۱۶-۶ سپتامبر۲۰۱۲
فستیوال بزرگی با حضور بیش از سیصد فیلم کار را برای دیدن تمامی فیلم ها و انتخاب بهترین ها برای یک منتقد و یا تماشاگر حرفه ای فیلم دشوار می کند. اما به قول مولانا: آب دریا را اگر نتوان کشید … پس به قدر تشنگی باید چشید. به همین خاطر در این مطلب به فیلم های مورد علاقه ام که موفق به دیدنشان شدم اشاره خواهم کرد.
آن سوی تپه ها
Beyond the Hills
کریستین مونگو (رومانی)
نمایی از آن سوی تپه
فیلم داستان دو دختر جوان است که در یک یتیم خانه در یکی از شهرهای رومانی بزرگ می شوند. آلینا که سال ها در آلمان کارگری می کرده به خاطر عشق خاصی که به دوستش وویچیتا دارد به کشورش بازمی گردد تا او را به همراه خود به آلمان ببرد. اما وویچیتا که اکنون به عنوان یک راهبه زیر نظر یک کشیش سخت گیر به مراقبه مشغول است درخواست او را رد می کند. آلینا که درمی یابد دوستش دیگر مانند گذشته عاشق او نیست از لحاظ روحی به هم می ریزد. او که کشیش کلیسا را در تغییر دوستش مقصر می داند در مقابل او و عقاید متعصبانه اش می ایستد و کشیش هم به بهانه این که روح شیطانی در جسم آلینا حلول کرده از زنان راهبه می خواهد تا او را به زنجیر ببندد. این عمل به یک اتفاق دردناک در طول فیلم ختم می شود..
آن سوی تپه ها یکی از زیباترین فیلم هایی بود که در فستیوال دیدم و اشتیاق مرا برای نوشتن نقدی بر فیلم برانگیخت که در فرصتی مناسب درباره آن خواهم نوشت. داستان جذاب، کارگردانی هوشمندانه با فیلمبرداری حساب شده بار دیگر تعریف درستی از سینما را ارائه می دهد. یعنی به خدمت گرفتن درست عوامل و عناصر سینمایی در جهت شکل دادن و پیشبرد یک قصه یا طرح در یک فیلم. نگاهی نافذ به دو گونه از عشق از منظری دیگر .
کریستین مانگو فیلمساز اهل رومانی سال ۲۰۰۷ با فیلم چهار ماه و سه هفته و دو روز در سینمای بین الملل مطرح شد و جوایز زیادی برای این فیلم دریافت کرد. آن سوی تپه ها نیز امسال از فیلم های مورد توجه سینما دوستان خواهد بود.
بهشت: عشق
Paradise: Love
اولدریش سایدلر (اتریش)
با اولدریش سایدلر فیلمساز اتریشی در سال ۲۰۰۷ و با فیلم تکان دهنده اش به نام صادرات و واردات آشنا شدم. او این بار با دومین فیلم از سه گانه اش به نام “بهشت:عشق ” باز هم به موضوع مورد علاقه اش که به گونه ای پرداختن به استثمار انسانی و یا به تعبیر من برده داری مدرن می باشد رجوع کرده است. فیلم داستان یک زن میانسال اتریشی است جکه خسته از کار روزمره اش که مراقبت از تعدادی عقب مانده ذهنی است، به کنیا سفر می کند تا در سواحل آفتابی جزیره ای بهشتی به دنبال یک عشق واقعی بگردد. اما رفته رفته وقتی با زنان میانسال دیگری از هموطنانش در آن جا آشنا می شود پی می برد که این زنان با جوانان سیاه پوست جزیره همبستر می شوند و او را نیز به این کار تشویق می کنند. او در ابتدا با جوانی کنیایی آشنا می شود و حس می کند که جوان واقعا عاشق او شده و او هم با خوش باوری به او نزدیک می شود، اما پس از مدتی با این حقیقت که آنها فقط به دنبال کسب درآمد هستند خود نیز به یک برده دار جنسی تبدیل می شود…
در کشوری دیگر
In Another Country
هونگ سانگ سو (کره جنوبی)
نمایی از در کشوری دیگر
سانگ سو از اساتید سینمای کره جنوبی و یکی از بهترین ها در به تصویر کشیدن روابط انسانی با نگاهی واقع گرایانه است. او که در فستیوال ۲۰۱۰ تورنتو با اثری به نام” فیلم اوکی” شرکت داشت در همان فیلم هم قدرت کارگردانی اش در ارائه ی لحظات واقعی زندگی و ارتباط آدم ها را تثبیت کرده بود. اما این بار با داستانی سه اپیزودی (درکشوری دیگر) و با شرکت هنرپیشه مشهور فرانسوی (ایزابل هوپر) که با سه شخصیت مختلف ولی با یک اسم به نام آنا ظاهر می شود، به شکلی غافلگیر کننده تماشاگر را وارد لحظاتی می کند که می پندارد خود نیز در این لحظات حضوری عینی دارد. بازی های بازیگران کره ای به شدت واقع گرایانه و گویی خود واقعی آن هاست.
در اپیزود اول آنا که یک فیلمساز فرانسوی است به دعوت یک فیلمساز کره ای به جزیره ای به نام موهانگ دعوت شده است. آن ها که در طول برگزاری یک فستیوال با هم آشنا شده اند ارتباطی صمیمی داشته اند و حالا مرد که با همسر حامله اش میزبان آنا شده نگران نزدیک شدن به این زن فرانسوی و به هم خوردن ارتباط با همسرش است…
در اپیزود دوم زنی فرانسوی به نام آنا به دور از چشم شوهرش به دیدار معشوق خود که مردی کره ای است به جزیره موهانگ سفر کرده اما گویا مرد کره ای از دیدار دوباره با زن امتناع دارد. این اپیزود با لحظات رویا و واقعیت به هم می آمیزد تا گونه دیگری از این رابطه را به تصویر بکشد…
در اپیزود سوم زنی به نام آنا وقتی در می یابد همسر پولدارش با منشی خود که زنی اهل کره جنوبی بوده رابطه عاشقانه برقرار کرده به موهانگ سفر می کند تا مدتی را در آنجا سپری کند…
این سه اپیزود به گونه ای جذاب جابه جایی زمان، موقعیت و آدم ها و روابط انسانی را به شکلی واقع گرا به تصویر می کشد و خاطره این آدم ها را تا مدتی در ذهن زنده نگه می دارد.
به نام عشق
In the Name of Love
Luu Huynh (ویتنام)
نمایی از فیلم ویتنامی
به نام عشق، فیلم جدید لو هوین فیلمساز ویتنامی که قبلا با فیلم های “لباس ابریشم سفید” و “اسطوره زنده است” در فستیوال های بین المللی حضور داشته فیلمی پر کشش و جذاب در بخش سینمای معاصر جشنواره تورنتو بود. فیلم درباره یک زوج فقیر در یک دهکده کوچک ماهیگیری در منطقه ای دور افتاده در ویتنام است. مرد که با شغل ماهیگیری زندگی فقیرانه ای را با همسرش می گذراند بیش از فقر به مشکل بزرگشان که ناتوانی در بچه دار شدن است فکر می کند. زن که می خواهد به هر نحوی شده شادی های زندگی مشترکشان را تکمیل کند به ناچار سراغ دوست همسرش که عاشق او بوده و به خاطر ازدواج این دو با آنها قطع رابطه کرده می رود و از او می خواهد که با او همبستر شده و بعد از به دنیا آمدن بچه این راز را تا ابد فاش نکند. مرد جوان که به شدت او را دوست دارد خواسته او را می پذیرد اما با به دنیا آمدن نوزاد شروع به اذیت و آزار زن می کند تا جایی که در ازای سکوت کردن او را وادار به همخوابگی نیز می کند. ادامه این رفتارها سرنوشت شومی را برای آن ها رقم می زند..
به نام عشق اثری پر قدرت در روایت موضوع آشنای مثلث عشقی است و در این راستا عشق و نفرت به اعمالی انتقامجویانه منجر می شود که در نهایت پایان تلخی را به همراه دارد.
سنگ صبور
The Patience Stone
عتیق رحیمی (افغانستان)
حالا دیگر نام افغانستان نیز می رود تا رفته رفته در جمع کشورهای تولید کننده آثار سینمایی قرار بگیرد. پس از صدیق برمک با فیلم “اسامه” امسال عتیق رحیمی دومین اثر سینمایی خود را بعد از “خاک و خاکستر” با نام “سنگ صبور” راهی فستیوال تورنتو کرده است. سنگ صبور داستان زن جوان افغان (با بازی گلشیفته فراهانی) است که در شهری جنگ زده از همسرش که از مبارزان افغان بوده و سه هفته است که در کما فرو رفته و دو دختر خردسالش مراقبت می کند. زن که در طول زندگی با همسرش حرف های زیادی را در قلبش نهان کرده بوده حالا فرصتی یافته که آرام آرام با کسی درددل کند که چون سنگ صبور، خاموش به حرف هایش گوش کند. ارتباطات زن جوان در این فیلم به جز همسر بیمار و خاموشش با سه نفر است. عمه ای که پس از جدایی از همسرش به روسپیگری مشغول است و هم اوست که در مواردی راه و چاه را به او نشان می دهد. یک روحانی که گاهی برای دعا قصد ورود به خانه را دارد ولی زن جوان هر بار به بهانه ای او را از خانه دور می کند و یک جوان مبارز طالبان که لکنت زبان دارد و ابتدا با ذهنیت این که زن یک تن فروش است با او رابطه برقرار می کند اما رفته رفته عاشق این زن جوان می شود.
گلشیفته فراهانی در نمایی از سنگ صبور
سنگ صبور که بین مرز یک فیلم سینمایی و تله تئاتر معلق است، داستان جذاب با دیالوگ های دلنشینی دارد که اگر چه از لحاظ کارگردانی و ارائه میزانسن و زوایای مناسب دوربین با ضعف هایی روبروست اما به واسطه فیلمنامه و داستان پر کشش خود موفق به جذب تماشاگر خواهد شد. گلشیفته فراهانی در این فیلم با تسلط کامل نقش زن افغان را با بیان یک گویش درست و دلچسب به خوبی ارائه کرده است.
فصل کرگدن ساخته بهمن قبادی و با شرکت بهروز وثوقی و مونیکا بلوچی از فیلم هایی بود که بسیاری از ایرانیان مشتاق سینما را به فستیوال تورنتو کشاند. در آینده در مورد این فیلم و نقطه نظرهای عوامل فیلم که در کنفرانس مطبوعاتی حضور داشتند به تفصیل خواهم نوشت.
جوایز اختتامیه جشنواره جهانی تورنتو
جایزه بلک بری برای بهترین فیلم به انتخاب تماشاگران
Silver Lining Playbook دیوید او راسل (کانادا)
فیلم برنده ی جایزه سیلور لینینگ پلی بوک
جایزه بلک بری برای بهترین فیلم مستند به انتخاب تماشاگران
ARTIFACT بارتیلومو کابینز (آمریکا)
جایزه بلک بری برای بهترین فیلم سینمای وحشت به انتخاب مردم
Seven Psychopaths ساخته مارتین مک دونا (آمریکا- کانادا)
جایزه شهرداری تورنتو برای بهترین فیلم بلند کانادایی Laurence Anyway
جایزه داوران برای بهترین فیلم کوتاه کانادایی Keep a Modest Head دکو داوسون
جایزه اسکای ودکا برای بهترین فیلم اول کانادایی به طور مشترک به دو فیلم کانادایی:
Antiviral ساخته برندون کوننبرگ و Blackbird ساخته جیسون باگستون
جایزه ویژه منتقدان بین المللی فیپرشی برای بهترین فیلم در بخش ویژه In the House فرانسوا اوزون (فرانسه)
جایزه ویژه منتقدان بین المللی فیپرشی برای بهترین فیلم در بخش کشفCall Girl میکاییل مارسیمیان (سوئد-ایرلند- نروژ)
* عارف محمدی فارغ التحصیل ادبیات فارسی و سینما از ایران و مددکاری اجتماعی از کالج جورج براون در کانادا است . به عنوان منقد فیلم با رسانه های ایرانی چون شهروند و رادیو زمانه همکاری داشته و بیش از ده سال است که برنامه تلویزیونی فیلم و سینما را تهیه و اجرا می کند. مستندسازی از دیگر فعالیت های او در زمینه سینماست.
