ایران وایر ـ علی مهتدی: یک روز پس از انتشار اسناد محرمانه وزارت خارجه عربستان توسط ویکی‌لیکس، این کشور ضمن تاکید مجدد بر اینکه اسناد مذکور عاری از حقیقت است، مجازات سنگینی برای شهروندان خود در صورت مطالعه و تحقیق در مورد این اسناد وضع کرد. رسانه‌ها خبر دادند که دستگاه قضایی عربستان هر کسی را که اقدام به بازنشر اسناد ویکی‌لیکس کند، به بیست سال زندان محکوم خواهد کرد.
اسناد فاش شده وزارت خارجه عربستان بازه زمانی طولانی از چهل سال قبل را در بر گرفته و از آن جایی که بیشتر این اسناد مربوط به مکاتبات سفارت‌خانه‌های عربستان با وزارت خارجه این کشور است، عملا کشورها و شخصیت‌های زیادی را درگیر خود کرده است.
عبدالله العلی متخصص امنیت سایبری اهل کویت و مدیر سایت سایبرکوف، انتشار این اسناد را «فاجعه‌ای تاریخی» برای عربستان خوانده و گفت ما یک ماه قبل و زمانی که حمله سایبری علیه عربستان صورت گرفت، هشدار داده بودیم که فاجعه‌ای بزرگ برای عربستان در راه است.
بخش قابل توجهی از اسناد منتشر شده حاکی از نگرانی مسئولان عربستانی از گسترش نفوذ ایران در منطقه و همچنین زیر نظر داشتن تحرکات ایران در کشورهای مختلف است.
بمباران جنوب سودان
در سندی که بالای آن عبارت «فوری ـ فوق‌العاده محرمانه» به چشم می‌خورد، احتمال بمباران جنوب سودان توسط جنگنده‌های ایرانی مطرح شده است. وزارت امور خارجه عربستان از سفیر این کشور در سودان می‌خواهد که تحقیقات بیشتری در مورد حضور جنگنده‌های ایرانی در سودان صورت دهد.
بر اساس این سند، سفیر عربستان در خارطوم در تاریخ ۱۳ فروردین ۹۱، نامه‌ای برای وزارت خارجه ارسال کرده و در آن به نقل از منابع آگاه گفته که «ایران مدتی قبل جنگنده‌های جدید خود را به سودان اعزام کرده و خلبان‌های ایرانی مواضع نیروهای نظامی سودان جنوبی را بمباران کرده‌اند».
در تاریخ مورد اشاره سفیر عربستان، درگیری‌های بین نیروهای نظامی سودان شمالی و جنوبی بر سر حوزه نفتی هجیج درگرفته بود که در نهایت نیروهای سودان جنوبی از این منطقه عقب‌نشینی کردند.
وزارت خارجه عربستان در انتهای نامه فوق سری خود از سفیر این کشور در سودان خواسته تا تحقیقات بیشتری در مورد قضیه به عمل آورده و وزارت خارجه را در جریان نتیجه تحقیق قرار دهد.
ایران، آرژانتین و پرونده بمب‌گذاری آمیا
در سند دیگری که به موضوع رابطه بین ایران و آرژانتین مربوط می‌شود و سفارت عربستان در بوینس‌آیرس برای وزارت خارجه ارسال کرده آمده که بشار اسد رییس‌جمهور سوریه دست به میانجیگری بین دو کشور زده است.
رابطه ایران و آرژانتین بعد از حادثه بمب‌گذاری در یک مرکز یهودی در بوینس‌آیرس که در تیرماه ۷۳ رخ داده بود به تیرگی گرایید. دستگاه قضایی آرژانتین، ایران و حزب‌الله لبنان را متهم به دست داشتن در این انفجار کرد که باعث کشته شدن ۸۵ نفر شده بود.
بر اساس سند مذکور، در پی میانجیگری بشار اسد؛ هکتور تیمبرمن وزیر خارجه وقت آرژانتین در ژانویه ۲۰۱۱ به دمشق سفر کرده و به تفاهمی با ایران دست پیدا می‌کند.
در این سند آمده: «ایران تعهد داد که سطح روابط تجاری خود با آرژانتین را حفظ کرده و افزایش دهد و بیشترین حجم از میزان سویای تولید آرژانتین و همچنین دیگر محصولات کشاورزی این کشور را خریداری کند. ایران سال گذشته یک و نیم میلیارد دلار محصول از آرژانتین وارد کرده و انتظار می‌رود در سال آینده این مبلغ به دو میلیارد دلار برسد».
سفارت عربستان در آرژانتین توضیح داده که این میزان از واردات محصولات کشاورزی بسیار بیشتر از نیاز داخلی ایران است و این کشور مجبور است تا بسیاری از این محصولات را با قیمتی پایین‌تر از قیمت خرید به فروش برساند.
در ادامه، سفارت عربستان توضیح داده که اخیرا و به خاطر طبیعت حکومت‌های چپ حاکم بر کشورهای آمریکای جنوبی؛ ایران و هم‌پیمانانش مانند حزب‌الله این منطقه را برای گسترش نفوذ خود مهیا دیده‌اند و برای این مهم از عامل مشترکی بین خود و این حکومت‌ها در دشمنی با آمریکا استفاده می‌کنند.
سفارت عربستان در پایان پیش‌بینی کرده که با توجه به حضور فعال جامعه یهودی در آرژانتین و همچنین نفوذ آمریکا در این کشور، ایران نخواهد توانست روابط خود با آرژانتین را از سطح معینی بالاتر ببرد.
امارات و جزایر سه‌گانه
در پی سفر محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهور وقت ایران به جزیره ابوموسی، دولت امارات اعتراض شدیدی به این سفر کرده و آن را عملی «تحریک‌کننده» خواند. ایران در مقابل پاسخ داد که جزایر سه‌گانه بخشی از خاک این کشور بوده و بر سر آن به هیچ وجه مذاکره نمی‌کند.
سفارت عربستان در ابوظبی در تاریخ ۲۵ فروردین ۹۱ نامه‌ای خطاب به وزارت خارجه نوشته و توضیح داده که در جلسه کابینه امارات، شیخ محمد بن راشد آل‌مکتوم معاون نخست‌وزیر امارات گفته که این کشور خواستار حفظ رابطه با ایران بوده و دستوراتی صادر کرده تا موضوع «جزایر سه‌گانه اماراتی اشغال شده توسط ایران» یا از طریق مذاکره و یا در چارچوب قانونی حل و فصل شود.
احمدی نژاد و امیر کویت
سفارت عربستان تحلیل کرده که امارات خواستار حفظ رابطه با ایران است و نمی‌خواهد این ارتباط قطع شود.
در سند دیگری که تنها صفحه‌ی دوم آن منتشر شده، سفارت عربستان در ابوظبی خطاب به وزارت خارجه این کشور نوشته «اطلاعاتی به دست آمده که نشان می‌دهد امارات تحت فشار ایران مشغول مذاکره با این کشور است تا در مقابل عدم موضعگیری علیه بشار اسد و مخالفت با حمله نظامی به سوریه، ایران از تندروی در موضوع جزیار سه‌گانه اشغالی خودداری ورزد».
به نوشته این سند، چنین مذاکراتی می‌تواند توضیح‌دهنده «موضعگیری مبهم» امارات در پرونده سوریه باشد و اینکه امارات با جامعه بین‌الملل در محاصره سوریه همراهی کرده ولی با حمله نظامی به این کشور مخالفت خواهد کرد.
در بخش دوم این سند به کمک امارات به ایران برای دور زدن تحریم‌های مالی اشاره شده است. سفارت عربستان در ابوظبی نوشته: «اطلاعاتی به دست آمده حاکی از اینکه امارات موافقت کرده تا بخش بزرگی از درآمدهای نفتی ایران بالغ بر ۷۳ میلیارد دلار که ایران به خاطر تحریم قادر به دریافت آن نیست را مخفیانه از طریق روسیه به ایران تحویل دهد».
بر اساس این سند، «امارات این تصمیم را به این امید گرفته که در آینده ایران با مذاکره بر سر جزایر موافقت کند و در عین حال از اینکه ایران به جای بنادر امارات از بنادر عمان استفاده کند، هراس دارد. ایران با ۵.۳۲ میلیارد دلار معامله تجاری با امارات، چهارمین شریک اقتصادی این کشور محسوب می‌شود».
تلاش ایران برای گسترش نفوذ در منطقه
بخشی از اسناد منتشر شده وزارت خارجه عربستان حاکی از تلاش ایران برای نفوذ در برخی کشورهای منطقه اعم از همسایگانی مثل عراق تا کشورهای دورتر مثل اریتره است. ارزیابی وزارت خارجه عربستان تلاش ایران برای نزدیکی به این کشورها، عمدتا جذب رأی آنها در موضوعاتی مثل پرونده هسته‌ای است.
در سندی که از طرف سفارت عربستان در اریتره برای وزارت خارجه ارسال شده، آمده «از اواسط دسامبر ۲۰۱۱ گروهی از متخصصان ایرانی به اریتره رفته و در زمینه نظارت و مراقبت دریایی و هوایی فعالیت می‌کنند».
این سند حاکی از آن است که ایران نزدیک به چهل دانشجوی اهل اریتره که سطح علمی مناسبی دارند را برای ادامه تحصیل در ایران انتخاب و حمایت کرده است.
در سند محرمانه دیگری با سربرگ سازمان اطلاعات عربستان به نفوذ رو به گسترش ایران در عراق اشاره شده و آمده: «اینکه سازمان اطلاعات عراق، بخش ایران خود را از اداره کل به بخش کاهش سطح داده بیانگر نفوذ ایران در تمام ارکان دولت عراق است و اینکه ایران دیگر از نظر عراق خطری برای امنیت ملی محسوب نمی‌شود».
در ادامه سند آمده «با توجه به اینکه عراق مقدمات مذاکرات بین ایران و ۵+۱ را در خاک خود مهیا کرده نشان می‌دهد که ایران برخلاف سابق دیگر قصد ندارد نفوذ خود در عراق را مخفی کرده و با موافقت آمریکا مشغول علنی کردن این یکه‌تازی است».
در همین زمینه، سفارت عربستان در تهران نامه‌ای محرمانه برای وزارت خارجه این کشور ارسال و عنوان کرده که محمدرضا رحیمی معاون وقت رییس‌جمهور ایران چندین بار درخواست ملاقات با فهد بن محمود معاون نخست‌وزیر عمان را مطرح کرده و طرف عمانی سرانجام با میانجیگری وزیر خارجه عمان حاضر به ملاقات شده است.
بر اساس این سند ، «رحیمی به معاون نخست‌وزیر عمان اطلاع داده که ایران با صدور گاز به این کشور موافقت کرده است، ولی فهد بن محمود در پاسخ گفته که درخواست عمان برای خرید گاز از ایران مربوط به گذشته است».
سفارت عربستان در تهران به نقل از منابع آگاه نوشته که «به نظر می‌رسد عمان به کلی از واردات گاز از ایران منصرف شده است».
تغییر موضع ایران در پرونده هسته‌ای
سندی محرمانه با امضای مقرن بن عبدالعزیز رییس دستگاه اطلاعاتی عربستان حاوی تحلیل این کشور از تغییر موضع آیت‌الله خامنه‌ای در پرونده هسته‌ای است.
بر اساس این سند به تاریخ ۴ اردیبهشت ۹۱ «موافقت رهبر ایران برای کمک گرفتن از هاشمی رفسنجانی و مجمع تشخیص مصلحت نظام در پرونده هسته‌ای یک تحول مهم در این پرونده و روابط ایران و غرب است … کمک گرفتن رهبر ایران از هاشمی رفسنجانی در تصمیم‌گیری‌های حساس و سرنوشت‌ساز ممکن است نشان‌دهنده حجم فشارهای سیاسی و اقتصادی بر ایران باشد».
در ادامه آمده «موافقت رهبر ایران با افزایش صلاحیت مجمع تشخیص مصلحت نظام در یافتن راه‌حلی رضایت‌آمیز برای پرونده هسته‌ای و ارتباط با غرب نشان‌گر تمایل رهبر ایران برای ساکت کردن صدای مخالفان از اردوگاه اصول‌گرایان تندرو باشد که با هرگونه امتیازدهی به غرب مخالف هستند».
بی‌بی‌سی عربی در گزارشی پیرامون بازتاب اسناد فاش شده عربستان در رسانه‌های منطقه به این نکته اشاره کرده که روزنامه‌های سوریه و لبنان از «سلطه عربستان بر رسانه‌های عربی» انتقاد دارند، در حالی که رسانه‌های مصر و کشورهای عربی خلیج فارس بیشتر به اظهارات ریاض پرداخته‌اند که از شهروندان عربستان خواسته از مطالعه اسناد خودداری ورزند.
برای دیدن تصویر اسناد به سایت ایران وایر مراجعه کنید.
http://iranwire.com/features/7668
