* این مقاله جنبه ی آموزشی دارد نه درمانی، هر دارویی باید با تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود.
بورسیت تروکانترین ـ التهاب بورس سینوویال تروکانتر بزرگ استخوان ران است. این بورس بین عضلات بانسی بزرگ و کوچک و عضلاتی که باعث چرخیدن سر مفصل ران به داخل و خارج می شوند، و استخوان ران قرار دارد و باعث می شود که استخوان و تاندون به راحتی روی همدیگر حرکت کنند.
سه بورس سینوویال در ناحیه تروکانتر سر استخوان ران وجود دارد:
ـ بین تروکانتر سر استخوان ران (فاسیا لاتا) که بیشتر از همه دچار بورسیت می شود. فاسیالاتا تاندون بلندی است به شکل یک نوار پهن که در کناره خارجی ران قرار دارد و از استخوان ابلیاک لگن شروع شده تا زیر زانو ادامه دارد.
ـ بین تاندون عضله بانسی بزرگ و استخوان
ـ در داخل تاندون عضله بانسی کوچک
چون استخوان ها نزدیک پوست هستند، التهاب بورس ها عمیق نیست.
بیشتر افراد میانسال و سالخورده و در اغلب موارد زنان و کسانی که در ترکیب بدنشان اعتدال وجود ندارد دچار می شوند مثل افرادی که یکی از اندام های تحتانی آن ها از دیگری کوتاه تر است. بورسیت اغلب دو طرفه است ولی امکان این که فقط در یک سمت وجود داشته باشد هم زیاد است.
* اگر بیماری بر اثر تروماتیزم عروق و خونریزی در داخل بورس تولید شود به آن بورسیت هموراژیک می گویند.
* تروکانتریت، التهاب بورس های عضلاتی است که به تروکانتر بزرگ وصل شده اند و بیشتر در ورزشکاران مخصوصاً دروازه بانان فوتبال که در بازی به سختی زمین می خورند و به مفصل ها ضربه وارد می شود، دیده می شود.
این بورسیت یک بیماری سخت نیست ولی می تواند از بعضی فعالیت های بیمار جلوگیری کند. به ندرت کودکان ممکن است به بورسیت های هانش دچار شوند.
علل بورسیت تروکانتریک
علل تولید بورسیت تروکانتریک عبارتند از: صدمه دیدن (تروماتیزم)، صدمه های بسیار کوچک (میکروتروماتیزم) تکراری و فشار بیش از حد وارد کردن به فعالیت های تاندونی که روی بورس واقع شده. عدم تعادل عضلانی و آناتومی بیمار هم می تواند علت تولید این پاتولوژی باشد مخصوصاً اگر یکی از اندام های تحتانی کوتاه تر از دیگری باشد، یا استخوان لگن متعادل نباشد (کجی داشته باشد) یا اشکالی در راه رفتن وجود داشته باشد، باعث فشار شدید بر روی بورس می شود.
تمرین های ورزشی غلط و یا بیش از حد هم از عوامل تولید این پاتولوژی می باشد.
مشکلات زانو و عمل جراحی بر روی مفصل رانی ـ لگنی (هانش) می تواند محور استخوان و حالت مفصل را عوض کرده تولید بورسیت تروکانتریک بکند.
سیمپتوم های بورسیت تروکانتریک
مهمترین علامت بورسیت تروکانترین درد در سطح خارجی لگن و سر استخوان ران است مخصوصاً در تماس یا فشار دادن با انگشت، هنگام راه رفتن و تغییر جهت راه رفتن.
در مرحله حاد بیماری بیمار ممکن است دچار لنگیدن در راه رفتن و اشکال در راه رفتن و بالا رفتن از پله بشود.
درد می تواند شبانه و وقتی که بیمار روی سمت مبتلا می خوابد شدید بشود. یا وقتی که از روی صندلی بلند شده و بایستاد شروع بشود.
تشخیص
پزشک پس از دانستن علائم بیماری درخواست عکس برداری می کند تا مطمئن شود که پاتولوژی های استخوانی مثل شکستگی یا تورم استخوانی وجود ندارند. اکوگرافی می تواند ضخیم شدن بورس و وضعیت سلامتی تاندون را نشان بدهد و سپس بیمار را نزد متخصص ارتوپدی می فرستد که ممکن است آزمایشات دقیق تری مثل MRI را درخواست کند تا تشخیص دقیق داده شود.
درمان
در مرحله حاد بیماری سرما درمانی (کیسه یخ) و استراحت موثر است ولی به رفع مشکل کمک نمی کند. بورسیت تروکانتریک باید خودش خوب بشود ولی این مسئله پیش نمی آید. پزشک ممکن است آنتی انفلاماتوار قوی تجویز کند و یا اقدام به خارج کردن مایع داخل بورس و تزریق کورتیزون کند. کینه زیوتراپی، لیزر درمانی، اولتراسون و امواج شوک دهنده به درمان کمک می کنند. فیزیوتراپی و نرمش های کششی و تقویتی هم مفید هستند.
اگر علت بیماری غیرطبیعی بودن آناتومی بیمار است باید حتماً با کفی پزشکی عدم تعادل را بر طرف کرد. استئوپاتی یا کایروپراکتیک لگن هم مفید است.
اگر بیماری با درمان های گفته شده درمان پذیر نبود ممکن است جراح ارتوپد اقدام به خارج کردن کامل بورس تروکانتر بکند. همین طور در صورت لزوم ترمیم تاندون های سخت شده را با برش هایی بر روی آن انجام دهد تا طول آن بیشتر شده و فشار و سایش کمتری روی تروکانتر داشته باشد.
اگر درد در داخل و جلوی کشاله ی ران باشد بیماری دیگری است که بورس تاندون چسبیده به تروکانتر کوچک ملتهب شده و بیشتر جوانانی که ورزش هایی مثل فوتبال، ژیمناستیک، دویدن در سر بالایی و پارو زدن انجام می دهند و یا بالرین ها به آن مبتلا می شوند و علت اصلی آن این است که رشد عضلات کمتر از رشد استخوان هاست و کوتاهی عضلات باعث کشش زیاد تاندون و آسیب دیدگی و التهاب آن می شود. تشخیص و درمان مثل بیماری قبلی است.
بورسیت ایسکیوگلوتئال
این بیماری به علت التهاب بورس یا کیسه بافتی خاصی در زیر استخوان نشیمنگاه تولید می شود. سیمپتوم آن درد در پائین ترین قسمت لگن و باسن است. اگر بیماری پیشرفت کند درد در هنگام فعالیت های ورزشی بیشتر می شود و در مراحل خیلی پیشرفته درد دائمی می شود.
تشخیص
با معاینه و سئوال از بیمار انجام می شود و پزشک برای اطمینان درخواست MRI می کند. درمان با استراحت و قطع همه نوع فعالیت شدید ورزشی و هر نوع حرکت که درد را شدیدتر می کند، شروع می شود. در اوائل سرما درمانی و در حالت مزمن گرما درمانی کمک می کند. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی برای کم کردن درد مفید هستند. بیمار باید مدت طولانی تحت درمان فیزیوتراپی یا کینزیوتراپی قرار بگیرد و تمرینات کشش عضلانی را یاد گرفته قبل از هر نوع ورزش انجام دهد.
ادامه دارد
