روایت پرستو فروهر از پروانه و داریوش فروهر
شهروند ـ فرح طاهری: کتاب ماه تهرانتو هفتمین ماه و هفتمین کتابش را جمعه ۳۱ می ۲۰۱۳ به همت فرشته مولوی، پشت سر گذاشت. کتاب ماه می “بخوان به نام ایران” شرح خاطرات پرستو فروهر است از پدر و مادرش، داریوش فروهر و پروانه اسکندری(فروهر). میهمانان هفتمین جلسه کتاب ماه تهرانتو ماندانا زندیان و لیلی پورزند بودند.
در آغاز فرشته مولوی، بنیانگزار و گرداننده ی کتاب ماه تهرانتو، متنی را که از پرستو فروهر در رابطه با کتابش دریافت کرده بود، خواند.
از راست: لیلی پورزند ـ فرشته مولوی
بعد نوبت به میهمان از راه دور، ماندانا زندیان رسید.
ماندانا زندیان، شاعر و نویسنده، زاده‌ی ۷ فروردین۱۳۵۱ در شهر اصفهان و دانش آموخته‌ی رشته‌ی پزشکی در ایران است.
زندیان عضو هیات تحریریه فصلنامه «ره آورد» و عضو هیات علمی و دبیر بخش ادبیات «بنیاد مطالعات مشروطه‌خواهی» است. جمع‌آوری و تنظیم ترانه‌های زویا زاکاریان و چاپ گزینه‌ای از آن آثار با نظارت شاعر در مجموعه‌ای به نام «طلوع از مغرب»؛ نوشتن مقدمه، همکاری با مؤسسه‌ی کتاب گویای لس آنجلس و اجرای آثار «سووشون» اثر سیمین دانشور و «سگ و زمستان بلند» و «زنان بدون مردان» اثر شهرنوش پارسی پور؛ همکاری با هما سرشار در برنامه‌ی رادیویی «خانه ی دوست»، و تهیه و اجرای یک برنامه‌ی هفتگی رادیویی درباره‌ی شعر امروز ایران، به مدت یک سال؛ نوشتن مقالات اجتماعی ـ سیاسی و انجام گفت‌وگوهای متعدد با کوشندگان فرهنگی و سیاسی برون مرز، از دیگر فعالیت های او بوده است.
ماندانا زندیان
اشعار و مقالات او در نشریات و سامانه‌های اینترنتی گوناگون، مانند نافه، گوهران، ارمغان فرهنگی، دفتر هنر، کتاب شعر، تلاش، و ایران امروز، منتشر شده است.
کتاب‌های منتشرشده‌ی ماندانا زندیان چهار مجموعه شعر است با نام‌های “نگاه آبی”(ایران، ۱۳۸۰)،”هزارتوی سکوت”(ایران، ۱۳۸۳)، “وضعیت قرمز”(لس آنجلس،۱۳۸۴) و “در قلب من درختی ست”(لس آنجلس، ۱۳۸۸).
زندیان در حال حاضر در طرحی پژوهشی با عنوان «شعر امروز ایران» به بررسی شعر نسل خود و تعریف و معرفی این شعر از نگاه شاعران این نسل می‌پردازد.
او در حال حاضر ساکن لس آنجلس آمریکاست، و علاوه بر فعالیت‌های فرهنگی، به کار و پژوهش در زمینه ی سرطان های پیشرونده مشغول است.
زندیان در ویدیویی که از او به نمایش درآمد طی ۲۰ دقیقه بسیار منسجم و با نظم کتاب را در سه گستره ی ساختار، مضمون و مفهوم بررسی کرد.
او در آغاز به چرایی اهمیت کتاب پرداخت و سه تکه ی کوتاه از مصاحبه های پرستو فروهر در رابطه با این موضوع خواند.
پرستو گفته: الزام این روایت را از همان ابتدا دریافتم. از روزی که در دهلیز سرد پزشکی قانونی آن زخم های عمیق را بر سینه های عزیزشان دیدم و به سکوت مرگ بر لب های کبودشان خیره ماندم. از روزی که پا به خانه ی تاراج شده شان گذاشتم و در امتداد قدم هایم درد این خانه در جانم رسوخ کرد.
زندیان پس از خواندن تکه های دیگری از سخنان پرستو، گفت روایت قتل داریوش و پروانه فروهر در داخل کشور به صورت های مختلف از زبان آمران و مجریان نقل شده و اگر پرستو فروهر روایت دیگری برای ما باقی نگذارد، از حافظه ی جمعی به راحتی پاک می شود و آنچه می ماند روایتی ست که در کیهان آقای شریعتمداری می بینیم.
زندیان به ساختار کتاب پرداخت و پشت و روی کتاب را باز کرد که دو بال پروانه با هم یک پروانه را تشکیل می دادند. او گفت، نخستین خط کتاب از مرگ آغاز می شود و بلافاصله به زندگی می رسد و در پایان کتاب هم همین شیوه تکرار می شود. سخنران نمونه هایی از آن را خواند و گفت، نویسنده کتاب را به دوری رسانده که وقتی کتاب تمام می شود دوباره به آغاز آن می رسیم و گویی پایانی ندارد.
سخنران همچنین به نام کتاب پرداخت و در ادامه نثر کتاب را بررسی کرد. او نثر روایی و روان کتاب را برازنده ی این نوع کار برای انتقال موضوع به خواننده خواند و نمونه هایی را در این رابطه خواند.
زندیان افزود: کتاب به جز دلیل وجودی ثبت یک بازه ی زمانی از تاریخ در حافظه ی جمعی ما، یک پیام بسیار انسانی دیگر هم دارد. نویسنده به دلیل فاصله ی عاطفی و اندیشگی که توانسته از این فاجعه ای که بر او آوار شده، بگیرد قادر است که روایت این قتل یا روایت این زندگی سراسر زندان و آسیب و پر از مرگ اطرافیان و همرزمان را به جای اینکه در بستری از کینه و نفرت و انتقام پیش ببرد، کاملا به شکل یک دادخواهی و عدالتخواهی بیان کند.
او بخشی از آخرین سخنرانی پروانه فروهر و آخرین بیانیه ای را که حزب ملت ایران و در واقع داریوش فروهر نوشته را در رابطه با دور ماندن از مرگ خواهی خواند.
سخنان ماندانا زندیان را در اینجا ببینید.
سخنران دوم، لیلی پورزند بود. لیلی پورزند در ایران حقوق قضایی خوانده. تمرکز کارش زنان بوده و با مجله ی زنان مدتی کار کرده. مدیر چند پروژه ی تحقیقاتی در مورد تطبیق کنوانسیون رفع تبعیض از حقوق زنان در ایران بود. بعد از مهاجرت در سال ۱۹۹۹، رشته مطالعات زنان را در دانشگاه یورک ادامه داد و فوق لیسانس را در دانشکده حقوق اوزگود خواند و در سال ۲۰۱۰ فارغ التحصیل شد. موضوع پایان نامه اش برابری جنسیتی از نظر حقوقی و اجتماعی بود. پورزند در مرکز زنان منطقه ی یورک مشغول کار است.
لیلی پورزند فرزند مهرانگیز کار، حقوقدان و وکیل فعال حقوق بشر و زنده یاد سیامک پورزند، روزنامه نگار است. مادر و پدر لیلی هم هر دو به زندان جمهوری اسلامی افتاده بودند و پدرش در سال ۹۰ در حالی که در حصر خانگی بود، در سن هشتاد سالگی از طبقه ششم خود را به پایین پرت و خودکشی کرد.
پورزند گفت، دو بار کتاب را خوانده و شباهت هایی بین زندگی خودش با پرستو فروهر دیده. او این شباهت را بیشتر از زندگی خودش مثال زد، مثل زندگی در کنار افرادی که تنها برای فرزندانشان نیستند و به دلیل فعالیت های اجتماعی شان محیطی متفاوت از دیگر کودکان برای آنان به وجود آوردند.
او از لجاجت ها و بغض های کودکی و دیدن تفاوت هایش با دیگر کودکان گفت. از ملاقات پدر در زندان، از نیاز به پنهانکاری در مدرسه و محله به دلیل بودن پدر در زندان. از ترس و لرزهایش در مواجهه با ماموران امنیتی، از توقعات و انتظاراتی که از او می رفت بی آنکه آماده ی آن مسئولیت های دلهره آور باشد. و جابجا تأکید می کرد که موقعیتی چون پرستو داشته است.
پورزند آنقدر این همانندی را حس کرده بود که نیازی به نقل قول از کتاب نمی دید و داستان خود را برای روشن شدن وضعیت پرستو، کافی می دانست. و البته این انتقاد به او گرفته شد که بهتر بود با نمونه هایی از کتاب این همانندی ها برای شنوندگان روشن می شد.
در جلسه ی ماه جون، کتاب “آسیا در برابر غرب”، نوشته ی داریوش شایگان بررسی می شود. سخنرانان این جلسه دکتر رامین جهانبگلو، و بابک مینا (میهمان راه دور) هستند. این جلسه ساعت ۷ عصر جمعه ۲۸ جون ۲۰۱۳ در اتاق شماره ۳ مرکز اداری نورت یورک واقع در ۵۱۰۰ خیابان یانگ (ایستگاه ساب وی نورت یورک سنتر) برگزار می شود.
