دو سال قبل در جریان بازی های هاکی روی یخ کاپ استنلی در ونکوور شورشی بعد از بازی رخ داد که منجر به خرابی و خسارات فراوانی شد و پلیس ضد شورش مجبور به مداخله گردید تا توانست آرامش را دوباره به شهر برگرداند. در این بلوا حدود ۱۴۰ نفر زخمی شدند که بعد از یک هفته به حالت عادی برگشتند ولی حال یک نفر که از ناحیه جمجمه صدمه دیده بود هنوز به حالت عادی برنگشته و کل خسارات وارده به شهر هم حدود ۵ میلیون دلار تخمین زده شد، البته هزینه های جانبی از قبیل آتش نشانی و آمبولانس و نیروهای اورژانس و مهمتر از همه هزینه های پاکسازی شهر در این محاسبه منظور نشده است.
موضوع مقاله این هفته واقعه دو سال پیش نیست، بلکه جریان بازپس گیری خسارت توسط شرکت های بیمه ای است که خسارت را پرداختند و حالا با حق جانشینی قانونا قادرند که به مقصران حادثه مراجعه کنند تا آن مبالغ را باز پس گیرند.
شرکت بیمه بریتیش کلمبیا که در آن استان مالکیتش دولتی است برای خسارات پرداختی به مشتریان خود که از ایشان بیمه اتومبیل خریده بودند و در جریان شورش و بلوا خسارتی حدود ۵۰۰ هزار دلار به ۷۷ بیمه گذار(خریدار بیمه) خود پرداخته بود از ۴۶ نفر که در طول ناآرامی ها شناسایی شده بودند به دادگاه شکایت کرد و هفته گذشته رای نهایی را بر علیه ایشان اخذ نمود. نامبردگان محکوم شدند تا متفقا ۵۰۰ هزار دلار را با احتساب بهره بانکی به شرکت بیمه ذیربط بپردازند و عده ای هم به زندان های کوتاه مدت محکوم شدند.
خرابکاری و ضرر و زیان زدن به اموال عمومی یا شخصی از مواردی است که قابل بیمه کردن می باشد و شرکت های بیمه و مسئولان امور اجرایی کشور و پلیس و ماموران نظامی و انتظامی روی آن بسیار حساس هستند و طبق قانون افراد خاطی را مجبور به تامین خسارت نموده و در پرونده شخصی ایشان این کار ناشایست برای همیشه ضبط می شود.
اصل جانشینی: یکی از موارد مهم در اصول بیمه است و حقی است که بیمه گر(شرکت بیمه) برای خود طبق قانون قائل می شود که بعد از پرداخت خسارت چنانچه در تحقق حادثه مقصری وجود داشت بتواند با انتقال حق صاحب مال به خود تا حد ممکن و با اتکاء به دادگاه مبلغ خسارت را از مقصر یا مقصران بازپس گیری نماید. به این مورد ریکاوری خسارت هم می گویند که بخش بسیار مهمی در هر شرکت بیمه را به خود تخصیص می دهد.
وظیفه بیمه گذار (خریدار بیمه)در مقابل شرکت بیمه: برای به رسمیت شمردن حق جانشینی بیمه گذار می بایستی اقدامات و اعمالی را بعد از هر خسارت انجام دهد تا حقوق حقه شرکت بیمه را برای مراجعه به مقصران حادثه خدشه دار ننماید. این وظیفه قانونی در ۲ اقدام خلاصه می شود:
۱-به هیچ عنوان تقصیر حادثه را سر خود و مستقلا به عهده نگیرد و اجازه دهد تا کارشناسان خسارت در این جریان بسیار تخصصی وارد عمل شوند. از دادن رضایت به طرف مقابل حادثه در هر صورت خودداری کند چون بعد از خسارت دیگر حق بیمه گذار(خریدار بیمه) نیست که بخشیده شود بلکه حق از آنِ شرکت بیمه است تا به هر صورتی که تشخیص می دهد عمل کند.
۲- تمامی اقداماتی را که لازم است انجام دهد تا از توسعه خسارت جلوگیری شود و تمامی اطلاعات لازم را در خصوص شاهدان و افرادی که ناظر حادثه بودند جمع آوری و به شرکت بیمه منتقل کند. حتی اگر لازم باشد و احساس می کند که بایستی شروع به اقدامات قانونی علیه مقصران حادثه نماید این کار را انجام دهد چون تمامی هزینه های مربوطه را شرکت بیمه به ایشان پرداخت می نماید. البته در تمامی دوران بعد از تشکیل خسارت بایستی خریدار بیمه یا زیان دیده شرکت بیمه را در جریان امور خود بگذارد و بدون اجازه مسئولان در اداره خسارت و ریکاوری عملی را انجام ندهد.
همانگونه که از طریق اخبار و نشریات مختلف شاهد این شورش و بلوا در ونکوور بودید دریافتید که اقدامات قانونی در خصوص بازپس گیری خسارت حتی می تواند بیشتر از ۲ سال هم طول بکشد و به محض شروع مراحل قانونی این دیگر دادگاه و مقامات قضایی هستند که برای روشن شدن تمامی گوشه های تاریک و روشن حادثه تلاش می کنند تا مقصر را تشخیص و حقوق حقه زیان دیدگان را تامین کنند.
در اکثر نارضایتی ها از شرکت های بیمه مشخص شده که بیمه گذار از تمامی وظایف قانونی خود مخصوصا بعد از خسارت اطلاع نداشته و اقداماتی را انجام داده که ضرر و زیان جبران ناپذیری را به شرکت بیمه وارد کرده است و بعد از این مورد شرکت بیمه هم در پرداخت خسارت به طور تمام و کمال تجدیدنظر نموده اند. یکی از دلایلی که همیشه پیشنهاد می شود که از نظرات یک خبره در خصوص خرید بیمه استفاده شود همین موضوع است تا در صورت مواجهه با خسارت دچار مشکل نشود.
* فرهاد فرسادی بروکر خبره و رسمی کانادا با سابقه تدریس بیمه در دانشگاه ها است.
farsadi@insurefar.com