دماوند – از مجموع حدود ۲۸ میلیارد یورو صادرات غیرنفتی ایران در هشت ماهه نخست سال جاری، از سرنوشت بیش از ۱۵ میلیارد یورو ارز حاصل از صادرات که بر اساس قوانین قرار بوده به سامانه موسوم به نیما منتقل شود، اطلاعی در دست نیست. به گزارش خبرگزاری ایسنا، دولت با تغییر سیاست‌های ارزی خود از فروردین سال‌جاری تصمیم گرفت برنامه‌ای را اجرایی سازد که بر اساس آن صادرکنندگان و واردکنندگان بتوانند ارز مورد نیاز و صادرات خود را در بازار ثانویه معامله کنند.
بر این اساس قرار بود تا صادرکنندگان غیر نفتی ارز صادراتی خود را در سامانه نیما به فروش برسانند و در مقابل واردکنندگان نیز بتوانند برای تامین ارز مورد نیاز خود از طریق همین سامانه که نرخ ارز در آن پایین‌تر از بازار آزاد بود، اقدام کنند.
با اجرای این سیاست‌ها، به تدریج میزان ورود ارز به این سامانه افزایش یافت، اما معافیت‌هایی برای برخی صادرکنندگان در نظر گرفته شده بود که باعث شد به اندازه انتظار ارز به این سامانه وارد نشود.
در همین راستا، از نیمه مرداد دولت تصمیم گرفت تا با لغو معافیت‌ها، همه صادرکنندگان ارزی را مجاب کند که ارز خود را به جای محل‌های دیگر در سامانه نیما بفروشند تا علاوه بر تامین ارز مورد نیاز برای واردکنندگان، ورود ارز به این سامانه را نیز افزایش دهد و از ایجاد التهابات ارزی در بازار جلوگیری کند.
بر اساس تازه‌ترین آمار بانک مرکزی، حجم معاملات در سامانه نیما از نیمه مرداد ماه سال جاری تاکنون، بیش از ۱۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون یورو بوده که در این میان سهم ورود ارز حاصل از صادرات به این سامانه پنج میلیارد و ۶۲۴ میلیون یورو بوده است.
عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی نیز حدود دو هفته پیش اعلام کرد که میزان ورود ارز به این سامانه از ابتدای سال جاری تاکنون حدود هفت میلیارد یورو بوده است.
این در حالی ست که بر اساس آمار گمرک ایران از صادرات غیرنفتی در هشت ماهه نخست سال جاری، حجم صادرات غیرنفتی ایران در این مدت ۲۷ میلیارد یورو بوده است که در واقع ۲۰ میلیارد یورو از آن وارد سامانه نیما نشده است.
نکته مهمی که در این میان وجود دارد، اظهارات اخیر مدیرکل سیاست‌ها و مقررات ارزی بانک مرکزی است که گفته است تنها پنج میلیارد و ۷۰۰ میلیون یورو به سامانه نیما وارد شده که این رقم تنها حدود ۲۷ درصد ارز حاصل از صادرات است.
کسرایی پور با اشاره به اینکه اکنون مبنای قیمت‌گذاری گمرک، نرخ ارز در سامانه نیما است، گفته است: بر اساس آمار هشت ماهه گمرک، حدود ۲۷.۸ میلیارد یورو صادرات غیرنفتی داشتیم که از این مبلغ، ۶.۴ میلیارد یورو مربوط به میعانات گازی است و ۲۱.۴ میلیارد یورو نیز ارزش بقیه کالاهای صادراتی است.
به این ترتیب، با توجه به اینکه ۵.۷ میلیارد یورو ارزی بوده که از محل صادرات ایران وارد سامانه نیما شده، ۱۵.۷ میلیارد یورو از ارز صادراتی ایران که قرار بوده وارد سامانه نیما شود، بلاتکلیف است و مشخص نیست به کدام محل رفته است.
این موضوع را رئیس کل بانک مرکزی نیز بر آن تاکید داشت که مابقی ارز حاصل از صادرات که قرار بوده به سامانه نیما بیاید، مشخص نیست به کجا رفته است.
جزئیات گم شدن ۱۵ میلیارد یورو از صادرات غیرنفتی
محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به این پرسش که آیا رقم ۱۵ میلیارد یورو از صادرات غیرنفتی ما گم شده یا خیر، گفت: سیاست ارزی تجاری کشور به صراحت و روشنی اعلام شده است. خود صادرکنندگان هم کاملا با این سیاست همراهند که ارز حاصل از صادرات باید به چرخه اقتصاد کشور برگردد منتها با توجه به واقعیاتی که ما در صادرات مان داریم و مسائل تحریمی و محدودیت هایی که می‌گذارند باید از انعطاف‌پذیری کامل برخوردار باشیم.
معاون اقتصادی رئیس جمهوری تاکید کرد: این که صادرکننده ای ارز خود را به مصرف واردات می‌رساند یا در سامانه نیما عرضه می‌کند یا در صرافی‌ها عرضه می‌کند اینها جزییاتی است که ما باید دست فعالان اقتصادی را باز بگذاریم. به هرحال صادرکننده ای که می‌خواهد صادراتش ادامه پیدا کند باید آن ارز را بدل به ریال کند تا بتواند در داخل یا تولید کند، یا از عرضه کنندگان خریداری کند و اتفاقا آمدن ارز صادرکنندگان به بازار یکی از عوامل ثبات در بازار ارز در هفته های اخیر است.
نهاوندیان درباره وضعیت صادرات غیر نفتی نیز گفت: سیاست دولت در این باره این است که به سمت تسهیل تجاری حرکت کنند و طبعا صادرات کشور همچنان که آمار شش ماهه اخیر نشان داد، یک مسیر رو به رشد مستمر داشته و سیاست دولت حمایت از صادرات غیر نفتی است.
