نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته /۱۴
ب
منشور اخلاقی و رفتاری فوتبال ایران یک آئیننامه انضباطی مصوب هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال ایران (۱۳۸۷) است که دستوراتی را برای انطباق مسائل فوتبال ایران با «فرهنگ اسلامی» ارائه میدهد. کسانی که توسط کمیته انضباطی به خاطر عدم رعایت مسائل اسلامی محکوم میشوند «منشوری» خوانده میشوند.
ستاد پیگیری و اجرای منشور اخلاقی در ابتدای فصل ۸۸-۸۹ لیگ برتر اجازه حضور در مسابقات را به تعدادی از مربیان و بازیکنان نداد. در نیم فصل اول لیگ کارت بازی برای علیرضا نیکبخت واحدی و حنیف عمرانزاده صادر نشد. گفته میشد محرومیت نیکبخت واحدی هافبک تراکتورسازی به دلیل خالکوبی روی پاهایش و زیر پا گذاشتن ماده معروف ۱۴/۱۱ و محرومیت حنیف عمرانزاده مدافع استقلال هم بهخاطر داشتن چند پرونده در دادگستری همدان است، البته محرومیت عمرانزاده پس از این که در دادگاه تبرئه شد به پایان رسید. در بین مربیان فیروز کریمی، فرهاد کاظمی، فراز کمالوند، که معروف به سه «ف – کاف» فوتبال شدند، و اکبر میثاقیان و نادر دستنشان از مربیگری در لیگ برتر محروم شدند. محرومیت فیروز کریمی و فرهاد کاظمی در میانههای فصل به طور رسمی اعلام شد. گفته میشد دلیل محرومیت فیروز کریمی توهین به بازیکنان خودی در حین بازی، ترغیب بازیکنان خودی به بدرفتاری در درون زمین و تحریک داور و بازیکنان حریف و تزریق مواد نیروزا به بازیکنان تیمش است و اکبر میثاقیان که هدایت تیم دسته اولی شهرداری تبریز را برعهده گرفته به دلیل توهین و کتک زدن بازیکن خودی و استفاده از کلمات زشت و رکیک در برنامه ۹۰ از مربیگری در لیگ برتر محروم شده است.
ماده ۱۴/۱۱- منشور اخلاقی عبارت است از:
«رعایت فرهنگ اخلاقی جامعه در چارچوب منشور اخلاقی و رفتاری:
الف- نسبت به مدل لباس از پوشیدن لباس های جلف، تنگ، بدن نما و مارک دار اجنبی با تبلیغات خلاف عرف و اخلاق که در شأن ورزشکار قهرمان و الگوی برتر نیستند جداً خودداری نماید.
ب: نسبت به مدل قیافه (موی سر و محاسن) از ارائه مدلهای آرایشی بیگانه و اجنبی غیرمتناسب با شئونات فرهنگی جامعه که موجب ترویج و بسط گسترش فرهنگ اجنبی و بیگانه میشود جدا خودداری نماید.
ج- همراه داشتن زیورآلات گردنبند، گوشواره، انگشتر، قاب سر (تل و…) در مسابقات ممنوع میباشد.
تذکر۱: باشگاهها موظفند نسبت به تهیه لباس فرم بازیکنان برای اقامت در هتل، اردو و هنگام مسافرت با رعایت فرهنگ عمومی جامعه ایران اسلامی اقدام نمایند (البسه ورزشی برابر آئیننامه مربوطه و در چارچوب حق رایت باشگاه خواهد بود).
تذکر۲: بازیکنان مجازند مدل قیافه (ایرانی متناسب با فرهنگ عمومی و غنی جامعه ایران اسلامی) را ارائه نمایند.
تذکر۳: بازیکنان و مربیان خارجی باید در چارچوب فرهنگ عمومی توجیه شده و از ارائه مدلهای نامتناسب و ناهمگون خودداری نمایند.
تبصره- کسب امتیازی مثبت در مجموعه عملکرد رفتاری و اخلاقی در طول هفته، ماه، نیمفصل، فصل مسابقات مستوجب تشویقات فرد بازیکن بر اساس ماده ۷۳، ۷۴ آئیننامه انضباطی خواهد شد.
تذکر۴: کلیه مدیران باشگاهها متعهد میشوند مربیان و بازیکنان متخلفی را که در چارچوب منشور اخلاقی دچار محکومیت شدهاند بعد از استعلام از مبادی ذیربط و تأئید سوابق اخلاقی به کار بگیرند.»
حجتالاسلام محمدعلیپور دبیر ستاد منشور اخلاقی و مشاور فرهنگی لیگ و عضو کمیته رسیدگی به تخلفات فوتبال خود یکی از مظاهر این فساد است. وی طبق حکم قاضی دادگاه ویژه روحانیت به اتهام اختلاس مالی در جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان و پرونده منشوریها بازداشت شد، اما از آنجایی که چاقو دستهاش را نمیبرد به سرعت آزاد و به کارهای خلاف خود ادامه داد. علیپور در زمان محمد دادکان رئیس پیشین فدراسیون فوتبال به عنوان پیشنماز وارد فدراسیون شد و سپس مسئولیت کمیته فرهنگی را هم عهدهدار شد.
از آنجایی که دخالت دادن مسائل اسلامی در فوتبال مغایر با مقررات فیفا است مسئولان فدراسیون به ظاهر «ستاد منشور اخلاقی» را منحل کرده و علیپور با عنوانی دیگر «کمیته رسیدگی به تخلفات حرفهای فوتبال» همچنان در فدراسیون باقی ماند.
وی که سابقهی مدیریت باشگاه فجر سپاسی شیراز و چند بخش ورزشی سپاه پاسداران را در کارنامه خود دارد سازماندهی بخشی از «لیدر»ها را به عهده داشت که بعدها مشکلات زیادی را در فوتبال ایران دامن زدند.
نقش مداحان و هیأتهای مذهبی در فوتبال
در سال ۸۴ نامهای با امضای ۱۰۴ مداح کشور که نامهای آشنایی همچون حاج منصور ارضی، سعید حدادیان، عبدالرضا هلالی و محمود کریمی در میان آنها به چشم میخورد احمدی نژاد را «بسیجی ولایی» نامیده و او را کاندیدای اصلح برای تصدی پست ریاست جمهوری معرفی کردند. به این ترتیب مداحان که پیشتر توسط بیتخامنهای و دستگاه رهبری سازماندهی شده بودند حضور جدی خود را در صحنهی سیاسی کشور اعلام کردند.
«عطر سیب» عنوان نمایشگاهی بود که در زمان شهرداری احمدی نژاد و با هدف کمک به هیأتهای مذهبی در آستانه مناسبتهای مذهبی به راه افتاد؛ نمایشگاهی که اقلام مورد نیاز هیأتهای مذهبی را تامین میکرد و البته هنوز هم هر سال برگزار میشود. کمکهای دولتی به قدرت روزافزون مداحان میانجامید. کمکهای مختلف به هیأتهای تهرانی در کنار فعالیتهایی که فضا را برای فعالیت گسترده تر هیأت باز میکرد، سبب شد تا گفتمان «بچه هیاتیها» به یکی از گفتمانهای رایج دولت نهم تبدیل شود و دولت پشتیبان بزرگی از اراذل و اوباش به نام هیأتهای مذهبی را هم در کنار خود ببیند.
طبیعی بود مداحانی که نقش مهمی در سیاستگذاری پیدا کرده بودند و برای ریاست جمهوری و ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام و دیگر مسئولان طراز اول نظام خط و نشان میکشیدند، به دیگر شئون اجتماع نیز دستدرازی کنند. فوتبال یکی از مواردی بود که از هجوم مداحان در امان نماند.
سعید حدادیان مداح مشهور تهران که به مقام استادی دانشگاه تهران هم نائل شده و کلاس «سلسله مباحث نگاهى به دعا» را اداره میکند میگوید: «ما زنده کردن مرده توسط حضرت عباس را کم مشاهده نکردهایم …. افتخار مینمایم که اعضای ارشد هیئت مداحان پستهای زیادی همچون نماینده مجلس، عضو شورای شهر، معاون سیاسی وزارت کشور و سرپرست باشگاه پرسیولیس را از آن خود کردهاند.» (پایگاه خبری تحلیلی لحظه، لحظه نیوز. ۶ دیماه ۱۳۸۸)
در این دوران روابط محمود کریمی یکی از مداحان لُمپن و بدنام که پارهای از اوباش را رهبری میکند با فوتبالیستها و دستاندرکاران فوتبال زبانزد میشود. کریمی را هنگام هدایت اراذل و اوباش در هیئتهای سینهزنی تهران ببینید تا متوجه شوید سرنوشت کشور در دست چه کسانی است.
عکس بازیکنان فوتبال و مربیان در حال مداحی در نشریات منتشر میشود و تلویزیون مبادرت به پخش مداحی غلامحسین پیروانی مربی برکنار شدهی فجر سپاسی شیراز و صنعت نفت میکند و یا سیدمهدی سیدصالحی در برنامهی زندهی تلویزیونی شرکت میکند و از مداحیاش میگوید و روضه میخواند.
آخرین مورد مداحی رضا حقیقی بازیکن تیم پرسپولیس در قم در شبکهی مجازی پخش میشود.
تصویر زنده یاد ناصر حجازی در مراسم سوگواری انتشار پیدا میکند تا ارادت او را به «سیدالشهدا» نشان دهند
.
باشگاههای فوتبال همچون هیئتهای عزاداری به برگزاری مراسم سوگواری میپردازند و هر ساله به عرض و طول چنین مراسم افزوده میشود. پایگاه خبری باشگاه سپاهان خبر میدهد که در مراسم سوگواری سالار شهیدان که توسط این باشگاه برگزار شد، «ورزشکاران، مدیران، مربیان ، هواداران و پرسنل باشگاه فولاد مبارکه سپاهان آمده بودند تا در زیر خیمه امام حسین(ع) با آرمان های سرور و سالار شهیدان تجدید بیعت کنند.»
متأسفانه تزویر و ریا همانطور که در جامعهی «اسلامزده» غوغا میکند فوتبال را هم در مینوردد. در سالهای اخیر محرم که میشود فوتبالیستهای معروف که بعضاً در کمیته انضباطی فوتبال پروندهی «منشوری» دارند و هر لحظه بیم محرومیتشان میرود در تکایا و هیأتهای عزاداری حاضر میشوند و تصاویرشان در رسانههای عمومی انتشار مییابد. چرا که طبق مقررات منشوری «کسب امتیاز مثبت در مجموعه عملکرد رفتاری و اخلاقی در طول هفته، ماه، نیمفصل، فصل مسابقات موجب تشویقات» بازیکنان میشود.
در جامعهی بحران زدهی ایران جای همه چیز عوض میشود. وقتی بخشی از بدنهی فوتبال کشور به عنوان مداح فعالیت میکنند مداحان هم در نقش فوتبالیست ظاهر میشوند. مداحان که تا پیش از این در جامعهی مذهبی نیز عناصری دونپایه و مجلس گرمکن محسوب میشدند از چنان وزنی در جامعهی سیاسی ایران و قدرت حاکم بر کشور برخوردار میشوند که هرگونه تحرکشان در رسانهها بازتاب مییابد. چنانکه آنها تصویر مداحان رژیم را در لباس فوتبال انتشار میدهند.
فوتبالیستها و کشتیگیران برخلاف بسکتبالیستها و والیبالیستها که از کلاس اجتماعی بالاتری برخوردارند مشتری تکایا و حسینیهها هستند و در ماه محرم به عزاداری مشغول میشوند و یا اینگونه جلوه میدهند.
هیات عزاداری فرهاد کاظمی به نام «حضرت زینب» یکی از معروفترین هیأتهاست که در محلهی جوادیه تهران برگزار میشود. او خود در این مراسم مداحی میکند. با این حال وی سالها از طرف ستاد «منشوری» فوتبال به لحاظ اخلاقی رد صلاحیت شده بود و اجازهی مربیگری در لیگ برتر را نداشت.
خودش میگوید: »البته کار ما فقط سینه زنی و عزاداری نیست، به دنبال فرهنگ سازی هم هستیم. ما در این مراسم برای جوانان فلسفه شهادت را آموزش میدهیم. حدود ۵۰ تا ۱۰۰ جوان هر روز در مورد اخلاق اسلامی صحبت میکنند.»
در هیأت فرهاد کاظمی مداحهای معروف کشور همچون محمود کریمی، عبدالرضا هلالی و مجید بنیفاطمه نوحهخوانی میکنند. فوتبالیستهای سرشناسی چون حمید استیلی، حسین بادامکی، بهروز رهبری فرد، مهدی رحمتی، عباس آقایی، سیاوش اکبرپور، صمد مرفاوی، کریم باقری، علی انصاریان و… در این هیأت حضور پیدا میکنند
.
محمد دادکان رئیس سابق فدراسیون فوتبال و بازیکن تیمهای ملی و پرسپولیس یکی دیگر از هیأت داران معروف است. این هیات در محله پاچنار تهران واقع در خیابان خیام برگزار میشود. محمد دادکان نذر دارد پابرهنه در مراسم عزاداری حضور پیدا کند. این هیات به همراه هیأت طیب حاج رضایی عموی امیر حاج رضایی کارشناس فوتبال بزرگترین هیأتها و دستههای سینهزنی تهران محسوب میشوند.
علی پروین چه در روزهای جشن و چه در روزهای عزاداری مراسم زیادی برگزار میکند که معروف ترین آنها مولودی برای تولد حضرت فاطمه است که در مسجد قائم در پل رومی برگزار میکند و در محرم در هیات محبان مهدی حاضر میشود. پروین در لواسان در زیرزمین خانهاش هم حسینیهای ساخته و به این ترتیب برای خود هیئتی به هم زده است. گاهی هیات محبان مهدی به حسینیه لواسان میرود. غلام کویتیپور مداح معروف میهمانش میشود.
تصاویر او در حال همزدن غذای هیأت انتشار پیدا میکند.
این در حالی است که او به وقتش در پارتیهای شبانه شرکت میکند و از طریق اعوان و انصارش به دنبال «فحشای شرعی» که در «امالقرا»ی اسلامی بازار داغی دارد هم هست و مبالغ سرسامآوری را برای عیاشی کوتاه مدت پیشنهاد میکند.
امیر قلعهنویی هم در زیرزمین خانهی مسکونی قبلیاش در جردن حسینیه ساخته بود. وی همچنین هیات سیدالشهدا را در میدان انصاری نازیآباد با چند تن از دوستانش تأسیس کرد.
هرچه فساد در فوتبال بیشتر میشود به رنگ و لعاب مذهبی و خرافات میافزایند. قبل از آغاز مسابقات آیینهای مذهبی اجرا میشود. بازیکنان در زیر پیراهنهایشان شعارهای مذهبی یا حسین، یازهرا و یا ابوالفضل و … مینویسند و هنگام شادی کردن پس از گل آن را نشان میدهند.
بازار مداحی و مداحان داغ است و دخالت مداحان نه تنها در سیاست که در فوتبال نیز تبدیل به اپیدمی می شود
.
محمود کریمی یکی از این مداحان و اراذل مشهور برای بخشش فرهاد کاظمی مربی محروم شده از لیگ برتر به دیدار علیپور ـ رییس ستاد منشور اخلاقی ـ میرود. گفته میشود جواد کاظمیان در حالی به عضویت پرسپولیس لیگ یازدهم درآمد که حمید استیلی علاقهای به جذب این بازیکن نداشت، اما وساطت یک مداح معروف در آخرین ساعات مهلت نقل و انتقالات جواد را پرسپولیسی کرد. غیر از این دو نمونه، در مورد یک هافبک نهچندان سرشناس هم که در لیگ دهم به عضویت استیلآذین درآمد، چنین زمزمههایی به گوش میرسید و عدهای معتقد بودند او با دخالت یک مداح معروف سر از تیم متمول تهرانی درآورده است.
به گزارش رسانههای داخلی یکی از مربیان «منشوری» که از حضور در تیمهای فوتبال و فعالیتهای مربوط به این ورزش منع شده در تلاش برای این حضور در لیگ سیزدهم به عنوان مربی با یکی از مداحان مشهور کشور برای صرف ناهار نزد مدیرعامل یکی از تیمهای فوتبال صنعتی میروند.
دخالت مداحان تا آنجا افزایش پیدا کرد که حسین فرکی مربی سابق تیم ملی و فولاد اهواز میگوید: «مداحان اجازه دهند فوتبالیها درباره فوتبال تصمیم بگیرند. … به مداحان که نوکران دستگاه امام حسین (ع) هستند احترام میگذارم اما از آنها درخواست میکنم اجازه دهند فوتبالیها درباره فوتبال تصمیم بگیرند. اگر قرار است مداحان اهل بیت در اینگونه موارد ورود کنند و نظر بدهند، پس ما هم باید در حوزههای دیگر فعالیت کنیم.»
سایت انتخاب خبر از پاتوق مشترک مداحان و فوتبالیستها داده مینویسد «بهترین جا برای این افراد سفره خانه سنتی میراث فرهنگی در میدان هفت تیر است. در آنجا چهره های آشنایی از جمله فوتبالیست های معروف، مداحان اهل بیت و برخی از هنرمندان و خوانندگان را مشاهده می کنید.» اینجا خبری از قلیان ارزان نیست و با پرداخت۱۷هزار تومان تنها می توانید از روی صندلی آنها را تماشا کنید».
مداحان تا آنجا نفوذ پیدا کردهاند که برای اسم تیمها هم تعیین تکلیف میکنند. در بیست و ششمین جلسه هیات مذهبی جامعه اسلامی فوتبال به میزبانی وفایی، مالک باشگاه ابومسلم که در حرم امام رضا در مشهد برگزار شد، واعظی مداح این مراسم در جریان خواندن مولودی یک پیشنهاد هم به مسئولان باشگاه ابومسلم داد و گفت:
«اسم باشگاه ابومسلم را عوض کنید. ابومسلم نام کسی است که آمد جلوی ائمه ایستاد. اینکه الان ابومسلم پیراهن سیاه میپوشد و به آن میگویند سیاهجامگان، خوب نیست. به نظرم اسم تیم را بگذارید ثامن، یا ضامن، تیمتان هم موفق میشود. یکی از مسائلی که باعث شده تیم فوتبال ابومسلم نتواند به لیگ برتر برسد همین است که ابومسلم جلوی دین ایستاده و حالا شما نام تیمتان را گذاشتهاید ابومسلم.»