بسیاری از همسران زندگی مشترک خود را با عشق آغاز می کنند. در این زمان هرگز به این موضوع نمی اندیشند که روزی ممکن است شعله عشق آنان
شهروند ۱۲۷۴ – پنجشنبه ۲۵ مارچ ۲۰۱۰
دکتر نسترن ادیب راد
بخش اول
بسیاری از همسران زندگی مشترک خود را با عشق آغاز می کنند. در این زمان هرگز به این موضوع نمی اندیشند که روزی ممکن است شعله عشق آنان به خاموشی گراید. زوجهایی که به تازگی ازدواج کرده اند کمتر به این فکر می افتند که ممکن است زمانی عشق افسانه ای آنها کمرنگ شود و این درست زمانی است که دلزدگی آغاز شده است. دلزدگی از عشق یک روند تدریجی است و به ندرت به طور ناگهانی بروز می کند. در واقع صمیمیت و عشق به تدریج رنگ می بازد و به همراه آن احساس خستگی عمومی عارض می شود. در شدیدترین نوع آن دلزدگی برابر است با فروپاشی رابطه.
دلزدگی عبارت است از، از پا افتادن جسمی، روانی و عاطفی که از عدم تناسب بین توقعات از طرف مقابل و واقعیت ها، بعد از گذشت زمان ناشی می شود.
از پا افتادن جسمی
فرسودگی بدنی ناشی از دلزدگی برخلاف خستگی ناشی از فعالیت های جسمی، به صورت خستگی مزمن بروز می کند که با خواب رفع نمی شود. معمولاً افراد دچار دلزدگی بعد از این که تمام تعطیلات آخر هفته را در تختخواب می گذرانند، صبح زود اول هفته با احساس خستگی و کسالت از خواب بیدار می شوند. تمام روز را با بی حالی خود را مجبور می کنند که راه بروند و سرانجام وقتی که شب فرا می رسد، نمی توانند بخوابند. وقتی که حرف های ناخوشایند و بی توجهی های همسرشان را به یاد می آورند، دلشان به هم می خورد. در حالت خواب و بیداری تمام «کوتاهی های» همسرشان بزرگ جلوه می کند. هنگامی که بالاخره به خواب می روند، گرفتار کابوس می شوند مثلاً خواب می بینند که خانه شان در زلزله خراب شده است.
بعضی افراد برای این که به خواب بروند، قرص خواب می خورند یا به مشروب پناه می برند، اما وقتی صبح زود بعد از خواب بیدار می شوند، خسته و کسل و بی حال هستند و سردرد شدیدی دارند. گاهی اوقات این افراد دچار دردهای مزمن می شوند این گونه افراد مستعد ابتلا به انواع بیماری های روان تنی هستند و مرتباً سرما می خورند. بعضی افراد اشتهای خود را از دست می دهند و عده ای دچار پرخوری و اضافه وزن می شوند.
از پا افتادن عاطفی
مبتلایان به دلزدگی احساس می کنند که از نظر عاطفی تباه شده اند، آزرده و دلسردند. علاقه ای ندارند چیزی را توضیح بدهند و انگیزه ای برای حل مشکلاتشان ندارند و امید خود را نسبت به بهبود رابطه از دست داده اند بنابراین روز به روز ناراحت تر و غمگین تر می شوند. برای این افراد هرروز بدتر از روز پیش به نظر می رسد؛ زندگی تهی و بی معنا است؛ دیگر هیچ چیزی اهمیت ندارد. آن ها اغلب افسرده اند و نیروی کمی را که برایشان باقی مانده برای کار و فرزندانشان صرف می کنند. در انتهای تونل زندگی نوری نمی بیند. چون همه چیز در نظرشان تاریک جلوه می کند. احساس می کنند برای ایجاد هر نوع تغییری بی یار و یاورند. آن ها نه تنها اعتقاد به امکان تغییر همسرشان را، کنار گذاشته اند، بلکه حتی نیرو یا انگیزه ای برای تغییر خودشان ندارند. این دسته افراد امید خود را نسبت به هر تغییر و تحولی از دست داده اند و حس می کنند که در دام افتاده اند. در موارد شدید، احساس یأس و بیهودگی در این افراد می تواند منجر به آشفتگی عاطفی یا انگیزه خودکشی شود.
از پا افتادن روانی
از پا افتادن روانی ناشی از دلزدگی معمولاً به شکل کاهش خودباوری و نظر منفی گرایانه نسبت به روابط، به خصوص رابطه با همسر تظاهر می یابد. در ابتدا هنگامی که یک زوج عاشق همدیگر هستند؛ نه تنها یکدیگر را دوست دارند، بلکه درباره خودشان هم حس خوبی دارند. گویا جادوی عشق همه چیز را طلسم کرده است. از ورای بلور صورتی رنگ عشق، هر دو نفر زیبا، دل انگیز و شهوت انگیز به نظر می رسند. زندگی سراسر پیمان، تعهد، شور و زیبایی است.
با شروع دلزدگی، دیگر هیچ چیز مثل گذشته تحسین برانگیز نیست. هر دو نفر به طور دردناکی به کوچک ترین کارهای طرف مقابل توجه می کنند، کارهایی که سبب می شود تحملشان را از دست بدهند و فریاد بکشند («ببین چطور سرفه می کند»،«رانندگی اش را نگاه کن»،«پاهای کثیفش را ببین».) هر دو نفر شکیباییشان را برای مسائلی از این قبیل از دست داده اند.
احساس یأس و سرخوردگی فقط به همسر محدود نمی شود. این اشخاص احساس وحشتناکی در مورد ناکامی خودشان یا شکست در مهم ترین رابطه موجود در زندگی دارند (حتی اگر تقصیر آن ها نبوده یا تمام تلاششان را برای پیشگیری از این اتفاق به کار گرفته باشند). هنگامی که تصویر خودشان را در آینه نگاه می کنند، کسی را می بینند که دوستش ندارند. چین و چروک هایی را می بینند که قبلاً وجود نداشتند. احساس سرخوردگی مثل عشقی که قبلاً وجود داشت، فراگیرتر از رابطه بین دو نفر است. این احساس روی زندگیشان، احساسشان در مورد سایر افراد، آینده و توانایی عشق ورزیدنشان تأثیر می گذارد.
* دکتر نسترن ادیب راد مشاور خانواده و جوانان در ایران و کانادا، مولف و مترجم پنج جلد کتاب در این زمینه است.
Dr.counselling@gmail.com
