شهروند ـ در روز جهانی کارگر که روز یازده اردیبهشت ۱۳۹۶ در تهران برگزار شد، به گزارش سایت خبرگزاری کار ایران (ایلنا) حدود ۲۰ هزار نفر به صورت پراکنده در میدان انقلاب و میدان فلسطین شرکت کردند. این راهپیمایی در تهران پس از هشت سال توقف برگزار شد. آخرین تظاهرات روز کارگر در تهران در سال ۸۶ برگزار شده بود.
از جمله شعارهای روی پلاکاردها «شکاف بین سطح دستمزد و معیشت باید کم شود» «با هر گونه تغییر در قانون کار که باعث تضعیف حقوق کارگران می شود مخالفیم»، «ما خواستار ادامه بیمه کارگران ساختمانی هستیم» و «تامین اجتماعی بی بهانه ما را بیمه کن» به چشم می خورد.
شعارهایی نیز در این تظاهرات سر داده شد از جمله«کارگر ایرانی، بیکاره بیکاره»، «تامین اجتماعی حق مسلم ماست»، «کارگر بیدار است از درد و رنج بیزار است».
حضور کارگران بازنشسته نیز شعارهای خود را به همراه داشت که «اجرای همسان سازی حق مسلم ماست» یکی از این شعارها بود.
نگاهی به اعتراضات کارگری سال ۱۳۹۵
آژانس ایران خبر در نگاهی به اعتراضات کارگران در سال گذشته می نویسد:
«… نگاهی به اعتراضات کارگران در سال گذشته ضروری است. کارگرانی که صدای اعتراضاتشان را بیش از ۲هزار تجمع اعتراضی به گوش های ناشنوا رساندند. دامنه این اعتراضات به حدی زیاد بود که اشتری به خبرگزاری حکومتی ایسنا ۷اسفند ۹۵ گفت: “اکنون به‌دلیل تعطیلی برخی کارخانه‌ها و مؤسسات اعتباری، تجمعاتی انجام می‌شود که تعداد آنها برخی روزها بین ۲۰ تا ۳۰ تجمع است که باید این تجمعات خوب مدیریت شود، زیرا وقوع یک اتفاق در شهرستان می‌تواند بازتاب ملی و بین‌المللی داشته باشد.”
بیش از ۲هزار کارگر کارخانه آلومینیوم سازی هرمزگان در اعتراض به حقوق عقب‌افتاده خود دست به یک اعتراض گسترده و طولانی زدند، این شروع اعتراضات کارگران در سال گذشته بود. کارگران شجاع پلی‌اکریل اصفهان در اعتراض به پرداخت نشدن نزدیک به یک سال از حقوقشان بارها بارها دست به اعتراض زدند و در یک اقدام شجاعانه، کارفرمای این کارخانه که از وابستگان حکومت بود از کارخانه اخراج کردند. در این رابطه میتوان به اعتراض کارگران کارخانه روغن نباتی قو، کشت و صنعت مهاباد، آزمایش، کارگران شرکت معدنی الماس مته در طبس، اعتصاب صدها تن از رانندگان معدن گُل‌گُهر سیرجان و بستن جاده با به آتش کشیدن لاستیک، و صدها مورد دیگر اشاره کرد. با این وضعیت از تظاهرات، وزیر کار مدعی است که طی سالهای اخیر تلاش کرده‌اند که وضع کارگران را بهبود ببخشند. اگر بر فرض این ادعای وقیحانه درست بود، علی‌القاعده باید اعتراضات کاهش پیدا می‌کرد، در حالیکه در سال ۹۵ آمار اعتراضات کارگران بر اساس کمترین آمار ثبت شده، حداقل ۱۵۰۰ و بیشترین آمارهای ثبت شده بیش از ۲۰۰۰حرکت اعتراضی بوده است. اشتری فرمانده نیروی انتظامی در هفتم اسفند به صراحت از روزی ۲۰-۳۰ حرکت اعتراضی عمدتاً از کارگران نام برده بود. که ضریب سالانه اعتراضات کارگری را به چند هزار می‌رساند. اعتراضاتی که نمودی از رویارویی همه اقشار مردم ایران با حکومت است. موضوع این اعتراضات اکثراً در رابطه با دستمزدها بوده، حالا چه برای مواردی که ماهها حقوق کارگران را ندادند یا اینکه دستمزدها در حداقلها پرداخت می‌شده است. موضوع دیگر که اعتراضات کارگری برای آن برپا می‌شده، اعتراض به دستگیری و زندانی کردن کارگرانی بوده است که برای حقوق کارگری فعالیت می کردند. همچنین اعتراض به نپرداختن حق بیمه کارگران که در نتیجه آن کارگران مجبور بودند با حقوق اندکی که دارند هزینه درمان را تماماً از جیب خود بپردازند.
موضوع بعدی نداشتن امنیت شغلی و اخراج از کار بود که به‌دلیل سیاست خصوصی‌سازی صورت گرفته است، مثل کارگران آلومینیوم هرمزگان یا کارگران ترانسفورماتور سازی زنجان و… که کارگرانی با بیست و چند سال کار یک‌مرتبه اخراجشان شدند که آنها هم با تظاهرات متععد، بزرگ و دامنه‌دار به اعتراض پرداختند.
در رابطه با آمار اخراج کارگران آمار دقیقی وجود ندارد ولی برخی آمارها گویای این است که ده ها هزار کارگر از کارشان اخراج شده‌اند از جمله:
به گفته رئیس اتاق بازرگانی اصفهان در ۶ماه اول سال ۹۵، ۱۵هزار کارگر اخراج شدند.
مطابق گزارش ایسنا مورخ ۴آبان ۹۵ در استان قزوین ظرف ۶ماه ۴هزار کارگر اخراج شدند.
ایلنا ۱۹مرداد ۹۵ به‌نقل از معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت معدن و تجارت نوشت: در طول چند ماه گذشته ۵۰ تا ۶۰ معدن سنگ آهن تعطیل و ۵هزار کارگر بیکار شده‌اند. علاوه بر این در شهرک صنعتی شمس‌آباد از ۳۸۰۰واحد تولیدی و صنعتی، فعالیت ۲۶۰۰واحد آن متوقف شد.
به گفته رئیس اتحادیه فخاران تهران(آجرپزی)، نیمی از کارگاه های این بخش تعطیل (۱۵۰ کارگاه) و نیمی دیگر با یک پنجم ظرفیت کار می‌کردند و نیروی کار در این واحدها از ۳۰هزار به ۲هزار نفر رسیده است. ۳۳درصد واحدهای صنعتی سمنان (۶۲۱واحد از مجموع ۱۷۹۲واحد) تعطیل است. ۳۰درصد کل نیروی کار نساجی‌ها اخراج شده‌اند.
خبرگزاری حکومتی تسنیم نوشت ۷۰۰۰واحد صنعتی راکد و ۲۰۰۰واحد نیمه‌فعال بوده‌اند.
با اینکه سردمداران حکومت تلاش می کنند که اعتراضات کارگران را عادی جلوه دهند و بگویند در همه جای دنیا وجود دارد، طبعاً در ایران هم هست و اینها اعتراضات صنفی است و حرف سیاسی ندارد و نباید هم سیاسی‌اش کرد. واقعیت این است که در همه دنیا تشکل های کارگری و سندیکاهای آزاد وجود دارد که خواسته‌های طبقه کارگر را با اعتراضات و اعتصاباتشان به کرسی می‌نشانند. در حالی که در ایران تشکل های مستقل کارگری وجود ندارد و تشکل هایی مثل خانه کارگر یا شوراهای اسلامی نقششان سرکوب کارگران است، نه مطرح کردن خواسته‌های کارگران.
تفاوت دیگری که در ایران با کشورهای دیگر در مورد اعتراضات دارد، این است که چون عمده شرکتها و کارخانه‌ها در ایران در چنگ سپاه و دولت است، بنابراین هر حرکت اعتراضی کارگران یک پیام سیاسی و ضدحکومتی هم دارد.
در رابطه با اعتراضات کارگران باید توجه کرد، بالا رفتن کیفیت این اعتراضات در سال گذشته است. در سال گذشته ما شاهد اعتراضات طولانی‌مدت و پیگیر، شعارهای ریشه‌یی‌تر، و رویارویی‌های بیشتر بین کارگران و حکومت بودیم.
از جمله کارگران پلی‌اکریل که تقریباً هر روز در حال اعتراض و هر چند روز یکبار دست به راهپیمایی زدند و کارگران کشت و صنعت مهاباد که بیش از ۵۰روز به‌طور شبانه‌روزی در محوطه این شرکت و بیرون آن با برپایی چادر، اعتراضات مستمری را سازمان دادند. یا کارگران کمپرسورسازی تبریز (۸روز)، پتروشیمی پردیس (۹روز)، بلبرینگ‌سازی تبریز (۹روز)، مخابرات راه دور (۱۶روز)، گروه ملی صنعتی فولاد (۱۹روز)، کمپرسورسازی (۲۱ روز)، ماشین‌سازی تبریز (۲۳روز)، و کارگران هپکو اراک که ۳۰روز اعتراضات و تظاهراتشان به درازا کشید.
مشخصاً تظاهرات کارگران هپکو توأم با سردادن شعارهای پرشوری بود که تا آن زمان سابقه نداشت و خاطره روزهای قبل از قیام ۵۷ را زنده کرد که می‌گفتند: «زیر بار ستم نمی‌کنیم زندگی جان فدا میکنیم در ره آزادگی. مرگ بر این وضع» یا شعار می‌دادند «یه اختلاس کم بشه مشکل ما حل می‌شه»، این شعارها به سرعت در میان کارگران سراسر کشور پیچید. در واقع کارگران روی عامل اصلی غارت حقوقشان انگشت گذاشتند و از روز جهانی کارگر سال قبل تا امسال به اشکال مختلف فریاد اعتراضشان را بلند و بلندتر کردند…»
قطعنامه مشترک تشکل های مستقل کارگری به مناسبت روز جهانی کارگر ۱۳۹۶
گرامی باد اول ماه مه روز همبستگی جهانی کارگران، مستحکم باد اتحاد کارگران، معلمان، پرستاران، بازنشستگان و دانشجویان، پیش به سوی اعتراضات متحدانه و سراسری برای پایان دادن به ظلم و ستم و نابرابری، پیش به سوی برپایی تشکلهای مستقل محلی و سراسری.
امسال ما تشکلها و نهادهای مستقل کارگری در حالی دوشادوش هم، صفی متحد را به مناسبت اول ماه مه روز جهانی کارگر شکل داده ایم که جنبش عظیمی در جای جای کشور علیه فقر و فلاکت و ستم و تبعیض در جریان است و مبارزات عدالتخواهانه کارگران، معلمان و دیگر اقشار زحمتکش جامعه به نحو کم سابقه ای در حال سازمانیابی بیشتر، آگاهانه تر شدن و سراسری شدن است.
راهپیماییهای اعتراضی کارگران همراه با خانواده هایشان در خیابانها، شکل گیری صفی متحد و سراسری در میان کارگران، دانشجویان، روزنامه نگاران، وکلا، معلمان و اساتید دانشگاه در مبارزه علیه لایحه اصلاحیه قانون کار، اعتراضات سراسری کارگران برق و مخابرات و معلمان شاغل و بازنشسته، تجمعات بی وقفه و متحدانه بازنشستگان لشکری و کشوری، شکل گیری اعتراض در شرکت ملی نفت و دیگر صنایع کلیدی و اعتراضات گسترده علیه امنیتی کردن فعالیتهای صنفی و مدنی، نمودهایی از این سازمانیافتگی، آگاهی و سراسری شدن مبارزات کارگران و زحمتکشان است که میرود جنبش کارگری ایران را در جدالی آشتی ناپذیر و تعیین کننده با وضعیت فلاکتبار موجود قرار بدهد.
چنین سطح کم سابقه ای از مبارزات متحدانه و سراسری بخشهای مختلف طبقه کارگر در شرایطی با شتاب فزاینده ای در حال گسترش است که سرمایه داری بحرانزده ایران بر بستر ناتوانی، عجز و درماندگی از پاسخ به معضلات حاد اقتصادی، سیاست انجماد قانونی حداقل مزد و تحمیل بی حقوقی مطلق بر طبقه کارگر را در پیش گرفته است. در حالیکه نهادینه شدن قراردادهای موقت و شرکتهای پیمانکاری، کارگران و کارمندان زحمتکش بخش خصوصی و دولتی را به بردگی کشانده و بیکاری و دستمزدهای چند برابر زیر خط فقر و عدم پرداخت به موقع دستمزدها، میلیونها خانواده کارگری را به مرز بی تامینی مطلق سوق داده و بر این بستر، پدیده های ضدانسانی همچون کارتن خوابی و گور خوابی، کار کودکان، اعتیاد، تن فروشی و تباه شدن آینده جوانان بیداد میکند، تازه می خواهند تا با ایجاد تغییرات ضد کارگری بیشتر در قانون کار، تصویب انواع لوایح ضد کارگری در مجلس شورای اسلامی و نهادینه کردن فقر و فلاکت از طرق مختلفی همچون موجه خواندن کلیه فروشی برای رفع مشکلات اقتصادی اقشار فرودست جامعه، بیش از پیش منافع چپاولگرانه خود را تامین کنند.
ناتوانی بی سابقه سرمایه داری حاکم بر ایران در حل معضلات حاد اقتصادی و در پیش گرفتن سیاست تحمیل بی حقوقی و فقر و فلاکت هر چه بیشتر بر طبقه کارگر به علاوه سیاست تشدید سرکوب اعتراضات کارگری و امنیتی کردن فعالیتهای صنفی و مدنی به عنوان یگانه پاسخ حکومتگران به مطالبات انباشته کارگران و دیگر اقشار زحمتکش جامعه، مجموعه عوامل غیرقابل انکاری هستند که بر متن آن مبارزات بی وقفه کارگران و زحمتکشان ایران، هر دم متحدانه تر، سراسری تر و تعیین کننده تر به پیش خواهد رفت. بدیهی است با تداوم وضعیت موجود، موج غیرقابل برگشتی از اعتراضات گسترده کارگری سراسر کشور را در بر خواهد گرفت.
ما امضا کنندگان این قطعنامه با تاکید بر صلح جهانی و محکوم کردن هرگونه سیاست جنگ افروزانه از سوی تمامی دولتها و جریانات جنگ طلب در منطقه خاورمیانه که هزینه های اقتصادی و جانی آن تماما بر دوش ما کارگران و زحمتکشان است، همبستگی خود را با کارگران جهان اعلام میکنیم و با هشدار نسبت به تداوم وضعیت فلاکتبار کنونی، بر تحقق خواستهای زیر به عنوان حداقلهایی برای برونرفت از شرایط غیر قابل تحمل موجود پای می فشاریم.
۱- افزایش فوری حداقل دستمزد بر اساس سبد هزینه مطابق با استانداردهای زندگی امروزی (امسال، چهار میلیون و پانصد هزار تومان) و پرداخت بیمه بیکاری به کارگران بیکار و جوانان آماده کار به میزان حداقل مزد
۲- پایان دادن به امنیتی کردن اعتراضات صنفی و مدنی، ممنوعیت تعقیب قضائی و وارد کردن اتهامات امنیتی نسبت به فعالیتهای صنفی، سیاسی و مدنی، لغو مجازات اعدام و شلاق، لغو کلیه احکام صادره علیه فعالان کارگری، معلمان و دیگر جنبشهای آزادیخواه و عدالتطلب و آزادی بی قید و شرط اسماعیل عبدی و همه فعالان کارگری، معلمان و فعالان سیاسی و اجتماعی در بند.
۳- آزادی بی قید و شرط ایجاد تشکلهای مستقل، اعتصاب، اعتراض، راهپیمایی، تجمع، اندیشه و بیان، احزاب و مطبوعات
۴- پرداخت فوری مطالبات معوق کارگران، بازنشستگان، معلمان و کارمندان بخش خصوصی و دولتی، همراه با خسارت دیر کرد و تصویب قانونی برای جرم دانستن عدم پرداخت حقوق و مزایا
۵- تامین امنیت شغلی و توقف اخراج سازیها، برچیده شدن قراردادهای موقت و سفید امضا، برچیده شدن شرکتهای تامین نیروی انسانی و پیمانکاری، قرار گرفتن کلیه کارگران شاغل در کارگاه‌های کوچک ، مناطق آزاد و ویژه تحت پوشش کامل قانون کار و اجرای کردن بیمه کارگران ساختمانی
۶- قطع دست دولت از صندوقهای بازنشستگی، سپردن اختیار صندوق سازمان تامین اجتماعی و دیگر صندوقهای بازنشستگی به هیات امنایی از نماینده های منتخب اعضا، محاکمه غارتگران صندوقهای بازنشستگی و جبران خسارت های وارده به آنها
۷- با توجه به ضد کارگری بودن قانون کار موجود، این قانون باید تغییر و هر گونه اصلاح و دست بردن در آن باید از طریق وسیع ترین اطلاع رسانی به کارگران و با دخالت مستقیم نماینده های منتخب مجامع عمومی آنان در سراسر کشور صورت بگیرد
۸- ممنوعیت کار کودکان و فراهم کردن امکانات زندگی، تحصیل رایگان و برابر برای همه کودکان فارغ از تعلق خانوادگی، جنسیت، قومیت و مذهب مطابق با استانداردهای پیشرفته امروزی
۹- برقراری بالاترین استانداردهای ایمنی کار در تمامی محیطهای کارگری
۱۰- برچیده شدن تمامی قوانین تبعیض آمیز نسبت به زنان و برابری کامل و بی قید و شرط حقوق زنان و مردان در تمامی عرصه های زندگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و خانوادگی
۱۱- به رسمیت شناخته شدن حق شهروندی برای مهاجران افغانستانی و دیگر مهاجران و منع هرگونه اعمال تبعیض آمیز علیه آنان
۱۲- اول ماه مه روز جهانی کارگر باید تعطیل رسمی اعلام و هرگونه ممنوعیت و محدودیت برگزاری مراسم این روز ملغی شود
اسامی تشکل های امضا کننده به ترتیب حروف الفبا:
۱- اتحادیه آزاد کارگران ایران
۲- انجمن صنفی کارگران و استادکاران ساختمانی مریوان و سرواباد
۳- انجمن صنفی کارگران برق و فلزکار کرمانشاه
۴- سندیکای کارگران نقاش استان البرز
۵- کانون مدافعان حقوق کارگر
۶- کمیته پیگیری ایجاد تشکل های کارگری ایران
سندیکای کارگران شرکت واحد مراسم روز جهانی کارگر را در پایانه آزادی برگزار کرد
به گزارش سایت سندیکای کارگران شرکت واحد، اعضای سندیکای کارگران شرکت واحد، روز جهانی کارگر از ساعت یک بعدازظهر ۱۱ اردیبهشت ۹۶ در پایانه آزادی حضور یافتند و با حمل بنر با مضمون اتحاد، همبستگی و دادخواهی همچنین راه پیمایی در سطح پایانه این روز را گرامی داشتند.
در این روز پکیج های شکلات و خودکار تبلیغاتی نیز در میان کارگران توزیع شد. و روزنامه “مستقل” که در روز یازده اردیبهشت بخش زیادی از صفحه یک و دو خود را به بررسی مشکلات و مطالبات کارگران شرکت واحد اختصاص داده بود و بیانیه سندیکا را نیز چاپ کرده بود در سطح وسیعی در بین رانندگان و کارگران در پایانه آزادی، چهار راه نواب و چهار راه ولیعصر توزیع شد.
در پایانه آزادی ماموران انتظامی و امنیتی بسیار تلاش کردند که مانع از راه پیمایی دسته جمعی کارگران گردند. و در انتهای مراسم به دلیل برخورد نامناسب ماموران با کارگران و اقدام شان برای ضبط پکیج شکلات و خودکار تبلیغاتی که همراه اعضا سندیکا بود همچنین فیلم برداری ماموران از کارگران حاضر در مراسم برای دقایقی برگزاری مراسم با تنش همراه شد که با درایت کارگران این درگیری کنترل شد و پس از آن ساعت ۲ بعدازظهر مراسم در پایانه آزادی خاتمه یافت.
با توجه به گستردگی جغرافیایی خطوط و پایانه های اتوبوسرانی که محل اجتماع رانندگان می باشد در روز نهم و دهم نیز تعدادی از اعضای سندیکا با حضور در پایانه های علم و صنعت، جوانمرد قصاب، راه آهن و آزادگان پیشاپیش روز کارگر را به همکارانشان تبریک گفتند و پکیج هایی شکلات و خودکار تبلیغاتی در میان کارگران توزیع شده بود.
عفو بین‌الملل: فعالان کارگری ایران را آزاد کنید
به گزارش دویچه وله، در آستانه روز جهانی کارگر، سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای خواستار توقف سرکوب تشکلهای مستقل کارگری شد و از زندانی بودن و صدور احکام حبس برای چندین فعال کارگری در ایران انتقاد کرد.
این بیانیه همچنین خواهان پایان گرفتن سرکوب اتحادیه‌های مستقل کارگری شده و از مقامات ایرانی خواسته که به فعالان کارگری حق برپایی گردهمایی و تجمع یا حق تشکل و عضویت در سندیکاها و اتحادیه‌های صنفی را بدهند.
بیانیه عفو بین‌الملل از چند کنشگر نام برده که به خاطر فعالیتهای صنفی در زندان به سر می‌برند. اسماعیل عبدی، معلم و عضو هیات مدیره کانون صنفی معلمان ایران و بهنام ابراهیم زاده، عضو کمیته پیگیری ایجاد تشکلهای کارگری از جمله این فعالان هستند که به ترتیب به ۶ و ۱۳ سال زندان محکوم شده‌اند.(بهنام ابراهیم زاده همزمان با روز کارگر از زندان رجایی شهر آزاد شد.)
عفو بین‌الملل از محمود بهشتی لنگرودی، محمدرضا نیک نژاد و مهدی بهلولی، اعضای هیات مدیره کانون صنفی معلمان ایران، محمود صالحی، عضو کمیته پیگیری ایجاد تشکلهای کارگری، داوود رضوی، ابراهیم مددی و رضا شهابی، اعضای سندیکای شرکت اتوبوسرانی تهران و حومه و جعفر عظیم‌زاده و شاپور احسانی راد، اعضای اتحادیه آزاد کارگران ایران نیز نام برده است که خطر احضار و زندان بر سر آنهاست.
این افراد پیش‌تر به اتهاماتی چون “اقدام علیه امنیت ملی”، “تبلیغ علیه نظام” و “اخلال در نظم عمومی” به زندان رفته‌اند و با وثیقه و به طور موقت آزاد شده‌اند.
عفو بین‌الملل می‌نویسد مرور کیفرخواست این افراد نشان می‌دهد که چه مسائلی جنبه اقدام امنیتی می‌یابند: «برگزاری تجمع مسالمت‌‌آمیز در روز جهانی کارگر، اعتراض به دستمزدهای پایین، امضای بیانیه در حمایت از اتحادیه‌های کارگری، انتشار عکس تظاهرات کارگری در اینترنت یا دریافت دعوت‌نامه برای شرکت در نشست‌های جهانی اتحادیه‌های کارگری.»
تشکل کارگری در ایران به معنای متعارف جهانی آن وجود ندارد. خانه کارگر، بزرگ‌ترین تشکل کارگری کشور به دولت نزدیک است و تشکلهای مستقل همانند سندیکای کارگران شرکت اتوبوسرانی واحد، سندیکای نیشکر هفت‌تپه، سندیکای کارگران خباز و اتحادیه آزاد کارگران در مظان اتهامات امنیتی و سیاسی قرار دارند.
اصل ۲۶ قانون اساسی ایران تشکیل جمعیت‌ها، انجمن‌های سیاسی و صنفی و انجمن‌های اسلامی یا اقلیت‌های دینی شناخته شده را آزاد می‌داند، مشروط به آن که اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی، موازین اسلامی و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکند.
