آخرین شاه ایران در فوریه ۱۹۷۹، بدون این که استعفا دهد، از قدرت کنار گذاشته شد، و در سال ۱۹۸۰ درگذشت. چهارشنبه گذشته کمیسیون روابط خارجی پارلمان فرانسه، و ریاست این کمیسیون خانم الیزابت گیگو، از شاهزاده رضا پهلوی، ریاست شورای ملی ایران دعوت به عمل آورد. رضا پهلوی در این نشست، تحلیل خود را از مسایل جاری ایران، مذاکرات اتمی و مسایل منطقه، بیان نمود. رضا پهلوی، پنجاه و چهارساله، ساکن ایالت متحده آمریکا، حامی استفاده از کنش های نافرمانی مدنی برای گذر از رژیم جمهوری اسلامی است.
آیا مذاکرات هسته ای پنج به علاوه یک، بین کشورهای آمریکا، چین، روسیه، آلمان و فرانسه و بریتانیا با ایران، شانس موفقیتی دارد؟
ـ در نوامبر۲۰۱۳ طرفین توافق کرده بودند که تا ژوئن ۲۰۱۳، به نتیجه برسد، اما چنین نشد، دوباره تمدید شد، مجددا نوامبر ۲۰۱۴ نیز به نتیجه ای نرسید. هم اکنون، این مذاکرات تا ژوئن ۲۰۱۵ تمدید گشته است، و من خوشبین نیستم که این مذاکرات در ژوئن نیز به توافق برسد. این مذاکرات همیشه بر روی مسایل جزیی دچار تنش شده و متوقف می شود.
تنها دلیلی که رژیم ایران، این برنامه هسته ای را دنبال می کند این است که این رژیم، تلاش می کند با استفاده از سلاح هسته ای، هژمونی منطقه ای خود را گسترش دهد و باید به هر قیمتی شده جلوی دستیابی این رژیم را به سلاح هسته ای گرفت.
فرانسه در این مذاکرات چه نقشی دارد؟
ـ خوشبختانه فرانسه موضع سختگیرانه دارد. در موضع گیری آمریکایی ها، یک ساده لوحی دیده می شود. دولت اوباما به دنبال دست یابی به یک کمپ دیوید)بین اسراییل و اعراب (جدید است.
آمریکایی ها فراموش کرده اند که رییس جمهور جدید ایران، حسن روحانی که به عنوان یک فرد میانجی گر معرفی می شود، قدرت زیادی ندارد، و این ولی فقیه است که تصمیم گیر نهایی است؛ و او حاضر نخواهد شد تا برنامه هسته ای خود را زیر کنترل جامعه جهانی قرار دهد.
برخی از غربی ها فکر می کنند که برای جلوگیری و سرکوب داعش، در عراق و سوریه می بایست به رژیم ایران نزدیک شد، شما چه فکر می کنید؟
ـ این خیال خامی است که برای جلوگیری از تروریسم سنی، می توان با رژیم مذهبی شیعه متحد شد. فراموش نکنیم که این دو گروه تروریست، یک دشمن مشترک دارند: آزادی، دمکراسی و حقوق بشر…
این ارزش های غربی برای این ها سم محسوب می شود. همچنین فراموش نکنید که خیلی قبل تر از روی کار آمدن داعش، یا حتی القاعده، خمینی اولین کسی بود که فتوای قتل سلمان رشدی را داده بود.
اگر مذاکرات به نتیجه برسد، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
ـ بار دیگر می گویم این رژیم هیچ منفعتی در سازش و صلح ندارد، چه آن که صلح و سازش، باعث سقوط این نظام در درازمدت می شود و حتی در کوتاه مدت نیز روابط الزاما گرم نخواهد شد، چون همه بر روی لبه تیغ حرکت خواهند کرد. در این میان، تنها ممکن است تعداد معدودی فرصت طلب سود ببرند.
مردم ایران از تحریم های اقتصادی که به کشور ایران تحمیل شده رنج می برند، آیا فکر می کنید در درازمدت، همچنان این فشارها را تحمل خواهند کرد؟
ـ تنها یک راه حل صحیح برای آزادی کشور من وجود دارد: یک خیزش مردمی! هر نوع دخالت نظامی می تواند موقعیت را فاجعه بارتر کند. هر چند یک خیزش ملی تنها در حالتی ممکن خواهد بود که مردم احساس کنند که از پشتیبانی و حمایت برخوردار هستند، چیزی که امروز کمبود آن حس می شود. آنچه امروز کمبودش حس می شود، اراده دمکراسی های بزرگ، برای پشتیبانی از مردم ایران و رسیدن آنها به خواسته خود، یعنی دمکراسی است.
ایرانی ها در مقابل دیدگان خود خیزش مردم سوریه را دارند که به یک فاجعه انسانی بدل شد، چون غرب جواب مناسب و به موقعی نشان نداد. در ضمن چه چیزی از امیدی که بهار عرب به وجود آورد، باقی مانده است؟ متاسفانه خیلی کم…
در این میان، شما چه نقشی را ایفا می کنید؟
ـ من برای ایجاد زیرساخت های جنبش در داخل کشور، تلاش می کنم، تا زمینه مبارزه به شیوه نافرمانی به دور از خشونت ایجاد شود… این می تواند با اعتصاب عمومی همراه شود که به رژیم ضربه نهایی را خواهد زد. برای دستیابی به چنین هدفی، ابزارهای گوناگون و امکانات کافی نیاز است. در آپریل ۲۰۱۳ من شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد را بنیاد نهادم، که امروز ریاست آن را بر عهده دارم.
شما چه توقعی از فرانسه دارید؟
ـ من از فرانسه و جامعه جهانی می خواهم که در ارتباط با نقض حقوق بشر در ایران، بر رژیم ایران فشار بیشتری وارد کنند. از زمانی که حسن روحانی بر روی کار آمده، نقض حقوق بشر در ایران به وخامت گراییده است.
بسیاری از زندانیان سیاسی از داخل کشور، با من تماس می گیرند و درخواست می کنند که جهان آزاد، اقدامات بیشتری انجام دهد. به عنوان نمونه از آیت الله بروجردی یاد می کنم، که سالها است در زندان است، و رژیم او را شکنجه می کند، چرا که او به تبلیغ سکولاریسم اقدام کرده است. جامعه جهانی می بایست برای آزادی او و دیگر زندانیان سیاسی بسیج شود…
آیا همچنان صدای شما در درون شنیده می شود؟
ـ ارتباط من با داخل کشور، از دو شیوه نفع می برد: بخشی از شهروندان نوستالژی زمان پدرم را دارند، و نسل جوانان نیز مرا به چشم دیگری می بینند، به چشم کسی که می تواند آنها را از رژیم فعلی رها کند، و به آینده بهتر برساند.
بعد از رژیم ملاها، شما می خواهید ایران آینده چه شکلی باشد؟
ـ من برای یک دمکراسی سکولار مبارزه می کنم، اما قبل از انتخابات آزاد می بایست فاز آشتی ملی را پشت سر بگذاریم. با کمک زندانیان سیاسی داخل کشور، ما منشوری را با هفده بند ارایه داده ایم این منشور سیاسی به ویژه بر روی نکاتی چون جدایی دین از حکومت، برابری زن و مرد، پایبندی به میثاق عدم گسترش سلاح های هسته ای، لغو اعدام و…. تأکید دارد.
عکس العمل شما به حمله تروریستی تندروهای اسلامگرا در پاریس چه بوده است؟
ـ روزی که شارلی ابدو مورد حمله قرار گرفت، نامه ای به جناب فرانسو اولاند ارسال کردم، در این نامه به ایشان گفتم که این تراژدی می بایست ما را در یک خط مشی مشترک قرار دهد، و متحد نماید. چرا که دمکراسی خواهان کشورهای خاورمیانه، اولین قربانیان رادیکال مذهبی هستند. تنها، تغییرات بنیادی در منطقه می تواند به خشکاندن ریشه شبکه های جهادی منجر گردد و به ارتقای امنیت در همه جهان منجر گردد. این حملات نشان می دهد که تا چه اندازه سرنوشت ما به هم گره خورده است.
رضاپهلوی میتواندبهترین ضامن وبانی تمامیت ارضی ایران باشد
برای کشوری که اینهمه اقوام مختلف دارد رژیم سلطنتی وبستگی اش با تاریخ ایران بیشتر ازهر رژیمی برای اکثریت مردم قابل قبول خواهد بود
بنظرم اقای رضا پهلوی انسانیست دموکرات و روشنفکر