* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
بخش دوم و پایانی
درمان های دارویی هموروئید
در اغلب موارد هموروئیدها با درمان های خانگی برطرف می شوند.
چند راهنمائی درمانی
ـ ناحیه مقعدی را باید تمیز نگهداشت و هر روز حمام کرد یا دوش گرفت، مصرف روزانه صابون لازم نیست.
ـ پس از توالت از دستمال توالت که کمی خیس شده استفاده شود یا از دستمال های مرطوب برای نوزادان، از کاغذهای توالت معطر استفاده نشود.
ـ اگر خارش وجود دارد روزی سه چهار بار به مدت ۱۰ دقیقه از کمپرس آب سرد استفاده شود (کمپرس چای سبز سرد شده موثرتر است).
ـ اگر خون دلمه شده و یا هموروئید خارج شده وجود دارد به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ۲ تا ۳ بار در روز در آب گرم بنشینید. بعضی از داروخانه ها و یا بعضی از فروشگاه های وسائل پزشکی لگن های مخصوصی دارند که روی نشمین گاه توالت نصب می شود. در آب صابون اضافه نکنید. پس از حمام به آرامی خود را خشک کنید و از پوردهای غیرعطری استفاده کنید که پوست خشک بماند (از آرد ذرت نرم استفاده کنید که ضد قارچ هم هست).
ـ از لباس زیر کتانی استفاده کنید. فیبرهای مصنوعی مانع خروج رطوبت می شوند.
ـ تا هموروئیدها درمان نشده اند از مصرف نوشیدنی ها و غذاهایی که می توانند باعث التهاب مخاط بشوند خودداری کنید مثل قهوه حتی بدون کافئین، الکل، خردل، فلفل و سایر ادویه قوی.
ـ اشیاء سنگین را بلند نکنید زیرا باعث تشدید فشار در سیاهرگها می شود.
برای مرتب بودن تخلیه روده ها پزشکان پیشنهاد می کنند که تا حد امکان راهنمایی هایی را که در قسمت پیشگیری گفته شده رعایت کنید.
داروها
برای درمان خارش می شود از داروهایی که بدون نسخه در داروخانه به فروش می رسد استفاده کرد. کرم ها و شیاف ها اکثر این داروها یا هیدروکورتزون دارند یا بنزوکائین. داروهای مخصوص دیگری هم هست که از روغن کبد کوسه ماهی تهیه شده و خاصیت ضد درد دارد که حاوی داروهای گفته شده نیست.
اگر درد ناراحت کننده یا شدید است می شود با یک داروی ضد درد خوردنی مثل تایلنول آن را آرام کرد و یا از کرم های ضد درد موضعی که بعضی از آنها احتیاج به نسخه پزشک ندارند استفاده کرد که به علت داشتن لیدوکائین دارای خواص بی حس کننده هستند. در مواقعی که بیماری شدیدتر است پزشک شما داروهایی را تجویز می کند که با کم کردن فشار داخل سیاهرگ ها درد را آرام می کند مثل کرم های حاوی نیتروگلیسرین هستند.
توجه و هشدار
ـ از داروهای حاوی هیدروکورتیزون و یا بنزوکائین بیشتر از یک هفته استفاده نشود مگر این که پزشک دستور داده باشد. هم چنین در صورت وجود عفونت محلی نباید مورد استفاده قرار بگیرد.
ـ برای رفع دردهای هموروئیدی نباید از ادویل، موترن و آسپرین استفاده کرد، زیرا باعث زیاد شدن خونریزی می شود.
درمان سریع هموروئیدهای خارجی
امکان استفاده از عمل جراحی برای دردهای حاد تولید شده بر اثر هموروئید خارجی همراه با ترومبوز (که در داخل آن لخته خونی درست شده) وجود دارد. با بی حسی موضعی قسمت کوچکی از پوست اطراف مقعد همراه با سیاهرگ های دچار شده برداشته می شود. این عمل باعث می شود که امکان بازگشت بیماری کم بشود. این در مورد افرادی است که مرتب به این مشکل دچار می شوند، برای دیگران درمان های گفته شده قبلی کافی است.
عمل جراحی باید در عرض ۷۲ ساعت پس از تولید سیمپتوم ها انجام شود و پس از آن ناراحتی تولید شده بر اثر عمل جراحی می تواند بیشتر از قدرت درمانی آن باشد. این عمل ممکن است در بعضی از کلینیک ها و در بیمارستان در قسمت اورژانس انجام شود.
برای درمان هموروئیدهای داخلی
اگر سیمپتوم ها مقاوم هستند و وضع زندگی بیمار را دچار مشکلاتی می کنند از یکی از اعمال زیر می شود استفاده کرد:
ـ بستن سیاهرگ: این تکنیک موثر است و از آن زیاد استفاده می شود ولی برای هر هموروئیدی نمی شود از آن استفاده کرد. برای این کار به کمک دستگاه مخصوصی یک نوار کشی دور سیاهرگ گشاد شده بسته می شود و در نتیجه گردش خون قطع شده هموروئید کوچک شده و از بین می رود. امکان این که ۲ تا ۴ روز پس از این عمل کمی خونریزی وجود داشته باشد هست و پس از افتادن نوار به ندرت امکان مشکلات دیگری مثل درد، تولید هموروئیدهای دیگر، عفونت و غیره وجود دارد.
ـ سوزاندن: می شود هموروئیدها را با گرما با تابش اشعه های مادون قرمز در ریشه سیاهرگ خارج شده از مخاط از بین برد. در این جا گردش خون قطع شده و سیاهرگ از بین می رود. این عمل را می شود با جریان برق هم انجام داد.
ـ اسکلروتراپی: یک تزریق داروی شیمیایی در قسمت ریشه هموروئید باعث اسکلروزه شدن نسوج و از بین رفتن آن می شود.
ـ هموروئیدکتومی: پزشکان از این عمل جراحی وقتی استفاده می کنند که هموروئیدها بزرگ باشند و یا وقتی که هیچ درمان دیگری موثر واقع نشده باشد. این عمل جراحی باید با بیهوشی کامل و یا تزریق داخل مهره ای در نخاع برای بی حسی کامل انجام شود و جراح با تیغ جراحی مقداری از نسوج محلی را که سیاهرگ های مورد نظر قرار دارد بر می دارد. این از عمل قبلی موثرتر است و امکان بازگشت بیماری خیلی کمتر است ولی دوره نقاهت آن طولانی تر است.
طب مکمل
ـ Oxerutins : عناصر گیاهی از فامیل بیوفلاوونوئیدها (رنگ دانه های موجود در گیاهان که بیش از چهار هزار نوع هستند) و در اروپا برای درمان هموروئید بسیار از آن استفاده می شود.
دو مطالعه کلینیکی بر روی ۱۵۰ زن باردار نشان داد که می تواند سیمپتوم های هموروئید بر اثر بارداری را آرام کند. مطالعات دیگری نشان داد که دوز بالای آن (۴ گرم در روز) می تواند باعث آرامش هموروئیدها بشود. در مطالعات کلینیکی معمولاً ۵۰۰ میلی گرم دو بار در روز استفاده می شده. در اروپا انواع داروهای تولید شده آن وجود دارد که در آمریکای شمالی فروخته نمی شود.
ـ Hamamelis (گیاهی از فامیل ریواس) که از آن برای مصرف داخلی و مخصوصاً خارجی زیاد استفاده می شود و مورد قبول کمیسیون E آلمان هم هست و چند مطالعه نشان داده که استفاده از کرم تهیه شده از آن سیمپتوم های هموروئید را آرام می کند.
ـ Camomile (بابونه ی آلمانی): یک مطالعه که بر روی ۱۲۰ نفر که از هموروئید در مراحل پیشرفته رنج می برده اند و مورد عمل قرار گرفته بودند نشان داد که کرم حاوی بابونه آلمانی نتیجه درمانی بیشتر داشته تا وازلین.
ـ Fragon خاردار : کمیسیون E موثر بودن آن را از طریق مصرف داخلی به عنوان درمان کامل کننده برای آرام کردن سیمپتوم های هموروئید قبول دارد.
ـ aloe (صبر زرد) ـ بلوبری (بلونه) ـ میرتیل (مورد صحرایی) ـ نارون قرمز ـ درخت انگور قرمز، این گیاهان در زمان های قدیم برای درمان سیمپتوم های هموروئیدها استفاده می شده. از بعضی از گیاهان نباید برای بانوان باردار یا شیرده استفاده کرد.
ـ طب سنتی چینی: درمانگران طب سنتی چین عقیده دارند که بیماری های هموروئیدی بر اثر یک مشکل خونی (عدم تحرک خون) بر اثر کمبود تحرک انرژی در مریدین هایی که از ناحیه مقعد عبور می کنند می باشد و برای رفع آن از طب سوزنی و گیاهان چینی استفاده می کنند.
* عطا انصاری استاد سابق دانشکده پزشکی دانشگاه کیسانگانی Kisangani است
