دنیا همه هیچ و کار دنیا همه هیچ
پرویز تناولی هنرمند مجسمه ساز بی تردید مهمترین و اثرگذارترین هنرمند معاصر ایران است که به مدت پنج دهه پیوسته در صحنه ی هنر ایران و سایر جوامع جهانی حضور فعال داشته است. آثار او در گالری ها و موزه های معتبر جهان به نمایش گذارده شده اند و در کلکسیون بعضی از آنها چون “موزه بریتیش لندن”، موزه هنرهای مدرن، موزه متروپولیتن نیویورک، موزه TATE مدرن لندن، موزه نشنال قطر و موزه هنرهای معاصر ایران قرار دارند.
اخیرترین نمایشگاه تناولی در موزه آقاخان تورنتو است که در محوطه ی پارک موزه است که از سپتامبر ۲۰۱۶ شروع و تا اپریل ۲۰۱۷ ادامه خواهد داشت.
مجسمه های فلزی و برنز به نام های”شاعر عاشق”، معرف شاعران مورد علاقه ی تناولی رومی، خیام و حافظ است.
مجسمه ی دیگر او به نام “عشاق” از فلسفه صوفیانه اثر گرفته و القاکننده ی عشق به خدا است.
دیگری مجسمه هیچ اوست که در کنار در ورودی موزه نصب شده است.
افتتاح نمایشگاه تناولی توأم با نمایش فیلم مستندی از آثار او بود که مورد استقبال قابل توجهی از ایرانیان قرار گرفت.
Terrence Tuner فیلمساز این مستند است که با محتوی جامعی کلیه آثار هنری پنج دهه ی تناولی را ارائه داده است که شامل نقاشی ها، مجسمه های سرامیک، مس، برنج، برنز و تکنیک های جدید نیز هستند.
این فیلم همراه است با گفتگو با چند شخصیت اجتماعی و هنری چون منتقدین هنر، متصدیان موزه ها، هنرمندان و کلکسیونرهایی که به نحوی با آثار تناولی آشنا بوده اند. آنها نظرات و برداشت خود را از هنر و شیوه کاری او بیان کرده اند.
مصاحبه شوندگان عبارت بودند از کاردار موزه TATE مدرن لندن، مدیر گالریGrey نیویورک، متصدی موزه متروپولیتن نیویورک، فرح دیبا ملکه سابق ایران، کامران دیبا آرشیتکت، فرشته دفتری کارشناس هنر و متخصص شناخت از هنرمندان ایرانی و کاردار موزه بریتیش لندن و Hunk Bull هنرمند و مؤسس گالری Center A ونکوور.
Bull به نکته جالبی اشاره کرد و آن این که جوامع غربی هنر معاصر و مدرن را منحصر به شیوه هایی می دانند که با ابداع و نوآوری هنر پاریس هماهنگ بوده و یادآور هنرمندانی چون مانه و سزان باشد. در حالی که هنر مدرن و معاصر یک پدیده ی جهانی ست و متعلق به همه ی جوامع و فرهنگ هاست.
در سال های ۱۹۶۰ هنر غرب بر جامعه ی هنری ایران تأثیر گذارد و هنر معاصر ایران را متحول کرد. تناولی در آتلیه کبود خود همراه با چند هنرمند دیگر چون زنده رودی، تبریزی و عربشاهی پایه گذار جنبشی شدند به نام سقاخانه که متأثر از خطوط فارسی و فولکلور ایران بود. این شیوه ی هنری گامی پیشرو بود در هنر معاصر و آوانگارد ایران.
تناولی شاعر فرم و حجم است چون شعر را دوست دارد و مجسمه هایش تجلی شعر هستند. مثل مجموعه ی مجسمه های “هیچ” او.
“هیچ” ایده ای است صوفیانه و القاکننده ی پوچی و بی ارزشی زندگی! او می گوید “هیچ” جای خاصی در فرهنگ ما دارد و شاعران ما با این کلمه رابطه داشته اند که غیر از مفهومش فرم و حجم زیبای آن، او را جلب می کند. مجسمه های “هیچ” او سمبلی هستند در میان دیگر آثار او که در مصالح و اندازه های گوناگون ساخته شده اند. او بجز استفاده از فلزات از اجناس دیگری چون نئون های رنگین و فایبرگلاس و نیز فلزهای نقاشی شده به رنگ های شفاف و زنده استفاده کرده که از نقطه نظر من این تکنیک های اخیر همگونی بیشتری با هنر معاصر دارند که ملموس تر و پیشروتر می باشند و به زیبایی ارائه شده اند. سال گذشته مجموعه ای از مجسمه های “هیچ” او در موزه دیویس ماساچوست به نمایش گذارده شدند.
تناولی را پدر مجسمه سازی مدرن ایران می دانند که هنرش متاثر از تاریخ، میتالوژی، فولکلور و شعر ایران است. در کارهای او تأثیر هنر قبل از اسلام، خطوط میخی، عربی و فارسی دیده می شود ولی هنرش بازتاب مذهبی ندارد.
او پس از پایان تحصیل هنر از هنرهای زیبای تهران به ایتالیا سفر کرد و زیر نظر ماریو مارینی هنرمند معاصر ایتالیایی هنر مجسمه سازی را تکمیل کرد.
پس از بازگشت به ایران سالها به تدریس هنر مجسمه سازی در دانشکده هنرهای تزئینی و بعد دانشکده هنرهای زیبا مشغول بود و در کنار تدریس فعالیت های هنریش را ادامه داد.
او از سال ۱۹۷۹ به کانادا مهاجرت کرد و اکنون همراه با خانواده اش در شهر ونکوور اقامت دارد.
در موزه آقاخان نمایشگاه پرویز تناولی و ارائه فیلم مستند هم زمان بود با معرفی اخیرترین تألیف او “زنان فرنگی در خانه های ایرانی”، که هر دو برنامه در روزهای ۲۴ و ۲۵ سپتامبر برگزار شدند.
معرفی این کتاب در مرکز اسماعیلیه جنب موزه آقاخان برگزار شد و مورد استقبال گروهی از جامعه ایرانی تورنتو قرار گرفت. از جمله شرکت دکتر رضا مریدی(وزیر علوم و نوآوری انتاریو)، آقای علی احساسی(نماینده فدرال از حوزه نورت یورک) و هنری کیم Henry Kim مدیر موزه آقا خان بودند.
تناولی نه تنها یک هنرمند مجسمه ساز، بلکه محقق، نویسنده و مجموعه دار نیز می باشد.
از جمله تألیف کتب مختلف در زمینه ی هنر قالی بافی ایران و اشیاء فلزی قدیمی، قفل ها و سایر اشیاء فولکلوریک مربوط به نقاط ایران می باشد.
درباره ی کتاب “زنان فرنگی در خانه های ایرانی”
حدود قرن ۱۹ میلادی در دوران قاجار چاپ های لیتوگراف و کارت پستال های اروپایی برای تزئین به منازل طبقه ی مرفه ایران راه یافت. بخصوص در شهر اصفهان که اغلب آنها تصاویر زنان زیبای فرنگی یا اروپایی بودند که مورد تحسین و توجه قرار گرفتند.
نمایش این چاپ ها در تضاد با فرهنگ مذهبی و موقعیت زنان آن دوره ی ایران بود که با حجاب در جامعه ظاهر می شدند. شروع توجه به این تصاویر از دوره صفویه در قرن ۱۷ آغاز شد که به صورت فوسک های دیواری در قصرهای سلطنتی به کار می رفتند. ولی بعدا به صورت کاشی و ظروف سرامیک در دوران قاجار ساخته شدند که بیشتر مورد توجه جامعه ی نخبگان ایران در قرن ۲۰ قرار گرفت.
تناولی تصاویر متعلق به منازل ایرانی را به صورت مستند در یک کتاب قطور با صفحه آرایی رنگین و دلپذیر به چاپ رسانده است. این کتاب در “موزه بریتیش لندن” و در موزه آقاخان تورنتو قابل دسترس برای همگان است.
