گزارش برگزاری نخستین دوره‌ی رقابت‌های بین‌المللی جنگ در روسیه
آنچه در زیر می‌خوانید نه به عنوان پذیرش نمایش جنگ جهانی است که تنها گزارشگر روایتی هستم که در بخشی از جهان روی داد، اما رسانه‌های غربی از گزارش آن خودداری کردند. برگزاری نمایش جنگ به هر صورت پذیرفتنی نیست، چرا که در جنگ به جای حلوا، مرگ تقسیم می‌کنند و نابودی زیرساخت‌های کشورهای درگیر جنگ. پیامد جنگ، افزون بر مرگ جوانان، نابودی کارخانه‌ها، بیکاری، تورم، کمبود کالاهای مورد نیاز مردم، سرکوب جنبش‌های ضد جنگ، دستگیری و پیگرد هواداران حقوق بشر و سرانجام سانسور رسانه‌ها و هنرمندان برای جلوگیری از افشای ماهیت غیرانسانی جنگ است. بنابراین در این گزارش تنها نیت من آگاهی رسانی است که وظیفه‌ی هر روزنامه‌نگاری است. این گزارش را به آگاهی می‌رسانم چون هیچ یک از رسانه‌های جمهوری اسلامی خبر مانورهای دریایی مسابقات بین‌المللی جنگ در دریای خزر را منتشر نکردند. گزارش را تهیه کردم تا در شگفت باشم که چرا ایران در این دوره از مسابقات شرکت نکرده است. آیا قرارداد هسته‌ای مانع شده تا جمهوری اسلامی در کنار دوستان بزرگ‌اش؛ چین و روسیه قرار نگیرد یا ملاحظات دیگری در کار بوده است؟
پس با این مقدمه به گزارش برگزاری نخستین دوره‌ی رقابت‌های بین‌المللی جنگ می‌پردازم که در روسیه برگزار شد:
پیش از انقلاب موسوم به «انقلاب میدان» و به دنبال آن جنگ در اوکراین، تنها ۴۴ درصد روس‌ها نسبت به رفتار و کردار آمریکایی‌ها بدبین بودند. در شش ماه گذشته، مناسبات دولت روسیه با اتحادیه اروپا و آمریکا دستخوش تغییرات وسیعی شده که بی‌تردید بر چگونگی نظر مردم بی تأثیر نبوده است.
جنگ سرد و روانی بار دیگر رونق یافته و بر اساس گزارش‌های منابع بی‌طرف و مستقل، شبکه‌های تلویزیونی روسیه روزی نیست که گزارشی از خشونت پلیس، نژادپرستی، دشواری اقتصادی و زوال سیاسی در کشورهای اتحادیه اروپا و آمریکا پخش و تفسیر نکنند. بدیهی است که این بدبینی ریشه در سالهای پیش دارد و موضوع تازه‌ای نیست. در یکی از پژوهش‌هایی که نظر مردم در مورد آمریکا و اروپا پرسیده شده است، بیش از ۶۲ درصد مردم پاسخ داده‌اند که نسبت به رفتار و کردار اروپایی‌ها بدبین هستند؛ این رقم دو برابر میزان بدبینی آنان پیش از ژانویه ۲۰۱۴ است. بخش بزرگی از مردم روسیه باور دارند که ریشه‌ی همه‌ی زشتی‌ها و پلشتی‌های جهان در آمریکا است. بدبینی و بینش ضد غربی چنان شدید و عمیق شده که شخص پوتین پای به میدان گذاشته است؛ زمانی که قرار بود روس‌ها علیه دو شرکت پپسی‌کولا و کوکاکولا وارد عمل شوند و مصرف آن را به سود مردم روسیه ندانند، پوتین خود گفت: عامل همه‌ی زشتی ها در خاورمیانه، آمریکا است و ریشه‌ی جنگ و خون‌ریزی در جهان را آمریکایی‌ها آبیاری می‌کنند. (گزارش هفته پیش مجله‌ی روسی RT). پراودا هم نوشت: هدف غربی‌ها پایمال کردن حقوق روسیه است. همین روزنامه هفته پیش نوشت: اطلاعات ضد روسیه و سیاست روسیه‌هراسی را غربی‌ها در دستور روز دارند. ادامه‌ی جنگ کلامی به جایی رسیده که هفته پیش حزب بازنشستگان روسیه که یکی از احزاب قدرت‌مند این کشور است در بیانیه‌ای از دولت خواست که مصرف نوشابه‌های آمریکایی مانند کوکاکولا و پپسی را ممنوع اعلام کند. به دنبال انتشار این بیانیه، بی‌درنگ وزیر کشاورزی وارد میدان شد و پشتیبانی خود از این پیشنهاد را اعلام کرد.
هفته پیش که برابر بود با هفتادمین سالگرد بمباران شیمیایی هیروشیما و ناکازاکی، روس‌ها با آب و تاب و تفسیرهای گوناگونی آن را بررسی کردند و به بهانه‌ی دفاع از مردم ژاپن، تنفر و غرب ستیزی را تبلیغ کردند. جنگ سرد جدید در ادامه‌ی خود به اینجا کشیده شد که نمایندگان دوما (مجلس روسیه) خواستار محاکمه‌ی آمریکا در دادگاه بین‌المللی جنایات جنگی شدند. اینان بر این باورند که بمباران هیروشیما و ناکازاکی کمتر از کنش زشت هیتلر و یارانش که در دادگاه نورنبرگ محاکمه شدند، نبوده است. اقدام‌های اخیر روسیه هر روز شدیدتر می‌شود؛ کتاب‌هایی که در مورد سازمان کا.گ.ب. نوشته شده‌اند را از کتابخانه‌ها جمع کرده‌اند و حتا بر اساس قانون جدیدی که به تصویب رسیده، بسیاری از نهادهای مستقل مدافع حقوق بشر که از سوی غربی‌های حمایت مالی می‌شدند، ناگزیر به توقف کار خود شده‌اند.
این همه نشان از آن دارد که تغییرات بزرگی در راه است؛ نتیجه‌ی سنجش آراء مردم در تابستان امسال نشان می‌دهد که باوجود بساط دیکتاتوری پوتین، تیر سرکش سیاست‌مداران روسیه برای غرب ستیزی به هدف نخورده است. چرا که میزان ترس مردم از غرب در ماه‌های جون و جولای نسبت به ژانویه کمتر شده و مقدار بدبینی‌شان نیز کاهش یافته است. شاید دلیل این تغییر دیدگاه را بتوان در سقوط قیمت روبل از یک طرف و کاهش رشد صنعتی و تجاری که منتهی می‌شوند به افزایش قیمت کالاهای مصرفی ضروری مردم، از سوی دیگر بررسی کرد.
بر اساس قانون معتبر فیزیک که می‌گوید: هر عملی را عکس‌العملی است مساوی، مختلف‌الجهت، بدبینی و ترس از دیگر کشورها هم منحصر به روسیه و مردم آن نمی‌شود. در یک تحقیق تازه که توسط Pew Research Center انجام شده است، چهل درصد کشورهای دنیا از اقدامات و رفتار روسیه ناراضی هستند و بدبینی وجه غالب نظر مردم این کشورها است. میزان این بدبینی بیش از همه در لهستان و اردن است و بعد از آن ژاپن، آلمان و فرانسه. در همه‌ی این کشورها دست کم ۷۰ درصد از مردم نسبت به سیاست‌های روسیه بدبین هستند و دل خوشی از آن ندارند.
جنگ سرد یک بار دیگر قوت گرفته و در پاسخ به تصمیم‌های مشترک اروپا و آمریکا علیه روسیه، پوتین هم دست به اقداماتی می‌زند که بازی با آتش است. او برای نخستین بار کشورهای جهان را دعوت کرد تا در مسابقه‌ی جنگ‌افزار شرکت کنند. برگزاری چنین مسابقه‌ای بدون این که گمانه‌زنی کنیم برنده‌ی آن کدام کشور است، اقدامی است خطرناک و ضدانسانی. در حالی که او آمریکا را مادر همه‌ی پلشتی‌ها می‌داند، خود نیز برگزارکننده‌ی مسابقه‌ی جنگ‌افزار می‌شود که برایندی مگر مرگ و کشتار ندارد. در این مسابقه‌ها رقص باله‌ی تانک‌ها و حرکت ماراتون زره‌پوش‌ها، پرواز هم‌زمان هواپیماهای جنگی، هنر آشپزی در آشپزخانه‌ی صحرایی از شاخه‌های مختلف مسابقه‌ی جنگ جهانی است که جناب پوتین خان مبتکر آن بوده است و در روسیه برگزار می‌شود.
در دور اول، چینی‌ها نشان می‌دهند که دست کمی از روسیه ندارند. یکی از تماشاچیان پیر که کارشناس امور نظامی بوده، می‌گوید: نشانه‌گیری توپ‌های چینی فوق‌العاده است. در حرکت‌های ماراتون و صحرانوردی تانک‌ها، چینی‌ها رتبه‌ی دوم را کسب می‌کنند؛ ده دقیقه پس از روس‌ها به هدف می‌رسند. تیم جنگی چینی ضمن پایکوبی برای مقام دوم، در آغوش روس‌ها قرار می‌گیرند و مقام اول را به آنها تبریک می‌گویند. اینان موفق شدند تیم‌های جنگی قزاقستان، صربستان، قرقیزستان، ارمنستان، مغولستان و نیروهای موسوم به سرخ‌پوستان را شکست دهند. تصویرهای پخش شده نشان می‌دهد که کویتی‌ها بدترین تیم جنگی را داشتند.
رقص باله‌ی تانک‌ها و زره‌پوش‌ها، برای نخستین مرتبه بیش از دوهزار سرباز از هفده کشور جهان را وارد مسابقه‌ی جنگ جهانی کرد. مسابقه‌ای که موسوم شد به «مسابقات بین‌المللی بازی‌های نظامی». در همین دور اول، روس‌ها امیدوارند که مقام اول نخستین دوره جنگ و افزار جنگی را کسب کنند.
روز افتتاحیه، میدان جنگ شاهد رقص باله تانک و زره‌پوش‌ها بود که توسط بالشووی طراحی شده بود. آکروبات‌هایی که لباس سربازان یونان باستان را پوشیده بودند نمایشی را به نمایش گذاشتند که بی ارتباط با جاه‌طلبی‌های روسیه در بازی‌های المپیک نبود. به دنبال سقوط یک هلیکوپتر نمایشی، خلبان هلیکوپتر در برابر چشمان هزاران تماشاچی جان خود را همان روز نخست از دست داد. بیش از ۶۰۰ روزنامه‌نگار که قریب به اتفاق آنان روسی هستند، بازی‌های جنگ در یازده میدان را پوشش خبری می‌دهند و به طور مستقیم از تلویزیون و اینترنت پخش می‌کنند.
مشهورترین و شاید زیباترین مسابقه در بازی‌های بین‌المللی جنگ که برای نخستین مرتبه توسط روسیه برگزار شده، حرکت ماراتون تانک‌ها باشد. برای حرکت تانک‌ها سه نوع مسابقه در نظر گرفته شده است؛ حرکت و مهارت انفرادی، حرکت و مهارت‌های جمعی و حرکت به پیش ماراتون. حیرت‌انگیز هم این است که این مسابقات از اقبال تماشاچی روسی برخوردار بوده و به گزارش خبرگزاری روسیه همه‌ی صندلی‌های میدان‌های جنگ اشغال شده بود. شگفتی زمانی بیشتر می‌شود که بلندگوهای میدان جنگ از پوتین برای حمایت از بازی‌های بین‌المللی جنگ تشکر می‌کنند. تشکر برای این که جوانان را با نقل و نبات و شادی وارد کارزار جنگ می‌کند تا با جنگ‌افزارهای مهلک آشنا شوند.
برای نمایش قدرت نظامی، روسیه از هیچ چیز فروگذار نکرده است؛ دخترانی در لباس سربازان شوروی و پسرانی در لباس سربازان تزار، دست در دست سربازان ارتش امروز روسیه، بر فراز تانک‌ها و زره‌پوش‌ها پایکوبی می‌کنند و می‌رقصند. دختران جوانی با لباس ارتش روسیه، مسئولیت نگهبانی و کنترل جمعیت را به عهده دارند که بر خلاف ذات خشن روس‌ها با لبخند و آرامش، تماشاچیان جوانی که به هیجان آمده‌اند و قصد نزدیک شدن به جنگ‌افزارهای در حال رژه دارند را به پشت خط‌های تعیین شده راهنمایی می‌کنند. رژه‌ی جنگ‌افزارهای زرهی خاک غلیظی به راه می‌اندازد و میدان و جمعیت حاضر در غبار جنگ گم می‌شوند. زمین را خاک جنگ‌افزارهای زرهی اشغال کرده و آسمان را پرواز هواپیماهای جنگی و چشم‌های گم شده در غبار تماشاچیان را حرکت تانک‌ها، کامیون‌های حمل توپ و مسلسل‌های سنگین. شرایط چنان خوفناک است که مادران به‌ناگزیر جلو چشمان کودکان را می‌گیرند.
وزیر دفاع روسیه در مورد میزان موفقیت نخستین دوره‌ی بازی‌های بین‌المللی جنگ می‌گوید: حضور ۲۵۰۰۰۰ تماشاچی و اجرای همه‌ی مسابقات بدون هیچ خدشه‌ای، نشان کامیابی نخستین دوره‌ی این مسابقات است. سخنان وزیر دفاع روسیه را گزارشگر روزنامه‌ی «آفتن پوستن» نروژ که یک روز پیش از پایان مسابقات در روسیه حضور داشته، نقض می‌کند؛ او می‌نویسد که بیش از نیمی از صندلی‌های میدان‌های مسابقه خالی از تماشاچی بودند. بنابراین می‌شود گمانه‌زنی کرد که آنچه رسانه‌های روسی منتشر کرده‌اند تبلیغ است و یا برای تلویزیون میدانی را انتخاب کرده‌اند که به صورت فرمایشی پُر بوده از جمعیت. گزارشگر این روزنامه می‌نویسد: در بزرگترین شهر اروپا با پانزده میلیون جمعیت، تنها دو یا سه هزار نفر برای تماشای مسابقات به میدان‌های جنگ می‌آمدند. در گفتگوی این گزارشگر با مردم، آمده است که شرایط دشوار اقتصادی، کمبود زمان و بی‌علاقگی، رفتن و دیدن چنین مسابقاتی را ناممکن می‌کند. در همین گزارش آمده است که برای جلب تماشاچی، کنار میدان‌های جنگ، پارک میهن‌پرستان نیز ساخته شده است که برای ارتش روسیه امتیاز مثبتی به حساب می آید.
روز شنبه فینال حرکت ماراتون تانک‌ها بود که آخرین روز هم به حساب می‌آمد. وزیر دفاع روسیه به گزارشگر نروژی گفته است که انتظار دارند روز فینال دست کم ۲۵۰۰۰ تماشاچی برای تماشا به میدان بیایند. روز فینال فرارسیده و در حیرت کارشناسان، تیم جنگی ارمنستان و صربستان از راه‌یابی به مرحله‌ی آخر بازماندند. افسر ارمنستانی که در شگفت است از رویداد پیش‌آمده به خبرنگار نروژی می‌گوید: نمی‌دانم چه شد. هر چه می‌توانستم انجام دادم، اما راه به جایی نبردم. انگار چرخ‌ها از کار افتاده بودند و دوربین‌ها کار نمی‌کردند. دخترک ده ـ یازده سالهای که برای امضا گرفتن به افسر ارمنستانی نزدیک می‌شود، می‌گوید: فکر کنم جنگ جهانی رخ داده و آینده من و هم‌نسل‌هایم بر باد رفته است. در چرایی این نظر، دخترک می‌گوید: آخر من صدای مهیب شلیک توپ را در مسکو شنیدم و شبیه همانی بود که در فیلم‌ها دیده بودم.
***
برخی از رشته‌های مسابقات نخستین دوره جنگ جهانی را برای آگاهی ذکر می‌کنم:
- پرواز هم‌زمان هواپیماهای جنگی علیه جنگاوران زمینی.
- آفندهای گروهی و تنهایی نیروهای هوابرد با چتربازان ویژه بر فراز نیروهای زرهی دشمن فرضی.
- مسابقات مختلف نیروهای دریایی در دریای خزر؛ حرکت کشتی، زیردریایی و قایق‌های تندرو جنگی برای انهدام هدف‌های تعیین شده.
- پرتاب موشک از دریا به زمین و هوا و بالعکس.
- رقابت واحدهای ترابری کشورهای مختلف برای پُل سازی و عبور نیروهای خودی.
- برپایی آشپزخانه و بیمارستان صحرایی در شرایط دشوار. در نخستین دوره این مسابقات کشورهای؛ آذربایجان، آنگولا، ارمنستان، بولیوی، روسیه سفید، چین، مصر، قزاقستان، کویت، قرقیزستان، مغولستان، نیکاراگوئه، پاکستان، روسیه، صربستان، تاجیکستان و ونزوئلا شرکت داشتند.* عباس شکری دارای دکترا در رشته ی “ارتباطات و روزنامه نگاری”، پژوهشگر خبرگزاری نروژ، نویسنده و مترجم آزاد و از همکاران تحریریه شهروند در اروپا است.
- Abbasshokri @gmail.com
- باوجود رابطه‌ی غیرحسنه‌ی روسیه با کشورهای غربی، به‌ویژه پس از درگیری‌های اوکراین، وزیر دفاع روسیه امیدوار است که کشورهای عضو ناتو هم در دور بعدی مسابقات بین‌المللی جنگ شرکت کنند.
