آرش عزیزی
داستان «گروه ۱۸ تورنتو» و طرح‌شان برای «نبرد تورنتو» را یادتان هست؟ آن موقع همه شگفت‌زده شده بودند که چطور از دل کانادا تروریست‌های اسلامی طرفدار القاعده بیرون آمده‌اند، اما اگر باور کنیم دستگیری‌چهار نفر در هفته‌ی گذشته توسط پلیس فدرال کانادا به‌حق بوده است باید بپذیریم که به قول سرمقاله‌ی تورنتو استار، «تورنتو ۱۸» اولی بوده که آخری نبوده.
ماجرای دستگیری این چهار نفر نکات طنز و عجیب و غریب بسیاری به همراه دارد. مثلا این‌که اسم تحقیقات پلیس برای آن «پروژه سمبوسه» بوده و دیگری این‌که یکی از مظنونین اصلی مدرک دکترای پزشکی دارد و جالب‌تر‌آن‌که در مسابقه «بت کانادایی» (مسابقه‌ای برای خوانندگان‌آماتور) شرکت کرده (ویدئوی او در یوتیوب دقایقی پس از اعلام خبر اینترنت را پر کرده بود).
هنوز هیچ کدام از اتهامات در دادگاه اثبات نشده است، اما برای بسیاری قابل تصور نیست که دکتر خرم شعر، دکتر آسیب‌شناس ۲۸ ساله که در جوانی در مسابقه «بت کانادایی» شرکت کرده (و البته برنده نشده) تروریست بوده باشد.
اما بعضی کارشناسان هشدار می‌دهند که ظاهر این قضیه نباید کسی را غافلگیر کند و چنین ویژگی‌هایی اصلا شاید از ویژگی‌های پایدار «تروریسم خانگی» در کانادا باشند. مایکل کینگ، دانشجوی دکترای دانشگاه مک‌گیل که در مورد روان‌شناسی رادیکال‌سازی تحقیق می‌کند، در مصاحبه با تورنتو استار گفته است: «در ظاهر به نظر می‌رسد این‌ها رویای کانادایی یا غربی یا هر چه اسمش را می‌گذارید پذیرفته‌اید، اما برای من به عنوان روان‌شناسی که دارم در این مورد تحقیق می‌کند تقریباً با عقل جور در می‌آید چرا که به نظر می‌رسد یک مشخصه‌ی شخصیتی هست که باعث رادیکال‌سازی مردم می‌شود». او اشاره می‌کند که چنین ویژگی‌هایی اتفاقا در مظنونین تورنتو ۱۸ هم مشاهده شده است. گزارش روانکاوی زکریا عماره، رهبر آن گروه، می‌گوید «کار روزمره در شغل‌هایی سطح پایین و با دستمزد پایین محیط بسته فکری برای او ایجاد کرد تا جایی که ویدیوهای اینترنتی در مورد جهاد هیجان‌انگیزتر و آرمان مربوطه برای او فوری‌تر شد».
با توجه به مخفی‌کاری‌های پلیس در این مورد هنوز چیز زیادی در مورد دکتر شعر و همکارانش در طرح‌های تروریستی احتمالی نمی‌دانیم، اما این‌دستگیری‌ها بدون شک به بحث‌های بسیاری در این رابطه دامن خواهند زد.
به نظر قطعی می‌رسد که آن‌چه به عنوان تروریسم اسلام‌گرا مطرح است راه خود را به درون مهاجرین نسل اول و دوم در کشورهای غربی هم باز کرده است.
بیهوده نیست که گروه «القاعده در شبه‌جزیره عربستان» (که در یمن مرکزیت دارد) اخیرا مجله‌ی ۶۷ صفحه‌ی انگلیسی با نام «الهام» (Inspire) منتشر کرده است که تشابه در عین حال مضحک و واهمه‌آوری به مجلات معمول غربی دارد… با این تفاوت که هدفش پرورش تروریست‌ها است. در این مجله چگونگی پیغام‌های رمزدار فرستادن، نکات محیط زیستی روز از اسامه بن لادن و ستونی مخصوص «سرآشپز» القاعده را می‌بینیم که عنوانش هست«چگونه در آشپزخانه مادرتان بمب بسازید». این شاید در نگاه اول مضحک به نظر برسد، اما وقتی یادمان باشد این گروه همانی است که می‌خواست در روز کریسمس هواپیمای نیویورک به دیترویت را منفجر کند، موضوع کمتر خنده‌دار می‌شود.
کارشناسان می‌گویند مجلاتی مثل «الهام» قدم اول برای نفوذ در ذهن سربازان احتمالی آینده هستند.
چگونه باید با تروریسم خانگی مقابله کرد
یکی از بحث‌های داغی که این خبر قاعدتاً به آن دامن زده است چگونگی مقابله با این تروریسم پرورش‌یافته در کانادا و غرب است.
امام حمید سلیمی، رئیس شورای امام‌های کانادا، در این مورد در مصاحبه با تورنتو استار گفته است «شیطان‌سازی از مسلمان‌ها» باید پایان یابد و اخبار مثبت در مورد جامعه‌ی مسلمانان باید منتشر شود تا شامل پایان این پدیده باشیم. او به این اشاره می‌کند که شورای متبوع او هفته‌گذشته فتوایی صادر کرده که زندگی بشری را مقدس‌تر از قانون مذهبی می‌داند، بیانیه‌ای که تا به حال توسط رهبران مسلمان هیچ کشوری سابقه نداشته است، اما سلیمی می‌گوید چنین موضوعی به هیچ وجه در نشریات کشور مطرح نشده است.
کینگ نیز در مصاحبه با استار گفته است که این احساس جنگ علیه اسلام که میان مسلمانان جدید ایجاد می‌شود باید از بین برود. او به این اشاره کرده که با توجه به حضور وسیع نظامی غرب در کشورهای مسلمانی همچون افغانستان و عراق و «عدم پذیرش دولت منتخب در فلسطین» باعث می‌شود «مبارزه با این روایت» دشوار باشد. او در ضمن می‌گوید رسانه‌هایی که اخبار این طرح‌های کوچک و کم‌اهمیت تروریستی را در بوق و کرنا می‌کنند می‌توانند نقشی منفی بازی کنند. کینگ می‌گوید رسانه‌ها نباید از این مظنونین قهرمان بسازند و در عوض باید آن‌ها را «ابله» (idiot) جلوه دهند.
