میان مان صدایی تبخیر شد
و مرگ جار زد
درون خالی اش را بی تحاشی
…
گذشت عمر در گذر شن و بی قراری خون
زنده یاد محمد مختاری . این عکس در دفتر شهروند تورنتو گرفته شده است.
که پاشنه به خاک می کوبد
و خاک، خاک، لایه لایۀ هزار ساله
و خاکروبه هایی کز شیپوری بزرگ اکنون بر ما
می افشانند
پناه بوته های گز
بتلخی آبی از کناره های عمر می رود
به سرنوشت شوره بر شیار برفگینۀ نمک
نک می زنند
کلاغ پیر و کبک کاهل
رباطهای یاوۀ کپک زده
دهان گشوده اند به خمیازه
و در ردای باد تاب میخورد پوسیدگی
و روزنامه های زرد و آبدیده
گاه از پر قبایی بیرون می پرد
زمان شکافته ست و نشت کرده است
غبار و سایه های نخ نما و سرداریهای بید خورده
خط غباری بر پوست آهو
و شله های رنگ و رو رفته
و چهره های فرسوده در قابهای کهنه
که از کنارشان بی تاب گذشته بودیم
و از درونمان اکنون سر بر می آورند
تا ما را در قابی میخکوب کنند
کی اند و از کجا می آیند؟
که نیمی از من بوده اند
و مادرانم در حلقۀ عزاشان گریسته اند
از آروارۀ افق بیرون می آید صفی از اندامهایی
برهنه
بی سر
بی تاب
صفی دگر
که ابریشم به زیر کرباس پوشیده اند
و پوستشان آمختۀ پرستو و باران نیست
وز چنبر عزایم و دندان مار نفس می کشند
گشوده می شود طومارها
و بوی نفتالین
مشام باد را می آزارد
کلاهی از کنارۀ افق فرو می افتد
و پوزخند خاک موج برمی دارد
…
نگاه میهنم پیرم کرده است
چراغ ماتم است گلایل
کسی توازن انسان و خاک را می خواهد برهم زند
صدای زنجره می گیرد
و کرم لای خط و گندم و شناسنامه وول می خورد
شمایل کدر مرگ
و هاله ای که گرداگردش بسته اند
نگاه نیم بسته بر دوایر فرا رونده
گلوی آفتاب و شیشه ای شکسته
که برق می زند
و خون روز و رودخانه در غبار و پلک های خسته
گم می شود
نمک دهان و زخم را فرو می بندد
و گاه گاه خش خش مدادی بر کاغذی
که مهره های پشت را می لرزاند
غبار جای گام های تند
نشسته است
و گام ها که باد را مهار کرده بودند
مساحت کویری حیات را اندازه می گیرند…
ـــــــــــــــ
بخشی از شعر بلند “منظومۀ ایرانی” که در بهار سال شصت و چهار سروده شده و تحریر نهایی آن در تابستان شصت و پنج تمام شده است.
دریاچۀ هامون یا شاید بخشی از آن زره کیانسه یا کانفسه (در اوستا “کانسویه”) خوانده می شده که رود هیرمند به آن می ریزد. این نام به معنای دارای سد است. چون روی این رود سدها و بندها بوده است. و این نام به خود سرزمین سیستان داده شده است. در اوستا (یشت نوزده، بند شصت و شش) آنجا که از فرود آمدن و پیوستن “فر” به سوشیانس” سخن میگوید آمده است که آنجا دریاچۀ کانفسه است، یا رود هیرمند.
منظومۀ ایرانی، انتشارات توس
یشتها، پورداوود، ج. دوم ص. ۲۸۹-
