده ایرانیان کانادا و حمایت از تشکل های فرهنگی ـ هنری ایرانیان.”
اداره‌ی مذکور در وبسایت خود اشاره‌ای به مسئولان یا سازمان مادر خود نمی‌کند، اما تحقیقات ما نشان داد که بخشی از “سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی” وابسته به وزارت ارشاد جمهوری اسلامی است که در سال ۱۳۷۴ زیر نظر خامنه‌ای تشکیل شده تا تمامی فعالیتهای خارج از کشور جمهوری اسلامی را دنبال کند.
دکتر مراد عنادی، رئیس اداره کل امور فرهنگی، در گفتگویی دیگر کانادا را به همراه کشورهایی مثل انگلستان، ترکیه و مالزی از هدف‌های اصلی فعالیت سازمان مطبوع خود می‌داند.
در وبسایت “سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی” گزارش‌های متعددی از فعالیتهای سفارت و رایزنی فرهنگی آن در کانادا آمده است که در هفته‌های آینده بیشتر به موارد مختلف آن می‌پردازیم.
فعالیتهای سفارت در دانشگاههای کانادا و از طریق انجمن‌های دانشجویی از دیگر موضوعات تحقیقات کنونی شهروند است.
نشریه رسمی سفارت جمهوری اسلامی ایران در کانادا
اقدام دیگر سفارت جمهوری اسلامی برای نفوذ در میان دانشجویان ایرانی کانادا افشاء شد
بدنبال برگزاری یک جلسه تبلیغاتی در دانشگاه کارلتون در شهر اتاوا از سوی وابستگان سفارت برای بررسی “اندیشه های امام خمینی” که طی بیانیه های جداگانه مورد اعتراض استادان ایرانی دانشگاههای کانادا و گروه دیگری از فعالین اجتماعی قرار گرفت، در هفته جاری برنامه دیگری تحت عنوان “اسلام و مدرنیته” در دانشگاه یورک در شهر تورونتو اعلام گردید. یک گروه دانشجویان مسلمان شیعه اجازه برگزاری این برنامه را گرفته بود، اما استادان و دانشجویان ایرانی متوجه شدند که دو سازمان خارج از دانشگاه، “مرکز فرهنگی ایران” و ‘سازمان محفل امام رضا” از این برنامه حمایت کرده اند؛ اولی دفتر فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی و دومی سازمانی وابسته به آن است. معترضین متوجه می شوند که پوستر این برنامه با ذکر نام دانشگاه یورک در وبسایت این مرکزاعلام شده، گوئی که دانشگاه و این مرکز سفارت در این برنامه همکاری دارند.
با تماس با مقامات دانشگاه و اعتراض به حضور عمال سفارت در دانشگاه، مسئولین مربوطه به انجمن دانشجوئی مربوطه بخاطر عدم واگذاری اطللاع دقیق از برگزارکنندگان و سخنرانان اخطار می دهند و اعلام می کنند که جلسه ملغی خواهد شد. انجمن دانشجوئئ مربوطه اعلام می کند که از حمایت سفارت بی اطلاع بوده (!) و از آنها خواسته اند تا پوسترمربوطه را از وبسایت مرکز سفارت بردارند. انجمن دانشجوئی تعهد می دهد که هیچ فردی از سفارت و مرکز فرهنگی در این برنامه شرکت نخواهد کرد، و هیچ گونه نوشته ای توزیع نخواهد شد. با این تعهدات مسئولین اجازه برگزاری جلسه را در تاریخ ۲۲ ژوئن می دهند.
پوستر کنفرانس درباره ی اندیشه های خمینی در دانشگاه کارلتون
از آنجا که پاره ای از فعالین کامیونیتی ایرانی در تورونتو نیز از برگزاری این جلسه مطلع شده و قصد تجمع در محل جلسه را داشتند، مسئولین دانشگاه هزینه تامین امنیت را با انجمن دانشجوئی مربوطه مطرح می کنند.
با توجه به حذف عمال سفارت، افشاء آنها و برداشتن پوستر از وبسایت مرکز فرهنگی و تعهد انجمن دانشجویی، استادان و دانشجویان معترض به این برنامه تصمیم گرفتند که مانع برگزاری این جلسه نشوند.
گفتنی ست لیاقت تکیم، استاد اسلام‌شناسی در دانشگاه مک‌مسترِ همیلتون، که سابقه‌ی قبلی حضور در کنفرانس‌های سفارت را نیز دارد از سخنرانان اصلی است.
***
اما یکی از فعال‌ترین جایگاه‌های سفارت، دانشگاه کارلتون در اتاوا است که برگزاری سالگرد وفات خمینی در آن چند هفته پیش خبرساز شد (و شهروند اولین رسانه‌ای به جز رسانه‌های دولتی جمهوری اسلامی بود که در مورد آن گزارش داد). “انجمن فرهنگی ایرانیان دانشگاه کارلتون” توسط احسان محمدی هدایت می‌شود که پسر حمید محمدی، رایزن فرهنگی سفارت، است. احسان حاضر به مصاحبه با شهروند یا مک‌لینز نشد، اما مصاحبه‌ی ما با بسیاری از دانشجویان ایرانی و غیرایرانی در دانشگاه کارلتون پرده از فعالیتهای او و “انجمن” مذکور بر می‌دارد.
یکی از دانشجویان ایرانی به مک‌لینز گفت این انجمن “جوی از وحشت” ایجاد کرده است چرا که دانشجویان می‌ترسند در صورت فعالیت سیاسی خبرها از طریق خبرچینان دانشجویی به سفارت و سپس به تهران رسانده شود.
احسان محمدی رئیس انجمن فرهنگی ایرانیان دانشگاه کارلتون
فعالیت های این “انجمن فرهنگی” قبلا بارها موضوع خبر بوده است. سخنرانی‌ای که سال قبل با عنوان “افغانستان، ایران، عراق: نظام‌های جدید حکومت، فرصت‌ها و چالش‌ها” با حضور کامبیز شیخ‌حسنی، کنسول سفارت، برگزار شد با اعتراض تظاهرکنندگان ایرانی روبرو شد. از جمله‌ی آنها علی طباطبایی، داماد مصطفی تاج‌زاده بود. طباطبایی به مک‌لینز گفت پس از این اعتراض بوده که به خانه‌ی خانواده ی همسرش ریخته‌اند و اکنون او نیز از رفتن به ایران می‌هراسد. (پدر زن او، تاج‌زاده، همچنان در زندان است.)
انجمن مذکور در ضمن فعالیت‌هایی همچون برگزاری مراسم نوروز در دانشگاه را نیز دنبال کرده است.
شهروند در هفته‌های آینده اخبار وسیع‌تری از فعالیتهای اخیر سفارت در کانادا و برنامه‌های آن برای آینده منتشر خواهد کرد.
آن‌چه مسلم به نظر می‌رسد این است که از انتشار نشریه‌های فارسی و انگلیسی (چه “نامه فرهنگی کانادا” که ارگان رسمی رایزنی فرهنگی سفارت است و چه مجله‌ی دوزبانه‌ی “ایرانیان”که با همکاری آن منتشر می‌شود) تا نفوذ در انجمن‌های دانشجویان ایرانی (مثلا انجمن ایرانیان دانشگاه براک که در نمایش فرهنگی این منطقه با سفارت همکاری داشت) تا ارتباط با مقامات آکادمیک مختلف (از جمله دیدار حمید محمدی با چند تن از سران دانشگاههای سیمون فریزر و بریتیش کلمبیا در سفر او به ونکوور) جمهوری اسلامی قصد افزایش نفوذ خود در خارج از کشور از طرق غیر سیاسی دارد و با توجه به جو مهاجرپذیر و “مولتی‌کالچرال” کانادا نگاه خاصی به این کشور دارد.
شهروند به اطلاع‌رسانی دقیق و مو به مو در مورد فعالیتهای رژیم جمهوری اسلامی در این کشور ادامه خواهد داد و از همکاری با نشریات اصلی کشور برای مطرح کردن موضوع در بعد وسیع‌تر استفاده می‌کند.
