خبرگزاری رویترز طی گزارشی با استناد به گفتههای یک مقام سابق ایرانی و اسنادی که به دست آورده، گزارش داده است در گوشهای از بیابان اطراف جاجَرم، در استان خراسان شمالی، واحدی «مخفی» قرار دارد که در کنترل سپاه پاسداران است و کاربرد این واحد، تولید پودر آلومینیوم برای تولید سوخت جامد موشکها است.
این گزارش مینویسد که این واحد «مخفی» در کنار یک کارخانه آلومینیوم و در نزدیکی یک معدن «بوکسیت» (سنگ رسوبی حاوی آلومینیوم) است؛ کارخانهای که مقامات ایران از آن به عنوان یکی از واحدهای کلیدی تولید فلز در کشور یاد کردهاند.
امیر مقدم مسئول سابق روابط عمومی و رابط پارلمانی معاونت اجرائی ریاست جمهوری اسلامی ایران در فاصله سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸، به رویترز گفته است دو بار از این تأسیسات ویژه و «مخفی» دیدار کرده و برای آخرین بار در سال ۲۰۱۸ که از آن دیدار کرده بود، هنوز تولید پودر آلومینیوم برای تولید سوخت موشک ادامه داشت. وی در همان سال از کشور خارج شد و اکنون مقیم فرانسه است. آقای امیر مقدم گفته است ایران تولید پودر آلومینیوم برای مصارف موشکی را پنج سال پیش آغاز کرد.
رسانههای نزدیک به سپاه پاسداران پیشتر در مواردی از فعالیت ایران در زمینه تولید سوخت جامد موشکی خبر داده بودند. از جمله خبرگزاری تسنیم در آبان ۹۶ در گزارشی از تلاشهای سپاه پاسداران در این زمینه، به اهمیت این فنآوری در برنامه موشکی سپاه اشاره کرده بود.
گزارش تسنیم یادآوری کرده که تحقیق و بررسی در مورد سوخت جامد از اوائل دهه ۶۰ زیر نظر حسن طهرانی مقدم شروع شده و موشک نازعات نخستین نمونه از موشکهای سوخت جامد ایرانی است. این گزارش مدعی است که ایران در سال ۶۵ اولین محصولات راکتی و موشکی سوخت جامد را تولید کرده است.
این خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران همچنین فیلمی «کمتر دیدهشده» از آزمایش ناموفق راکت نازعات در سال ۶۵ را در گزارش خود منتشر کرده است.
تسنیم در گزارش دیگری در آبان ۹۸ از «موشک چهار مرحله ای قائم» به عنوان یکی از موشکهای ایرانی مبتنی بر سوخت جامد یاد کرده و نوشته است که آزمایش تمامی مراحل موشک سوخت جامد قائم پیش از کشته شدن حسن طهرانی مقدم در آبان ۱۳۹۰ انجام شده است.
از آقای طهرانی مقدم به عنوان مغز متفکر برنامههای موشکی ایران یاد میشود.
علاوه بر این خبرگزاری مهر نیز در اسفندماه ۱۳۹۲، گزارشی درباره تولید موشکهای سوخت جامد با تکیه بر «روش ابتکاری محققان ایرانی» داشت که در آن یادآوری شده «محققان دانشگاه صنعتی سهند با تبدیل میکرو پودرهای آلومینیوم به نانو توانستند سوخت موشک تولید کنند که در زمان مورد نیاز فعال است ولی در زمان انبار حالت انفجاری به خود نخواهد گرفت.»
رویترز که در گزارش اختصاصی خود اشارهای به این گونه گزارشهای رسانههای ایرانی در سالهای اخیر نکرده، نوشته است که اقدام ایران در تولید سوخت جامد از طریق پودر آلومینیوم تاکنون علنی نشده بود.
این خبرگزاری همچنین مینویسد به اطلاعات یکی از محلهای تولید سوخت جامد از پودر آلومینیوم در میانه تحریمهای بینالمللی علیه ایران برای ممانعت از دستیابی به فناوری پیشرفته تسلیحاتی دست یافته است.
آمریکا و همپیمانانش پیشبرد توان موشکی جمهوری اسلامی را تهدیدی برای منطقه و جهان قلمداد میکنند.
گزارش رویترز میگوید بیش از ۱۰ سند مشاهده کرده که حاوی مدارک تولید پودر آلومینیوم و افراد دخیل در این پروژه در فاصله سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ است.
یکی از این اسناد نامهای است که یک فرمانده سپاه خطاب به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، نوشته است.
محمد تهرانی مقدم – برادر حسن تهرانی مقدم که به عنوان پدر برنامه موشکی ایران شناخته میشود و در سال ۱۳۹۰، در پی وقوع یک انفجار مهیب در «پادگان مدرس» سپاه واقع کشته شد – در نامه خود به آقای خامنهای پروژه جاجرم را تأسیساتی برای «تولید سوخت موشک از پودر فلزی» توصیف کرده و گفته است این پروژه برای بهبود خودکفایی کشور در سوخت جامد برای موشکها بسیار «مهم» است. امیر مقدم ارتباط خانوادگی با برادران تهرانی مقدم ندارد.
این نامه تاریخی ندارد، اما از اشاراتی که به برخی وقایع شده، نشان میدهد احتمالاً در سال ۲۰۱۷ نوشته شده است.
در پاسخ به پرسش خبرگزاری رویترز، علیرضا میریوسفی، سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل، گفته است که «ما اطلاعی از این ادعاها و درستی اسناد یادشده نداریم.»
وی گفته است: «تأکید میکنیم ایران هرگز تمایلی به تولید بمب هستهای و موشک (حامل کلاهک هستهای) نداشته است و برنامه موشکی ایران چیز جدیدی نیست و ماهیت دفاعی دارد.»
سپاه که برنامه موشکی ایران را در دست دارد به سوالات رویترز جواب نداده و تلاش این خبرگزاری برای دریافت اطلاعات از دفاتر رهبری و ریاست جمهوری ایران، همچنین شخص محمد تهرانی مقدم بینتیجه بوده است.
این گزارش میافزاید اسنادی که امیر مقدم افشا کرده میتواند حس موشکافی آمریکا دربارهٔ جوانب برنامه موشکی ایران را برانگیزد.
امیر مقدم میگوید پس از اظهارات علنیاش دربارهٔ فساد برخی مقامات، به تحریک اذهان عمومی متهم شده و کشور را ترک کرده است. وی اظهار داشته که به نظرش برنامه موشکی ایران به نفع مردم نیست.
آمریکا تحریمهای گستردهای علیه صنایع فلزی ایران اعمال کرده که شامل محدودیتهایی در عملیات تولیدی و انتقال محصولات فلزی، خصوصاً آلومینیوم است.
این تحریمها همچنین سپاه و شرکتهایی که فلزات لازم برای ساخت تسلیحات این نهاد را فراهم میکنند اعمال کرده است.
یک مقام وزارت خرانهداری آمریکا، نهادی که مسئول مدیریت تحریمها علیه ایران است، به رویترز گفته است: «خزانهداری هر گزارشی که در رابطه با تحریمها باشد، جدی میگیرد، اما ما نمیتوانیم دربارهٔ تحقیقات احتمالی در زمینه تولید پودر آلومینیوم در سایت جاجرم اظهار نظر کنیم، با اینحال هر کسی که این برنامهها را حمایت کند هدف تحریم قرار خواهد گرفت.»
سازمان ملل تحریمهایی در پیوند با برنامه موشکی بالیستیک ایران وضع کردهاست، اما یکی از سخنگویان این سازمان به رویترز گفته است سازمان ملل نمیتواند دربارهٔ پروژه یاد شده و اینکه ناقض تحریمهای سازمان است، اظهار نظر کند.