شهروند ۱۱۴۹
بیماری قند نوع یک در کودکان و نوجوانان بروز می کند و کنترل میزان قند خون این دسته از بیماران فقط به وسیله تزریق انسولین امکان پذیر است. بیماری قند نوع یک ممکن است به علت ژنتیک و یا به دنبال بعضی از بیماریها در کودکان بروز کند.پژوهشگران دانشگاه کلرادو با بررسی ۱۷۷۰ نفر از کودکانی که امکان بروز بیماری قند نوع یک در آنها بالا بوده دریافتند که مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ امکان بروز این بیماری را تا ۵۵ درصد کاهش می دهد. غذاهایی مانند ماهی و دانه های روغنی، بعضی از روغن های گیاهی مانند کانولا و روغن زیتون و همچنین دانه کتان حاوی مقدار قابل ملاحظه ای از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که در بهزیستی و سلامتی قلب و عروق و تخفیف التهاب بدن (Inflammation) نقش مهم دارند.
در این بررسی جالب والدین کودکان با دقت زیاد چگونگی تغذیه فرزندان خود در یک سالگی را به صورت پرسشنامه ای تهیه و تنظیم کرده و در اختیار پژوهشگران قرار دادند. پس از ۶ سال پیگیری مرتب این دسته از کودکان، ۵۸ نفر از آنها مبتلا به بیماری قند نوع یک شدند. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده معلوم شد که اسیدهای چرب امگا ۶ که اصولا در چربیهای حیوانی وجود دارند هیچ رابطه ای با کاهش بروز این بیماری ندارند در حالی که اسیدهای چرب امگا ۳ رژیم غذایی کودکان مورد بحث سبب تقلیل بیماری قند نوع یک می شود و امکان بروز آن را تا حدود ۵۵ درصد کاهش می دهد.
پژوهشگران برای مطمئن شدن وجود این رابطه تصمیم گرفتند که از ۲۴۴ کودک تحت بررسی آزمایش کامل خون به عمل آورند و مقدار امگا ۳ آن را اندازه گیری کنند. این آزمایش دوباره ثابت کرد که امگا ۳ موجود در خون می تواند تا ۳۷ درصد از بروز بیماری قند نوع یک جلوگیری کند. این بررسی درباره رابطه مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ و پیشگیری بیماری قند نوع یک در کودکان و نوجوانان خبریست بسیار مهم چون تا به حال هیچ روشی در جلوگیری این بیماری وجود نداشته و پس از تشخیص بیماری شخص باید در همه دوران زندگی به وسیله تزریق انسولین قند خون خود را کنترل کند. حال با یافتن نقش امگا ۳ در جلوگیری از این بیماری خسته کننده و مزاحم و با منظور نمودن غذاهایی که حاوی مقداری امگا ۳ هستند در رژیم غذایی روزانه نه تنها می توان از بروز بیماری قند نوع یک جلوگیری نمود، بلکه از همه مزایای این ماده غذایی در بهزیستی و سلامتی بدن استفاده کرد و منتظر اخبار جدیدتری از طرف دانشمندان و محققان در این مورد بخصوص شد.
رابطه سرطان سینه و سرطان خون در زنان سالمند
خانمهایی که در سنین بالا به سرطان سینه دچار می شوند ممکن است به نوعی سرطان خون هم دچار شوند و این ممکن است به علت شیمی درمانی باشد. در یک بررسی علمی بر روی حدود ۶۵ هزار از خانمهایی که به سرطان سینه دچار بودند و ۱۰ هزار نفر از آنها شیمی درمانی شده بودند، معلوم شد که حدود ۲ درصد از آنها پس از یک دهه به نوعی سرطان خون (AML) دچار می شوند که رقمی است چشمگیر و قابل توجه. این بررسی نشان میدهد که برای درمان سرطان سینه در خانمهای مسن بهتر است از شیمی درمانی استفاده نشود و یا در چند و چون این روش درمان سرطان بیشتر دقت گردد.
رابطه عادت غذایی ناجور و بیماری کرون در کودکان
بیماری کرون یا Crohn’s Disease بیماری است خسته کننده که اگر درمان و کنترل نشود خطرناک خواهد بود. در یک بررسی علمی در دانشگاه مونتریال و باهمکاری گروه تحقیقاتی، که حدود سه سال به طول انجامید بر روی ۱۳۰ کودک مبتلا به بیماری کرون و ۲۰۲ کودک سالم، معلوم شد کودکانی که عادت به مصرف سبزی و میوه و ماهی دارند خیلی کمتر به بیماری کرون دچار می شوند در حالی که آن دسته که مقدار زیادی اسید چرب امگا ۶ مصرف می کنند و نسبت آن با اسید چرب امگا ۳ درست نیست بیشتر در معرض بروز این بیماری قرار دارند. این بررسی علمی بار دیگر نقش تغذیه سالم و مناسب را در پیشگیری بیماری مزمن دستگاه گوارش ثابت می کند و توصیه می کند که والدین کودکان باید از بدو تولد، تغذیه صحیح و عادت غذایی سالم را به فرزندان خود بیاموزند تا از بروز بسیاری از بیماریهای مزمن و خسته کننده جلوگیری شود.
با کم کردن وزن بدن، فشار خون بالا را کاهش دهید
گروهی از پژوهشگران ایتالیایی با بررسی ۲۱۰ نفر مرد و زن چاق به معدل فشار Sistolic ۱۵۹ میلی متر جیوه و فشار Diastolic ۹۹ میلی متر جیوه که رقمی است بالا دریافتند که ۵۳ درصد مردان و ۴۹ درصد زنان این پروژه تحقیقاتی پس از ۶ ماه ورزش مرتب و مناسب و رژیم غذایی متعادل به وزن ایده آل نسبت به سن و جنس خود رسیدند و در عین حال ۵ درصد از میزان فشار خون آنها نیز کاسته شد. این پژوهشگران معتقدند که قبل از دادن دارو به بیمار جهت درمان فشار خون بالا بهتر است از وزن بیمار چاق کاسته شود تا به طور طبیعی فشار خون بالا کاهش یابد. در یک بررسی بر روی بیش از ۱۱ هزار نفر در آمریکا که به عارضه فشار خون بالا دچار بودند معلوم شد که ۴۹ درصد با وجود آگاهی به فشار خون بالای خود باز داروی فشار خون مصرف نمی کنند و این ممکن است به علت ندانستن خطرات فشار خون درمان نشده که در نهایت بیماریهای کشنده قلب و عروق را به وجود می آورد بوده و یا به خاطر عدم تاکید پزشکان به بیمارانی که به فشار خون بالا دچار هستند در مورد استفاده از دارو برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی این عارضه است.
فشار خون بالا را نباید سرسری گرفت و نادیده از کنار آن گذشت زیرا همان طور که اشاره شد یکی از عوامل خطرناک آن سکته های قلبی و مغزی بوده و هر ساله صدها هزار نفر در هر گوشه دنیا جانشان را از دست می دهند.
مصرف کافئین به همراه داروهای مسکن خطرناک است
در بعضی از گزارشات گذشته، دانشمندان نوشیدن قهوه را با قرص های مسکن توصیه نمی کردند، زیرا معتقد بودند که باعث تغییراتی در خواص داروها شده و مشکلاتی را در بدن به وجود می آورد. این بار پژوهشگران دانشگاه واشنگتن طی بررسی علمی ثابت کرده اند که کافئین در کنار بعضی از مسکن ها می تواند سبب تولید نوعی آنزیم شود که سمی بوده و خطراتی را به وجود آورد. این گروه اثرات کافئین را بر روی داروهای Acetaminophens مانند Tylenol و بر روی باکتری معروف E.coli آزمایش و اثرات نامطلوب عکس العمل کافئین و مسکن مورد بحث را که سبب تولید نوعی آنزیم می شود و محیط سمی و خطرناکی را به وجود می آورد معلوم کرده اند. به عبارت دیگر کافئین سمی شدن مسکن مورد بحث را به ۱۰ برابر افزایش می دهد که رقمی است بزرگ. این ماده سمی که NAPQ1 نام گرفته می تواند به کبد صدمه شدید وارد کند. اگر این عمل تکرار شود مسلما کبد از کار می افتد و سبب خطرات غیرقابل جبرانی می شود.
به طور خلاصه می توان نتیجه گرفت که بهترین روش مصرف داروها استفاده از مقداری آب است چون بعضی از آب میوه ها مخصوصا آب گریپ فروت هم مانند قهوه می تواند به همراه داروها خطراتی را به وجود آورد.
اثر مخرب سیگار بر بسیاری از ژنهای بدن
پژوهشگران کانادایی در ونکوور طی بررسی جالب بر روی ژنهای بدن ثابت کرده اند که یک پنجم ژنهای سلولهای بدن انسان تحت تاثیر سموم موجود در سیگار قرار گرفته و در نهایت قدرت فعالیت خود را از دست می دهند. این گروه تحقیقاتی شناخته شده و معروف که بر روی بیماریهای ژنتیکی مطالعات گسترده ای دارد ۲۰ نفر از افرادی را که قبلا سیگاری بوده و یا در حال حاضر سیگاری هستند زیر پوشش بررسی علمی خود قرار دادند و فعالیت بسیاری از ژنهای بدنشان با همدیگر و با گروه کوچکی (چهار نفر) که هرگز سیگار مصرف نکرده اند مقایسه کردند. اصولا در بدن انسان وقتی DNA سلولی صدمه دید ژنهایی وجود دارند که مسئول ترمیم این صدمه هستند و اکثرا در ترمیم مشکل پیش آمده اقدام می کنند، ولی در شخص سیگاری ژن مورد بحث قدرت و توانایی عملکرد طبیعی خود را از دست می دهد و در نتیجه صدمه وارد شده برDNA بدن بدون ترمیم ادامه می یابد و بیماری سرانجام می گیرد. موضوع جالبی که در این بررسی حاصل شده این است که اگر شخص سیگاری، مصرف سیگار را ترک کند پس از چند سال ممکن است این ژن خفته و ناتوان بتواند به وظیفه اولیه خود برگردد و در حفظ سلولهای بدن و ترمیم صدمه وارده به DNA اقدام نماید.
آمار نشان می دهد که ۵۰ درصد بیماران مبتلا به سرطان ریه قبلا سیگار مصرف می کرده اند و به علت ناتوان شدن ژن مخصوص ترمیم DNA اثر سوء دود سیگار سبب بروز سلولهای سرطانی ریه شده و سرطان ریه را به وجود آورده است.
در هر ۱۰ ثانیه یک نفر در دنیا به علت مصرف سیگار جان خود را از دست می دهد و در سال جاری ۵ میلیون نفر در دنیا قربانی سیگار خواهند شد. با این حقایق و آمار واضح و روشن باز چگونه می توان سیگار کشید و خودکشی کرد.
اخبار کوتاه پزشکی
ـ چگونگی بروز و پیشرفت بیماری آلزایمرز در خانمها با آقایان متفاوت است و شاید هورمون زنانه استروژن در این مورد نقش داشته باشد. به طور کلی معدل سن خانمها در موقع ابتلا به این بیماری کمتر و شدت بیماری زیادتر از آقایان است.
ـ نوعی از باکتری Escherichia Coli ممکن است در بروز بیماری Crohn نقش داشته باشد. این اولین باری است که دانشمندان این بیماری خسته کننده روده را به نوعی باکتری نسبت می دهند.
ـ افرادی که به مصرف الکل عادت و یا اعتیاد دارند به طور کلی کمبود اسیدهای چرب امگا ۳ دارند، زیرا مشروبات الکلی به هضم و جذب این دسته از اسیدهای چرب لطمه وارد می آورند.
ـ در چند سال گذشته میزان بروز سرطان سینه در آمریکای شمالی کاهش یافته است. عده ای از پژوهشگران این امر را به خودداری خانمها در مصرف هورمون دوره یائسگی می دانند و این بار هم یک پروژه بزرگ تحقیقاتی در آمریکا رابطه سرطانزایی هورمونهای مصرفی در موقع یائسگی و بروز سرطان سینه را ثابت و ملاحظه کرده که رقم بروز این سرطان در خانمهایی که در موقع یائسگی هورمون مصنوعی مصرف نمی کنند به طور چشمگیری پایین آمده است.
* دکتر پرویز قدیریان استاد دانشگاه مونتریال در تغذیه و استاد دانشگاه مک گیل در سرطان شناسی و کارشناس سازمان بهداشت جهانی است.
EPIDEMIOSEARCH@yahoo.com
