دیدن نمادها و نشانه‌های فرهنگ کهنسال ایران‌زمین در گوشه به گوشه این جهان پهناور، مایه سربلندی و افتخار یک یک افرادی است که ریشه در خاک فرهنگ‌خیز ایران دارند. دیدار این آثار به ویژه در جایی که کم‌ترین انتظار می‌رود، به مراتب شگفت‌انگیزتر خواهد شد. باورکردنی نیست کاخ آپادانا و معماری تخت‌جمشید الهام‌بخش گوشه‌ای از معماری معروف‌ترین و در زمان خود بزرگ‌ترین سالن نمایش در آمریکای لاتین و در کشور برزیل بوده باشد.
برزیل
بزرگ‌ترین کشور امریکای جنوبی و تنها بخش پرتغال زبان امریکای لاتین است. نخستین مهاجران پرتغالی این سرزمین را به دلیل وجود درختان با چوب سرخرنگ Paubrasilia (Brazilwood) نام نهادند. جنگل‌های آمازون و رودخانه آن نیز از مهم‌ترین مناطق کره زمین هستند.
این سرزمین ملغمه در هم جوشی از فرهنگ‌های گوناگون را به نمایش گذاشته و آیینه تمام نمای ترکیب ملت‌هاست. در لابه‌لای این فرهنگ رنگارنگ می‌توان آثار و ردپای مهاجران گمنامی از ایران را هم جست. مهاجرانی که بیشتر آنان در هنگام چیرگی پرتغال و هلند بر خلیج فارس و تنگه هرمز، به دیگر مستعمرات آنان پا گذاشتند.
ریودوژانیرو
نخستین اروپاییان در یکم ژانویه ۱۵۰۲ به منطقه رودخانه پهناور گام نهادند، از این رو آنجا را رودخانه ژانویه، ریودوژانیرو، نام گذاشتند.
آب بس تیز بود و پهناور (جامی)
نماد این شهر تندیس عیسی مسیح به ارتفاع ۳۹.۵ متر، بر بلندای کوه کورکووادو به ارتفاع ۷۱۰ متر و مشرف به شهر قرار دارد. در موزه دفاع کوپاکابانا می توانید نشان پهلوی با طرح قله دماوند را که از سوی ایران به برزیل هدیه شده است را مشاهده کنید.
تئاتر شهر ریو
Theatro Municipal Rio
ساخت آن از سال ۱۹۰۵ آغاز شده و در سال ۱۹۰۹ در مرکز شهر ریودوژانیرو به عنوان مهم‌ترین سالن نمایش آمریکای لاتین، به طور رسمی آغاز به کار کرد. در طول یک سده گذشته این ساختمان مرکز هنرهای نمایشی برزیل، رقص‌های گوناگون و اُپرا بوده است. نمای بیرونی آن الهام گرفته از اُپرای پاریس و نمای درونی آن ترکیبی از معماری اروپایی است.
اما آنچه که مد نظر ماست در طبقه پایین این ساختمان قرار دارد. اثری که هر ایرانی را شگفت زده خواهد کرد. با ورود به طبقه پایین به یک باره از معماری زیبای اروپایی خارج شده و ناگهان خود را در ایران باستان با تمامی فر و شکوهش خواهید یافت.
ای خوش آن روز که ایران بود چون خُلد برین (فرخی یزدی)
کاشی‌کاری‌های شگفت‌انگیز، رنگ‌های شورانگیز، ستون‌های تحسین‌برانگیز، چهره‌های غرورانگیز، یادمان‌های خاطره انگیز، چشم‌اندازهای هیجان‌انگیز، آرامشی دل‌انگیز، شکوهی حیرت‌انگیز و تاریخ رشک‌انگیز در برابر دیدگان شما قرار می‌گیرد.
آنچنان این ساختارها زیبا و هنرمندانه ساخته شده‌اند که بیننده بی‌اختیار خود را نه در مرکز شهر ریودوژانیرو، بلکه در یکی از موزه‌های بزرگ جهان، که لبالب از آثار هنری ایران باستان هستند، حس می‌کند.
از همین روست که این بخش که در آغاز به عنوان رستوران کاربرد داشت، از دهه نود میلادی به صورت موزه درآمده و میزبان سخنرانی‌ها و همایش‌های علمی-تاریخی بوده و هرروزه مورد بازدید دانش‌آموزان و دانشجویان قرار می‌گیرد.
پله‌های سلارون ـ پله‌خانه سلارون
Selaron Steps- Escadaria Selarón.
در سال ۱۹۹۰ با بیش از ۲۰۰۰ کاشی که از ۶۰ کشور از نقاط گوناگون جهان هدیه شده بود، ۲۱۵ پله توسط جورج سلارون، هنرمند اهل شیلی، تزیین شد تا نمایانگر پذیرش تمامی فرهنگ‌ها در سرزمین برزیل باشد. از ایران عزیز نیز یک کاشی با نقش شیر و خورشید زرین فام، یک کاشی از صحنه شکار، یک کاشی از بازی چوگان، این ورزش کهن ایرانی، و چند کاشی خط نوشته، زینت بخش این پله‌خانه است.
که با گوی و چوگان به میدان شویم
زمانی بتازیم و خندان شویم
(فردوسی)
این پله‌خانه یکی از نمادهای شهر ریودوژانیرو در المپیک تابستانی سال ۲۰۱۶ بود.
جزیره برزیل
برخی اندیشمندان نام برزیل را برگرفته از نام یک جزیره افسانه‌ای می‌دانند. بر پایه افسانه‌های ایرلندی، جزیره‌ای همواره مه‌آلود به نام برزیل Hy-Brasil در غرب ایرلند وجود داشته که هر هفت سال یکبار مه پیرامون آن ناپدید شده و این جزیره به مدت یک روز دیده می‌شد. از سال‌های پایانی سده پانزدهم تا نوزدهم میلادی چندین سفر اکتشافی برای یافتن آن انجام شد و سرانجام رسمَن اعلام شد که چنین جزیره‌ای وجود خارجی ندارد.
در اینجا یادآوری این نکته دور از این داستان نیست که در جنوب‌شرقی ایران زیبا و در نزدیکی پسابندر در شرق چابهار، جزیره‌ای به نام جزیره شیطان وجود دارد که در هنگام جذر پدیدار شده و در هنگام مد دریا به زیر آب می‌رود. این منطقه دارای صخره‌های زیر دریایی بسیار خطرناکی می‌باشد. در سال ۱۳۵۴ سه تکاور دلاور نیروی دریایی ایران، داوطلبانه به درون صخره‌های دهشتناک و دهلیزهای مخوف این جزیره رفته و پرچم پر افتخار ایران را در بلندترین نقطه آن به اهتزاز درآوردند.
*عکس‌های این نوشتار توسط خانم مژگان حسینی از ریودوژانیرو ارسال شده است.
با سپاس فراوان از جناب سپهری که که همواره در راه شناساندن فر و شکوه تمدن پارسی کوشش نموده است.
مسیح دانش