بیشتر زوج ها به دنبال بهتر شدن رابطه شان هستند. اغلب آنها اظهار می دارند که احساس می کنند شنیده نمی شوند و طرف مقابل، آنها را نمی فهمد. وقتی که نحوه ارتباطشان را بررسی می کنیم می بینیم مشکل آنها در این است که نمی دانند چگونه پیام بفرستند و یا چگونه پیام دریافت کنند. شنیدن با گوش دادن فرق دارد. ما می توانیم هرچیز را بشنویم بدون آنکه واقعاً گوش دهیم، ولی وقتی واقعاً گوش می دهیم که کاملاً توجه می کنیم و می فهمیم که طرف مقابل چه می گوید. مطمئنم که شما هم مثل خیلی از زوج ها بارها این جمله را از هم پرسیده اید. آیا واقعاً گوش می دهی؟ و طرف مقابل می گوید البته که گوش می دهم ولی این جواب لزوماً به معنی این نیست که گوش می داده است.
عوامل مهم در گوش دادن موثر
ارتباط چشمی اولین گام در گوش دادن: در یکی از جلسات مشاوره یکی از زوجها از همسرش به دلیل گوش ندادن به او گلایه می کرد. برای مثال او گفت من هر موقع با همسرم صحبت می کنم و مثلا می گویم من واقعاً در مورد مسائل مالی استرس دارم، او همچنان به روزنامه خواندن خود ادامه می دهد. از او پرسیدم که همسر او چه کاری انجام دهد که نشان دهد دارد به او گوش می کند. گفت باید روزنامه را کنار بگذارد و به من نگاه کند و نشان دهد که حواسش به من هست و احساس مرا می فهمد. ارتباط چشمی اولین قدم برای برقراری رابطه است. نگاه کردن به چشم های طرف مقابل نشانه به رسمیت شناختن اوست.
عدم پیشداوری: یکی دیگر از مهم‌ترین عواملی که گوش دادن را خدشه دار می کند پیشداوری و صدور حکم پیش از بررسی موضوع است. یعنی پیش از آنکه به صحبت گوینده گوش کرده باشیم نتیجه‌گیری ما مشخص و معلوم است و تنها گوش می‌کنیم تا نوبت صحبت به ما برسد و سپس حرف خود را بگوییم.
عدم مچ گیری: یکی از دیگر موانع گوش دادن، تظاهر و عدم توجه کافی موقع گوش دادن است. بدین گونه که فرد در تمام مدت در حال آماده کردن پاسخ به گوینده و مچ‌گیری از او است در این صورت پیام شنونده و نگرانی‌ها و احساسات او را درک نخواهد کرد. مچ‌گیری شیوه‌ای است برای جدل و مناقشه، با مچ‌گیری هرگز نمی‌توان رابطه‌ای را بهبود بخشید و یا نگرانی و احساس کسی را درک کرد.
زمان و مکان نامناسب برای گفتگو: گوش دادن تحت فشار زمانی و در زمان و مکان نامناسب، منجر به عدم درک گوینده می شود. اگر ذهن شما درگیر حل موضوعی مهم است، به دلیل فشارهای کاری عجله دارید، از درون نا‌آرام هستید و یا در محیطی پر سرو صدا حضور دارید که فکر و ذهن به آسانی منحرف می شود، نمی توانید گوش دهنده خوبی باشید.
عدم تمرکز و حضور ذهن: از دیگر عواملی که مانع از گوش دادن موثر می شود پرش ذهنی است. همانگونه که می‌دانید سرعت گیرایی و تفکر ذهن بسیار بالاتر از سرعت گفتار است. اینگونه ذهن ما برای لحظاتی فرصت می‌یابد تا به موضوعات دیگر بپردازد. اگر ما آگاهانه با این موضوع برخورد نکنیم و از این لحظات برای تحلیل و خلاصه‌سازی صحبت گوینده استفاده نکنیم به آرامی و بدون آنکه بخواهیم ذهن ما درگیر موضوعات دیگر می‌شود.
خلاصه این که
برای این که گوش دهنده فعال و موثری باشم لازم است که همه موانع گوش دادن را مورد توجه قرار دهیم و با آگاهی و حضور ذهن کامل در زمان و مکان مناسب، به چشمان گوینده نگاه کنیم، گفته ها را از قبل داوری نکنیم، از مچ گیری پرهیز کنیم و بعد از اتمام صحبت های گوینده با پرسیدن سئوالات مناسب و نیز خلاصه کردن گفته های او نشان دهیم که مشتاقانه در حال درک پیام گوینده هستیم.
