نوشته: کارول گور
در پیوند با دهم اکتبر روز جهانی بهداشت روان
تبعیض آشکار علیه بیماران روانی در بسیاری از کامیونیتی های انتاریو توجه عمومی را برانگیخته و به عمل واداشته. گرچه جامعه ی مهاجر ایرانی در قالب کنفرانس ها به مسایلی مانند استیگما، استرس و مهاجرت، افسردگی، مشکلات خانوادگی بر اثر شوک فرهنگی، شکست های عشقی و غیره…پرداخته، اما جای بسی تأسف است که با وجود گستردگی مشکلات روانی و اعتیاد نیازهای اساسی مبرم آنان نادیده گرفته شده و در سراسر کانادا با وجود تقاضای روزافزون، مراکزی برای بازپروری و حمایت فارسی زبانان (تسهیلاتی مانند کامیونیتی های دیگر) هنوز ایجاد نشده است. دهم اکتبر از طرف سازمان بهداشت جهانی روز بهداشت روان نامیده شده*به همین مناسبت ترجمه گزارشی از روزنامه تورنتو استار** منتشر شده در تاریخ بیستم سپتامبر ۲۰۱۲ تحت عنوان تبعیض آشکار موسسات و افراد ارایه دهنده خدمات درمانی علیه بیماران روانی را تقدیم می دارد.
ش. پزشکزاد
***
بزرگترین شگفتی درگزارش همه جانبه کمیسیون حقوق بشر انتاریو، این است که چگونه عمیقاً تبعیض علیه افراد مبتلا به مشکلات روانی و معلولیت های ذهنی، در سیستم درمان و مراقبت های پزشکی جای گرفته است.
پزشکان، پرستاران و امدادگران ـ که باید بدانند بیماری روانی یک بیماری است نه یک ضعف اخلاقی ـ از درمان این بیماران که به معالجه پزشکی نیاز دارند، خودداری می کنند، اشخاص را در فشارهای روانی مسخره می کنند و با پیشداوری به آنان برچسب های گوناگون می زنند. بیمارستان که باید پناهگاهی دور از تبعیض برای آنان باشد به همان اندازه جامعه بزرگ ناآگاه است.
باربارا هال رئیس کمیسیون حقوق بشر انتاریو
به سخنان تعدادی از هزار و پانصد شرکت کننده در میزگرد کمیسیون رایزنی های گسترده استان گوش می دهیم:
ـ “جراح معالج من، بعد از عمل جراحی به من گفت: اگر می دانستم دیوانه ای، تو را عمل نمی کردم.”
ـ من در بخش خدمات اورژانس کار می کردم. وقت ناهار آن ها (امدادگران اورژانس) راجع به این که باید یک “دیوانه” یا “یک آشغالی دیگر” را بردارند و سواری دهند با هم حرف می زدند و این ها کسانی هستند که در خط مقدم درمان کار می کنند.
ـ به طور اسفناکی احساس کردم هرگونه تلاش برای پرسش، درک و یا به چالش کشیدن تشخیص نوع بیماری را نادرست و نامناسب می انگارند و با نیشخندی خودخواهانه روبرو می شدم. هرگز تا این اندازه احساس درماندگی نومیدی و سیر بودن از زندگی نکرده بودم.
برخی از نگران کننده ترین نمونه ها حتی در این گزارش نیست. آنا کاتر، یک کارشناس ارشد، این پرونده را از بین گزارش ها برای انتشار بیرون کشید: “یک نفر که از شکم درد می نالید، در بیمارستان به مدت ۱۰ ساعت! قبل از اینکه بفهمند به عمل جراحی فوری نیاز دارد، تنها به حال خود گذاشته شده بود فقط به این دلیل که بیمار در حال ترک اعتیاد با متادون بوده است”.
بیماران روانی برای کمیسیون تعریف کردند از معالجه آنان سر باز زده شده است با این پیش فرض که آنان ممکن است به دنبال داروهای تخدیرکننده باشند. بسیاری از پزشکان که بیماران وقت گیر را دوست ندارند از معالجه آنان خودداری کرده و تنها آنان را به روانپزشکانی که در مورد آنها هیچ اطلاعی نداشتند ارجاع دادند.
این گزارش نه تنها به بهداشت و درمان پرداخته هم چنین به اشتغال، مسکن، آیین نامه شهرداری، قوانین استانی و طرز برخورد و رفتار اجتماع نیز توجه کرده است. آنچه که از متن گزارش به بیرون درز کرده، بی عاطفگی درمانگران جامعه است که به شدت زیان بخش و ناامید کننده است.
تبعیض علیه افراد مبتلا به معلولیت های روانی مغایر مقررات حقوق بشر انتاریو، قانون حقوق بشر کانادا وکنوانسیون سازمان ملل در مورد حقوق اشخاص معلول است. با این حال حق و حقوق بیماران روانی توسط پرسنل بهداشت و درمان ضمن برخورداری آشکار از معافیت مجازات، نادیده گرفته می شود.
نهادهای مشورتی کار چندانی از دستشان ساخته نیست، اما کمیساریای حقوق بشر باربارا هال در نظر دارد از هر وسیله ای برای ریشه کن کردن این تبعیض مهلک استفاده کند.
ـ او از دولت انتاریو می خواهد قوانین، مقررات و موازین موجود و آنچه را که مغایر برابری افراد معلول است مورد تجدیدنظر قرار دهد و رفتار کسانی که برابری افراد مبتلا به ناراحتی های روحی را رعایت نمی کنند، اصلاح کند.
ـ او به دانشکده های پزشکی استان، کالج پزشکان و جراحان انتاریو و انجمن پزشکی انتاریو اصرار می ورزد که دانشجویان و پزشکان دست اندرکار، نسبت به تعهداتشان برای مقررات حقوق بشر تحت آموزش قرار گیرند به نحوی که از ارایه خدمات لازم نسبت به بیماران روانی خودداری نورزند.
ـ او از نهادهای مربوط در انتاریو که مسئول دسترسی همگان به خدمات موجود هستند می خواهد موازینی را تدوین و اجرا کنند که این استان موانع لازم را از پیش پای ساکنان معلول این استان برداشته و دستورالعمل های خود را به نوعی مورد ارزیابی قرار دهد که نیازمندی های معلولان روانی مورد توجه قرار گیرد.
ـ او متعهد شده است چنانچه کمیسیون حقوق بشر به این نتیجه برسد که پزشکی از ارایه خدمت به بیماران و معلولان روانی خودداری می کند در دعاوی دادگاهی دخالت کند.
ـ او همچنین متعهد شده است که نسبت به برگزاری کمیته مستقل تحقیق و ارایه دعاوی به دادگاه حقوق بشر انتاریو اقدام نماید و از پلیس می خواهد دستورالعمل مربوط به افشای اطلاعات حساس پزشکی را که چهارسال پیش از طرف کمیسیون حقوق بشر منتشر شد، رعایت نماید. نهادهای بسیاری کماکان اطلاعات مفصلی را در رابطه با مشکلات بهداشت روانی در اختیار کارفرمایان، سازمانهای ورزشی، مهدکودک ها وخانه های سالمندان قرار می دهند(اطلاعاتی مانند حمله عصبی، بداشتهایی و اقدام به خودکشی).
دب متیوز وزیر بهداشت باید قانون لازم را پیشنهاد کند: هر پرسنل پزشکی که حقوق معلولان روانی انتاریو را زیر پا بگذارد باید مجازات شود. هر موسسه ای که اجازه چنین رفتاری را بدهد باید مورد تنبیه قرار گیرد. این کار بدون فشار همگانی عملی نخواهد شد و گزارش کمیسیون حقوق بشر انتاریو به نظر نمی رسد که کسی را روشن ساخته و به عمل وادارد.
اگر باربارا هال خواستار تغییر است باید کار خود را با استخدام یک نویسنده آغاز کند که بتواند گزارش سازمان او را به صورت یک سند نیرومند درآورد که این سند چشم مردم را باز کند تا نسبت به موضوع علاقمندی نشان دهند.
دولت باید از خشم عمومی در این خصوص تکان بخورد، و حوزه ی پزشکی و درمان به خادمان بهتری نیاز دارد.
* سازمان بهداشت جهانی
http://www.who.int/mediacentre/events/annual/world_mental_health_day/en/index.html
** این مقاله با عنوان “Health-care providers openly discriminate against the mentally ill”، نوشته ی Carol Goar در تورنتواستار مورخ ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۲ منتشر شده است.
http://www.thestar.com/opinion/editorialopinion/article/1260089–health-care-providers-openly-discriminate-against-the-mentally-ill
