گفت و گوی شهروند با عارف محمدی، کارگردان و سرپرست گروه هنری موج نو
گفت وگو: بهرنگ رهبری
گرامیداشت ناصر تقوایی، کارگردان برجسته ی سینمای ایران، همین شنبه ۲۹ اکتبر ساعت ۷ شب در بنیاد پریا برگزار می شود. در این مراسم مستند”ناصر تقوایی به روایت خودش” ساخته ی عارف محمدی نیز به نمایش درمی آید. در همین پیوند با عارف محمدی سرپرست گروه هنری موج نو و همین طور تهیه‌کننده و کارگردان این مستند، به گفت وگو نشستیم.
جلد شهروند ۱۶۱۸
آقای محمدی فیلمی که قرار است پخش شود حاصل تحقیقات و گفتگوی شما با ناصر تقوایی است. چگونه این فیلم ساخته شد؟
ـ سال ۲۰۱۱ من مشاور بخش فیلم جشنواره تیرگان بودم و قرار بود که آقای تقوایی را به تیرگان دعوت کنیم. آن سال فرصتی پیش آمد و به منزل ایشان رفتم. در آن دیدار بحث ما به سمت تاریخ سینما و موج نو در سینما کشیده شد و بخصوص فیلم خودشان “آرامش در حضور دیگران “. من بر این باورم که این فیلم اگر در آن سالها توقیف نمی شد شاید موج نوی سینمای ایران با این فیلم رقم می خورد. این بحث پایه ای شد برای پیشنهاد ضبط گفتگوی تصویری که ایشان هم خوشبختانه با این که سال ها بود هیچ گفت و گویی نکرده و سکوت اختیار کرده بودند از این پیشنهاد استقبال کردند.
فردای آن روز با شتاب وسایل را آماده کردم و گفت و گوی مفصلی انجام دادیم که به جرأت می گویم به نوعی کلاس درس راجع به تاریخ سینما و ادبیات ایران است. ایشان به مقوله هایی چون پیدایش سانسور، موج نوی سینمای ایران و تقابل آن با فیلمفارسی و پدیده سینمای جشنواره ای با بیانی جذاب پرداخته اند.
بهرنگ رهبری (راست) در گفت وگو با عارف محمدی
این مصاحبه را ۵ سال پیش انجام دادید، چرا آن قدر طول کشید تا این مستند تهیه شد؟
ـ یک نسخه کوتاه تر از این گفت وگو در جشنواره تیرگان و بعدتر در بنیاد پریا پخش شد ولی وقتی به فکر گرام داشت این کارگردان ارزنده سینما افتادم تصمیم گرفتم یک نسخه کامل تر و طولانی تر را به صورت مستندی جامع تر با استفاده از آرشیو تاریخ سینمای ایران و با تلفیقی از فیلم ها و عکس های مرتبط به گفت وگو آماده کنم که حدود دو ماه است روی این مستند دارم کار می کنم تا روز مراسم به نمایش در بیاید.
خیلی مایل بودیم که بتوانیم از حضور آقای تقوایی در مراسم استفاده کنیم که متأسفانه این شرایط مهیا نبود، اما امید است که در آینده به بهانه برگزاری نمایشگاه عکس ایشان و نمایش فیلم مرمت شده آرامش در حضور دیگران در تورنتو از وجود ایشان بهره مند شویم.
عارف محمدی (راست) در گفت وگو با ناصر تقوایی
با توجه به اینکه ناصر تقوایی در ایران زندگی می‌کند چقدر توانسته راحت حرف هایش را بزند؟ آیا حرف نگفته ای بنا به مصلحت باقی مانده؟
ـ من نمی دانم که ایشان چقدر حرف هایشان را گفته، ناصر تقوایی به رها بودن و آزادگی معروف است، کارگردانی به واقع مستقل است. بیش از پانزده سال است فعالیت فیلم سازی نداشته و چیزی برای از دست دادن ندارد. در عوض دانش و تجربیاتش را در زمینه فیلمنامه نویسی به شاگردان جوانش منتقل می کند. راجع به مقوله های مختلف راحت حرف می زند. تمام موانعی که پیش روی یک فیلم ساز مستقل وجود دارد را به روشنی بیان می کند.
آیا آقای تقوایی درباره این که چرا نتوانسته فیلم بسازد به روشنی حرفی می زند؟
ـ درباره فیلم های نیمه تمام و فیلم نامه هایی که هیچ وقت خوانده نشده اشاره می کند ولی دلیل واضحی را که به چه دلیل این سال ها فیلم نساخته را نمی گوید. شاید این قدر روشن است که نیازی به گفتن دوباره نمی بیند!
ناصر تقوایی
چقدر این مستند به ایده آلتان نزدیک شده؟
ـ مصاحبه مفصلی بود، بیش از ۲ ساعت، برایم سخت بود که بتوانم بعضی قسمت ها را حذف کنم، ولی آن بخش هایی که مربوط به سینما می شد و با توجه به ضرورت مباحث در این تدوین گنجاندم. فقط باید به این نکته اشاره کنم که این مستند به گفته دوستانی که فیلم را دیدند یک کلاس برای علاقمندان به تاریخ سینما و ادبیات ایران و دانشجویان فیلم و علاقمندان سینما به صورت عام و خاص می باشد.
متشکریم که وقت خودتان را به ما دادید.
ـ من هم از شما و خوانندگان شهروند تشکر می کنم. با امید به دیدار همه دوستداران فرهنگ و هنر در روز مراسم و تجلیل از هنرمندان ارزنده کشورمان در زمان حیاتشان.
