به مناسبت برگزاری کنسرت بزرگ سوسن دیهیم در «اورفیوم» لس آنجلس
زنگ های اسکار از هم اکنون برای فیلم «آرگو» به صدا درآمده است. فیلمی به کارگردانی بن افلک و تهیه کنندگی جورج کلونی که برای نخستین بار وقایع گروگانگیری کارمندان سفارت آمریکا در تهران پس از انقلاب اسلامی (سال های ۷۹ تا ۸۱) را به تصویر کشیده است. این فیلم با موسیقی متن آهنگساز فرانسوی «الکساندر دسپلات» و صدای جادوئی سوسن دیهیم، وکالیست بین المللی ایرانی که پیش از این صدای او را در موسیقی متن فیلم های «بادبادک ران» و «سنگسار ثریا میم» شنیده ایم همراه است.
سوسن دیهیم، آهنگساز، وکالیست، هنرمند اجرایی، رقصنده و طراح رقص آوانگارد، یکی از پیشتازان صحنه ی موسیقی تجربی بین المللی در دو دهه اخیر به شمار می رود که کار خود را در نیویورک و با همکاری «ریچارد هارویتز» آهنگساز سرشناس و نوازنده چیره دست فلوت آغاز کرده است.
موسیقی او شگردهای آوازی گسترش یافته را با پرداخت های دیجیتالی و عرفان انباشته در موسیقی خاورمیانه ای در هم می آمیزد تا فیوژنی تکان دهنده از هنر شرق و غرب به وجود آورد. عواملی که به نظر کارشناسان«تماشای اجراهای سوسن دیهیم بر روی صحنه را به یک تجربه فراموش نشدنی تبدیل می کند.»
سوسن دیهیم
خانم دیهیم که روز ۱۴ اکتبر، دو روز پس از آغاز نمایش فیلم «آرگو» در سینماهای آمریکا و جهان، در تالار «اورفیوم» لس آنجلس کنسرت بزرگی را همراه با گروه موسیقی هشت نفره خود به رهبری «ریچارد هارویتز» برگزار خواهد کرد، در مورد هم زمان شدن این رویداد هنری با اکران فیلم «آرگو» می گوید: «واقعه گروگانگیری یکی از تاریک ترین لحظات تاریخی ایران بوده است؛ وقتی همه چیز در آن مملکت ناگهان یک شکل فراواقعی به خودش گرفت و در نتیجه، ما هم مجبور به ترک مملکت و مهاجرت اجباری شدیم. می دانم که بررسی دوباره و تماشای این وقایع بر روی پرده بزرگ سینما برای ما ایرانی ها بسیار مشکل خواهد بود. اما فیلم بر اساس یک داستان شگفت انگیز حقیقی که به طور اتفاقی و در رابطه با وقایع گروگانگیری چند سال پیش کشف شد ساخته شده است.»
سوسن دیهیم فعالیت های هنری را از سن ۱۳ سالگی و از کمپانی باله ملی پارس به سرپرستی عبدالله ناظمی آغاز کرد، اما به زودی به خاطر استعداد شگرفی که در این رشته از خود نشان داد توانست به گروه باله «موریس بژار» در بروکسل بپیوندد. او پیش از ترک ایران نزد استادان موسیقی و رقص های فولکوریک ایرانی، به فراگیری این هنرها پرداخت. پس از یک دوره فعالیت های هنری با گروه باله «بژار» و سفر به کشورهای مختلف جهان برای اجرای برنامه، با آغاز انقلاب و استقرار یک رژیم اسلامی در ایران، سوسن دیهیم در سال ۱۹۸۰ به نیویورک نقل مکان کرد. جایی که او در طول ۲۵ سال گذشته به عنوان یکی از چهره های برجسته موسیقی، تئاتر تجربی، رقص، میدیا و سازنده موسیقی متن فیلم شناخته می شود.
سوسن دیهیم از ۶ سال پیش تاکنون در لس آنجلس زندگی و کار می کند. او می گوید:«اینجا محل تجمع بزرگ ترین جمعیت مهاجران ایرانی است. از وقتی که در لس آنجلس زندگی می کنم متوجه شدم که نمی توانم کار و فعالیت هایم را در تفکر آبستره و موسیقی آوانگارد و تجربی خلاصه کنم. چرا که اعضای این جامعه ایرانی هم از من به عنوان یک هنرمند ایرانی تبار بین المللی توقعاتی دارند. آن ها همچنین می خواهند که هنرمندانشان نسبت به وقایع سیاسی اجتماعی که در پیرامون هر یک از ما و زندگی در مهاجرت جریان دارد بی اعتنا نباشند.»
سوسن دیهیم پس از موفقیت کم نظیر کنسرت سال گذشته خود در «کالیفرنیا پلازا» به همراه محسن نامجو و سهراب پورناظری، که صدها تن از طرفداران او را به این مرکزفرهنگی کشاند، به دعوت «لایو نیشن»، یک کمپانی معتبر هنری آمریکا مجموعه ای از تازه ترین آثار خود را در کنسرت روز ۱۴ اکتبر در تالار «اورفیوم» لس آنجلس اجرا می کند. در این کنسرت علاوه بر بازخوانی های تازه ای از موسیقی پاپ و ترانه های خاطره انگیز و دیرآشنای قدیمی و اجراهای تازه ای از موسیقی سنتی و کلاسیک، خانم دیهیم تازه ترین آثار موسیقی الکترونیک خود را با اشعاری از فروغ فرخزاد شامل سه قطعه آواز و موسیقی تحت عنوان «خانه سیاه است»- را برای نخستین بار اجرا خواهد کرد.
همکاری با بزرگان موسیقی جاز آمریکا
در کنسرت بزرگ سوسن دیهیم، علاوه بر ترانه های معروف و محبوب ایرانی دهه ۱۳۴۰، بازخوانی و اجرای آثار بزرگان موسیقی جهان، از جمله ترانه هایی از «ماروین گی» خوانده خواهد شد. هم چنین تنظیم تازه ای از ترانه «کاروان» اثر معروف «دوک الینگتون» توسط «جو جکسون» موسیقی دان برجسته انگلیسی ساکن «برلین» به درخواست خود این هنرمند، به زبان فارسی اجرا خواهد شد.
سوسن می گوید: «ماه اکتبر ماه هیجان برانگیزی برای من به شمار می رود. در طول روزهای آینده، فیلم «آرگو» اکران می شود و بعد من در کنسرت «جو جکسون» برنامه ای اجرا خواهم کرد آن هم به زبان فارسی و روز چهاردهم ماه هم در اورفیوم کنسرت مستقل خودم را خواهم داشت.»
بازخوانی ترانه های قدیمی ایرانی
سوسن دیهیم در مورد بازخوانی ترانه های قدیمی می گوید: «این ترانه های زیبا و خاطره انگیز ولی غیرسنتی ایرانی اگر توسط افرادی مثل من بازخوانی نشوند برای همیشه از خاطره ها محو خواهند شد. این ترانه ها بیشتر حالت ترانه های بلوز و جاز سیاهان آمریکایی را دارند و حفاظت از آن ها کار مشکلی است. این ها باید سینه به سینه خوانده شده و نسل به نسل منتقل شوند. این ترانه ها با آهنگ های فولکلوریک و موسیقی سنتی تفاوت های فاحشی دارند.»
گروه موسیقی سوسن دیهیم از نوازندگان الکتریک کیبورد، ویولون سل، بیس گیتار، درام و پرکاشن و نوازندگان سازهای ایرانی چون کمانچه و تار تشکیل شده است. خانم دیهیم می گوید: «این سازها خیلی خوب در هم آمیخته می شوند و با کاری که ما می خواهیم انجام بدهیم، یعنی ادغام موسیقی جاز معاصر، موسیقی ایرانی و موسیقی پاپ ایرانی به شدت همخوانی دارند. اما من به خاطر انواع موسیقی که با آن سرو کار داشته ام ، موسیقی بزرگانی چون «بیل لاسلو» و «بابی مک فرین»، دوست دارم این موسیقی را واقعا آزاد و خارج از چهارچوب های معمول نگه دارم. به همین دلیل هم این اجراها در هر کنسرت متفاوت اند و هر بار هم تماشاگر و هم شنونده به تجربه های تازه ای در این نوع موسیقی می رسد.»
سوسن دیهیم در طول سال ها با موسیقی دان های بزرگی چون پیتر گابریل، اورنت کولمن، تلوین سینگ، جری گارسیا، اعضای گروه «لیوینگ کالر»، تهیه کننده موسیقی «آدرین شروود» و گروه «بلومن» در سطح بین المللی همکاری داشته است. گروه معروف «یوتو» از بخشی از موسیقی عرفانی «بشنو از نی» خانم دیهیم با صدای خود او در گشایش کنسرت های مختلف تور جهانی “۳۶۰” خود استفاده کرده اند. همکاری که بیش از ۲ سال و تا پایان این تور جهانی ادامه یافت.
سوسن دیهیم در چند پروژه ضبط موسیقی از جمله اجرای ترانه ای از باب دیلان در آلبومی برای «سازمان عفو بین الملل» و «سایه ها» روخوانی از آثار «ادگار آلن پو» و «هاینر مولر» شرکت داشته است و صدای او در فیلم های «آخرین وسوسه مسیح»، «بادبادک ران» و «سنگسار ثریا میم» شنیده شده است.
دیهیم که اخیرا به دعوت «یوسو اندور» وزیر فرهنگ «سنگال» برای اجرای برنامه به این کشور سفر کرده است در زمینه های بشردوستی نیز فعالیت های مستمری داشته است. او علاوه بر اجرای کنسرت هایی در «سازمان ملل متحد»، چند کنسرت نیز به نفع بچه های پاکستانی و عراقی اجرا کرده است. او می گوید:«مسائل زیادی در رابطه با شرایط امروز بشر و بخصوص مسائل و مشکلات زنان وجود دارد که به من اجازه نمی دهد تنها به شکل یک خواننده زیبا به روی صحنه بیایم، کارم را انجام بدهم و بس. این مسائل و جهانی بودن آن ها باعث می شود که من احساساتم را نسبت به این مسائل با موسیقی و کلام ابراز کنم و دوست دارم هربار فرصتی روی صحنه پیش بیاید درباره صلح و آشتی بین مردم مختلف جهان بگویم و بخوانم.»
سوسن دیهیم که در ماه آگوست گذشته در فستیوال «زیتگایست» لس آنجلس با گروه سه نفره اسرائیلی «میتار» برنامه هایی اجرا کرده است، جزو آن دسته از هنرمندان ایرانی است که با وقایع منفی که در داخل کشور جریان دارد به شدت مخالف است. او می گوید: «در ایران ما همیشه با همه افرادی از ادیان و قومیت های مختلف سرو کار داشته ایم. مسلمان – یهودی – ارمنی- مسیحی و بهائی اما هیچ وقت در آن کشور ما خودمان را یک مسلمان ایرانی یا یهودی ایرانی نمی خواندیم. ما همه به سادگی ایرانی بودیم. من فکر می کنم این همبستگی هنوز هم حتی در همین شهر لس آنجلس بین ما ایرانی ها وجود دارد و این جداسازی ها ساختگی است. به نظر من حرف های منفی که در حال حاضر بین دولت های ایران و اسرائیل جریان دارد هم چیزی جز تبلیغات سیاسی نیست و می دانم که مردم این دوکشور این گونه فکر نمی کنند.»
خانم دیهیم که معتقد است اعضای جامعه یهودیان ایرانی در طول سه دهه گذشته از حامیان اصلی فرهنگ و هنر ایران در خارج از کشور بوده اند، قرار است تا در کنسرت ۱۴ اکتبر خود بخشی از برنامه را به تقدیر از خدمات فرهنگی و هنری روزنامه نگار و نویسنده سرشناس ساکن لس آنجلس «هما سرشار» اختصاص بدهد.
سوسن دیهیم که در حال حاضر مشغول آخرین تمرین های کنسرت بزرگ تالار اورفیوم است می گوید: «برای من کیفیت یک اجرای زنده از هر چیز دیگری مهم تر است. دوست دارم کنسرت هایم هم برای تماشاگر و هم برای اعضای ارکستری که با من همکاری می کنند یک تجربه تازه باشد.»
این بار هم ارکستر سوسن دیهیم متشکل از هشت هنرمندی است که هر یک در رشته موسیقی خاص خود در مدارج بالایی قرار دارند: «ماه ها تمرین برای برگزاری کنسرت در این سالن تاریخی «اورفیوم»، جایی که بزرگان موسیقی جهان در آن برنامه اجرا کرده اند تنها بخشی از جنب و جوش های پیش از اجرای یک برنامه زنده است که در نهایت با یک “مدیتیشن” چند دقیقه ای درست پیش از شروع این برنامه پرشور و هیجان همراه خواهد بود.»
