* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
اولین کفش کودک شما نباید از پیشرفت طبیعی پای کودک جلوگیری کند، زیرا استخوان ها، عضلات و تاندون ها هنوز کامل نشده اند، به همین دلیل انتخاب کفش خوب در مدت بزرگ شدن کودک بسیار مهم است.۹۰درصد مشکلات پا بر اثر کفش های نامناسب تولید می شود. کفش های باریک، تنگ، کوچک تر یا بزرگتر از پا باعث تغییر شکل طبیعی پا می شود و تولید ناهنجاری در راه رفتن می کند و همین طور می تواند باعث ناهنجاری در زانوها و مفاصل ران و پشت بشود. بنابراین کفشی را انتخاب نکنید که از بیرون زیبا به نظر می رسد و یا ارزان است. کودک شما از دو ماهگی باید کفش بپوشد برای محافظت پاها و بعداً برای قدم های اولیه، پس این کفش ها باید برای رشد بعدی کودک بسیار خوب باشند.
کودک شما اولین قدم هایش را بین ۱۰ تا ۱۶ ماهگی برمی دارد و پاهای کوچکش بین یک تا ۳ شماره در سال بزرگ می شود. پاهای کوچک کودک شما بسیار حساس هستند و ساختمان پیچیده ی پا ـ شامل لیگامان و استخوان ها ـ مدام در حال تغییر است. یک کفش خوب باید محافظ پا باشد و آسایشش را تأمین کند.
کفش های مختلف کودک شامل: کفش قبل از راه رفتن، کفش قدم های اولیه و کفش راه رفتن می شود.
چون سیستم عصبی کودک هنوز کامل نیست، اگر پاهایش بر اثر کفش نامتناسب در فشار باشد و درد بگیرد نه درد را مانند بزرگسالان احساس می کند و نه می تواند بگوید که پاهای کوچکش در فشار است و اگر کفش بزرگتر از پا باشد پا به طرف جلو کفش رفته قسمت عقب پا (پاشنه پا) محافظت نمی شود.
کفش قبل از راه رفتن
۵ ماه اول عمر، کودک شما یا روی شکم خوابیده و یا روی پشت و دنیا را با چشم ها و حرکات دست و پا کشف می کند بنابراین پاهای کوچک او باید از سرما و ضرباتی که بر اثر حرکت پا در تخت خواب و یا کالسکه محافظت بشود. این کفش ها باید شرایط زیر را داشته
باشند:
۱ ـ چرم بسیار نرم که پا بتواند با هوای آزاد در تماس باشد.
۲ ـ زیر کفش نرم باشد که حرکات پا را محدود نکند.
۳ ـ محلی برای بزرگ شدن پا داشته باشد (کمی بزرگتر از پا باشد) که اجازه بدهد پا و انگشتانش بزرگ بشوند.
۴ ـ باید محل عبور بند کفش ها دهانه کفش و جلوی کفش تا نزدیکی پا باز بشود که والدین بتوانند پا را به راحتی در کفش قرار بدهند.
کفش قدم های اولیه
وقت مشخصی که کودک بتواند به تنهایی قدم های اولیه را بردارد وجود ندارد و معمولاً بین ۱۰ تا ۱۶ ماهگی کودک راه می افتد.
وقتی ۴ دست و پا راه می رود پاهایش به طرف پائین خم شده و فشار زیادی روی آنها وارد می شود، خودش یاد می گیرد که بایستد و نباید به او یاد داد که زودتر از موقع بایستد وقتی آماده بود خودش می ایستد و حالا پاهایش تمام وزن بدن او را تحمل می کند.
کفش او باید طوری ساخته شود که از تمام حرکات پاهای او محافظت کند و به او اعتماد به نفس لازم را بدهد که قدم های اولیه را بردارد و باید دارای شرایط زیر باشد:
۱ ـ قسمت جلو و بالای انگشتان پا باید تقویت شده باشد (سفت باشد) تا از ضرباتی که هنگام لیز خوردن و یا افتادن پیش می آید، جلوگیری کند.
۲ ـ بالای پاشنه پا و دور تاندون آشیل باید نرم باشد و خیلی صاف نباشد.
۳ ـ کف کفش باید طوری باشد که از پاشنه پا و انگشتان به خوبی محافظت کرده و در عین حال نرم باشد و لیز نخورد.
۴ ـ دهانه کفش زیاد باز باشد تا پا به راحتی داخل کفش برود و انگشتان به راحتی در آن جای بگیرد.
۵ ـ دور مچ پای کفش برای راحتی مچ پای کودک، بالشک نرم داشته باشد.
۶ ـ معمولاً کفش باید چرمی باشد و خیلی نرم نباشد و سخت هم نباشد.
کفش راه رفتن
هنگامی که کودک شما راه می رود رشد پاها هنوز کامل نیست، استخوان ها و لیگامان ها هنوز نرم هستند، قوس پا و محل هایی که فشار به آنها وارد می شود در مراحل اولیه هستند و باید از کفش کاملاً آزاد باشند که به راحتی و سلامتی رشد کنند. در کودکان هم سن، پهنی و درازی پاها یکسان نیست، پس کفشی بخرید که مطابق پای کودک باشد نه سن او و بتواند راحت و محکم باشد. چنین کفشی دارای شرایط زیر می باشد:
۱ـ فضایی به اندازه یک سانتی متر بالای انگشتان پا داشته باشد. کودک باید قادر باشد که انگشتانش را در کفش حرکت بدهد پس اگر انگشتان او به چرم کفش رسید باید کفش نو برایش خرید.
۲ ـ کف کفش نرم باشد و لیز نخورد و پنجه پهن داشته باشد.
۳ ـ از چرم نرم و جنس خوب درست شده باشد.
۴ ـ دارای پهنای کافی و شکلی داشته باشد که آناتومی پا را حفظ کند.
اگر کفش ها بزرگ تر از پا باشد کودک مجبور است راه رفتنش را عوض کند تا با کفشش جور در بیاید و امکان افتادن در هنگام دویدن زیاد می شود که تولید صدمات دیگری می کند.
کاملاً طبیعی است که کودک پا برهنه راه برود ولی در محلی که امکان زخمی شدن پاهایش نباشد.
حالا که کودک به راحتی راه می رود و پر از انرژی است و می دود و می پرد می تواند از کفش های ورزشی استفاده کند. هر کفشی خودش را به پاهای صاحبش عادت می دهد و فرم می گیرد بنابراین کفش یک کودک را به کودک دیگری نباید داد و برای کودکان از کفشی که قبلاً استفاده شده استفاده نکنید.
راهنمایی های مهم
برای این که پاها به طور طبیعی رشد کنند کفش ها احتیاج به بالشتک نرم در محل قوس پا را ندارند نه برای کفش قدم های اولیه و نه برای کفش راه رفتن.
اگر احساس می کنید که شکل پای کودک شما و یا راه رفتن او طبیعی نیست با پزشک و یا متخصص ساختن کفی مشورت کنید.
همه کفش های بالا باید نیم پوتین باشند یعنی تا مچ پا را بپوشانند.
