بخش اول
قیف عشق
ده دقیقه بعد از اولین ملاقات، زن و مرد شروع به شناخت یکدیگر کرده، در مورد هم ایده پیدا می کنند و این زمینه ای است برای این که آیا در آینده عاشق هم خواهند شد یا این که آیا تا این لحظه جذب هم شده اند؟ عشق در نگاه اول فقط در ده درصد موارد اتفاق می افتد. هرکسی بر اساس یک سری عوامل جذب دیگری می شود. در این میان آهنگ صدا، شکل و قیافه، پوشش و وضعیت ظاهری هرکدام می تواند جرقه اول را بزند ولی به تدریج خلقیات، تیپ و نوع شخصیت، تجارب دوران کودکی، نیازها و خواسته ها، پتانسیل ها و خیلی چیزهای دیگر نقش یک قیف را بازی می کند. وقتی شروع به رابطه با فردی می کنید عواملی که ذکر شد مانند یک فیلتر عمل کرده و به تدریج همگان را عقب زده، فقط یک نفر از آن عبور می کند.
زمان هایی در انتخاب جفت دلخواه وجود دارد که ما از کنترل خارج هستیم. در یکی از کتاب های مذهبی آمده است که ما زمانی عاشق می شویم که برای عشق ورزی آماده شده باشیم، ولی ما زمان آن را نمی دانیم.
تیپ و نوع شخصیت
مواقع خاصی وجود دارد که هریک از تیپ های شخصیتی در دام عاشقی می افتند و آن زمانی است که بنا به دلایلی آسیب پذیر شده اند. در طی سفر زندگی ما درگیر تحولاتی مانند مهاجرت، رفتن به کالج، طلاق یا جدایی، مرگ عزیزان، از دست دادن ها، شغل جدید، بیماری یا گیر افتادن در یک مشکل، و یا عوامل استرس زای دیگر می شویم درست در همین زمانها است که در مقابل عشق آسیب پذیر می شویم.
تغییر و تحول با فشار روانی همراه است. هیجان قوی و اضطراب، ترس، حسادت، هراس، لذت و هیجان های دیگر، همگی سیستم شیمیایی مغز را فعال می کند که می تواند به دنبال خود احساس شورانگیز عشق را بیدار کند. همانطور که با مشکلات زندگی دست و پنجه نرم می کنیم شیمی مغز ما انرژی و تمرکز و انگیزه را به جریان می اندازد و ما را به سمتی سوق می دهد که در معرض ترکش های عشق قرار می گیریم، البته این بدان معنا نیست که هر شخصیتی به دلیل ترس، لذت یا استرس و یا فشار روانی عاشق می شود، بلکه هر تیپی بنا به دلیلی عاشق می شود.
در شرایط بحرانی فرد سرخوش، تنوع طلب و دم غنیمت که نیاز به تغییر و تازگی و غیر قابل پیش بینی بودن دارد، عاشق می شود. عشق او را اغلب به هیجان می آورد. در چنین شرایطی او انعطاف پذیرتر و مثبت تر شده، راحت تحت تاثیر محیط قرار گرفته و عاشق می شود.
فرد سنتی و کمال گرا، تشنه نظم و ثبات است و در شرایط بحرانی و شکننده به دنبال سکانی می گردد که به همراهی او توفان را پشت سر بگذراد، لذا با ملاقات یا برخورد با انسانهایی که به او اطمینان به ثبات، نظم و قابل پیش بینی بودن بدهند، عاشق می شود.
فرد ناجی، پرکار و منطقی اما، در شرایط بحرانی به دنبال این است که کسی را بیابد که به او نیاز داشته باشد و به او تکیه کند تا هویت نجات دهنده بودن و قابلیت اتکای خود را دوباره بازسازی کند، لذا ممکن است درگیر افراد ناتوان، وابسته، مشکل دار و حتی بیمار شود.
فرد عاشق پیشه و احساساتی در چنین شرایطی به دنبال کسی است که در شرایط فشار و بحران با او همدل و همراز باشد و بتواند او را درک کند.
فرد وابسته و نابالغ در شرایط بحرانی و پراسترس عاشق فرد کنترلی و خودشیفته می شود.
شخصیت کنترلی و وسواسی درگیر فرد وابسته و نابالغ می شود.
فرد خودشیفته جذب افراد با اعتماد به نفس پایین و تحت سلطه می شود و برعکس فرد با اعتماد به نفس پایین عاشق درخشش و بزرگنمایی افراد خودشیفته می شود.
به همین ترتیب هریک از تیپهای شخصیتی می توانند در شرایط شکننده آماده درگیری عاطفی و عشق رمانتیک شوند.
اصل مجاورت
هم جواری یا نزدیکی فیزیکی، یکی از شرایطی است که زمینه های عشق رمانتیک را فراهم می آورد. با وجود این که بیشتر افراد از تیپها و مدل های مختلف شخصیتی، معمولا در کلاس درس، محل کار و همسایگی عاشق کسی می شوند که به او نزدیکتر یا دور و بر اوست، همه تیپهای شخصیتی در مورد همجواری یکسان عمل نمی کنند. افراد سنتی و محافظه کار بیشتر جذب کسانی می شوند که تا حدی آشنا باشند. تکرار کسانی که می بینند در انتخاب این افراد تاثیر بسزایی دارد. آنها ترجیح می دهند با کسانی که مثلا از بچگی می شناختند، اعضای فامیل و یا همسایه و همکلاسی ازدواج کنند. در حالی که افراد سرخوش و پرجنب و جوش و غیرقابل پیش بینی بیشتر حاضر به ریسک آشنایی های اینترنتی و ازدواج با افراد ناشناخته هستند. ازدواج با افراد غیر هم زبان و ملیت و نژاد متفاوت برای این تیپ شخصیتی توام با شور و هیجان است. عاشق پیشه ها از نظر ذهنی انعطاف پذیرتر بوده و ممکن است عاشق هرکسی بشوند تا جایی که احساس کنند که همدل هستند. آنها معتقدند همدلی از همزبانی خوشتر است. برای افراد منطقی و تحلیلگر آشنایی قبلی ملاک اولیه نیست چون به دنبال همفکر می گردند. آنها به دنبال کسی هستند که در کوران زندگی بتوانند از نظر فکر و منطقی روی او حساب کند.
ادامه دارد
* دکتر نسترن ادیب راد مشاور خانواده و جوانان در ایران و کانادا، مولف و مترجم پنج جلد کتاب در این زمینه است.
