جلد شهروند ۱۵۴۰ مورخ ۳۰ اپریل ۲۰۱۵
روز سوم ماه می هر سال به نام “روز جهانی آزادی مطبوعات”نام‌گذاری شده است تا در این روز در سراسر جهان از مقام روزنامه‌نگاران و همه آنانی که در عرصه فعالیت‌های مطبوعاتی سهم و نقش دارند تجلیل و قدردانی شود. و این در حالی ست که بر اساس گزارش “خانه آزادی” ایران زیر نظام جمهوری اسلامی امسال هم همچون سال های پیشین جزو بدترین ها در زمینه نبود آزادی مطبوعات شده است.
در خبر رادیو فردا آمده است: در تازه ترین بررسی ها، فریدم هاوس (خانه آزادی)، نهادی که آزادی‌های مدنی در جهان را رصد می‌کند، گزارش تازه سالانه خود در مورد آزادی مطبوعات در کشورهای جهان را منتشر کرد و در آن ایران با رتبه ۱۹۱ در میان ۱۹۹ کشور در زمره «بدترین بدترین‌ها» جای گرفته است.
در این گزارش که «آزادی مطبوعات سال ۲۰۱۵» نام دارد آمده است که ده کشور و منطقه‌ای که بدترین وضعیت آزادی مطبوعات در جهان را دارند عبارتند از بلاروس، کریمه، کوبا، گینه استوایی، اریتره، ایران، کره شمالی، سوریه، ترکمنستان، و ازبکستان.
در بخشی از این گزارش نوشته شده است که «ایران هم‌چنان در میان بدترین بدترین‌ها قرار دارد، از جمله به این خاطر که این کشور یکی از بیشترین تعداد روزنامه‌نگاران زندانی در جهان را دارد و برای نمونه می‌توان از جیسون رضائیان، روزنامه‌نگار واشینگتن‌پست، نام برد که بدون تفهیم اتهام از ژوئیه ۲۰۱۴ در زندان است.»
یه طور کل در میان ۱۹۹ کشور مورد بررسی توسط فریدم‌هاوس، ۳۲ درصد در دسته کشورهای دارای مطبوعات آزاد، ۳۶ درصد «تا قسمتی آزاد» و ۳۲ درصد در دسته غیرآزاد قرار دارند؛ آماری که بدتر شدن وضعیت آزادی مطبوعات در جهان نسبت به دهه‌ای که گذشت را نشان می‌دهد.
فریدم هاوس که سال ۱۹۴۱ در آمریکا تاسیس شد، سازمانی غیردولتی است که از دموکراسی، آزادی سیاسی و حقوق بشر در جهان دفاع می‌کند و در این باره به تحقیق می‌پردازد.
همجنین سایت “سازمان مدارای جهانی” در پیوند با روز جهانی آزادی مطبوعات می نویسد: در عمل این روز به روز بیان سوگ‌نامه روزنامه نگاران و مطبوعات و بازگویی مسائل و مشکلات و موانعی که اینها در انجام کار و وظیفه حرفه‌ای خود با آن‌ها مواجه‌اند و گردش آزاد اخبار و اطلاعات را مختل می‌سازند ، تبدیل گشته است.
در این روز آمار بالا بلندی از روزنامه‌نگارانی که در راه انجام وظیفه طی سال گذشته کشته شده یا به قتل رسیده‌اند، به زندان افتاده‌اند یا ناچار به ترک شغل شده‌اند و مطبوعاتی که از ادامه فعالیت به‌دلیل توقیف یا سانسور و فشار بازمانده‌اند، ارائه می‌شود و با این حال بر ادامه کار آزادانه و مستقل روزنامه‌نگاران و مطبوعات تاکید و تصریح می‌شود و از همه روزنامه نگارانی که در این فضای سخت به کار خود ادامه می‌دهند و همه خطرات این حرفه را به‌جان می‌خرند، و به ویژه آنانی که در این راه آسیب فراوان دیده‌اند، تجلیل و قدردانی می‌شود.
مطبوعات را رکن چهارم دمکراسی و مردم‌سالاری لقب داده‌اند یعنی اینکه اگر در کشوری حاکمیت قانون به‌طور کامل برقرار بوده و اصل تفکیک و استقلال قوای مجریه، مقننه و قضائیه (دولت، مجلس و دستگاه قضایی) جاری باشد بدون وجود مطبوعات این مردم‌سالاری ناقص و ناتمام است.
حال تصور کنید در کشوری که کمیت اینها لنگ می‌زند مطبوعات و روزنامه‌نگاران چه پایگاه و جایگاهی می‌توانند داشته باشند؟
در ایران استبدادی دوره قاجار، مطبوعات از دل حاکمیت برآمد و به آن به عنوان ابزاری تبلیغی برای حکومت نگاه می‌شد، اما روند تحولات زمانه مطبوعات را به‌تدریج از یوغ حکومت استبدادی رها ساخت و به ابزاری در دست مردم برای دستیابی به عدالت و آزادی در نهضت مشروطیت تبدیل ساخت و از آن زمان تا امروز روزنامه نگاران و مطبوعات در میانه بند حکومت و آزادی راه پیموده‌اند و در کانون اصلی تحولات سیاسی و اجتماعی ایران قرار داشته و نقشی تعیین کننده و سرنوشت ساز در این میدان بازی کرده‌اند، و البته در این عرصه هزینه‌های بس سنگین پرداخته و روزنامه‌نگارانی جان بر سر عهد و وظیفه خویش داده‌اند. داستان مطبوعات و روزنامه نگاران در ایران از بدو کار تا به امروز فراز و فرودهای فراوانی را پیموده است که بازگویی آن جز چشم پرآب و دل پرخون را طاقت نیست
.
امروزه روزگاری است که گردش آزاد اطلاعات و اخبار از اجزای لاینفک زندگی جاری همه شهروندان شده است و اخبار و اطلاعات همچون آب از مجاری فن‌آوری‌های نوین ارتباطات راه خود را به‌سوی مخاطبان می‌یابد و به عمق خانه‌ها نفوذ می‌کند و دولت‌هایی که هنوز در پی اعمال مهندسی اخبار و اطلاعات و سانسور و توقیف آزادی‌اند جز هزینه دادن و آب در هاون کوبیدن کاری نمی‌کنند. راه رشد ملت‌ها و کشورها در آزادی است و مطبوعات آزاد و مستقل اصلی‌ترین نماد آزادی در هر کشوراند و همان‌گونه که در ابتدا آمد دموکراسی و مردم‌سالاری با هر عنوانی، بدون وجود مطبوعات آزاد و مستقل و منتقد معنا و مفهوم ندارد.
دست یابی به اطلاعات آزاد یکی از ارکان حقوق بشر است، که جمهوری اسلامی تاکنون همانند دیگر حقوق مردم ایران نتوانسته آن را اجابت کند، و ساده ترین و پیش پاافتاده دلیلش هم این که بر اساس ایدئولوژی دینی قوانین جاری کشور را پی ریخته است و می خواهد بر اساس قوانین شرعی که ادعا می کند از قوانین الهی گرفته شده اند و نه بر اساس قوانین زمینی کشورداری و مملکتداری کند و این بی گمان ممکن و مقدور نیست، چرا که دربرگیرنده و همه شمول نیست و فقط پیروان یک دین و مذهب خاص را پوشش می دهد و دیگران خارج از دایره و ناخودی و بیگانه مفروض می شوند.
زنان امروز توقیف شد
به جای برگزاری روز جهانی آزادی مطبوعات، ماهنامه زنان امروز به مدیرمسئولی شهلا شرکت که انتشار آن در خردادماه ۱۳۹۳ پس از نزدیک به هفت سال توقیف از سر گرفته شده بود، هنوز به یک سالگی نرسیده، توقیف شد.
به گزارش ایسنا، «در جلسه صبح دوشنبه ۷ اردیبهشت هیئت نظارت بر مطبوعات، موضوع ترویج پدیده مغایر با ارزش‌های دینی و ملی که به «ازدواج سفید» مصطلح شده، مطرح شد و برخی مطالب مجله «زنان امروز» مصداق ترویج و توجیه این ناهنجاری تشخیص داده شد و بر اساس بند ۲ ماده ۶ قانون مطبوعات مغایر با عفت عمومی دانسته و منجر به توقیف نشریه و ارجاع آن به دادگاه شد.»
در پی اعلام خبر توقیف این مجله، مدیر مسؤول ماهنامه «زنان امروز» ضمن تایید خبر توقیف این مجله، توضیح داد: در پی ترویج ازدواج سفید نبودیم؛ توجیه نکردیم بلکه نقد هم کردیم. شهلا شرکت درباره علت توقیف این ماهنامه توضیح داد: متاسفانه اولین بار بحث ازدواج سفید را خود وزارت کشور اعلام کرد؛ اگر قرار نبود این مساله رواج پیدا کند، پس چرا مطرح کردند. مجله «زنان امروز» نیز که به زنان اختصاص دارد، به این موضوع که نیمی از آن مربوط به خانم‌هاست، پرداخته است.
وی با اشاره به اینکه در شماره پنج ماهنامه «زنان امروز» فقط موضوع ازدواج سفید را تشریح کردیم، گفت: تشریح این موضوع کاملا بی‌طرفانه بود و در بخشی از گزارش هم از زبان کسانی که در این حوزه به این مشکل برخوردند، مصاحبه گرفته‌ایم و در نتیجه گفته‌ایم که در چنین ضابطه‌هایی حقوق زنان تضعیف می‌شود؛ بنابراین نمی‌دانم مشکلشان چه بوده است.
او تاکید کرد: در پی ترویج نبودیم، توجیه نکردیم، بلکه نقد هم کردیم.
شرکت در پایان این گفت‌وگو از انتشار خبر توقیف ماهنامه «زنان امروز» در رسانه‌ها، پیش از آنکه این خبر از سوی هیات نظارت به خود مجله ابلاغ شود، انتقاد کرد و گفت: متاسفانه رسم است که برخی رسانه‌ها پیش از آنکه به نشریات ابلاغ شود، اخبار توقیف را منعکس می‌کنند. انتظار ما این بود خود ما را بخواهند و توضیح ما را بشنوند.
