مصرف نوشیدنی های الکلی از دیرباز در فرهنگ ما وجود داشته است، کمااینکه شعرای بسیاری در اشعار خویش به نوشیدن شراب اشاره کرده اند.
در دیر مغان آمد یارم قدحی در دست
مست از می و می خواران، از نرگس مستش مست(حافظ)
اما پس از انقلاب اسلامی در ایران، مصرف اینگونه نوشیدنی ها به صورت مخفی و محدود درآمد. پس از مهاجرت بسیاری از عزیزان به خارج از ایران، مصرف مشروبات الکلی به صورت متداول در مجالس و محافل درآمده و افراد بسیاری به صورت روزانه از آنها استفاده می کنند. به همین دلیل نظر خوانندگان را به حقایق علمی ـ تغذیه ای این نوشیدنی ها جلب می نمایم.
۱ـ مشروبات الکلی همچون سایر نوشیدنی ها انرژی (کالری) زا هستند. چنانچه فردی مراقب کالری دریافتی اش است، باید میزان کالری نوشیدنی های الکلی را نیز در نظر بگیرد.
نوشیدنی مقدار (میلی لیتر) انرژی (کیلوکالری)
Baily’s Irish Cream ۴۲ ۱۳۷
Beer – regular ۳۴۱ ۱۴۶
Beer – light ۳۴۱ ۹۹
Champagne ۱۱۲ ۸۴
Martini ۶۷ ۱۲۴
Vodka, Gin, Rum, Whisky ۴۲ ۹۷
Whilte Wine ۱۵۰ ۱۲۲
Red Wine ۱۵۰ ۱۲۵
۲ـ میزان مجاز دریافت نوشیدنی های الکلی
چنانچه تاکنون مشروبات الکلی مصرف نکرده اید، بهتر و سالم تر است که به این روال ادامه دهید.
اگر از گروه افرادی هستید که هر از چندی مشروبات مصرف می کنید، بهتر است بدانید که سرعت جذب الکل در زنان بیشتر از مردان است. لذا میزان مصرف مجاز در زنان کمتر از مردان است. مقدار توصیه شده از طرف Health Canada برای زنان معادل یک نوشیدنی (one drink) و برای مردان حداکثر دو نوشیدنی در روز می باشد.
یک نوشیدنی توصیه شده معادل یک بطری ۳۴۱ سی سی آبجو، یا یک گیلاس شراب سفید یا قرمز (۱۵۰ سی سی) و یا یک شات shot از الکل های سنگین (۴۵-۵۵ سی سی) می باشد.
گفتنی ست مصرف کمتر الکل سلامت بیشتر را به همراه خواهد داشت و مقدار توصیه شده در بالا، حداکثر مصرف را نشان می دهد. چنانچه بیشتر از این میزان در روز می نوشید، سالم تر است که به این توصیه ها توجه کرده و میزان مصرف خود را کاهش دهید.
۱ـ مصرف الکل در موارد حاملگی و شیردهی مجاز نیست. الکل از جفت و شیر مادر عبور کرده و باعث صدمات جبران ناپذیری به جنین و نوزاد می شود.
۲ـ مصرف الکل باعث اختلالات موقت در تصمیم گیری و قدرت قضاوت شما می گردد. بنابراین با آگاهی از این موضوع رانندگی اتوموبیل و یا کار با ماشین الات سنگین را پس از نوشیدن مشروبات الکلی متوقف کنید. در چنین شرایطی به دوستان و آشنایان خویش اطلاع دهید که شما قادر به رانندگی نیستید و از آنها کمک بگیرید و مانع از خطرات احتمالی شوید. رانندگی در هنگام مستی یکی از جرایم بزرگ رانندگی در کانادا محسوب می شود.
۳ـ نوشیدنی های الکلی باعث افزایش فشار خون و تری گلیسیرید (نوعی چربی خون) می شوند.
۴ـ نوشیدن الکل باعث دهیدراسیون یا از دست رفتن آب بدن می گردد. بنابر این به افراد توصیه می شود که پس از مصرف الکل آب بیشتری بنوشند.
۵ـ مصرف بیش از اندازه مشروبات الکلی در طولانی مدت، صدمات جبران ناپذیری به کبد و پانکراس وارد می کند. الکل یک سم شناخته شده برای سلول های کبد است.
۶ـ مصرف الکل خطر زمین خوردن و شکستگی های پا و لگن را چند برابر می کند.
۷ـ در افراد مبتلا به دیابت که از انسولین و یا قرص های افزایش دهنده انسولین استفاده می کنند، مصرف الکل باید با دقت زیاد صورت گیرد. در فاصله ۲۴ ساعت از مصرف الکل، خطر افت ناگهانی قند خون وجود دارد. این عارضه بسیار خطرناک و گاه کشنده است. به این افراد توصیه می شود که میزان الکل مصرفی و نوع آن را با متخصص تغذیه و آموزش گر دیابت خود در میان بگذارند تا از افت ناگهانی قند خون و خطر از دست دادن هوشیاری جلوگیری نمایند.
۸ـ مصرف بیش از اندازه الکل خطر ابتلا به سرطان سینه، مری، حنجره، کبد و کولون را افزایش می دهد.
۹ـ مصرف بالای الکل احساس سیری کاذب به فرد می دهد و باید در نظر داشت که نوشیدنی های الکلی فقط حاوی کالری هستند و هیچ یک از مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین نمی کنند. به همین دلیل مصرف سنگین و طولانی مدت آن، بدن را دچار فقر تغذیه ای، کبد چرب و در انتها سیروز کبدی ( نارسایی کبد) می کند.
۱۰ـ خطر پوکی استخوان با مصرف بالای الکل تشدید می گردد.
۱۱ـ مصرف بالا و ناگهانی الکل در افرادی که مرتب نمی نوشند، binge drinking خطر ابتلا به مرگ ناگهانی به علت ایست قلبی را به شدت افزایش می دهد.
۱۲ـ به یاد داشته باشید که تداخل مصرف الکل و بسیاری از داروها، یکی از شایع ترین تداخل های بین دارو و غذا است. به طوری که مانع جذب بسیاری از داروها می گردد و یا جذب دارو را به شدت کاهش می دهد. بنابر این اگر به طور مرتب الکل می نوشید، پزشک معالج و دکتر داروساز خود را مطلع نمایید.
حال نگاهی به فواید اندک مصرف الکل می اندازیم.
اخیرا توجه بسیاری از دانشمندان به شراب قرمز و فایده مصرف آن جلب شده. به نظر می رسد رزوراتول Rezevratol که در شراب قرمز وجود دارد و نوعی آنتی اکسیدان می باشد حاوی خواص تغذیه ای و بهداشتی فراوانی است. گفتنی است که این یافته ها در آزمایشگاه به اثبات رسیده، اما در بدن انسان مورد سئوال است. حقیقت این است که ساختمان این ماده پس از عبور از روده و کبد کاملا با نتایج آزمایشگاهی منطبق نیست.
به نظر می رسد مصرف اندک الکل در افراد میانسال با کاهش نسبی فراموشی و الزآیمر همراه بوده است. در مشاهده دیگری، مصرف سبک و متعادل الکل با کاهش نسبی بیماری های قلبی، عروقی همراه بوده است. این مشاهدات به مفهوم استفاده از الکل برای این منظور نیست.
از مصرف به اندازه مشروبات الکلی لذت ببرید، ولی درآن زیاده روی نکنید. مصرف زیاد الکل اختلالات بسیاری در بدن به وجود می آورد. اندازه نگه دار که اندازه نکوست …
*نسترن طوفانی، متخصص تغذیه و آموزش گر دیابت در کانادا
