ترجمه‌: حمید پرنیان

من شاید اِمی مَلک را برای اولین بار در راهپیمایی‌ای دیده بودم که برای همدردی با زندانیان سیاسی ایرانی برگزار شده بود، یا شاید در یک انجمن که توسط دانشجویان ایرانی سازمان‌دهی شده بود، یا شاید هم در کنسرتِ یکی از گروه‌های موسیقیِ تهرانتو. راست‌اش را بگویم؛ نمی توانم به یاد بیاورم اولین بار کجا با او ملاقات کردم. چون تابستان ۲۰۱۱ او همه‌جا بود.

بعضی از آدم‌ها به طور طبیعی زودجوش و اهل ارتباط هستند. مثل هسته‌ی شبکه هستند هر جا می‌روند یک جامعه دور خودشان درست می‌کنند. اگر از شهر شما گذر کنند رد پایی که بر جا می گذارند آدم‌ها و جامعه‌های متفاوتی را در نقاط مختلف دنیا به هم وصل می‌کنند. امی یکی از این آدم‌‌‌ها است.

در سال ۲۰۱۱ امی یک دانشجوی کارشناسی ارشدِ بی‌ادعا بود که خیلی سئوال می‌پرسید. او می خواست همه چیز را درباره جامعه ایرانیِ اینجا بداند. او می خواست درباره‌‌‌‌ی موفقیت های ما بشنود، با کسانی که سازمان‌های ما را رهبری می‌کنند دیدار کند، و سری به برنامه‌های ما بزند. امی با صورت مثل ماه‌اش، خنده شیرین‌اش، و رفتار با ملاحظه‌اش کاری می‌کرد که آدم راحت احساسِ خودمانی‌بودن بکند و بخواهد سفره دل‌اش را برای‌اش باز کند. او صرفا قصد داشت درباره‌ی ما تهرانتویی‌ها بداند، اما با همین پرسش‌های ساده‌اش کاری کرد که تهرانتویی‌ها متوجه بشوند که سهمی خاص در ایرانیانِ خارج کشور دارند. و او باعث شد ما خودمان ببینیم که به عنوان یک جامعه چه پیشرفت‌هایی کرده‌ایم و ظرفیتِ رشد و نوآوری و تاثیرگذاری‌مان را بشناسیم.

بروشورهای برنامه تابستان ۲۰۱۳

امی عضو هیئت مشاوران سازمان «اتحاد فرامرزی ایرانیان» (Iranian Alliance Across Borders) (IAAB) است. اتحاد فرامرزی ایرانیان یک سازمان ایرانی مقیم خارج کشور است که توسط جوانان اداره می‌شود. وظیفه‌ی این سازمان آن است که با استفاده از آموزش و برنامه‌ریزی مدیریتی و رهبری، پُلی بین جوانان ایرانیِ دور دنیا ایجاد کند. امی از زمان تاسیس «اتحاد فرامرزی ایرانیان» در سال ۲۰۰۳ یکی از مدیران آن بوده است. در حقیقت، همکاری با «اتحاد فرامرزی ایرانیان» باعث شد او به تحقیق درباره‌ی مطالعات قوم‌نگارانه‌ی تولیدات فرهنگی در اجتماعات ایرانیان خارج از کشور علاقمند شود. و همین موضوع بود که او را به تهرانتو کشاند.

بسیاری از رهبران اصلیِ «اتحاد فرامرزی ایرانیان» همانند امی زنان جوان ایرانی‌ای هستند که می‌خواهند مسیرهای تازه‌ای برای پیوند خوردن با میراث فرهنگی ایرانی را پیدا کنند و می‌خواهند هویت‌های تازه‌ای برای این جامعه بسازند. وقتی به بنیان‌گذاران این گروه نگاه می‌کنیم، کاملا پیداست که چرا «اتحاد فرامرزی ایرانیان» رهبران زن و جوان را به خودش جذب می‌کند.

نرگس باجُقلی، کاندیدای دکترا در رشته‌ی مردم‌شناسیِ فرهنگی-اجتماعی و زبان‌شناختی از دانشگاه نیویورک و مستندساز در رشته‌ی فرهنگ و رسانه در NYU، و نیکو پایدار که دکترای تاریخ هنر از Courtauld Institute of Art در دانشگاه لندن دارد، این گروه را در سال ۲۰۰۳ پایه‌گذاری کردند. این دو، زمانی که برای تحصیلات عالی در لندن به سر می‌بردند، متوجه شدند که جوانان ایرانی-امریکایی فاقدِ شبکه‌ها و سازمان‌هایی هستند که در دسترسِ همتایان بریتانیایی آن‌ها قرار دارد. این شد که تصمیم گرفتند «اتحاد فرامرزی ایرانیان» را تاسیس کنند و این خلاء را پر کنند. آنها امیدوار بودند که فضایی ایجاد کنند تا نسل جدیدی از ایرانی‌های دوملیتی بتوانند از اقصا نقاط جهان به عنوان یک جامعه‌ی متحدتر، دور هم گرد آیند.

در رابطه با پیدایش «اتحاد فرامرزی ایرانیان» نرگس به این نکته اشاره می‌کند که ده سال پیش در بین جوانان ایرانی-امریکایی‌ای که در خارج از کشور بزرگ شده‌اند، درباره‌ی انجمن‌سازی به ‌ندرت بحثی درمی‌گرفت. « اگر ما با هدفِ ساختن یک جامعه‌ی باز و فراگیر و منتقد پیش نرویم و جوانان‌مان را درگیرِ این کار نکنیم، آینده‌ی ایرانیان خارج از کشور چه سرنوشتی پیدا می‌کند؟ به همین دلایل ما تصمیم گرفتیم همکاری کنیم تا آینده‌مان را بسازیم.»

از آغاز تا به حال «اتحاد فرامرزی ایرانیان» پیوسته مشغولِ ساختن شبکه‌ها و پرورش نسل جدیدی از مدیران و رهبران ایرانی‌ای بوده است که خود را وقفِ جامعه و توانمندی در میان ایرانیان خارج از کشور کرده‌اند. برنامه‌های اصلیِ «اتحاد فرامرزی ایرانیان» عبارتند از کنفرانس سالانه و اردوی تابستانی. این کنفرانس، فرصتی است تا بعضی از ذهن‌های پیشرو در میان ایرانیان خارج کشور خود را نشان دهند، به خصوص جوانانی که گام‌های تازه‌ای در پژوهش و نوآوری در زمینه رشته خود برداشته‌اند. کنفرانس‌های گذشته‌ی «اتحاد فرامرزی ایرانیان» محلی را ایجاد کرده است تا بین دانشگاهیان و نو‌آورانِ اجتماع و هنرمندان و روزنامه‌نگاران گفتگو صورت گیرد تا پژوهش‌ها و ایده‌ها و کارهای خود را با هم در میان بگذارند.

اردوهای تابستانیِ «اتحاد فرامرزی ایرانیان» که در جولای و در منطقه لس‌انجلس برگزار می‌شود، برای جوانان سنین مختلف فرصتی فراهم می‌آورد تا در بحث‌هایی که درباره‌ی آینده‌ی جامعه‌ی ایرانی است مشارکت داشته باشند. پسران و دخترانِ کلاس‌های شش تا هشت می‌توانند در «اردوی جوان» شرکت کنند؛ کسانی که به دبیرستان یا کالج می‌روند می‌توانند در «اردوی آینده» شرکت کنند. سایرِ جوانانی که تحصیلات دانشگاهی خود را تمام کرده‌اند نیز می‌توانند از طریقِ برنامه‌ی Lend a HAND در «اتحاد فرامرزی ایرانیان»، برای دانشوری (university fellowship) اقدام کنند. از ایرانیانِ جوان سراسر جهان استقبال می‌شود که در اردوها شرکت کنند و یا برای شرکت در برنامه‌ی دانشوری (Fellowship) اقدام کنند.

«اتحاد فرامرزی ایرانیان» به عهد خود در ساختن رهبرانی برای فردا وفادار بوده و هست؛ بسیاری از جوانانی که در دبیرستان یا دانشگاه از وجود این سازمان خبردار شده بودند هم‌‌اکنون رهبران این سازمان هستند.

مانا خرازی، مدیر اجرایی کنونیِ «اتحاد فرامرزی ایرانیان» کار خود با این سازمان را در سال آخری که در دانشگاه اموری (Emory University) تحصیل می‌کرد و در ۲۰۰۶ آغاز کرد.

مانا می‌گوید: «من در حال بررسی و ساختن ارتباطات خودم در جامعه ایرانی بودم که تصادفا از طریق اِمی که از فارغ‌التحصیلان دانشگاه ما بود با «اتحاد فرامرزی ایرانیان» آشنا شدم. در ابتدا برای کارکردن با آنها مردد بودم ولی دل به دریا زدم و خیلی زود متوجه شدم که این کار نیازی را در من ارضا می‌کند که من حتی از وجودش بی‌خبر بودم.»

مانا بعد از شرکت در «اردوی آینده» به عنوان مشاور در سال ۲۰۰۶ به عضویت «اتحاد فرامرزی ایرانیان» درآمد. یک‌سال بعد مدیر همین اردو شد. در سال ۲۰۰۸ به مقام مدیر اجرایی رسید، و هنوز هم در همین مقام است. پیشرفت او در مراتب این سازمان خود یک مورد پژوهشی است که نشان می‌دهد «اتحاد فرامرزی ایرانیان» چگونه در شناسایی رهبران بالقوه و تقویت آنها عمل می‌کند تا آن‌ها بتوانند مقام‌هایی درون سازمان و همچنین درون جامعه محلی خود کسب کنند.

مانا قبلا یکی از مسئولان محلی سازمان عفو بین‌الملل در دفتر منطقه‌ی جنوبی امریکا بوده است. وی تجربه‌ی کاری قبلی خود را برای ساختن شبکه‌ی در حال رشدِ «اتحاد فرامرزی ایرانیان» – که حالا مرزهای شمالی را هم درنوردیده و به کانادا رسیده است – به کار گرفته است. این سازمان در کنفرانس سال ۲۰۱۲ی خود که پاییز گذشته برگزار شد تلاش کرد تا سخنرانانِ زیادی هم به نمایندگی از تهرانتو داشته باشد؛ نمایندگانی از «جشنواره‌ی فرهنگی و هنری تیرگان»، «بنیاد پریا» و «شهروند» بعضی از آن‌ها هستند. قبل از شروع اردوی تابستانی ۲۰۱۳، کارکنان «اتحاد فرامرزی ایرانیان» سخت در تلاشند تا با قصد توسعه‌ی بیش‌تر در جاهایی مثل تورنتو، شرکت‌کنندگانی هم از کانادا جلب کنند.

مانا درباره‌ی تجربه‌ی شخصی‌ خودش در «اتحاد فرامرزی ایرانیان» می‌گوید: ««اتحاد فرامرزی ایرانیان» جایی است که من با ایرانی‌هایی آشنا شدم که پیشینه‌های متفاوتی دارند. فکر می‌کنم چیزی که درباره‌ی این سازمان منحصر به فرد است روش برخورد با برنامه‌ریزی برای جوانان است.»

«موفقیت‌های برنامه‌های جوانان ما در این است که ما برای آن‌ها فضایی ایده‌آل ایجاد می‌کنیم تا کسانی که در اردو شرکت کرده‌اند بتوانند به گفتگو بنشینند و درباره‌ی این صحبت کنند که ایرانی‌بودن برای آن‌ها چه معنایی دارد و در آینده خود را متعلق به چه جور جامعه‌ای تصور می‌کنند».

مانا توضیح می‌دهد: «این اردوها را دوست دارم چون مردم را از نواحی مختلف دور هم جمع می‌کند و زمینه‌سازِ فرصت‌های همکاری در آینده می‌شود. این جوانان – از هر جایی که آمده باشند – می‌توانند به عنوان جوانانِ ایرانی با هم در ارتباط باشند».

با موفقیت‌هایی که «اتحاد فرامرزی ایرانیان» در کنفرانس‌ها و اردوها به دست آورده، حالا انرژی‌اش را معطوف به ابتکارات جدید می‌کند.

مانا توضیح می‌دهد که  «در اواخر دهه‌ی ۲۰۰۰ ما تمرکز خود را روی برنامه‌ی‌ جوانان گذاشتیم. حالا بیشتر با گروه‌های دانشجویی کار می‌کنیم و با سازمان‌دهی‌های متفاوتی به منظور توسعه‌ی ظرفیت اجتماعاتِ محلی روی تشکیلِ شبکه‌ها کار می‌کنیم».

تمرکز جدیدِ «اتحاد فرامرزی ایرانیان» شامل ایجادِ یک شبکه ملی از گروه‌های دانشجویی ایرانی و همچنین راه‌اندازی کمپینِ  Make it Right برای کمک به دانشجویان بین‌المللی است.

مانا می‌گوید «بین ایرانیانی که اخیرا به ایالاتِ متحده مهاجرت کرده‌اند و آن‌هایی که در طول این سه دهه آمده‌اند، ارتباطی برقرار نیست. ما می‌خواهیم با حمایت‌کردن از حقوق دانش‌جویانِ ایرانی‌ای که در خارج تحصیل می‌کنند، به این جدایی بپردازیم».

طبق گفته‌های مانا، وقتی جاهایی مثل تورنتو و لس‌آنجلس دارای منابعِ مهیایی هم‌چون مراکزِ اجتماعات و آموزشگاه‌های زبان است، اما اجتماعاتی هم هستند که از این خدمات برخوردار نیستند.

«اتحاد فرامرزی ایرانیان» در می ماه همایش زبان فارسی را در شهر نیویورک برگزار خواهد کرد؛ این همایش بخشی از کار این مرکز برای تقویتِِ گفتگو درباره‌ی آموزشِ زبان است. این همایش مردمِ زیادی را از سراسر جهان گرد هم خواهد آورد که روی برنامه‌های آموزش زبانِ فارسی کار می‌کنند تا بهترین راهبردها و شیوه‌های آموزش را با یک‌دیگر در میان بگذارند.

«اتحاد فرامرزی ایرانیان» با کمپین‌های آتی‌اش و این خیلِ روبه‌افزایشِ رهبرانِ جوانی که می‌خواهند وقت و انرژی خود را در این مرکز صرف کنند، سازمانی است که آینده‌ی روشن و امیدبخشی دارد و می‌تواند عاملِ تغییرِ مثبتی در اجتماعاتِ ایرانیانِ خارج از کشور داشته باشد.

درخواست‌نامه برای اردوی تابستانی و دانشوری ۲۰۱۳ هم‌اکنون در وب‌سایتِ این مرکز آماده است:

http://iranianalliances.org/programs/iaableadershipinstitute/javan/applications

برای اطلاعاتِ بیش‌تر درباره‌ی این مرکز و کمپین‌ها و برنامه‌های گوناگون‌اش لطفا به این‌جا سر بزنید:

http://iranianalliances.org/home