مروری بر تعالیم آئین بهایی
“ممکن نیست سعادت عالم انسانی کامل گردد مگر به مساوات کامله حقوق زنان و مردان” (حضرت عبدالبهاء)
یکی دیگر از محورهای اعتقادی آئین بهایی برابری حقوق زن و مرد است. شاید این اصل مهم برای برخی از افراد امری بدیهی و روشن به نظر آید و ممکن است برخی از خوانندگان عزیز این سؤال را از خود بپرسند که مگر می‌شود حقوق زنان را فقط به دلیل جنسیت آنها نابرابر دانست؟ یک زن همانند یک مرد حق دارد تحصیل کند، کار کند، مالکیت دسترنج خویش را داشته باشد، همانند مردان در انتخاب مسیر زندگی خود مختار باشد، چه در ازدواج و چه در طلاق و همچنین در فعالیت‌های اجتماعی مشارکت نماید، در رأی گیری‌ها حق رأی دادن داشته باشد و به طور کلی از حقوق مساوی با مردان برخوردار باشد.
درست است که این گونه حقایق برای بشر متمدن امروز امری بدیهی و پذیرفته شده است ولی واقعیت این است که عمر پذیرفته شدن تساوی حقوق زن و مرد حتی در جوامع آزاد مثل اروپا و امریکا به یک قرن هم نمی‌رسد چه رسد به کشورهای جهان سوم.
در کشورهای غربی برای اولین بار مسئله “حقوق زن” در برابر حقوق مرد در اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیستم مطرح گردید. انگلستان که قدیمی‌ترین کشور دموکراسی به شمار می‌رود فقط در اوایل قرن بیستم برای زن و مرد حقوق مساوی قائل شد. قانونگذران امریکا با آن که در قرن هجده ضمن اعلان استقلال به حقوق عمومی بشر اعتراف کرده بودند، در سال ۱۹۲۰ میلادی قانون تساوی زن و مرد را در حقوق سیاسی تصویب کردند و همچنین فرانسه در قرن بیستم تسلیم این امر شد.
در قرن بیستم گروه‌های زیادی در همه‌ی جهان طرفدار تحول عمیقی در روابط مرد و زن از نظر حقوق و وظایف گردیدند. به عقیده اینها تحول و دگرگونی در روابط ملت‌ها با دولت‌ها و روابط زحمتکشان و رنجبران با کارفرمایان و سرمایه‌داران، مادامی که در روابط حقوقی مرد و زن اصلاحاتی صورت نگیرد وافی به تأمین عدالت اجتماعی نیست.
اما داستان حقوق زن در کشورهای عقب مانده و یا توسعه نیافته و مخصوصاً برخی از کشورهای اسلامی داستانی بس غمناک و اندوهناک است. اگر چه به برکت تحولات صنعتی و توسعه ارتباطات سطح آگاهی‌های عمومی افزایش یافته و این خود سبب مراعات برخی از حقوق زنان گشته ولی هنوز هم هستند جوامعی که تساوی حقوق زن و مرد را مغایر دستورات دینی می‌پندارند و زن را می‌خواهند در قالب سنتی قبیله‌ای هزار سال پیش نگه دارند. به عنوان مثال ما این تحجر فکری را می‌توانیم در سرزمین‌های تحت قلمرو داعش به خوبی مشاهده کنیم. رفتار آنها با زنان در چنین مناطقی دور از عقلانیت‌ـ مدنیت و انسانیت است.
شاید به جرات بتوان گفت که اگر آئین بهایی هیچ دستاورد و تعالیمی برای مردم دنیا نداشت جز همین تساوی حقوق زن و مرد، باز جا داشت که ارزش و اهمیت افکار و عقاید اولین منادی این حقیقت را که در یکصد و هفتاد سال پیش در فضای خفقان زده و پر از غبار جهل و خرافه قاجار عنوان گردید را بهتر درک کرده و بر سلامت نفس و افکار مترقی و دوراندیش پیام آور آئین درود فرستاد.
حضرت بهاءالله در عصر و زمانی تساوی حقوق زن و مرد را به عنوان یک اصل دینی به بشر ابلاغ کرد که جای زن ایرانی در “اندرونی” بود و حق معاشرت با دیگران را نداشت.
در این دوره ازدواج کودکان و ازدواج اجباری دختران بسیار رایج بود. طلاق نیز برای مردان بسیار آسان و چند زنی مجاز بود. نگرش زنان به وضعیت خود پذیرش سرنوشت تسلیم بود. به دختران از کوچکی ساکت نشستن و تحرک کم، سؤال نکردن و اطاعت کردن از مردان حتی از برادر کوچکتر خود آموخته می‌شد. این الگوی جامعه پذیری تا دوره‌های بعد نیز ادامه یافت.
سرجان ملکم که در زمان فتحعلی شاه به ایران سفر کرده بود از وضعیت اسفبار زنان ایران شگفت زده شده در کتاب تاریخ کامل ایران چنین می‌نویسد:
“دختران تا قبل از ازدواج در خانه‌ی پدر محبوس هستند. بعد از ازدواج نیز در خانه شوهر محبوس. آنها حق بیرون رفتن از خانه را ندارند. گویی نیمی از جمعیت این سرزمین غایبان تاریخی هستند. او اضافه می‌کند:
در چنین شرایطی بود که آئین بهایی ظهور کرد و وعده‌ی برابری حقوق زن و مرد را داد. تا سالهای متمادی هضم چنین مسئله‌ای (یعنی تصور برابری حقوق زن و مرد) برای بسیاری از افراد جامعه دشوار بود. به خاطر همین بود که هر گاه حرف از حقوق زنان در صحنه‌ی سیاسی و اجتماعی ایران به میان می‌آمد برخی از متحجران و روحانیون آن را به بهایی‌ها منتسب می‌کردند و با آن مخالفت می‌کردند. در چنین دورانی بود که طاهره قره العین حجاب از چهره برکشید و اعلام کرد که فصل نوینی در تاریخ بشر آغاز گردیده که باید باورهای کهنه را کنار گذاشت و دنیا را با استفاده از ارزش‌های انسانی و الهی بازساخت.
خوانندگان عزیز، در صورتیکه مایل به دریافت نسخه ای از مقاله فوق از طریق ایمیل هستید و یا راجع به تعالیم بهایی سؤالی دارید لطفا با ما تماس بگیرید: پیامگیر : ۷۴۰۰-۸۸۲-۹۰۵ ، ایمیل: anyquestionsplease@gmail.com
وب سایت برای برخی از کتابهای فارسی بهایی : www.reference.bahai.org/fa
