“آرژانتین قصد داشت در ازای دریافت نفت، نقش تهران در انفجار آمیا را انکار کند”

رادیو فردا: گزارشی قضایی در آرژانتین منتشر شده که ادعا می‌کند مقام‌های ارشد دولت این کشور قصد داشتند تا در ازای دریافت نفت از ایران، نقش مقام‌های جمهوری اسلامی در انفجار مرکز یهودیان بوینوس آیرس در سال ۱۹۹۴ را «لاپوشانی» کنند.

این گزارش در واقع متن دادنامه‌ای است که آلبرتو نیسمان، دادستان آرژانتینی بر اساس شنود مکالمات مقام‌های این کشور با ایرانیان تهیه کرده بود.

روزنامه نیویورک تایمز در شماره پنجشنبه دوم بهمن خود و با استناد به بخش‌هایی از این گزارش ۲۸۹ صفحه‌ای نوشته که مقام‌های آرژانتین و ایران به توافقی رسیده بودند که بر اساس آن، آرژانتین به ایران گوشت صادر کند و از ایران نفت تحویل بگیرد و همچنین، نقش مقام‌های جمهوری اسلامی در انفجار مرکز یهودیان این کشور مشهور به آمیا را امحا کند.

بر اساس این گزارش، کریستینا فرناندز دو کریشنر، رئیس جمهوری و هکتور تیمرمن، وزیر امور خارجه آرژانتین از این توافق حمایت کرده بودند اما توافق فوق هرگز به اجرا در نیامد زیرا مقام‌های آرژانتین نتوانستند پلیس بین‌الملل (اینترپل) را قانع کنند تا نام مسئولان ایران را از فهرست افراد تحت تعقیب خود حذف کنند.

از نیسمان تا فلاحیان؛ چهره‌های جنجالی در پرونده انفجار آمیا

جسد آلبرتو نیسمان، دادستان پرونده انفجار در مرکز همیاری یهودیان آرژانتین، شامگاه یکشنبه در آپارتمانش در حومه بوئنوس آیرس کشف شد.

آقای نیسمان، خانم کریستینا فرناندز، رئیس جمهوری آرژانتین، را متهم کرده بود که در زمان دولت محمود احمدی نژاد، برای «سرپوش گذاشتن بر پرونده انفجار در مرکز یهودیان»، با ایران تبانی کرده است. دستگاه قضایی آرژانتین، قبلا جمهوری اسلامی ایران و حزب الله لبنان را به دست داشتن در این انفجار متهم کرده بود.

قرار بود آقای نیسمان روز دوشنبه در جلسه غیرعلنی پارلمانِ آرژانتین، درباره اتهاماتی که به رئیس جمهوری این کشور وارد می کند، توضیحاتی ارائه دهد.

وزارت امنیت آرژانتین تایید کرد که جسد آلبرتو نیسمان، یکشنبه شب ۲۸ دی در خانه اش در بوئنوس آیرس به دست آمده است.

رسانه های آن کشور از اصابت چند گلوله به بدن وی خبر داده و مقامات دادستانی آرژانتین نیز این امر را تایید کرده اند.

در انفجار در مرکز همیاری یهودیان آرژانتین (با نام اختصاریِ آمیا) در سال ۱۹۹۴میلادی ۸۵ نفر کشته شدند.

به گفته وزارت امنیت آرژانتین، هنوز معلوم نیست که علت مرگ دادستان پرونده آمیا، قتل است یا خودکشی و تحقیقات دراین باره جریان دارد.

براساس گزارش رسانه های آرژانتین، مادر آلبرتو نیسمان، پس از آنکه پسرش در خانه را باز نکرد، با استفاده از کلید، در منزل را گشود، و او را بر روی کف حمام مشاهده کرد. همسایگان آلبرتو نیسمان به مادر او تلفن کرده و گفته بودند روزنامه اش را از جلوی در برنداشته، در حالی که چند ساعت قبل او را دیده بودند که وارد خانه شده بود.

آقای نیسمان قبل از این مرگ مشکوک گفته بود: تحقیقات او نشان می دهد که خانم فرناندز کرشنر با دولت ایران «تبانی» کرده است که آرژانتین، از جمله در برابر دریافت امتیازهای نفتی از  تهران، نقش مقامات وقت ایران را در انفجار ۲۰ سال پیش در کانون همیاری یهودیان آرژانتین «لاپوشانی» کند.

وی همچنین هکتور تیمرمن، وزیر خارجه آرژانتین، را به همدستی با خانم کرشنر برای کمک به ایران، متهم کرده و خواهان بازجویی از او نیز شده بود.

اما هکتور تیمرمن و آنیبال فرناندز، رییس دفتر ریاست جمهوری آرژانتین، روز پنجشنبه ۲۵ دی، اتهامات مطرح شده از سوی آلبرتو نیسمان را رد کردند هرچند که آنیبال فرناندز همان روز به خبرگزاری ها گفت: «مطرح شدن این اتهام به رییس جمهوری، ممکن است دردسری بزرگ برای او در دوران سیاسی اش باشد».

آلبرتو نیسمان، دادستان پرونده انفجار آمیا

آلبرتو نیسمان یکی از دو دادستان این پرونده در سال ۲۰۰۶ رسما ایران را به نقش داشتن در بمبگذاری آمیا متهم کرد.

او بارها برخی از ‌مقام‌های آرژانتینی را متهم کرد که تلاش داشته‌اند شواهد نقش داشتن ایران را در این بمبگذاری از بین ببرند. درست دو سال پیش که پارلمان آرژانتین تصویب کرد که با کمک ایران یک کمیته بین‌المللی حقیقت‌یاب برپا شود، آقای نیسمان با شکایت به دادگاه این توافق را مغایر قانون اساسی دانست.

قرار بود که اعضای این کمیته متشکل از پنج قاضی غیر ایرانی و غیر آرژانتینی بتوانند برای پیگیری پرونده به ایران سفر کنند.

چند ماه بعد تلاش آقای نیسمان بالاخره نتیجه داد و قاضی دادگاه فدرال این توافقنامه را مغایر قانون اساسی دانست.

نیسمان، یک شب قبل از روزی که قرار بود در کنگره آرژانتین علیه خانم کرشنر شهادت دهد، جسدش در آپارتمانش در طبقه سیزدهم برج لوپارک در بوئنوس آیرس پیدا شد.

کرنلیا اشمیت لیرمن، یکی از نمایندگان پارلمان آرژانتین، که قرار بود روز دوشنبه دادستان نیسمان را از خانه‌اش تا پارلمان همراهی کند، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است «هیچ نشانه‌ای، تحت هیچ شرایطی وجود ندارد، که او خودش را کشته است».

ویویانا فین، دادستان فدرال آرژانتین، به شبکه تلویزیونی «تودو نوتیسیاس» آرژانتین گفته است که اسلحه به یکی از همکاران نیسمان تعلق داشته است. او که می‌گوید نشانه‌ای از حضور دیگران در مرگ دادستان وجود ندارد، در عین حال افزوده نمی‌توان این احتمال را رد کرد که او به خودکشی «وادار» شده است.

آقای نیسمان پیشتر نیز هدف تهدیدهایی بوده است. خانه‌ او تحت حفاظت نیروهای پلیس قرار داشت.

جوزف هومایر، یکی از کسانی که قرار بود در سال ۲۰۱۳، همراه آلبرتو نیسمان در کنگره آمریکا توضیحاتی ارائه کند، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است «او در آخرین لحظه، به خاطر تهدیدهایی از سوی دولت آرژانتین، از این کار صرف نظر کرد».

از سوی دیگر رئیس‌جمهوری آرژانتین، طی اقدامی که تلاش برای شفاف‌سازی از سوی دولت توصیف شده، دستور داده است نام ماموران امنیتی که نیسمان خواستار فاش شدن نام آنها در ارتباط با تحقیقات در پرونده انفجار بوده است، از حالت محرمانه خارج شود.

پس از مرگ آلبرتو نیسمان، گروهی از شهروندان در بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین، در راه‌پیمایی‌هایی با شعار «عدالت! عدالت!» از دولت آن کشور خواسته‌اند تا روشن کند چه اتفاقی برای او افتاده است.

هادی سلیمانپور، سفیر پیشین ایران در آرژانتین

در رابطه با پرونده بمبگذاری ساختمان آمیا چند مقام جمهوری اسلامی ایران رسما تحت تعقیب اینترپل قرار گرفتند، از جمله وزیر اطلاعات و فرمانده کل و فرمانده نیروی قدس سپاه ایران.

اما نام یک نفر در این جمع دیده نمی‌شد، هادی سلیمانپور، سفیر ایران در آرژانتین در زمان انفجار.

با این حال دادگاهی در آرژانتین آقای سلیمانپور را به عنوان یکی از متهمان اصلی معرفی کرد. در سال ۲۰۰۳ زمانی که این دیپلمات ایرانی در دانشگاه دورهام در انگلستان مشغول تحصیل بود، توسط پلیس بریتانیا بازداشت شد.

بازداشت سلیمانپور و احتمال استرداد او به آرژانتین با واکنش شدید ایران روبه‌رو شد. او پس از مدتی با قرار وثیقه آزاد شد و چند ماه بعد دیوید بلانکت، وزیر کشور وقت بریتانیا اعلام کرد که به دلیل آنکه آرژانتین مدارک کافی علیه آقای سلیمانپور ارائه نکرده، بریتانیا نمی‌تواند تقاضای این کشور را برای استرداد او عملی کند.

سلیمانپور پس از آن به ایران رفت و در ابتدای ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، معاون آفریقای وزارت خارجه شد. او اکنون ریاست “مرکز آموزش و پژوهش های بین المللی” وابسته به این وزارتخانه را بر عهده دارد.

عماد مغنیه، فرمانده سابق حزب الله لبنان

این فرمانده ارشد حزب الله لبنان که روابط بسیار نزدیکی با مقام‌های سپاه ایران داشت، به نوعی بازوی نظامی حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله محسوب می‌شد.

او یکی از چند نفری بود که در ارتباط با آمیا تحت تعقیب پلیس بین الملل بود. آقای مغنیه که به حاج رضوان معروف بود، از سوی دادگاه آرژانتینی متهم بود که در بمبگذاری سفارت اسرائیل در آرژانتین که دو سال پیش از انفجار آمیا رخ داد نیز دست داشته است.

او همچنین متهم بود که در چند حمله دیگر علیه مواضع آمریکایی نقش داشت و به همین دلیل در فهرست تروریستی پلیس فدرال آمریکا (اف بی آی) قرار داشت.

عماد مغنیه در سال ۲۰۰۸ در حومه شهر دمشق در پی انفجار بمبی کشته شد. حزب‌الله لبنان، دولت اسرائیل را مسئول قتل مغنیه دانست. اما اهود اولمرت، نخست وزیر وقت اسرائیل هر گونه دخالت کشورش در عملیات قتل آقای مغنیه رد کرد.

چند ماه پیش سفیر سابق اسرائیل در آرژانتین بدون آنکه نامی از آقای مغنیه ببرد گفت که اسرائیل توانسته اکثر کسانی را که پشت حملات مرگبار به سفارت اسرائیل و ساختمان مرکز آمیا در آرژانتین بودند به قتل برساند.

جسد آلبرتو نیسمان در روزی در خانه‌اش پیدا شد که جهاد مغنیه پسر عماد مغنیه در پی حمله هلی‌کوپتر اسرائیلی به خودرو حامل او در سوریه کشته شد.

علی فلاحیان، وزیر سابق اطلاعات ایران

نام وزیر پیشین اطلاعات ایران که بیش از هر کسی در صدر این وزارتخانه قرار داشته، همواره با ترورهای مخالفان جمهوری اسلامی در دهه هفتاد خورشیدی مطرح می‌شود، از پرونده رستوران میکونوس گرفته تا کشته شدن شاپور بختیار و فریدون فرخزاد.

با این حال فلاحیان همواره نقش خود را در رابطه با این پرونده‌ها تکذیب کرده است.

در رابطه با پرونده انفجار آمیا او یکی از متهمانی بود که دادگاه آرژانتینی برای او حکم جلب بین المللی صادر کرد.

این دادگاه برای افراد دیگری چون اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور وقت و علی اکبر ولایتی، وزیر خارجه ایران از اینترپل درخواست حکم جلب کرد، اما علی فلاحیان و محسن رضایی، فرمانده پیشین سپاه بالاترین مقام‌هایی بودند که در رابطه با پرونده آمیا تحت تعقیب اینترپل قرار گرفتند.

علی فلاحیان در کنار احمدرضا اصغری (عشقی)، دبیر سوم و محسن ربانی، وابسته فرهنگی سفارت ایران در آرژانتین تنها ایرانیانی هستند که نام‌شان همچنان در رابطه با پرونده انفجار آمیا در فهرست پلیس بین الملل قرار دارد.

علی فلاحیان دو بار خود را نامزد ریاست جمهوری کرد. یک بار در سال ۱۳۸۰ بود که به رقابت با محمد خاتمی پرداخت و یک بار در سال ۱۳۹۲ که از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شد. در هر دو بار این سئوال مطرح شد که اگر او رئیس قوه مجریه ایران شود، با وجود داشتن حکم جلب بین المللی چگونه می‌خواهد به خارج از ایران سفر کند.

سه رئیس جمهور آرژانتینی

انفجار بمب در ساختمان آمیا و همینطور انفجار مقابل سفارت اسرائیل در آرژانتین از مهمترین چالش‌های دوره ریاست جمهوری کارلوس منم بود، رئیس جمهوری که بارها به طور غیر رسمی به رشوه گرفتن از ایران برای از بین بردن مدارک در رابطه با پرونده آمیا متهم شد.

این اتهام حتی پس از پایان ریاست جمهوری‎اش نیز پایان نیافت و هنوز هم که نماینده مجلس سناست، این اتهام او را رها نکرده است.

نستور کرشنر از رئیس جمهوران بعدی آرژانتین هم با اتهام همکاری با ایران رو به رو شد. تشکیل یک کمیته حقیقت یاب و تلاش برای به دست آوردن موافقت ایران برای همکاری با این کمیته نیز در دوران او آغاز شد.

پس از او هم که کریستینا فرناندر دی کرشنر، همسرش بر مسند ریاست جمهوری نشست باز هم پای این پرونده به کاخ ریاست جمهوری باز شد.

او در سخنرانی سال گذشته خود در سازمان ملل گفت او و همسرش کسانی بودند که جرئت ارائه پیشنهاد برگزاری مذاکرات و افزایش سطح همکاری برای حل مسئله انفجار آمیا را به ایران دادند.

حال با مرگ آلبرتو نیسمان که قرار بود روز بعد علیه رئیس جمهوری کشورش شهادت دهد، شاید دشواری خانم کرشنر در رابطه با این پرونده بیش از گذشته شود.