آرش عزیزی ـ هفتهی گذشته یکی از رویاییترین و عظیمترین این سازهها افتتاح شد: برج دوبی، آسمانخراشی که در دنیا و در واقع در تاریخ بشر نظیر ندارد.
شهروند ۱۲۶۳ ـ پنجشنبه ۷ ژانویه ۲۰۱۰
هر که اخبار دنیا را، حتی سرسری، دنبال کند میداند که وضع دوبی این روزها خوب نیست یا حداقل به خوبی سال گذشته نیست و بحران اقتصادی دارد عواقب خود را روی این گوهر خلیج فارس میگذارد. مدتی پیش بود که اخبار بحران مالی در دوبی باعث بروز واهمههایی در مجامع مالی شد که البته در پایان به شدتی که تصور میرفت، نبود.
اما خبری که هفتهی گذشته در صدر اخبار جهان قرار گرفت نشانی از این وضع بد نمیدهد: دوبی را با ساختمانها و سازههای بلندش میشناسیم. هفتهی گذشته یکی از رویاییترین و عظیمترین این سازهها افتتاح شد: برج دوبی، آسمانخراشی که در دنیا و در واقع در تاریخ بشر نظیر ندارد.
این برج با ۸۲۴.۵۵ متر بلندی تمام رکوردها را پشت سر میگذارد تا بلندترین برج جهان و بلندترین سازهی تاریخ بشر باشد. ساخت این برج در سپتامبر ۲۰۰۴ شروع شد و امروز پس از شش سال به پایان میرسد. ساخت سریع برج با کمک شرکتهای متعدد معماری و مالی در سراسر جهان و البته کار شبانهروز کارگرانی ممکن شد که با حقوقهای بسیار پایین کار میکردند. بیشتر کارگران این پروژه از مهاجران هند و آسیای جنوبی بودند که حقوق کل روزشان کمتر از ۵ دلار کانادا بود. حتی حقوق بناهای حرفهای چیزی حدود ۷ دلار کانادا در روز بود (یعنی، برای مثال، کمتر از حداقل حقوق کارگران انتاریو در یک ساعت).
پیش از این نیز برج دوبی، در حال تکمیل، به بلندترین ساختمان جهان بدل شده بود و اکنون با افتتاح آن، این لقب دیگر رسمی است.
شیخ محمد بن راشد المکتوم، امیر ۶۰ سالهی دوبی، امیدوار است این ساختمان و پروژههای اطراف آن (که به ۲۰ میلیارد دلار بالغ میشوند) شهرت او را بین سرمایهگذاران بینالمللی را دوباره بهبود بخشد و دوبی را به همان وضعی که یکی دو سال پیش داشت بازگرداند.
خبر مشکلات دوبی مدتی پیش وقتی بالا گرفت که شنیدیم امیرِ دوبی برای کمک مالی سراغ پسرعموهای نفتی و پولدارش در امارت ابوظبی رفته است. این حرکت باعث شد بعضی کارشناسان پیشبینی کنند شاید دوبی مجبور شود بعضی از ارزشمندترین داراییهای خود را برای جبران بدهی به ابوظبی، که رو به رشد است و میخواهد دوبی جدید باشد، بفروشد و حتی بخشی از اختیار سیاسیاش را به این امارت بدهد.
بلندترین… هر جور که حساب کنی
این خبر از جهات بسیاری برای وضعیت مالی جهان و جایگاه دوبی حائز اهمیت است اما شاید بیشتر از آن برای علاقمندان به ساختمانهای بلند جذاب باشد.
بر خلاف تصور مرسوم موضوع اینکه "بلندترین ساختمان جهان" کجاست، آنقدرها هم مسئله سرراستی نیست و علاقمندان به این موضوع از ردهبندیهای مختلفی استفاده میکنند. مثلا اگر بزرگترین سازهی بدون تکیهگاه دنیا را در نظر بگیریم تا پیش از افتتاح برج دوبی این لقب متعلق به همین برج سی.ان در تورنتوی خودمان با ۵۵۳ متر بود. برج دوبی حالا حدود ۲۷۱ متر از برج تورنتو جلو زد!
البته برج دوبی دیگر خیالها را در این مورد راحت کرد و هر رکوردی در این زمینه بود شکست.
قامت ۸۲۴ متری برج دوبی هر چیز دیگری را کوچک جلوه میدهد.
فقط به رکوردهای سابق نگاه کنید تا ببینید برج دوبی چقدر جلو زده است.
پیش از این بلندترین ساختمان دنیا برج "تایپه ۱۰۱" در تایوان بود که ۵۰۹.۲ متر طول داشت. این برج که به "مرکز مالی تایپه" هم معروف است مدتی بلندترین آسمانخراش جهان بود و اکنون در مقام دوم قرار میگیرد.
اگر "ساختمان" بودن را در نظر نگیریم و تنها به بلندی سازه توجه کنیم، بلندترین سازهی جهان تا به حال آنتنی تلویزیونی در آمریکا بود. آنتن تلویزیونی کِولی (KVLY) در شهرک کوچک بلنکرد در داکوتای شمالی ۶۲۸.۸ متر بلندی داشت.
برج دوبی البته نه فقط از تمام برجها و سازههای کنونی که از تمام سازههای تاریخ بشر هم بلندتر است. بلندترین سازهی تاریخ بشر، که اکنون دیگر موجود نیست، تا به حال آنتن رادیوی ورشوی لهستان بود که ۶۴۶.۳۸ متر طول داشت و در سال ۱۹۹۱ بر اساس مشکلات فنی سقوط کرد، اما واضح است که برج دوبی در این زمینه نیز از آن جلوتر زده است.
آینده برای دوبی و برجش
بسیاری از کارشناسان خوشبین هستند که تکمیل برج میتواند به فضای پیشرفت برای دوبی بیانجامد و اعلام رسمی این خبر باشد که شیخ محمد توانسته کمک لازم را از اقوام پایتختنشین خود بگیرد و به مشکلات خود خاتمه دهد. جیم کرین، نویسنده کتاب"شهر طلا: دوبی و رویای سرمایهداری" در مصاحبه با رسانهها پیشبینی کرده است که دوبی به سمت تبدیل شدن به مرکزی مالی همچون نیویورک، لندن و هنگ کنگ میرود و چیزی جلوی آنرا نمیگیرد.
در اوج شکوفایی بازار ملک و املاک در دوبی، آپارتمانهای یک خوابه در بازار ثانوی تا متر مربعی ۲۹۸۸۰ دلار فروخته میشدند. قیمت یکی از گرانترین آپارتمانها در آن هنگام به ۳.۵ میلیون دلار میرسید. بعضی امیدوارند برج دوبی انگیزشی اقتصادی ایجاد کند که این امارتشهر کوچک را دوباره به مسیر توفیق سوق دهد.
بعضی نیز حرف وال استریت ژورنال را میپذیرند که: "در فضای اقتصادی کنونی معلوم نیست این برج تمامشده به شیخ محمد کمک کند رویاهایش را برای دوبی به تحقق برساند و یا به مشکلات عدیدهی اقتصادی این امارت اضافه میکند"
در آخرین ساعات چاپ شهروند خبری دریافت کردیم که برج دوبی هنگام افتتاح به "برج خلیفه" تغییر نام داده است و این البته به افتخار کسی نیست بجز خلیفه بن زاید ال نهیان، امیر ابوظبی. طرفه آن جا که افتتاح بلندترین برج جهان که باید افتخار دوبی باشد به علت کمک های مالی پسرعموهای پایتخت نشین شیخ مکتوم به نام آن ها و نه به نام خود شیخ یا امارتش نام گذاری می شود.