ساختن واکسن سرطان یکی از آرزوهای بزرگ بشر است، آیا ما به این آرزوی بزرگ خود خواهیم رسید و از شر این بیماری خلاص خواهیم شد؟
محققان در پی این هستند که سیستم ایمنی را وادار کنند که علیه تومور سرطانی وارد عمل شود و آن را نابود کند و از این راه مشکل سرطان برای همیشه حل شود. برای رسیدن به این هدف دو راه نزدیک به هم وجود دارد که این دو راه ما را به نتایج آنها امیدوار می کند. تحقیق روی این دو راه آغاز شده است، اما برای اظهار نظر قطعی هنوز در آغاز راه هستیم و رسیدن به نتیجه نهایی بررسی های بیشتری را طلب می کند، با این همه در همین شروع کار نتایج اولیه روی تعداد معدودی سرطان پوست پیشرفت بزرگی را نوید می دهد.
دکتر Cornelis Melief از مرکز پزشکی دانشگاه لیدن کشور هلند می گوید: این می تواند نتیجه ی بسیار بزرگ و امیدبخشی داشته باشد. سیستم ایمنی باکتری ها و ویروس ها را با ملکول های پروتئین گوناگونی که دارند بیگانه می شناسد و این ملکول ها روی سطح باکتریها و ویروس ها قرار دارند.
متأسفانه سلول های سرطانی خلاف باکتری ها و ویروس ها وضع ثابتی ندارند و مرتبا جهش ها و موتاسیون هایی انجام می دهند و این موجب می شود که سیستم ایمنی تصور کند با موجود تازه ای مواجه شده است، البته سیستم ایمنی آنها را هدف قرار می دهد، اما تومورهای سرطانی به نحوی از این حمله فرار می کنند و در امان می مانند. چندین دهه است که محققان سعی کرده اند راهی پیدا کنند که واکنش سیستم ایمنی را تشدید کنند و این کار را با تزریق داروهای محرک سیستم ایمنی انجام داده اند و خواسته اند سیستم ایمنی را در مقابل ملکول هایی که فکر می کردند در سطح تومورها قرار دارند فعال کنند، با این همه نتیجه ای حاصل نشده است.
قسمتی از مشکل و عدم موفقیت ممکن است این باشد که تومورها در اشخاص مختلف متفاوت هستند و می توانند صدها موتاسیون داشته باشند و سلول های فعال شده علیه خود را ناکام می کنند و زحمات ما را هدر می دهند، زیرا سلول هایی که سیستم ایمنی ما علیه آنها فعال شده اند طوری تغییر می کنند که انگار سلول دیگری هستند و سیستم پس از آن همه زحمات نمی تواند این سلول جدید را بشناسد.
روش های جدید شامل ساختن یک واکسن اختصاصی است که بتواند بسیاری سلول های سرطانی را هدف قرار دهد.
راه دوم تلاش برای ساختن واکسن این است که مانند راه اول آغاز می شود و این طور ادامه می یابد که از تومور یک فرد مبتلا نمونه برداری می کنند و ژن های آن را مرتب می کنند و توالی آنها را برقرار می نمایند و آنها را با سلول های سالم مقایسه می کنند و از این راه موتاسیون تومور را می شناسند و آنها را آشکار می کنند، بعد نرم افزاری به کار می گیرند تا پیش بینی کند چه قسمت هایی از ملکول های پروتئینی بیشتر بتوانند با سلول های سیستم ایمنی متصل شوند و تحت تأثیر آنها قرار بگیرند و حمله ی سلول های ایمنی قوی، مؤثر و اختصاصی باشد. هر دو رویکرد در این که بعد چه اتفاقی می افتد متفاوت هستند.
“کاترین وو” از انستیتو سرطان دانا فاربر بوستون و همکارانش تا ۲۰ ملکول پروتئین جهش یافته داخل پوست ۶ تن فرد مبتلا به سرطان تزریق کردند. چهار تن آنها تا مدت دو سال هیچگونه عودی نداشتند. در رویکرد دوم “یوگور ساهین” از یک مؤسسه بیوتکنولوژی آلمان به جای ملکول پروتئین به بیماران RAN تزریق کرد و به طور طبیعی پروتئین های با دستورالعمل RAN ساخت و تزریق این محصول توانست برخی سلول هایی را راهنمایی کند که RAN را به پروتئین برگردانند. نتیجه نهایی هر دو روش این بود که یکی هستند و فرقی ندارند و قطعات ملکول های سرطانی در معرض حمله سیستم ایمنی قرار می گرفتند. ۱۳ بیمار را با روشRAN واکسینه کردند که ۸ تن آنها تا دو سال عودی نداشتند. در هر دو روش در بعضی بیماران مورد بررسی که تومور آنها متأسفانه متاستاز داشت یک درمان دوم که نام آن “بازرسی بازدارنده” است انجام دادند که موفقیت آمیز بود و متاستاز متوقف شد. این داروها یک راه علامت دهنده را مسدود می کنند و به تومورها کمک می کنند که حمله ی سیستم ایمنی را متوقف کنند. کاترین وو می گوید”این نتیجه را می گیریم که واکسن سرطان را توأم با درمان بازرسی سازنده می سازیم”.
آن چه که در این بررسی ها هیجان انگیز است این است که بتوانیم یک واکسن خاص برای سرطان بسازیم و این نظر امیدبخش را “کوین هارینگتن” از انستیتو تحقیقات سرطان لندن می دهد و می گوید”در واکسن های قبلی که ساخته ایم رویکردی ژنریک داشته ایم و بر اساس آزمون و خطا بوده و نمی دانسته ایم که آیا نتیجه مثبت یا منفی خواهد بود ولی در روش کامل شده ای گفته شد این روش ساخت واکسن سرطان ممکن است برای همه ی سرطان ها کارآیی داشته باشد. با این همه می توانیم بگوییم که تومورهای سرطانی پوست بیش از تومورهای سرطانی سایر اندام ها در مقابل حمله ی سیستم ایمنی آسیب پذیر هستند.
کوین هارینگتن می گوید: در تئوری و روی کاغذ شما می توانید هر تومور سرطانی را واکسن بزنید ولی برخی تومورها جواب بهتری می دهند. خلاصه مطلب و نتیجه نهایی آن این که مقدمات علمی کار فراهم است و امید داریم که ساخت واکسن سرطان هر چه زودتر به تولید انبوه برسد.